Een groeiende moedervlek: moet ik me zorgen maken?

Een groeiende moedervlek kan bij iedereen voor komen. Van kleine kinderen tot ouderen en mannen en vrouwen, iedereen kan er één krijgen. Een groeiende moedervlek kan gevaarlijk zijn, maar in de meeste gevallen is het voornamelijk vervelend. Raadpleeg wel altijd de huisarts, want hij zal je vermoedelijk doorverwijzen. Echt zorgen maken hoeft niet, want het gevaar is niet groot. De moedervlek kunnen ze gemakkelijk weghalen en zodra de weg is gehaald zijn er eigenlijk nooit verdere complicaties.

Algemene complicaties

Bij een groeiende moedervlek kunnen er verschillende complicaties optreden. Pijn, jeuk en een gevoel van irritatie zijn veel voorkomende complicaties. Ook psychologische factoren kunnen tot de complicaties gerekend worden. Het zou kunnen dat je je schaamt voor een grote moedervlek. Zo zou het kunnen zijn dat je niet meer durft te zwemmen of je niet meer in het openbaar durft te vertonen.

Pijn kan komen door een huid die uitrekt of extreme gevoeligheid van de moedervlek. De extreme gevoeligheid van de moedervlek zou dan voornamelijk komen doordat zenuwen oppervlakkiger komen te liggen en de huid weinig aanraking gewend is. Prikkels worden niet continu doorgegeven, maar de prikkels die er zijn, zijn vaak sterker.
Jeuk kan komen doordat de huid enigszins uitrekt en groter wordt. Doordat dit een continue prikkeling geeft, zorgt het voor jeuk. Prikkels zijn vaak relatief slap, maar kunnen wel als een ernstig hinderende jeuk worden ervaren.
Irritatie is voornamelijk sprake van wanneer de uitgerekte huid niet goed tegen aanrakingen kan. Mocht het dan continu worden aangeraakt, bijvoorbeeld dankzij een kledingstuk, dan kan dit tot irritatie en zelfs ontstekingen leiden.

Veel complicaties duiden niet direct op melanoom - huidkanker - of iets anders ernstigs waarbij gelijk gevaar dreigt, maar vaak is het toch verstandig om langs de huisarts te gaan. De huisarts zal je hierna mogelijk doorverwijzen naar een chirurg of andere arts, om de groeiende moedervlek te laten verwijderen.

Wat is melanoom

Melanoom is een agressieve vorm van huidkanker die ontstaat in de pigmentcellen van de huid. De kankercellen die ontstaan verspreiden zich gemakkelijk en snel door het lichaam, waarna behandeling erg lastig wordt. Er kan bij een groeiende moedervlek sprake zijn van melanoom. De pigmentcellen van een moedervlek zijn anders en het groeien kan duiden op (ongeremde) celdeling, een van de dingen die kunnen duiden op kanker.

Melanoom is bij vrouwen voornamelijk te vinden op de benen en bij mannen op de rug en de hals. De moedervlek kan donkerder of lichter worden, kan groeien en kan er totaal anders uit gaan zien. Mocht dit het geval zijn, ga dan direct naar de huisarts!

Groeiende moedervlek bij kinderen en volwassenen - het verschil

Bij kinderen komt een groeiende moedervlek relatief vaker voor dan bij volwassenen. Kinderen groeien zelf nog, waardoor de kans bestaat dat een moedervlek mee groeit met de huid. Soms zal de moedervlek dikker worden, maar dit betekent niet gelijk dat er sprake is van melanoom. Wel kan de groeiende moedervlek een plek zijn waar veel irritatie ontstaat. De verschillende huidlagen kunnen over elkaar schuren en dit zorgt voor irritatie.

De moedervlek kan ook ontsteken. De ontsteking gaat in veel gevallen snel weer over, maar soms blijft de ontsteking aanhouden of ontstaat er een bultje. Bij een aanhoudende ontsteking of een bultje is het raadzaam naar de huisarts te gaan. De huisarts kan dan kijken wat het is en er eventueel iets aan doen. Dit soort ontstekingen en bultjes zijn in de meeste gevallen onschuldig. De bultjes zijn vaak vetbultjes: verstopte talgkliertjes die talg blijven produceren.

