Bloedende moedervlek

De meeste mensen hebben wel één of meerdere moedervlekken. Deze kunnen bij de geboorte aanwezig zijn of in de kinderjaren ontstaan. Ze kunnen ook op latere leeftijd ontstaan. Toch zijn deze laatste moedervlekken verdacht. Ook een bloedende moedervlek kan verdacht zijn. De vlek kan spontaan gaan bloeden, of gaan bloeden na krabben of scheren. In een aantal gevallen gaat het om huidkanker. Jaarlijks komen er 47.000 nieuwe gevallen van huidkanker voor.

Wat is een moedervlek?

Een moedervlek wordt niet via de moeder geërfd. Toch zijn moedervlekken gedeeltelijk erfelijk bepaald. Maar dit kan ook via de vader zijn. Het zijn kleine tot grotere plekken op de huid met een lichtbruine tot donkerbruine kleur. Sommige moedervlekken zijn verheven: ze steken wat boven het huidoppervlak uit. Sommige baby's hebben ze al vanaf de geboorte. Tussen het 3e en 40e jaar kunnen nieuwe moedervlekken ontstaan. Mensen die gevoelig zijn voor zonlicht of veel in de zon komen, krijgen vaker moedervlekken.

In de huid liggen melanocyten. Dit zijn huidcellen die melanine produceren. Melanine bepaalt de huidskleur. Dit wordt afgegeven in pigmentkorrels. Hoe meer pigmentkorrels, hoe donkerder de huidskleur zal zijn. Mensen met een lichte huidskleur hebben dus evenveel melanocyten die melanine produceren, maar de pigmentkorrels zijn fijner van structuur en er worden minder korrels afgegeven aan de huid. Een moedervlek wordt veroorzaakt doordat melanocyten in een grote hoop op elkaar liggen. Op deze plaats wordt er dus meer melanine geproduceerd, waardoor de huid op deze plaats ook donkerder kleurt. Sommige mensen hebben één enkele moedervlek, terwijl anderen er vele tientallen hebben.

Er zijn verschillende typen moedervlekken:

• Egaal bruine moedervlekken die scherp begrenst zijn. Deze komen het meeste voor.
• Verheven moedervlek, lijkt een beetje op een wrat. Heeft een scherpe begrenzing. Soms groeit er een haar op.
• Verheven moedervlek in de vorm van een puistje. De vlek heeft een lichte kleur en is sterk begrensd.
• Atypische moedervlek: een moedervlek die onrustig is en wisselend van pigment. De begrenzing is daardoor niet altijd even scherp.
• Moedervlekken die sterk veranderen van kleur en vorm. Vaak zit er een rode kleur in. Deze laatste vlekken kunnen op huidkanker (melanoom) duiden.

Moedervlek bloedt na scheren of krabben

Soms gaat een moedervlek bloeden na het scheren of wanneer eraan gekrabd wordt. Dit is vooral het geval bij moedervlekken die verheven zijn, wratachtig zijn of als bultje aanwezig zijn. De angst voor huidkanker is dan vaak aanwezig. Terecht dat deze angst er is, want huidkanker komt steeds meer voor. Jaarlijks krijgen ruim 101.000 mensen in Nederland kanker. Hiervan krijgen 47.000 mensen huidkanker. Deze cijfers gelden voor 2015. In het jaar 2000 kregen 21.000 mensen huidkanker. Het jaarlijks aantal nieuwe gevallen is dus enorm gegroeid.

Van een opengekrabde of opengeschoren moedervlek krijg je geen huidkanker. Meestal geneest deze vanzelf weer. Wel kan de wond gaan infecteren. Wanneer een moedervlek jeukt en er daardoor aan gekrabd wordt, kan er een onderliggende ontsteking aanwezig zijn. Het is dan raadzaam om naar de huisarts te gaan.

Spontane bloeding

Een moedervlek die spontaan gaat bloeden of na een lichte stoot ertegenaan gaat bloeden is meer reden tot zorg. Vooral wanneer de moedervlek gepaard gaat met jeuk of de moedervlek de afgelopen tijd veranderd is van vorm, grootte of kleur. Huidkanker ontstaat vaak vanuit een bestaande moedervlek. De moedervlek zal onrustig (atypisch) gaan worden. Hierdoor verdwijnt de sterke begrenzing en zal de moedervlek een wisselende pigmentatie vertonen. Ook kan de moedervlek van vorm veranderen en groter worden.

Huidkanker ontstaat vooral bij mensen die op jeugdige leeftijd vaak in de zon zijn verbrand of onder de zonnebank zijn geweest. Andere risicofactoren zijn een lichte huid en snel verbranden, mensen met onrustige moedervlekken en in mindere mate erfelijkheid. Zeer grote moedervlekken kunnen soms aanleiding zijn tot het ontstaan van een melanoom.

In de meeste gevallen is huidkanker goed te behandelen. Het melanoom ontstaat vanuit de melanocyten. In enkele gevallen ontstaat een melanoom vanuit een bestaande moedervlek. Ruim 6-7 procent van alle nieuwe gevallen van huidkanker betreft een melanoom. Uitzaaiingen ontstaan via de lymfebanen. Het basaalcelcarcinoom komt in 93-94 procent van alle gevallen voor. Het basaalcelcarcinoom ontstaat vanuit de kiemcellen van de huid. Bij minder dan 0.1 procent vinden er uitzaaiingen plaats. Dit gebeurt wanneer de tumor is ingegroeid in onderliggend weefsel.

Bij het kind

Een bloedende moedervlek bij een kind is zelden tot nooit huidkanker. Waarschijnlijk heeft het kind de vlek zelf opengekrabd. Huidkanker komt bij kinderen zelden voor. Als voorbeeld:

• In de leeftijd van 0 tot 4 jaar kwam huidkanker in het jaar 2010 niet voor.
  

In de leeftijd van 5 tot 9 jaar was er één kind met huidkanker.
In de leeftijd 10 tot 14 jaar betrof dit 5 kinderen.
In de leeftijd 15 tot 19 jaar waren er 231 kinderen met huidkanker. Van bovengenoemde groepen stierf er één kind in de leeftijd van 15 tot 19 jaar aan de gevolgen van huidkanker. Een bloedende moedervlek bij een kind is dus zelden een geval van huidkanker. Ga bij twijfel toch altijd met het kind langs de (huis)arts.

Ontsteking

Soms gaat een moedervlek ontsteken. Deze wordt dan dikker, jeukt en is vaak pijnlijk. Door het krabben kan er een bloeding ontstaan. Vaak komt er na verloop van tijd een puskop op. Prik de moedervlek niet zelf door. Wanneer de arts dit nodig vindt, zal deze dat met een steriele naald doen. Soms is antibiotica nodig in de vorm van zalf of tabletten. Dit hangt af van de ernst van de ontsteking. Wanneer de arts het niet vertrouwd, wordt besloten de moedervlek te verwijderen.