Gescheurde enkelband: symptomen, behandeling en herstel

Een gescheurde enkelband is pijnlijk en meestal ontstaat daarbij een zwelling op en onder de enkel en is er ook een bloeduitstorting te zien. Bij gescheurde enkelbanden zul je naar de de Spoedeisende Hulp moeten. Enkelbandletsel waarbij de enkelbanden zijn uitgerekt of zijn gescheurd, is één van de meest voorkomende letsels van het bewegingsapparaat. De belangrijkste klachten zijn pijn, zwelling en het onvermogen om je been goed te belasten. Het herstel van een een gescheurde enkelband is een kwestie van lange adem.

• De enkel
• Wat is een gescheurde enkelband?
• Inversietrauma en eversietrauma
• Gradatie
• Gescheurde enkelband herkennen
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijk onderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Behandeling gescheurde enkelband
• Gescheurde enkelband herstel en revalidatie
• Rust
• Tape of brace bij een gescheurde enkelband
• Duur van het herstel
• Preventie
• Versterk je enkel
• Draag geschikt schoeisel
• Let op je omgeving
• Gebruik bescherming tijdens sport en activiteiten
• Warm op en stretch
• Wees bewust van je techniek
• Versterk je core-spieren
• Wees voorzichtig bij verandering van terrein
• Luister naar je lichaam
• Raadpleeg een professional

De enkel

De enkel is het gewricht dat de voet met het onderbeen verbindt. Om het gewricht zit een gewrichtskapsel dat samen met de pezen en enkelbanden voor stabiliteit van de enkel zorgen. Bij een verstuikte enkel rekken (vaak) de buitenste enkelbanden uit, waarbij er tevens kleine scheurtjes in ontstaan. De kapselbanden van de enkel kunnen ook scheuren. Dit letsel ontstaat vaak tijdens sportbeoefening.

Wat is een gescheurde enkelband?

Inversietrauma en eversietrauma

Als je door je enkel gaat en de voet klapt naar binnen, dan wordt dit een inversietrauma genoemd. De voet kan ook naar buiten klappen, een zogeheten eversietrauma. Een eversietrauma komt echter zeer weinig voor. Wanneer je voet naar binnen klapt, komen de enkelbanden aan de buitenzijde flink op rek te staan. Dit kan de volgende gevolgen hebben:

• de enkelbanden kunnen verrekken (graad 1);
• de enkelbanden kunnen inscheuren (graad 2); of
• de enkelbanden kunnen afscheuren (graad 3).

Gradatie

De gradatie van het letsel is vaak te zien en te voelen aan de enkel. Bij het inversietrauma komt ook vaak de zenuw op rek te staan. Dit geeft dikwijls een instabiliteitsgevoel.

Gescheurde enkelband herkennen

Wanneer je enkel is verstuikt, klapt je voetzool naar binnen en je enkel naar buiten. De enkelbanden aan de buitenkant komen hierdoor onder flinke spanning te staan. Verrekte enkelbanden kunnen het gevolg zijn, maar de enkelbanden kunnen ook zijn ingescheurd of afgescheurd. Bij gescheurde enkelbanden zul je naar de de Spoedeisende Hulp moeten.

Het acute enkelbandletsel veroorzaakt de volgende klachten:

• pijn;
• zwelling;
• aan de buitenkant van de enkel is vaak een blauwe plek zichtbaar, welke zich kan uitstrekken tot het onderbeen; en
• het onvermogen je been goed te belasten.

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk onderzoek

Na een acuut ongeval dient er door de arts onderscheid gemaakt te worden tussen:

• een enkelbreuk;
• een uitrekking van de enkelband; of
• een enkelbandscheur.

Beeldvormend onderzoek

Bij vermoeden van een breuk zal er een röntgenfoto worden gemaakt om dit te beoordelen. Het onderscheid tussen een uitrekking of een scheur is vaak lastig te maken. Dit komt doordat direct na het ongeval de enkel veelal opzwelt en tevens te pijnlijk is om gedegen en betrouwbaar onderzoek te verrichten. Grofweg een week na het ongeval is het vaak beter te beoordelen. De zwelling en pijn zijn dan afgenomen. Ook kan tegen die tijd een betere beoordeling gemaakt worden van de stabiliteit.

Behandeling gescheurde enkelband

Een gescheurde enkelband vereist een intensievere behandeling dan een uitgerekte enkelband, welke meestal vanzelf geneest en waarbij volstaan kan worden met een steunend (druk)verband gedurende enkele dagen. Bij gescheurde enkelbanden brengt men een spalk aan om je enkel en onderbeen, waarmee de enkel in de goede stand wordt gebracht. Dit zorgt ervoor zodat de enkelbanden naar elkaar toe kunnen groeien. Tegen de pijn krijg je pijnstillers en daarnaast zul je bloedverdunners moeten slikken om te voorkomen dat er bloedstolsels ontstaan. Bloedverdunners moet je blijven gebruiken zolang je een spalk draagt (of tape om je been hebt nadat de spalk is verwijderd).

