Anisocorie: twee ongelijke pupillen

Anisocorie verwijst naar het hebben van pupillen met ongelijke groottes. Het verschil kan van dag tot dag verschillen en zelfs van oog wisselen. Het komt bij ongeveer 20% van de mensen voor en is dan eigenlijk ook altijd onschuldig. In enkele gevallen kan anisocorie worden veroorzaakt door een ziekte of aandoening, dit kan wel levensbedreigend zijn. Er is dan eigenlijk altijd sprake van andere klachten, heeft u hier geen last van dan hoeft u zich geen zorgen te maken.

Naamgeving

Anisocorie is een samengesteld woord uit het Grieks en Latijn:

• Aniso is Grieks en is een samengesteld woord bestaande uit an wat staat voor niet en iso wat gelijk betekent
• Cor komt uit het Grieks voor pupil
• Ia is Latijns en staat voor ziekte of een abnormale staat

Wat is anisocorie?

Normaal gesproken zijn de pupillen van de ogen even groot, maar soms kunnen deze in grootte verschillen. De definitie van anisocorie is een verschil van 0,4 mm of meer tussen de groottes van de pupillen van de ogen. Anisocorie komt heel vaak voor, bij ongeveer 20% van de bevolking.

Hoe werkt een pupil?

Een oog bestaat uit verschillende delen, het gekleurde deel genaamd de iris, heeft een beetje de vorm van een donut met daarin een gat. Door dit gat gaat het licht naar binnen, dit deel wordt de pupil genoemd. Wanneer u in een lichte kamer bent dan valt er veel licht op uw ogen waardoor de pupil kleiner wordt. Als het donkerder is, zal het pupil groter worden om meer licht het oog binnen te laten. Een normaal pupil is meestal rond en het lijkt zwart omdat het licht dat het oog binnen gaat wordt geabsorbeerd of gereflecteerd zonder het oog weer te verlaten. Normaal gesproken is het zo dat pupillen tegelijkertijd groter of kleiner worden, maar dit hoeft niet zo te zijn.

Is het normaal om pupillen met twee verschillende groottes te hebben?

Bij ongeveer 20% van de mensen hebben de pupillen niet dezelfde grootte, het is dus niet gelijk verontrustend als u dit heeft. Wanneer u anisocorie hebt kan dit dus normaal zijn maar het kan ook een teken zijn dat er iets meer aan de hand is. Als anisocorie niet gerelateerd is aan een ziekte heet het fysiologisch. Meestal is het verschil in pupilgrootte bij fysiologische anisocorie niet groter dan een millimeter. Dit verschil kan gedurende de dag groter of kleiner worden maar het kan ook wisselen tussen de ogen.

De oorzaken van anisocorie

Meestal is anisocorie totaal onschuldig, maar wanneer anisocorie niet wordt veroorzaakt door een ziekte of aandoening en dus fysiologisch is, kunnen er verschillende oorzaken zijn:

• Hersenbloeding
• Hersentumor
• Syndroom van Horner
• Mechanische anisocorie.
• Het syndroom van Adie
• Oculomotore neuropathie
• Verschillende medicatie kan ook anisocorie veroorzaken

Anisocorie dat groter wordt in gedimd licht duidt meestal op het syndroom van Horner. Bij het syndroom van Horner zijn de sympathische zenuwvezels kapot waardoor het pupil niet meer groter wordt als het donker wordt. Als de anisocorie groter wordt in fel licht dat kan dat wijzen op het syndroom van Adie, oculomotore neuropathie, een beschadigde iris of het kan veroorzaakt worden door medicatie. Anisocorie zelf is niet gevaarlijk maar sommige oorzaken kunnen levensbedreigend zijn, bijvoorbeeld verschillende oorzaken van het syndroom van Horner en oculomotore neuropathie.

Meestal is anisocorie niet gevaarlijk en komt het niet samen voor met andere symptomen. Alleen als anisocorie heel acuut optreedt dan is er sprake van spoed. Het kan dan namelijk veroorzaakt worden door oculomotore neuropathie. Als er nog andere symptomen zoals duizeligheid, hoofdpijn of andere neurologische symptomen zijn, dan kan dit duiden op iets neurologisch omdat een bloeding, tumor of een andere intercraniale massa de derde zenuw kunnen samendrukken waardoor de dilatatie niet meer kan plaatsvinden.

Wanneer moet u naar de dokter

Eigenlijk is anisocorie altijd goedaardig en hoeft u zich geen zorgen te maken. Alleen wanneer het verschil in grootte heel lang duurt, onverklaarbaar is en wanneer er plotselinge veranderingen in pupilgrootte optreden moet u opletten. Ook als er een verschil is in pupilgrootte na oog- of hoofdtrauma kunt u beter snel de dokter raadplegen. Daarnaast moet u altijd naar de dokter als anisocorie optreedt met een of meer van de volgende symptomen:

• Wazig zicht
• Dubbel zien
• Koorts
• Als uw ogen gevoelig zijn voor licht
• Hoofdpijn
• Zichtverlies
• Misselijkheid of overgeven
• Oogpijn
• Stijve nek

Behandeling

Fysiologische anisocorie heeft geen effect op het zicht en zal ook geen blijvende schade aanrichten, behandeling is dan ook niet nodig.
Wanneer anisocorie wordt veroorzaakt door een aandoening hangt de daarvan behandeling af.