Dysartrie, een neurologische spraakstoornis

Dysartrie is een neurologische spraakstoornis waarbij iemand moeite heeft met eten, drinken, praten en slikken. Door middel van logopedie kan men leren om zichzelf beter verstaanbaar te maken en ook problemen met slikken en kwijlen worden aangepakt. Als logopedie niet afdoende is kan er gebruik worden gemaakt van Bliss-symbolen, want communicatie is essentieel om een volwaardig bestaan te kunnen leiden.

Dysartrie is een neurologische spraakstoornis

Dysartrie is een niet aangeboren spraakstoornis, hierbij zijn hersenen, zenuwen en spieren die bij de spraak zijn betrokken beschadigd geraakt. Dit zorgt ervoor dat de motoriek van lippen, kaken, tong, strottenhoofd en ademhaling is verstoord. Bij dysartrie is het taalvermogen en taalbegrip intact, ook kan men lezen en schrijven. Soms wordt het schrijven door spasticiteit gehinderd en kauwen, slikken, zuigen en bijten gaat meestal moeizaam.
Dysartrie moet niet worden verward met afasie waar sprake is van een spraaktaalstoornis, de spraakcentra in de hersenen zijn beschadigd en men moeite heeft om taal te spreken en te begrijpen.

Oorzaken dysartrie

• beroerte
• hersenontsteking
• hersentumor
• multiple sclerose
• spasticiteit
• ALS
• ziekte van Parkinson
• myasthenia gravis (een spierziekte waarbij voornamelijk de spierkracht in het gezicht afneemt)
• een ongeval

Verschillende vormen van dysartrie

• bulbaire dysartrie; hierbij zijn er stoornissen in mondmotoriek en mimiek waardoor men moet kwijlen en zich makkelijk kan verslikken. De spraak is nasaal.
• supra-bulbaire dysartrie; dit is een stoornis van de motorische schors en er sprake is van een spastische verlamming van de spraakspieren. Er wordt op huilerige toon gesproken, soms hakkelend en stotend en wat er wordt gezegd is slecht verstaanbaar. Soms is er sprake van dwangmatig huilen of lachen.
• cerebellaire dysartrie; een stoornis in de kleine hersenen waardoor er hortend en stotend wordt gesproken. De stoornis gaat vaak samen met slikstoornissen.
• extrapiramidale dysartrie; dit zie je bij de ziekte van Parkinson, daarbij is de spraak zacht en eentonig en moeizaam op gang komt. Men valt in herhalingen en heeft moeite met slikken. Ook kwijlen komt voor.

Logopedie en andere hulpmiddelen

Als een patiënt slecht is te verstaan dreigt hij in een isolement te belanden. Met logopedie wordt geprobeerd om de verstaanbaarheid te verbeteren en de logopedist kan helpen bij slikproblemen en kwijlen. Als ook logopedie niet toereikend is kan er gebruik worden gemaakt van een elektronisch hulpmiddel om te communiceren of van een symbolensysteem, het Bliss-symbolensysteem. Het is immers voor ieder mens belangrijk om te worden gehoord, op welke manier dan ook.

Het Bliss-symbolensysteem

Dit systeem is ontworpen door Charles Kasiel Bliss in 1940. Zijn ideaal was om de mensheid door middel van symbolen tot eenheid te brengen. In eerste instantie had zijn methode geen succes. In 1971 werd het gebruikt bij jonge kinderen die niet spraken en in 1973 werd het voor het eerst in Nederland toegepast bij kinderen met dysartrie. Ook bij afasiepatiënten en mensen met een verstandelijke beperking worden de Bliss-symbolen gebruikt. Het Bliss-systeem is een grafisch-visueel symbolensysteem dat niet op klanken, maar op betekenis is gericht.

Wat kun je doen om goed te communiceren met de dysartriepatiënt

• Zoek een rustige plek op om te praten
• Geef de ander je volle aandacht
• Wees niet ongeduldig en laat hem/haar uitspreken
• Reageer positief
• Als de persoon slecht te verstaan is vraag dan om langzamer te praten
• Behandel de gesprekspartner als een volwassene en niet als een klein kind, meestal is er niets mis met het verstandelijk vermogen
• Vertel het als je hem/haar niet verstaat
• Bevorder het gebruik van andere communicatiemiddelen zoals gebarentaal, een alfabetbord, pen en papier en/of symbolen
• Vraag of hij z´n verhaal wil herhalen met korte zinnetjes of in kernwoorden

Mogelijke bijkomende gevolgen dysartrie

• Isolement
• Voor de gezinsleden/naaste omgeving kan dysartrie lastig zijn om mee om te gaan
• Men wordt aangezien voor een verstandelijk gehandicapte

Anders dan een ander

Het is vervelend om te moeten constateren dat je anders bent dan een ander, vooral kinderen en jonge mensen hebben hier moeite mee.
Voor pubers is het uiterlijk erg belangrijk, met dysartrie voldoe je niet aan wat mooi en trendy is. Uit schaamte kan de dysartriepatiënt zich terugtrekken om maar zo weinig mogelijk te moeten praten en belandt in een vicieuze cirkel die moeilijk is te doorbreken.

Wat kun je verwachten van dysartrie?

Bij dysartrie kan er sprake zijn van een verbetering, dit kan spontaan optreden of als gevolg van de therapie. In sommige gevallen is de dysartrie blijvend, dit is het geval wanneer er sprake is van een blijvende hersenbeschadiging of als er sprake is van een progressieve stoornis zoals bij MS.

Voor meer informatie:

Den Heuvel 62
6881 VE Velp
Netherlands
Tel. (026) 3 512 512
info@hersenletsel.nl
http://www.hersenletsel.nl