Op het hoofd gevallen

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Door een val op het hoofd kunnen er diverse klachten ontstaan. Vaak zijn dit hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid of nekpijn. Maar ook andere klachten kunnen de kop op steken. De meeste mensen vallen op hun hoofd als gevolg van een ongeval tijdens werk of sport. Kinderen vallen vaak tijdens het spelen of rennen. Afhankelijk van de ernst, is het soms raadzaam om een arts te waarschuwen. Soms wordt er een scan van het hoofd gemaakt. Een hersenbloeding moet altijd uitgesloten worden.

Is op het hoofd vallen gevaarlijk?

Het hoofs is een kwetsbaar onderdeel van ons lichaam. Het bevat de hersenen, die een onderdeel zijn van het centrale zenuwstelsel. Alle belangrijke lichaamsfuncties worden vanuit de hersenen gereguleerd. Wanneer de hersenen beschadigd raken, kan dit ernstige consequenties hebben voor de werking ervan. De hersenen zijn omgeven zijn door hersenvocht en hersenvliezen die de hersenen moeten beschermen. Aan de buitenkant worden de hersenen beschermd door een harde beschermlaag: de schedel. Op deze manier wordt letsel, beschadiging of infectie van de hersenen zoveel mogelijk voorkomen. Toch kan een val op het hoofd ervoor zorgen dat er schade ontstaat. Een val kan dus zeker zijn.

Oorzaken

In de meeste gevallen ontstaat een val op het hoofd als gevolg van een ongeval, bijvoorbeeld tijdens sport of werk. Paardrijden is een sport waarbij de meeste letsels aan het hoofd ontstaan. Mensen die op hoogte werken hebben eerder een kans op hun hoofd te vallen. Daarnaast kan een voorwerp het hoofd raken. In dit geval is er geen sprake van een val, maar kunnen de hersenen toch letsel oplopen.

Een vechtpartij waarbij er geduwd wordt kan ook een val op het hoofd veroorzaken. Ook kinderen krijgen er vaker mee te maken tijdens het spelen. Bijvoorbeeld doordat ze ergens bovenop klimmen of uitglijden tijdens het spelen of rennen. Ouderen hebben vaak meer moeite met hun evenwicht en met lopen, waardoor ze eerder vallen. Ook hierbij kunnen ze op het hoofd terecht komen.

Duizelig

Veel mensen die op hun hoofd zijn gevallen hebben een korte of langere periode last van duizeligheid. Ze hebben hier te maken met een hersenschudding. Bij een hersenschudding zijn de hersenen voor korte tijd letterlijk door elkaar geschud. Bij een lichte hersenschudding is er geen beschadiging opgetreden. Bij een iets zwaardere hersenschudding, in ongeveer tien procent van alle gevallen, is er sprake van een hersenkneuzing. Ook kan er een lichte bloeding optreden. Duizeligheid is één van de symptomen bij een hersenschudding. Over het algemeen verdwijnt de duizeligheid na uren tot dagen. Tot die tijd is het zaak om voorzichtig te zijn met bewegen/ lopen. Door de duizeligheid kan het evenwicht verstoord zijn, met opnieuw vallen als gevolg.

Misselijk

Ook misselijkheid is een klacht die bij een hersenschudding ontstaat. Vaak blijft het bij misselijkheid, maar soms ontstaat er braken/ overgeven. De eerste 24 uur na de val kan misselijkheid regelmatig optreden. Daarna verdwijnt de klacht. Soms ontstaat misselijkheid als gevolg van hevige pijn aan de schedel. Niet altijd is er een beschadiging aan de schedel te zien. Wel kan er zwelling of een buil optreden.

Nekpijn

Pijn aan de nek kan ontstaan na een val op het hoofd. Het hoofd klapt na een val altijd weer terug. Hierbij worden de spieren in de nek uitgerekt. Dit is te vergelijken met een whiplash. Als gevolg hiervan kan er nekpijn optreden, maar ook klachten als hoofdpijn, duizeligheid, oorklachten, oogproblemen, concentratiestoornissen en vermoeidheid. De klachten kunnen enkele dagen tot zelfs maanden aan blijven houden, afhankelijk van de inwerkende kracht op de spieren.

Vermoeidheid

Ook vermoeidheid is een klacht die voorkomt. Vaak is dit het gevolg van een hersenschudding of een whiplash. Wanneer de vermoeidheid overgaat in slapen en de patiënt daarbij niet of slecht meer reageert op de omgeving (sufheid of buiten bewustzijn), is het zaak om zo spoedig mogelijk de hulpdiensten te bellen. De kans op een hersenbloeding of inwendige bloeding is dan zeker aanwezig.

Hoofdpijn

Eigenlijk de meest voorkomende klacht na een val op het hoofd: hoofdpijn. De pijn ontstaat door een klap tegen de schedel, waarbij de schedel pijn doet. De huid of de onderliggende spieren zijn hierbij beschadigd. Soms is er een bult voelbaar of ontstaat er een blauwe plek op de hoofdhuid. Maar ook kan de pijn van binnenuit komen. Vaak is dit het gevolg van een hersenschudding. Een whiplash geeft vaak langdurige klachten van hoofdpijn.

Een hersenkneuzing geeft ook klachten van hoofdpijn. Een lichte hersenkneuzing geeft dezelfde klachten als die van een hersenschudding: hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid en duizeligheid. Bij een zwaardere hersenkneuzing treedt overgevoeligheid voor licht en geluid op, en ontstaat er vaak verwardheid. Vaak is de patiënt enige minuten bewusteloos. Hierbij wordt er niet op de omgeving of op prikkels van buitenaf gereageerd. In ernstige gevallen treedt er verlamming op of uitval van bepaalde lichaamsfuncties.

Verwardheid

In geval van verwardheid is er sprake van een ernstige situatie. Dit kan ontstaan door een hersenkneuzing, maar ook door een inwendige bloeding. Vaak betreft het een aderlijke bloeding. Een slagaderlijke bloeding is levensgevaarlijk, hierbij moet er direct ingegrepen worden. Bij een bloeding in de hersenen treedt er naast verwardheid ook bewusteloosheid op. Daarnaast zullen er een of meerdere lichaamsfuncties uitvallen.