Nut en noodzaak van de lymfeklieren

We weten dat we ze hebben, dat ze belangrijk kunnen zijn en dat ze op een paar plaatsen in het lichaam zitten, maar voor veel mensen houdt daar de kennis wel bij op. Bekender worden ze (helaas) al als het gaat om mensen met kanker. Want bij onderzoek of een operatie spelen de lymfe plots een belangrijke rol … en terecht, dit unieke filter in het lichaam kan dan van doorslaggevend belang zijn. Wat is de rol exact en wat kunnen we ermee?

De basis van lymfeklieren

De lymfeklier heeft ooit de naam gekregen, omdat men dacht dat het om een klier ging. Maar inmiddels weten we dat het een orgaan is. De lymfeklier wordt daarom terecht steeds vaker lymfeknoop genoemd.

Een lymfeklier is een orgaan welke op het verloop van lymfevaten zit. Het bestaat uit witte bloedcellen die in een kapsel zitten. Het binnenkomende “vocht” (lymfe ofwel weefselvloeistof genoemd) wordt als het ware gefilterd. Als in de lymfe een vreemde stof wordt aangetroffen, wordt het immuunsysteem geprikkeld. Als er ziekteverwekkers geconstateerd zijn, worden de lymfeklieren aangezet tot vermenigvuldiging. De lymfeklier kan opzwellen. Dit orgaan gaat als het ware proberen te voorkomen dat de ziekteverwekker kans krijgt in het lichaam verder te gaan.

Grotere vaten

Niet onbelangrijk detail is dat de vaten in het lymfestelsel net iets groter zijn dan de vaten van het bloedvatenstelsel. Het is minimaal, maar niet onbelangrijk. Er zijn nogal wat bacteriën iets te groot voor het bloedvatenstelsel, maar omdat het lymfestelsel net iets groter is kunnen ze daar wel opgevangen worden. Ze worden vervolgens hier onschadelijk gemaakt en daarna vindt de afvoering plaats.

Overal lymfeklieren

Het is dusdanig belangrijk dat het bijna logisch is dat er op verschillende cruciale plaatsen lymfeklieren in het lichaam zitten om mogelijke ziekteverwekkers tegen te houden. Naast gezond leven kan iets je toch zomaar bekruipen en dan kunnen de lymfeklieren in actie komen.
Totaal zijn er vele honderden lymfeklieren, maar waar ze het meest voorkomen is …

• In de hals
• Onder de oksels
• Onder de kaak
• In de liezen

Aandoening

Elders in het lichaam problemen?

De gezwollen lymfeklier/knoop is er een die in actie gekomen is en de kans is dus groot dat er een infectie geconstateerd is. Niet, zoals velen denken, dat er dan lymfeklierkanker is of uitzaaiingen van een andere kankersoort.
Wel is het zo dat als je bijvoorbeeld in de hals langer dan pakweg twee weken een stevige zwelling voelt, het goed is dat je naar de huisarts gaat. Normaal is het ook het gezonde verstand gebruiken en angst kan je ook ziek maken, dus dan kan je maar beter de huisarts bezoeken en het zekere voor het onzekere nemen.

Als het om de klieren zelf gaat

Als de lymfevaten zelf niet goed dienst meer doen, kan er op verschillende plaatsen in het lichaam lymfoedeem ontstaan. De oorzaak kan liggen in de “aanleg” en dan heb je het al vanaf je geboorte. Soms zijn ze verstoord of helemaal niet afgemaakt. Vaak is dan het probleem dat er niet genoeg lymfevaten aanwezig zijn om het lymfevocht af te voeren en kunnen er zwellingen ontstaan. Dit kan op één plaats zijn of op meerdere plaatsen.

Tot slot

De lymfeklieren zijn essentieel in het lichaam en niet zelden zijn ze een graadmeter voor wat er in het lichaam speelt, op het moment dat het niet optimaal functioneert. Direct bang zijn is niet nodig, want het zijn immers de “signaleerders” (en afvoerders) van het lichaam, maar negeer signalen ook niet (ook als je denkt dat het onschuldig is).