Gescheurde enkelband herstel en revalidatie

Rust

Gedurende de eerste week is rust van kardinaal belang, zodat de zwelling kan afnemen. Leg je been omhoog als je zit en leg daarbij een kussen onder je onderbeen. Houd je knie licht gebogen. Van de afdeling Spoedeisende Hulp krijg je krukken mee, waar je op moet lopen. Na ongeveer een week heb je een controleafspraak bij de gipsverbandmeester, waarbij de spalk zal worden vervangen door tape. Er bestaat ook de mogelijkheid dat je een enkelbrace krijgt, wat als voordeel heeft dat je hem af kunt doen op momenten dat je de brace niet wilt dragen.

Tape of brace bij een gescheurde enkelband

De tape of de brace moet je gedurende 4 tot 6 weken dragen. Tijdens verschillende controleafspraken zal bekeken worden of de enkelbanden goed aan elkaar vastgroeien. Tevens zal de tape iedere keer vervangen worden. Na 4-6 weken wordt de tape of de
brace verwijderd. Daarna duurt het zeker nog zeker 6 weken voordat je je enkel weer redelijk goed kunt gebruiken en belasten en je zult weer moeten wennen om te lopen zonder steun. De enkel is nog niet stevig en stabiel en ’s ochtends zijn is de enkel vaak wat stijf en dun. Gaandeweg de dag wordt de enkel weer soepeler, maar in de loop van de middag zwelt de enkel vaak een beetje op, wat pijnlijk kan zijn. Na enkele weken of maanden nemen de klachten steeds meer af. In deze periode zal de enkel opzwellen en pijnlijk zijn als je je enkel extra belast. Je doet er verstandig aan in deze herstelfase alleen op vlak terrein te lopen.

Duur van het herstel

Na zo'n 3-6 maanden is je enkel pijnvrij en kun je hem weer normaal gebruiken. Soms is het zinvol om voor een goed herstel en ter bespoediging van het revalidatieproces een fysiotherapeut in te schakelen.

Preventie

Enkele preventieve maatregelen om een gescheurde enkelband te voorkomen:

Versterk je enkel

Doe regelmatig oefeningen om de spieren rondom je enkel te versterken. Denk bijvoorbeeld aan kuitversterkende oefeningen en balansoefeningen.

Draag geschikt schoeisel

Zorg ervoor dat je schoenen goed passen en voldoende ondersteuning bieden aan je enkels.

Let op je omgeving

Wees alert op oneffen terrein, losliggende voorwerpen en andere obstakels waraover je kunt struikelen.

Gebruik bescherming tijdens sport en activiteiten

Draag enkelbrace of -bandages tijdens sporten of activiteiten met een hoog risico op enkelletsel. Doe dit vooral als je reeds eerder een blessure hebt opgelopen.

Warm op en stretch

Voer een goede warming-up uit voordat je gaat sporten. Hiermee bereid je je spieren en gewrichten voor op beweging. Doe ook stretches om de flexibiliteit te vergroten.

Wees bewust van je techniek

Leer de juiste technieken en bewegingen voor de sporten die je beoefent. Dit kan blessures voorkomen.

Versterk je core-spieren

De core bestaat uit 29 spieren die als het ware het corset van je lichaam vormen. Sterke buik- en rugspieren dragen bij aan een betere lichaamshouding en stabiliteit. Hiermee kan je enkelblessures voorkomen.

Wees voorzichtig bij verandering van terrein

Wees extra voorzichtig bij het betreden van ongelijk terrein, zoals wandelpaden of sportvelden.

Luister naar je lichaam

Negeer pijn, zwelling of ongemak niet. Als je merkt dat je enkel overbelast is, geef het dan de nodige rust om te herstellen.

Raadpleeg een professional

Indien je bekend bent met enkelletsel of als je je zorgen maakt over de gezondheid van je enkels, raadpleeg dan een fysiotherapeut of een specialist voor advies en begeleiding.

Lees verder

• Verstuikte enkel: oorzaken, behandeling, tapen en herstel
• Gezwollen enkels en dikke voeten: oorzaken en behandeling
• Pijn aan hak, pijn onder hiel: hielspoor behandeling
• Pijn op de wreef: symptomen en oorzaak van pijnlijke wreef
• Pijn in de enkel: oorzaken van pijnlijke enkel of enkelpijn