Bultje of een dikke klier gevonden, wat kan het zijn?

Klieren kunnen om veel redenen opzetten en het hoeft niet altijd pijnlijk te zijn. Als de zwelling niet afzakt en de oorzaak is onduidelijk, is het het beste om uit te laten zoeken wat de oorzaak nu precies is. Wachten op uitslag is vaak vervelend. Is het een abces of is het een tumor of is het gewoon een opgezette talgklier? Je haalt je van alles in je hoofd als je een bultje of knobbeltje hebt wat onderzocht moet worden. Meestal is er niets ernstigs aan de hand, maar inderdaad bestaat er natuurlijk altijd wel de kans dat het niet in orde is. Helaas kan niemand de onzekerheid direct wegnemen. Een bezoek aan de huisarts is noodzakelijk, en het beste. Als je een knobbeltje of een dikke klier in je lichaam hebt, en je gaat ermee langs de huisarts, zal deze bepalen of verder onderzoek noodzakelijk is. Als verder onderzoek nodig is zal je worden doorgestuurd. Afleiding zoeken en niet meteen van het ergste uitgaan, is het beste als je wacht op de uitslag van de oorzaak van dikke klieren, knobbeltjes, bulten, verdikkingen, et cetera... Met bulten, opgezette klieren, knobbels of bulten die je niet direct verklaren kunt, moet je altijd langs de huisarts gaan.

Knobbeltje in kaak, oksels of hals...

Een opgezette lymfeklier bij de kaak kan veel oorzaken hebben. Ontstekingen komen vaak voor, bijvoorbeeld van een kieswortel, of in de kaak of in holtes van de kaak. Waar de dokter aan denkt is moeilijk te zeggen. Als je een gesprek hebt met de dokter doe je er verstandig aan om vooraf vragen op te schrijven, zodat je ze daar kunt stellen. Je neemt je lijstje met vragen dan het beste gewoon mee naar de dokter. Knobbeltjes in lymfeklieren zijn vaak goed te voelen in de hals, onder de oksels en in de liezen. Opgezette klieren kunnen wijzen op ontstekingen ergens in je lichaam, of op ernstiger zaken. Als je een knobbeltje voelt dat je niet verklaren kunt overleg dan altijd met een arts. Ook bij twijfel is het verstandig om je huisarts te vragen om advies of om uit te zoeken of het geen kanker is.

Als je kind opgezette klieren heeft

Kinderen hebben vaak opgezette klieren in de hals, door verkoudheden, griepjes, ontstekingen. De dikke klieren zijn ook een reactie van het afweersysteem. Maar soms zijn dikke klieren of bulten niet te verklaren en dan kan het nodig zijn om uit te laten zoeken of het niks ernstigs is. Als je bang bent dat je kind kanker heeft, en je wilt weten of het vaak voorkomt bij kinderen: Kanker komt op alle leeftijden voor. Kanker komt echter wel vaker voor bij oudere mensen dan bij jonge mensen. Kanker wordt ook wel een ouderdomsziekte genoemd, waarmee men bedoelt dat hoe ouder je wordt hoe groter de kans is dat er zich vroeg of laat kanker ontwikkelt bij het delen van cellen. Er zijn allerlei zaken die de kans op kanker verhogen, zoals:

• genetische aanleg voor bepaalde typen kanker.
• roken.
• veel alcohol drinken.
• luchtverontreiniging.
• kankerverwekkende stoffen en/of factoren.
• ongezond leven in het algemeen.

Opgezette lymfeklieren

Een opgezette lymfeklier is voor een arts een reden voor verder onderzoek om uit te pluizen wat het is. De meeste opgezette lymfeklieren hebben gelukkig een oorzaak die niets met kanker te maken heeft. Voor een definitieve uitslag zal je na het onderzoek echter nog even af moeten wachten. Zoek in die dagen afleiding en ga niet meteen van het ergste uit.

Onderzoek van weefsel

Als men een klier of bult of weefsel weghaalt dan stuurt men het op om te controleren op kwaadaardige cellen. Dat is een soort van standaard procedure. Maar alleen de dokter die u behandelt kan uw angst voor de uitslag wegnemen. Als u niet weet waarom een klier of stukje weefsel is weggehaald, dan raad ik u aan om de dokter te bellen en te vragen of u zich ongerust moet maken en om te vragen waarom ze de klier (of het biopt) hebben weggehaald of uitgevoerd. Meestal is dit echter wel met u besproken. Wachten op uitslag is altijd heel vervelend.

Knobbeltje gevonden

We vinden regelmatig een knobbeltje in onze huid, of in de hals of onder een oksel of zo. Als een knobbeltje er pas een of twee dagen zit, kan je even afwachten op het weer weggaat. Het moet dan binnen een weekje weer weg zijn. Als je verder geen klachten hebt, en je je verder goed voelt, is de kans groot dat het niets bijzonders is. Bij twijfel kan je wel altijd beter even de huisarts raadplegen. Het bultje of knobbeltje moet binnen een of twee weken uit zichzelf weggaan, anders is een bezoek aan de huisarts gewenst. Bij knobbeltjes in de borst is het ook raadzaam om altijd de huisarts te bezoeken. Met al deze verschijnselen is het verstandig om het niet af te wachten. Hoe eerder je namelijk kunt beginnen met de behandeling van kanker, hoe beter dit (in de meeste situaties) is. 'In de meeste situaties,' omdat helaas niet elke vorm van kanker (goed) te behandelen is.

