Hyperplasie, groei van weefsel
Hyperplasie is de groei van weefsel of van organen doordat lichaamscellen zich delen of vermenigvuldigen. Dit moet niet verward worden met hypertrofie, waarbij de lichaamscellen juist in omvang toenemen. In beiden gevallen zal het weefsel of het orgaan groter worden. Hyperplasie kennen we vooral van toename van de spiervezels bij zware inspanning of sport. Maar ook de prostaat kent hyperplasie. Sommige mensen hebben wildgroei aan het tandvlees. In ernstige gevallen kan er een kwaadaardiger gezwel in hyperplastisch weefsel ontstaan.Hyperplasie en hypertrofie
Twee termen die vaak door elkaar gebruikt worden. Hypertrofie is het vergroten van afzonderlijke lichaamscellen. Er worden meer bouwstoffen en meer water opgenomen door de cel, waardoor deze in volume toeneemt. Wanneer meerdere cellen die naast elkaar liggen dit vertonen dan neemt het weefsel ook in volume toe.Hyperplasie is een hoge celdeling. De cellen delen zich normaal gesproken met een bepaalde snelheid. Wanneer de celdeling te snel gaat dan ontstaan er teveel lichaamscellen. Wanneer dit in een bepaald weefsel gebeurt, neemt het weefsel in grootte toe. Weefsel of organen kunnen hierdoor groeien. Soms is dit ook de bedoeling, in andere gevallen ontstaat er een gezwel.
Hyperplasie van de spieren
Het bekendste voorbeeld is hyperplasie van de spieren. Dit zien we vooral bij mensen die aan krachttraining doen of zware lichamelijke arbeid verrichten. Mensen die aan krachttraining doen krijgen te maken met zowel hypertrofie als hyperplasie van de spieren. Groeihormonen zorgen ervoor dat er meer spiervezels worden aangemaakt. Dit zorgt voor een betere rekbaarheid en betere krachtverdeling van de spieren. Het gevolg is zichtbare spieren. Vooral bij manen is dit duidelijk merkbaar. Overigens krijgen niet alle mannen een grote spiermassa door training. Een combinatie tussen juiste hoeveelheden voeding en training speelt een grote rol. Het lichaam zal een grote spiermassa snel afbreken zodra deze niet meer nodig blijkt te zijn.Grotere prostaat
De prostaat is een mannelijk orgaan. Bijna iedere man krijgt er op oudere leeftijd mee te maken: een grotere prostaat. Dit noemen we ook wel benigne prostaat hyperplasie. De prostaat ligt om de plasbuis heen en een vergrote prostaat kan plasklachten geven. Algemene klachten zijn het traag op gang komen van de urinestraal, een minder krachtige straal en een haperende straal. Ook kan het zijn dat de blaas snel vol aanvoelt en er weer vrij snel aandrang is.Dat de prostaat groter wordt door celdeling is een normaal verschijnsel. Iedere man krijgt ermee te maken. Maar dat er aan de hand daarvan klachten ontstaan, komt slechts bij een-derde van de mannen voor. Bij aanhoudende klachten kan de arts medicijnen voorschrijven. Hierdoor worden de spieren rondom de plasbuis meer verslapt. Dit maakt het plassen makkelijker. Wanneer dit niet helpt, is een operatie soms noodzakelijk. Hierbij wordt de prostaat soms verkleind.
Hyperplastisch beenmerg en hart
Bij ernstig bloedverlies moet het beenmerg extra veel bloedcellen produceren om het tekort aan te vullen. De bloedvormende cellen nemen dan toe. We spreken op dat moment van hyperplastisch beenmerg. Ook een onderliggende ziekte kan ervoor zorgen dat hyperplasie in het beenmerg ontstaat.Het hart kent geen hyperplasie. De individuele hartspiercellen kunnen wel in omvang toenemen, vaak als gevolg van zwaardere arbeid. Hierdoor ontstaat er een verdikking van het hart. Dit noemen we ook wel een sporthart. Hartspiercellen vermenigvuldigen zich in een mensenleven niet meer, wel ten tijde van de zwangerschap.
