Spataders doen pijn, wat te doen?

Spataders kunnen op iedere leeftijd voorkomen. vaak zien we ze bij oudere mensen en bij vrouwen die zwanger zijn. Ook mensen die veel staan voor hun werk krijgen er eerder mee te maken. Spataders of spataderen geven vaak weinig klachten van pijn. Wel klagen veel patiënten over een zwaar en vermoeid gevoel in de benen. Wanneer er toch pijn ontstaat kan dit duiden op een aderontsteking. Maar ook zonder aderontsteking ontstaan er soms pijnklachten. De pijn is te verhelpen of te verlichten. Soms worden de spataders zelf behandeld. Ze kunnen bijvoorbeeld dicht gebrand of dicht gespoten worden.

Wat zijn spataders?

Spataders worden ook wel spataderen of varices genoemd. Het gaat hier om een ander die abnormaal verwijd is. Hoe spataders ontstaan is niet helemaal duidelijk, maar het heeft te maken met de kleppen in de aders. Het hart pompt de hele dag door het bloed rond. Dit stroomt door de aders heen. Vanuit de benen moet het bloed ook weer terug gepompt worden naar het hart toe. Het is logisch dat juist op deze plaats meer kracht nodig is om het bloed terug te pompen, omdat de benen het laagste gedeelte van het lichaam zijn. Gelukkig helpen onze kuitspieren hierbij. Tijdens het lopen worden de kuitspieren aangespannen en drukken de aders in het been dicht. Hierdoor wordt het bloed omhoog gestuwd, richting het hart toe. Ook tijdens het inademen wordt het bloed mee omhoog gezogen. klepjes in de aderen zorgen ervoor dat het bloed steeds hoger gestuwd wordt. Deze klepjes zorgen ervoor dat het bloed niet weer terug kan zakken.

Soms wordt het bloed niet goed omhoog gestuwd. Dit zien we bijvoorbeeld bij zwangere vrouwen of bij mensen die vrij weinig bewegen of te lang moeten staan. Ook bij ouderen mensen zien we dit verschijnsel. Dit kan veroorzaakt worden doordat de vaatwanden slapper worden onder invloed van hormonen of simpelweg slijtage. Bij te weinig beweging of langdurig staan worden de kuitspieren te weinig aangespannen.

Het gevolg is in ieder geval dat er bloed in de aders achterblijft. Dit hoopt zich op en de vaten zetten daardoor wat uit. De kleppen in de aders kunnen vervolgens niet meer goed sluiten. Hierdoor kan zich nog meer bloed ophopen met nog wijdere vaten als gevolg. Zo kunnen spataders steeds erger worden.

Wat merk je ervan?

Ruim 1 op de 4 mensen heeft last van spataders. Vaak zijn het vrouwen die door de zwangerschap last kregen van spataders, of oudere mensen. In de meeste gevallen komen spataders aan de benen voor, maar ze kunnen ook rondom de anus ontstaan. Sommige mensen hebben een enkele spatader en anderen juist erg veel. Spataders kunnen heel licht en klein zijn tot grote knobbels vormen.

Spataders zijn zichtbaar als paarsrode tot paarse kronkelende adertjes onder de huid. Soms zijn ze verdikt of vormen grote knobbels. De benen zullen vaak vermoeid of zwaar aanvoelen, vooral tegen het einde van de dag. Ook kunnen er 's nachts krampen in de benen ontstaan. Soms ontstaat er oedeem, met name in de enkels. Soms ontstaan er rusteloze benen, vooral in de avonduren en de nacht. Ook kan er jeuk gevoeld worden. Spataders geven weinig tot geen pijnklachten.

Toch pijn door de spataders

Sommige patiënten hebben zeer grote spataders en ervaren toch geen pijn. En anderen hebben juist kleine spatadertjes en hebben juist wel pijn. Ook kan het voorkomen dat er een periode pijn wordt ervaren, gevolgd door een periode waarbij er geen pijn aanwezig is. De pijn is vaak voelbaar rondom de spataders zelf, maar soms trekt deze pijn door naar andere gebieden in het been.

Soms raakt een spatader ontstoken. Er ontstaat dan een harde en pijnlijke voelbare streng in het been, op de plaats van de spatader. Ook voelt de plek vaak warm aan. Gelukkig komt een ontsteking niet vaak voor.

Behandeling tegen de pijn

Spataders zelf zijn moeilijk te behandelen. Zelden geven ze klachten als een ontsteking of een open been. Wanneer dit wel het geval is dan is behandeling zeker noodzakelijk. Spataders kunnen dicht gespoten, dicht gebrand of verwijderd worden. Het nadeel hiervan is dat andere aders in de benen zich op den duur gaan verwijden. Hierdoor ontstaan er nieuwe spataders.

Tegen de pijn is wel wat te doen. Wanneer spataders veel klachten geven dan helpt het om steunkousen te gaan dragen. Deze worden in de ochtend nog voor het opstaan aangetrokken. Hierdoor nemen de klachten aanzienlijk af. Steunkousen worden in veel gevallen vergoed door de zorgverzekeraar. Het is belangrijk om bij pijn niet in de zon te gaan zitten met de benen. Warmte zorgt ervoor dat de vaten nog meer uit gaan zetten, waardoor zich meer bloed in de aders ophoopt. Ook een warm bad zal voor een verergering van de klachten zorgen. Het been hoger legger bij een zittende houding zorgt ervoor dat de druk in de aders afneemt, doordat het bloed makkelijker terugstroomt.

Bij een ontstoken spatader, ook wel aderontsteking genoemd, is niet altijd behandeling nodig. Een kleine ontsteking verdwijnt na enkele dagen tot weken vanzelf. Koelen van de pijnlijke plek helpt de pijn verminderen. Ook veel lopen zorgt voor een betere doorbloeding. Lopen kan wel pijnlijk zijn. Hiertegen kunnen pijnstillers voorgeschreven worden.