Gekneusde voet, behandeling en herstel

Een gekneusde voet moet niet verward worden met het verstuiken van de enkel of een gebroken voet. Een kneuzing aan de voet kan boven op de voet ontstaan, aan de teen, de zijkant van de voet of aan de hiel. Een kneuzing is te herkennen door pijn, het niet kunnen gebruiken van de voet, zwelling en vaak een bloeduitstorting. De oorzaak is vaak een val op de voet, een slag of stoot tegen de voet of een voorwerp dat erbovenop terechtkomt. Sport en werk zijn situaties waarin de meeste ongelukjes gebeuren. Behandeling en herstel verlopen vaak voorspoedig.

De voet of de teen kneuzen

Bij het kneuzen van de voet of teen is er geen sprake van een botbreuk en ook niet van een verzwikte enkel, hoewel dit natuurlijk wel samen kan gaan met een gekneusde voet. De enkel is een gewricht en verbindt de voet met het onderbeen. De voet bestaat uit de voorvoet met vijf tenen, de middenvoet en de achtervoet. De achtervoet bevat het hielbeen en het sprongbeen. Een kneuzing van de voet betreft dus een of meerdere van deze drie delen.

Oorzaken

Bij een kneuzing wordt weefsel samengedrukt tegen het harde bot dat eronder ligt. De oorzaak is te vinden in een inwerkende kracht. Denk hierbij aan een val, een harde klap tegen de voet, een zwaar voorwerp dat op de voet valt of een paard dat op de voet gaat staan. De meeste kneuzingen ontstaan tijdens sport of werk. In de thuissituatie ontstaan kneuzingen aan de voet iets minder vaak.

Symptomen en klachten

Een kneuzing is geen verstuiking, deze twee begrippen worden vaak door elkaar gehaald. Bij een verstuiking is er sprake van een beschadiging van de gewrichtsbanden. Een kneuzing bestaat uit beschadiging van de weefsels of organen zonder dat het bot gebroken is. Dit noemen we ook wel de weke delen tussen huid en bot in. De huid is vaak onbeschadigd.

Er kan een bloeduitstorting optreden. Deze ontstaat doordat bloedvaatjes gescheurd zijn ten gevolge van de kneuzing. Hierdoor lekt er bloed de weefsels in. Een bloeduitstorting is te herkennen aan verkleuring van de huid. Deze wordt eerst rood tot paars van kleur. Later wordt de kleur dieper, soms tot zwart. Na een aantal dagen verkleurt de plek naar blauw of paars, later groen tot geel. De gele kleur is vaak de laatste fase van de bloeduitstorting (blauwe plek). Hierna verdwijnt de plek geheel.

Een kneuzing is ook te herkennen aan pijn. De pijn kan vrij hevig zijn. Drukken op de plaats van de kneuzing veroorzaakt nog meer pijnklachten. In veel gevallen treedt er zwelling op. Dit wordt veroorzaakt door vocht dat zich ophoopt. De voet mag niet in een verkeerde stand staan. Is dit wel het geval, dan is er zeer waarschijnlijk sprake van een botbreuk.

De kneuzing kan aanwezig zijn aan de hiel, boven op de voet, de zijkant, de onderkant of aan de tenen. Schoppen veroorzaakt vaker een kneuzing aan de tenen, terwijl het vallen van een (zwaar) voorwerp op de voet resulteert in een kneuzing van de bovenzijde van de voet.

Behandeling en herstel

Zoals eerder vernoemd zal een bloeduitstorting veel kleuren van de regenboog kunnen vertonen. Vaak is de bloeduitstorting het probleem ook niet: deze geeft doorgaans de minste klachten. Een eerste behandelmethode is koelen met stromend water dat lauw is of gebruik maken van een coldpack. Let bij het gebruik van een coldpack altijd erop dat deze omwikkeld wordt met een doek, om directe bevriezing van de huid tegen te gaan. Koelen zorgt ervoor dat de pijn vermindert. Ook zal het in mindere mate de zwelling tegen gaan.

Rust is een belangrijk aandachtspunt. Er kan beter niet meer op de voet gestaan of gesteund worden om verdere pijn en beschadiging te voorkomen. Het is raadzaam om tijdelijk gebruik te maken van loopkrukken. Deze zijn onder andere bij het groenen kruis verkrijgbaar en ondersteunen tijdens het lopen. Op deze manier kan de voet ontlast worden. De voet hoger leggen dan het hart voorkomt trombose in het been. Bij trombose ontstaat er onnodige bloedstolling met bloedpropjes als gevolg. Trombose ontstaat onder andere door een trage bloedstroom, bijvoorbeeld bij veel liggen.

Een drukverband kan de voet ondersteunen. Vaak neemt hierdoor de pijn af en zwelt de voet niet teveel op. Het verband wordt aangelegd met behulp van synthetische watten en een zwachtel (verband). Het drukverband moet door deskundige handen worden aangelegd. Wanneer het te strak zit zullen bloedvaten worden afgekneld. Dit is te merken aan tintelingen, gevoelloosheid en verkleuring van de tenen. Wanneer het drukverband te los zit, verliest het zijn functie.

Pijn kan bestreden worden met pijnstillers. Vaak zal dit paracetamol zijn. Alleen bij erge pijn wordt er een zwaardere pijnstiller voorgeschreven. Deze moet niet langer dan noodzakelijk gebruikt worden. Wanneer de pijn langzaam afneemt, kan geprobeerd worden de voet te gebruiken. Het is in ieder geval aan te bevelen het been wel te blijven bewegen zonder de voet te belasten. Dit bevordert een goede doorbloeding van het been. Vaak duurt het in totaal vier tot zes weken voordat de voet genezen is.