Opgezette klieren bij griepklachten

Dikke klieren in combinatie met keelpijn, hoofdpijn, verkoudheid of andere griepachtige klachten, komen veel voor. Het kan dan een stevige griep of een virusinfectie/ keelontsteking zijn, mogelijk met koorts. Het beste is om de koorts op te meten, dan weet je zeker of er sprake is van koorts. Als er sprake van (hoge) koorts is, of je hebt andere klachten waar je niet gerust op bent, kan je met de dokter bellen. Als je verder goed gezond bent is je lichaam sterk genoeg om een virusinfectie of griep te boven te komen. Je bent dan een paar dagen niet lekker, ligt met koorts in bed, kan duizelig zijn of licht in je hoofd, keelpijn hebben, hoofdpijn en/of oorpijn hebben en moeten hoesten en je kunt neusverkouden zijn. Al die verschijnselen kunnen erbij komen.

• Drink regelmatig, zodat je genoeg vocht binnenkrijgt.
• Als je koorts hebt ga dan niet onder te veel dekens liggen, maar onder een gewone deken, of als je dat te warm vindt, een laken.
• Ben je koud en of rillerig? Overleg dan met een dokter.
• Krijg je andere klachten, overleg dan met een dokter.
• Eet licht voedsel, zoals wat groentesoep of toast met een beetje jam of ander beleg.
• Tegen hoofdpijn of koorts mag je paracetamol slikken. In de bijsluiter staat hoe vaak je die mag gebruiken.
• Ben je erg ziek of vertrouw je het niet, of krijg je ergens anders pijn, overleg dan even met de dokter.
• Als de klachten aanhouden kan je ook het beste met de huisarts overleggen.

Extra onderzoek

Als er extra onderzoek nodig is bij knobbeltjes, bobbels of opgezette klieren, dan is afwachten op de uitslag extra moeilijk, omdat je in onzekerheid verkeert en angst kunt hebben voor de uitslag. Het extra onderzoek wordt gedaan om te kijken wat er nou eigenlijk aan de hand is. Niemand kan voor die tijd zeggen wat je mankeert. Het is fijn als je snel de uitslag te horen krijgt.

Bulten in de lies

Pijnlijke bulten in de lies, die regelmatig terugkeren, wat zijn dat? Als warme, opgezette klieren in je lies zitten, is de kans best groot dat het om ontstoken talgklieren gaat, of dat het door een ontstoken haarzakje ontstaat. Je kunt daar namelijk flinke abcessen van onder je huid krijgen. Die zijn pijnlijk en barsten op den duur open door een fisteltje te maken, waardoor de inhoud van het abces naar buiten komt. Het begint dan met een pijnlijke bult in je lies, die bult kan groter worden en rood en warm aanvoelen, daarna kan er een soort puistje op ontstaan (het fisteltje) en als dat opengaat komt er dus pus (en misschien ook wat vocht) uit. Vaak begint het met een wat pijnlijke bult in je lies. Als je dit herkent, kan je een (grote tube) Nestosylzalf (geen spray!) kopen bij de drogist, en de zalf direct dik op en rondom de bult smeren (met schone handen). Dit kan ook al zodra je zo'n bult voelt opkomen. Draag in dat geval katoenen ondergoed, maar geen strakke elastiek in de pijpjes. Neem dagelijks een lauwe douche maar gebruik geen zeep in dat gebied. Als je de oorzaak niet herkent, of als er andere klachten bijkomen of als de bulten terugkeren of niet binnen een week verdwijnen, ga dan naar je huisarts. Ook als je koorts hebt of je ziek voelt, kan je beter even de huisarts laten kijken wat de ontstoken klier/plek veroorzaakt. Als er wel een flink abces zit zal de huisarts het proces versnellen door een sneetje in de huid te maken zodat de pus eruit kan. Het is aan te raden om zeker naar de huisarts te gaan aan als:

• de klachten terug blijven komen of niet over gaan.
• je koorts krijgt.
• je andere klachten erbij krijgt of als je meer klachten hebt.
• als je twijfelt over de oorzaak.
• als de klachten aanhouden of terugkeren.
• ook bij pijnloze verdikkingen/bult/knobbel altijd de huisarts raadplegen.

Waarom een sneetje maken?

De arts zal een sneetje maken in een abces om de pus eruit te laten komen, dan is de druk van het abces af. De pijn zal daardoor snel wegtrekken. In de lies komen vaak van dat soort dingen voor, het zijn dan ontstoken haarzakjes of talgklieren die verstopt zitten en ontstoken raken. De dokter doet dit meestal zelf en zal je alleen doorverwijzen als hij/zij daartoe noodzaak ziet. Snijden bij een abces waar veel spanning op staat, is trouwens meer een kwestie van 'aanprikken'. De druk is dan snel van het abces af en je hebt al snel minder pijn.

Twijfelen of het kanker is

De meeste mensen zijn bang dat het om kanker gaat als ze ergens een bultje of knobbel ontdekken. Met kanker is het vaak zo dat hoe eerder men met behandelen kan beginnen, hoe grote de kans een goede afloop. Daarom is het nooit verstandig om een afwachtende houding aan te nemen als je een bultje of knobbeltje ontdekt dat je zelf niet verklaren kunt. Ook bij twijfel is het verstandig om je arts te laten bepalen of het wel of niet iets is om je ongerust over te maken. Bultjes die door kanker worden veroorzaakt zijn niet altijd hard, weke delen kanker kan zich bijvoorbeeld in zachte delen van het lichaam bevinden en de structuur van spierweefsel hebben.

Lees verder

• Kanker, hoe herken je kanker?