Syndroom van Horner: oorzaken, symptomen en behandeling

Een afhangend ooglid en een rode huid zijn typische kenmerken van het syndroom van Horner. Het gaat bij deze aandoening om een eenzijdige pupilvernauwing. De kleine pupil is kenmerkend. Het syndroom van Horner komt vaak in combinatie met clusterhoofdpijn of neurofibromatose voor. Ook wordt het bij multipele sclerose en het syndroom van Kawasaki gezien. Daarnaast zijn er nog andere oorzaken te vinden. Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak. De symptomen van het syndroom van Horner zouden dan moeten verdwijnen of verminderen. Bij jonge kinderen kan er een lui oog optreden.

Oorzaken van het syndroom van Horner

Er zijn diverse oorzaken voor deze aandoening te vinden. Zo kan het al in de zwangerschap ontstaan, door een infectie bij het ongeboren kind. Een besmetting met de waterpokken kan een duidelijke oorzaak zijn. Tijdens de bevalling kan een zenuw in de hals van de baby beschadigen. Ook hierdoor kan het syndroom van Horner ontstaan. Clusterhoofdpijnen gaan ook soms gepaard met deze aandoening. Daarnaast wordt het syndroom van Horner ook wel gezien bij multipele sclerose, het syndroom van Kawasaki, het syndroom van Wallenberg en een tumor in het middenoor. Ook bij een gezwel of tumor in bijvoorbeeld de schildklier kan het syndroom van Horner optreden. Daarnaast wordt het ook wel na een beroerte gezien.

Symptomen en kenmerken

Het syndroom van Horner manifesteert zich aan één kant van het gezicht. Het aangedane oog zal een afhangend ooglid vertonen. De bloedvaten zijn verwijd waardoor de huid rood kleurt. Ook zal de pupil van het oog kleiner zijn. Wanneer deze aandoening al bij de geboorte of op zeer jonge leeftijd aanwezig is, dan zal de kleur van de iris vaak blauw zijn. Het pigment in het oog ontbreekt.

Het stellen van de diagnose

De symptomen worden veroorzaakt door onderbreking van de sympathische zenuwen. Zo kan een CT-scan of een MRI-scan een afwijking van deze zenuwbanen aantonen. De arts kan ook gebruikmaken van oogdruppels. Deze druppels zorgen ervoor dat de pupil groter of kleiner wordt. Bij het syndroom van Horner reageert de pupil niet voldoende.

Behandeling en herstel

Het is belangrijk om de onderliggende oorzaak te behandelen. Hiermee kunnen de symptomen verdwijnen. Het is hierbij van belang om de behandeling zo vroeg mogelijk na de diagnose te starten. Wanneer het syndroom al langer dan 2 jaar aanwezig is, zal de kans op herstel kleiner zijn. Bij jonge kinderen kan er een lui oog ontstaan. Omdat de oorzaken zo divers zijn zal de behandeling ook steeds verschillen. De arts maakt dit altijd bespreekbaar met de patiënt.

Beschadigde oogzenuw bij kinderen

Bij een beschadigde zenuw is behandeling vaak niet mogelijk. De zenuw zal zichzelf moeten herstellen. Een behandeling gericht op het voorkomen van een lui oog zal zeker tot de opties behoren. Veel kinderen met het syndroom van Horner ondervinden hier geen nadelige gevolgen van. Op latere leeftijd kan dit vooral cosmetische gevolgen met zich meebrengen. Het syndroom van Horner is zelden erfelijk. Wanneer het wel om een erfelijke vorm gaat, dan hebben broertjes en zusjes een verhoogde kans om ook deze aandoening te krijgen. Toch blijft dit verwaarloosbaar, omdat de erfelijke vorm zeer weinig voorkomt. Hier wordt dan ook weinig onderzoek naar gedaan.

Heeft mijn kind deze neurologische aandoening?

Het syndroom van Horner wordt ook wel het syndroom van Claude Bernard genoemd. Het is onduidelijk bij hoeveel kinderen dit voorkomt. Het gaat hier om een neurologische aandoening. Het komt net zo vaak bij jongens als bij meisjes voor. Ook kan het op alle leeftijden optreden. Kinderen met een hangend ooglid of een kleine pupil hebben niet per definitie het syndroom van Horner. Belangrijk is om bij aanhoudende klachten een arts te raadplegen. Deze kan nader onderzoek verrichten. Sommige kinderen vertonen deze symptomen tijdelijk, bijvoorbeeld bij hooikoorts of een andere onderliggende oorzaak. Alleen de arts kan hier uitsluitsel over geven. Vaak zal de huisarts een doorverwijzing voor de oogarts geven. Deze zal het kind onder andere met behulp van oogdruppels onderzoeken.