Bij kinderen is het heel normaal om een groeiende moedervlek waar te nemen. Bij volwassenen is dit juist niet meer normaal. Volwassenen zijn uitgegroeid en zodoende zou een moedervlek eigenlijk niet horen te groeien. Bij kinderen zijn moedervlekken eigenlijk nog nooit dik of dikker, terwijl dit bij volwassenen wel kan. Volwassenen zijn uitgegroeid en soms gebeurt het dat de moedervlek dan iets dikker wordt, meestal is dit onschadelijk.

Waar moet ik op letten?

Bij moedervlekken is het belangrijk om te kijken naar een (ongeremde) groei. Elke vorm van groei, in de breedte, lengte of hoogte, kan aangeven dat de moedervlek actief is en dat er celdeling plaats vindt. Celdeling hoeft niet ernstig te zijn, maar kan wel een aanduiding zijn voor bijvoorbeeld melanoom.

Asymmetrie is een belangrijk gegeven om te kijken of de moedervlek goedaardig of kwaadaardig is. Alhoewel het enigszins bizar klinkt, is het toch verstandig - voor je eigen gezondheid - om te checken of de moedervlek asymmetrisch of symmetrisch is. Bij asymmetrie is er vaak sprake van een kwaadaardige moedervlek - meestal kanker - en bij symmetrie is er sprake van een goedaardige tumor.

De kleur van een moedervlek en de verandering van deze kleur kunnen ook toonaangevend zijn. Per persoon verschillen de kleuren van een moedervlek echter sterk, waardoor er niet direct een conclusie aan te binden is. Een moedervlek kan namelijk rood, bruin, beige, zwart en vele andere kleuren hebben. Mocht de moedervlek echt een rare kleur hebben dan is het mogelijk handig om verdere stappen te ondernemen.

Moet ik langs de huisarts?

Bij enige twijfel is het sowieso verstandig - al is het maar voor de eigen gemoedsrust - om langs de huisarts te gaan. Of het echt nodig is verschilt heel erg per geval.

Een aantal zaken die belangrijk zijn om in het oordeel mee te nemen zijn:

• Zit er al een vorm van kanker in de familie?
• Zijn er veel actieve moedervlekken?
• Heb je erg veel moedervlekken over je lichaam verspreid?
• Heb je al eerder last gehad van een vorm van kanker of een tumor?
• Is de moedervlek in de afgelopen tijd drastisch veranderd? Dit kan over ook een periode zijn van meerdere jaren

Mocht er op één of meerdere vragen ja geantwoord worden, dan is het vaak zeker verstandig om het te laten checken door de huisarts. De huisarts geeft dan verder aan wat hij of zij zal doen. Dit varieert van niks doen tot een directe doorverwijzing richting het ziekenhuis.

Wat gaan ze doen aan de moedervlek?

Wat ze gaan doen aan de moedervlek verschilt per moedervlek. Soms gebeurt er helemaal niks of moet je er zelf wat extra op gaan letten. Het kan ook zijn dat de huisarts zegt dat hij of zij er vaker naar wilt kijken en het beter bij wilt houden. Dit heeft nog niet direct gevolgen, behalve dat er wat afspraken ingepland moeten worden.

Er zijn echter ook veel moedervlekken die verwijderd moeten worden en onderzocht moeten worden, om te kijken of het geen melanoom is. Bij veel pijn, jeuk, irritatie of een andere klacht kan het ook zo zijn dat ze er voor kiezen om de moedervlek te verwijderen. Bij melanoom in de familie, eerdere gevallen of een vermoeden bestaat de kans dat de moedervlek verwijderd wordt.

Mocht de moedervlek verwijderd worden, dan hechten ze en zorgen ze ervoor dat het niet meer bloedt. De moedervlek wordt hierna onderzocht en de uitslag is dan binnen een week bekend.