Tijgermug of Aedesmug kan Chikungunya verspreiden

De tijgermug of Aedesmug is een gevaarlijke mug die het chikungunya-virus bij zich draagt. Dit virus was al lang bekend en kwam vooral voor in Afrika en in landen rondom de Indische oceaan maar met name het Caribisch gebied en Suriname vormen steeds vaker het leefgebied van deze mug. Niet alleen in dit gebied maakt de mug slachtoffers maar ook in Frankrijk, Spanje en Italië zien we deze gevaarlijke mug oprukken. De klachten zijn ernstig en te vergelijken met knokkelkoorts. Deze mug steekt niet alleen 's avonds maar ook overdag.

• Het Chikungunya-virus
• Tijgermug of Aedes mug
• Wat zijn de verschijnselen van het chikungunya-virus?
• Wat kan men doen om de besmetting te voorkomen
• Het gevaar van stilstaand water
• De behandeling van de ziekte
• Is het veilig om het Caribisch gebied te bezoeken
• Aedesmug
• Verspreiding naar andere gebieden
• Tijgermug in Nederland

Het Chikungunya-virus

Chikungunya is een virusziekte die we kunnen vergelijken met dengue of knokkelkoorts. Het virus wordt verspreid door de Aedes mug die we ook wel tijgermug noemen. Eigenlijk gaat het om een mug uit dezelfde familie als degene die Denque veroorzaakt. De mug heeft een mutatie ondergaan en zich snel verder verspreid. Als de muggen besmet zijn dan dragen zij het virus in hun speekselklieren. Als een mens gestoken wordt door de mug dan komt het virus in de bloedbaan. Er vindt geen besmetting plaats van mens tot mens. Het virus is ook niet dodelijk maar de klachten die het veroorzaakt zijn wel langdurig. Er zijn geen medicijnen die de ziekte kunnen genezen.

Tijgermug of Aedes mug

De Aedesmug heeft zich verspreid vanuit Afrika en komt nu ook voor in het Caribisch gebied, in Suriname en in Zuid-Amerika. Maar ook in Italië, Spanje en in Frankrijk is men niet veilig voor deze Aedesmuggen. Ook hier komen meldingen van de ziekte voor. Vooral in het Caribisch gebied is er sprake van een echte epidemie met het chikungunya-virus. Vanaf 2014 kwam de ziekte voor in Bonaire en in hetzelfde jaar werd de eerste besmetting geconstateerd op Sint Maarten. Vanaf die tijd was er sprake van een grote toename in het aantal meldingen uit dit gebied. Vanaf 2016 is deze epidemie weer over. Toch wordt vakantiegangers geadviseerd om beschermende maatregelen te nemen om besmetting met het virus te voorkomen.

Wat zijn de verschijnselen van het chikungunya-virus?

Van alle mensen die gestoken worden zal ongeveer 75% besmet worden met het virus. Ongeveer drie tot zeven dagen nadat men gestoken is openbaren zich de eerste verschijnselen. Deze bestaan uit:

• Hoge koorts
• Ernstige spier- en gewrichtspijnen
• Hoofdpijn
• Koude rillingen
• Gebrek aan eetlust
• Huiduitslag
• Lichtschuwheid
• Overgeven
• Misselijkheid

De spier- en gewrichtspijnen zijn de grootste boosdoeners zij en kunnen maanden lang duren. Er zijn mensen die zelfs jarenlang last houden van deze op artritis lijkende verschijnselen. Daarom is het noodzakelijk als men in een gebied is of geweest waar de mug aanwezig is en er klachten ontstaan direct een arts te raadplegen en bloed te laten onderzoeken.

Wat kan men doen om de besmetting te voorkomen

In tegenstelling tot de malariamug is de Aedesmug vooral overdag actief. Het is erg belangrijk om zowel gedurende de dag als tijdens de nacht goede maatregelen te nemen om besmetting te voorkomen. Te denken valt aan:

• Smeren met een goed middel wat DEET bevat op alle onderdelen van het lichaam die niet bedekt zijn
• Slaap in ieder geval onder een klamboe als er geen airconditioning aanwezig is
• Tevens is het belangrijk om armen en benen bedekt te houden, dus draag een blouse met lange mouwen
• Ook de enkels moeten beschermd worden en het is daarom verstandig sokjes te dragen.

Het gevaar van stilstaand water

Waar men niet zo snel aan zou denken is de aanwezigheid van stilstaand water. Zo kan het zijn dat men een huisje of appartement heeft gehuurd waar water in de dakgoot blijft staan. Hierin gaan de muggen broeden en het gevaar dat er gestoken wordt is dan sterk aanwezig. Ook bloempotten waar water in blijft staan moeten verwijderd worden. Soms liggen er nog ergens half lege vaten waar een laag water in ligt. Zorg dat alles schoon en droog is om besmetting te voorkomen. Een vrouwelijke mug produceert n.l. 100 tot 200 eitjes. Deze komen in warme gebieden al uit in 2 dagen. De larven die slechts 8 millimeter lang zijn groeien in slechts een paar dagen uit tot volwassen muggen. Deze snelle levenscyclus maakt het moeilijk om het virus te bestrijden.

De behandeling van de ziekte

Om de ziekte vast te stellen is laboratoriumonderzoek nodig. De arts zal wat bloed afnemen. Als de ziekte is vastgesteld dan kan gestart worden met ontstekingsremmers en pijnstillers. Hierbij denken we aan Ibuprofen of paracetamol. Er is geen vaccin beschikbaar tegen deze ziekte. Wel wordt er zowel in Frankrijk als in Amerika onderzoek gedaan om te komen tot de ontwikkeling van een vaccin om de ziekte te voorkomen.

Is het veilig om het Caribisch gebied te bezoeken

Het RIVM geeft aan dat het bezoeken van het Caribisch gebied in 2020 goed mogelijk is indien men de juiste maatregelen in acht neemt. Hierbij geldt natuurlijk: Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Tevens is het belangrijk om de berichtgeving over de chikungunya mug en de epidemie in de gaten te houden. Kijk alvorens te boeken op de website van het ministerie van buitenlandse zaken.

Aedesmug

Naast de ziekte chikungunya wordt de Aedesmug ook in verband gebracht met het Zika-virus dat erg actief is in Zuid-Amerika. Er zijn grootschalige acties om de muggen te bestrijden. Vooral in Brazilië worden jonge vrouwen geadviseerd om niet zwanger te worden omdat er bij besmetting kans bestaat op hersenafwijkingen bij de geboorte.

Verspreiding naar andere gebieden

In 2020 heeft de ziekte zich verspreid over Afrika, Azië, Centraal- en Zuid-Amerika. Ook de landen in en om de Indische Oceaan hebben te maken gekregen met de chikungunyamug. In Europa wordt de mug gesignaleerd in Frankrijk, Spanje en Italië. Wie naar het zuiden reist dient op de hoogte te zijn van het bestaan van deze gevaarlijke mug die zo'n ernstige ziekte kan veroorzaken. In september 2020 werden 3 Nederlanders in Zuid-Frankrijk besmet met het virus.

Tijgermug in Nederland

Ook in Nederland komt de tijgermug soms voor. Dan zijn muggen, eieren of larven meegekomen met een transport bijv. van bamboo of banden. De muggen worden dan op die locatie direct bestreden of uitgeroeid. Hiermee richt het beleid van het RIVM zich op vertraging. Op de lange duur zal de mug zich toch vaker gaan vestigen in Nederland. De kans dat je in Nederland ziek wordt van een beet van deze mug is te verwaarlozen.