Artrose: last van pijnlijke gewrichten

Artrose of osteoarthristis is een vervelende kwaal die bij ongeveer 10% van de Belgen en Nederlanders wordt vastgesteld. Artrose is een aandoening waarbij – door slijtage – het kraakbeen in de gewrichten aftakelt. Op termijn kunnen de gewrichten dan tegen elkaar schuren, wat enorm veel pijn kan veroorzaken. De oorzaak is heel vaak ouderdom. Toch kan artrose ook ontstaan door een onderliggende oorzaak (bijvoorbeeld een scheefgroeiende rug). Er bestaat nog geen sluitende oplossing voor artrose. Mogelijke behandelingen zijn het beoefenen van gewrichtsvriendelijke sporten (zwemmen, fietsen), warmtebehandelingen of de inname van ontstekingsremmende middelen of pijnstillers. In sommige gevallen wordt het gewricht operatief vervangen.

Wat is artrose?

Artrose, ook wel osteoarthristis genoemd, is een aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten is aangetast. Je lichaam zal bij artrose sneller kraakbeen afbreken dan het opnieuw kraakbeen kan aanmaken. Artrose is een pijnlijke zaak. Geleidelijk aan zal het kraakbeenweefsel sterk afnemen, waardoor de beenderen op een bepaald moment tegen elkaar gaan schuren, met heel wat lichamelijke pijn als gevolg. Het gewricht kan immers niet meer bewogen worden, zonder dat het pijn doet. Artrose wordt vaak vastgesteld door stijve gewrichten of bij koud en vochtig weer. Vaak is het dan ook al te laat en is het genezingsproces onomkeerbaar. Artrose wordt meestal vastgesteld aan de vingers of de knieën. Toch kan het ook voorkomen in de lagere rug. De tussenwervelschijven bestaan immers uit kraakbeen en zijn dus bijgevolg vatbaar voor artrose. Men kan twee soorten artrose onderscheiden:

• Primaire artrose: een vorm van artrose zonder een echt aanwijsbare oorzaak. Een voorbeeld hiervan is artrose veroorzaakt door het verouderingsproces.
• Secundaire artrose: een vorm van artrose die wordt veroorzaakt door een onderliggende oorzaak. Een voorbeeld hiervan is artrose die ontstaat na een ongeluk, of artrose die veroorzaakt wordt door een scheefgegroeide rug vanaf de geboorte.

Oorzaken van artrose

Artrose is een complexe materie. De belangrijkste oorzaak van artrose is ouderdom, waardoor er slijtage optreedt aan het kraakbeen. Toch kan het ook bij jonge mensen optreden. Er zijn enkele factoren die invloed hebben op de slijtage van het kraakbeen. Zo spelen erfelijke aanleg, kwetsuren of overgewicht een grote rol in het ontwikkelingsproces van artrose. Het is van groot belang dat de scheikundige processen die het kraakbeen gezond houden perfect beantwoorden aan de bewegingen en belastingen van een gewricht. Het is namelijk zo dat, indien artrose wordt vastgesteld, het proces van kraakbeenaftakeling onomkeerbaar wordt.

Hoe vaak komt artrose voor?

Naar schatting 10% van de Belgen en Nederlanders kampt met deze vervelende kwaal. Aangezien de groep ouderen – door de vergrijzing van de bevolking – nog steeds groter wordt, komt artrose meer en meer voor. Vrouwen ondervinden doorgaans meer hinder van artrose dan mannen.

Behandeling

Genezen van artrose kan je niet. Men gaat heel vaak de pijn verzachten of in bepaalde gevallen het gewricht operatief verwijderen.

Maatregelen om minder pijn te hebben
Gewrichtsvriendelijke sporten zoals aquajogging, zwemmen en fietsen zijn in geval van artrose een absolute aanrader. Deze sporten hebben een positieve werking op de gewrichten. Te korte spieren – door te weinig beweging – zijn immers nefast voor artrose-patiënten. Door het sporten zal je ook gewicht verliezen, wat ook weer een positief effect heeft op de belasting van je gewrichten. Daarnaast kan je ook uitkijken voor warmtebehandelingen. Warmte werkt ontspannend voor de spieren en zorgt ervoor dat de stijfheid van de spieren kan verlicht worden.

Medicinale oplossingen

Naast pijnverlichtende maatregelen bestaan er ook ontstekingsremmende middelen (NSAIDS), pijnstillers of cortisone. Deze middelen kunnen een tijdelijke oplossing zijn voor de pijn. Injecteren van hyaluronzuur kan ook een oplossing zijn.

Operatief

Als alle voorgaande therapieën falen om de pijn te verlichten, dan kan men overwegen om het hele gewricht te vervangen. Deze oplossing geldt echter maar voor 15 jaar, waarna men opnieuw het gewricht zal moeten vervangen. Deze operatieve methode is een behoorlijk ingrijpende operatie en het herstel kan heel lang aanslepen. Begeleiding door een kinesist is echt een noodzaak.

Verschil tussen artrose en reumatoïde artritis

Artrose wordt in de volksmond ook wel eens slijtagereuma genoemd. Het kraakbeen takelt af, waardoor de schokdempfunctie ervan verdwijnt. Echter reumatoïde artritis kenmerkt zich door een chronische ontsteking van verschillende gewrichten. Het gewrichtskapsel raakt ontstoken, waardoor er ontstekingsvocht ontstaat. Hoe warmer het ontstekingsvocht, des te harder de schadelijke enzymen aan het werk worden gezet, die op hun beurt het kraakbeen, bot of gewrichtskapsel gaan beschadigen. De oorzaak van reumatoïde artritis ligt dus bij een chronische ontsteking.