Problemen na de diagnose dementie

Dementie, een onderwerp waar veel over gesproken wordt en er zijn veel mensen die met dementie in aanraking komen. Over het algemeen wordt gedacht dat dementie met ouderdom te maken heeft, maar bij sommige vormen is dit niet het geval. Er zijn mensen onder de 65 jaar die met de aandoening dementie kampen. In de brochure van Fonds Psychische Gezondheid (2009) staat dat er ongeveer 250.000 mensen in Nederland zijn die één of andere vorm van dementie hebben. 10.000 à 15.000 van de 250.000 mensen zijn jonger dan 65 jaar en ongeveer 6% van de 65-plussers lijdt aan dementie. De kans op dementie stijgt met de leeftijd: hoe ouder je wordt hoe meer kans je hebt op deze aandoening.

Na de diagnose

De fase meteen na de diagnose dementie kan een groot probleem zijn. Op het moment dat de persoon te horen krijgt dat hij/zij gediagnosticeerd is met dementie, of een vorm daarvan, zullen ze worstelen met gevoelens van ontkenning, onzekerheid en angst. Zij zullen gaan beseffen dat ze hun directe omgeving zullen verliezen, hierdoor worden ze vaak bang, wanhopig en verdrietig. Na de diagnose kunnen ze in paniek raken, omdat ze een onzekere periode ingaan. Ze kunnen zich gaan isoleren om de omgeving in bescherming te nemen tegen confronterende situaties. In een later stadium zal de belangstelling naar de omgeving steeds meer verdwijnen omdat de omgeving vaak te chaotisch, onbegrijpelijk en onbekend voor deze mensen is geworden. Ze trekken zich terug en kunnen in een isolement terechtkomen. Uiteindelijk zullen de mensen met dementie niet meer beseffen wat hun toestand is. Vaak verwaarlozen mensen met dementie zich omdat ze dit vergeten of niet meer kunnen.

Problemen bij de omgeving van de dementerende

De aandoening dementie en de diagnose is niet alleen erg voor de persoon zelf, maar ook voor de directe omgeving met name de partner, kinderen, broers en zussen. De omgeving wordt geconfronteerd doordat hun geliefde persoon hen geleidelijk niet meer herkent; dit kan voor sommige mensen een enorme klap zijn. Het is tevens voor de omgeving erg om te zien dat de persoon met dementie vaak last heeft van heftige, wisselende emoties. Mensen die al in de laatste fase van dementie zitten herkennen uiteindelijk de eigen partner en kinderen niet meer. Tevens de herinneringen uit het verre verleden verdwijnen langzaam maar zeker. In de voorgaande fases van dementie is de patiënt chaotischer en kan de patiënt zelfs probleemgedrag vertonen. De patiënt wordt vaak weer rustiger als hij/zij in de laatste fase zit, praat nauwelijks meer en begrijpt vrijwel niets meer. De dementerende is wel gevoelig voor stemmingen en heeft behoefte aan veiligheid, vertrouwen en duidelijkheid. De directe omgeving ziet dit de achteruitgang langzaam gebeuren en dit heeft een grote impact op deze personen.

Probleemgedrag

In het tijdschrift Denkbeeld (2012) wordt gesproken over dementerende ouderen die zogeheten ‘probleemgedrag’ vertonen. Probleemgedrag word in dit geval omschreven als klagen, rusteloos bewegen of rondlopen, verzetten tegen aangeboden zorg, constant huilen of roepen en agressie (meestal verbaal). Een voorbeeld van probleem gedrag is dat mannen die aan het dementeren zijn ’s nachts kunnen gaan dwalen omdat ze hun echtgenote missen. Hulpverleners die met deze doelgroep in aanraking komen hebben hier last van en kunnen het soms vervelend ervaren, maar ook de directe omgeving kan het hier moeilijk mee hebben of krijgen. Ouderen kunnen ‘probleemgedrag’ vertonen net na de diagnose omdat ze vaak niet weten hoe ze hier mee om moeten gaan. Dit komt vaker bij de mannen voor als bij de vrouwen. Over het algemeen weten vrouwen er beter mee om te gaan.

Mogelijke oorzaken van dementie

Er zijn verschillende oorzaken van dementie bekend, meer dan 60 soorten. De bekendste aanleidingen van de aandoening dementie zijn:

• de ziekte van Alzheimer,
• vasculaire dementie,
• Lewy body dementie
• frontotemporale dementie.

Oorzaken van dementie

De bovenstaande oorzaken/aanleidingen zijn het bekendst omdat ze het meeste voorkomen en hier het meeste over wordt gesproken. De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van de hersenaandoening dementie. Volgens Chantal van der Leest (2013), psycholoog, zijn ook Parkinson, Creutzfeld-Jakob, Huntington en zelfs Aids eventueel oorzaken van dementie. Ze hebben allemaal tot gevolg dat de patiënt minder goed kan functioneren en vergeetachtig wordt, maar op welke manier dat precies is, ligt aan de vorm en de ernst van de dementie.

Hersenfunctie

Dementie is eigenlijk dat de dementerende steeds meer zenuwcellen verliest en/of verbinding tussen verschillende cellen in de hersenen verliest. Dit is belemmerend voor het functioneren van de hersenen. Zo ontstaat er dus geheugenverlies. Bij sommige dementeerde kan het functioneren van de hersenen sneller achteruit gaan dan bij anderen. Sommige mensen kunnen nog jarenlang relatief gewoon leven en met de samenleving mee gaan

Risicofactoren

Er is nog niet vastgesteld welke oorzaken of aanleidingen van dementie er zijn naast de bovenstaande ziektes. Dr. Simon Ridley (2013) heeft een onderzoek gedaan naar mogelijke oorzaken van dementie. Hij heeft 800 Zweedse vrouwen onderzocht die midden in de mid-lifecrisis zitten. Mid-life stress kan het risico op het ontwikkelen van dementie van een vrouw verhogen. De 800 Zweedse vrouwen die te maken hebben gehad met gebeurtenissen zoals echtscheiding of een sterfgeval hadden meer kans om 10 jaar later de ziekte van Alzheimer te krijgen. Hoe meer stressvolle gebeurtenissen er zijn, hoe hoger het risico dat je dementie ontwikkelt. Stresshormonen kunnen een aantal veranderingen in het lichaam veroorzaken en beïnvloeden zaken zoals bloeddruk en bloedsuiker. Hierdoor kun je schadelijke veranderingen in de hersenen oplopen. Dit kan weer leiden tot een vorm van dementie.

Uit onderzoek is gebleken dat de risicofactoren voor dementie complex zijn en dat leeftijd, genetica en milieu allemaal een rol kunnen spelen. Tevens wordt er hier gezegd dat er over het algemeen meer vrouwen dan mannen zijn met dementie. Er wordt gesuggereerd dat de beste manieren om het risico op dementie te verminderen zijn: het eten van een uitgebalanceerd dieet, regelmatig lichaamsbeweging nemen, niet roken en ervoor zorgen dat de bloeddruk en cholesterol onder controle blijven. Volgens de Metro (2013) zou de stof cannabidiol, wat een onderdeel is van cannabis, een geneeskrachtige werking hebben voor de hersenen en het zou geheugenverlies tegen kunnen gaan of zelfs verminderen.