Cauterisatie, wegbranden van weefsel

Er zijn veel verschillende methoden om huidoneffenheden weg te werken. Een daarvan is cauterisatie. Hierbij worden wratten, wild vlees of andere huidaandoeningen weggebrand. Dit kan zowel chemisch als elektrisch. maar cauterisatie wordt ook gebruikt om bijvoorbeeld een ontstoken gebied in de baarmoederhals weg te branden. Bovendien wordt het toegepast bij een bloedneus (neusbloedingen), hartritmestoornissen (ablatie) en tijdens een operatie. Het brandt de bloedvaten dicht. Cauterisatie zorgt ervoor dat een sterk doorbloed gebied of weefsel afsterft of dat er versnelde bloedstolling plaatsvindt. Dit is afhankelijk van de gebruikte methode.

Wat is cauterisatie?

De medische wereld kent heel wat moeilijke benamingen. Cauterisatie is hier een van. Het gaat hier om het wegbranden van weefsel. Dit kan zowel elektrisch als chemisch gebeuren. Bij chemische cauterisatie spreken we vaak van aanstippen. Cauterisatie is afgeleid vanuit het Grieks: kauterion. In het Grieks betekent dit 'brandmerken'.

Electrocauterisatie

Bij deze methode wordt er gebruik gemaakt van een verhit stuk metaal. Het apparaat oftewel de pen (cauteerstift) lijkt nog het meest op een soldeerbout. Het metalen stukje wordt elektronisch verhit. Er is dus geen sprake van dat er stroom door de patiënt loopt, hoewel dit vaak wel wordt gedacht. Er wordt gebruik gemaakt van een lage spanning wisselstroom. Hierdoor ontstaat er hitte die het weefsel wegschroeit. Door het verhogen van de spanning is de hitte minder groot en ontstaat er meer weefselschade. Dit noemen we coagulatie. Het wordt gebruikt bij bijvoorbeeld ablatie van het hart.

Chemische cauterisatie

Etsende stoffen worden gebruikt bij chemische cauterisatie. Denk bijvoorbeeld aan zilvernitraat. Het wordt vooral gebruikt in de vorm van een stift (zilvernitraatstift) om wild vlees en wratten aan te stippen. De huid kleurt zwart wanneer deze wordt aangestipt met zilvernitraat. Uiteindelijk valt het afgestorven weefsel af.

Geschiedenis

Cauterisatie bestaat al heel lang. In de 14e eeuw werd metaal sterk verhit en op de wond gedrukt. hierdoor ontstond er een versnelde bloedstolling. Dit voorkwam doodbloeden of teveel bloedverlies van de patiënt. In de 18e eeuw werd deze techniek meer gespecialiseerd.

Wild vlees

Fibroom, zo wordt wild vlees ook wel genoemd. Dit kan spontaan ontstaan maar zien we ook vaak na een verwonding optreden. De celdeling is te snel, waardoor er wildgroei van vlees ontstaat. Dit is vaak ontsierend. Bovendien kan wild vlees ook gevoelig zijn. In veel gevallen wordt wild vlees verwijderd door het aan te stippen met stikstof. Dit kan door de huisarts gedaan worden, maar ook is het mogelijk dat je zelf een stift (pen) met stikstof (zilvernitraat) mee naar huis krijgt. Wanneer wild vlees een grotere afmeting dan 0.5 cm heeft, wordt er vaak gebruik gemaakt van electrocauterisatie. Met behulp van een cauteerstift worden de haarvaten dicht gebrand. Hierdoor verdwijnt de doorbloeding in het wild vlees en sterft dit af. Het wondje geneest vanzelf weer.

Wratten

Ook wratten worden verwijderd door het aanstippen/ wegbranden met stikstof. Hierdoor sterft de wrat af en verdwijnt. De huisarts kan deze behandeling vaak in één keer uitvoeren. Wie dit thuis zelf wil doen heeft vaak meerdere behandelingen nodig.

Operaties

Tijdens operaties wordt er ook gebruik gemaakt van cauterisatie. Dit is dan elektrische cauterisatie, waarbij bloedvaten worden dichtgeschroeid. Dit voorkomt dat er teveel bloed verloren gaat tijdens de operatie.

Bloedneus

Neusbloedingen kunnen spontaan optreden of door een trauma. Niet altijd is de oorzaak te achterhalen. Bij ernstige neusbloedingen is behandeling wel noodzakelijk. Wanneer duidelijk is dat de bloedvaatjes aan het oppervlak beschadigd zijn, kunnen deze dichtgeschroeid worden. Dit gebeurt door middel van elektrocauterisatie. De neus wordt hierbij verdoofd middels het inbrengen van een verdovingsmiddel. Vaak is het nodig om nadien nog een zalf te gebruiken. Het neusslijmvlies is immers zeer gevoelig.

Baarmoederhals

Soms ontstaat er een ontsteking aan de baarmoederhals. Dit is het onderste gedeelte van de baarmoeder. Vaak is de oorzaak te vinden in een infectie met een schimmel of bacterie. Ook een beschadiging van de baarmoederhals kan de oorzaak zijn. Soms ontstaat er irritatie door gebruik va bijvoorbeeld zeep. In alle gevallen ontstaat er een afscheiding die vies kan ruiken en anders van kleur is, vaak geel of grijs. Tussentijds bloedverlies kan ook optreden. Pijn bij het plassen en bij de gemeenschap zijn veel gehoorde klachten. Uiteindelijk kan de ontsteking dieper het lichaam binnen dringen. Vaak bestaat de behandeling uit antibiotica (bij bacteriën) of een schimmeldodend middel (bij schimmels). Soms verdwijnt de ontsteking niet. Het gebied kan dan weggebrand worden middels elektrocauterisatie. Bij sommige vrouwen heeft dit later nadelige gevolgen tijdens de zwangerschap: de kans op een vroeggeboorte is verhoogd.

Hart (ablatie)

Bij hartritmestoornissen die ernstig zijn wordt er soms gebruik gemaakt van ablatie. Hierbij worden er littekens in het hartweefsel aangebracht. Juist door deze littekens worden de foutieve prikkels niet meer doorgegeven en kan het hart weer een normaal ritme aannemen. Bij deze behandelmethode spreken we van ablatie, maar ook wel van cauterisatie. In de meeste gevallen is deze behandeling succesvol. In een enkel geval is een volgende behandeling nodig.