Gespecialiseerde fysiotherapeuten

Tandenknarsen, ongewild urineverlies, een sportblessure of een onhandig kind. De gespecialiseerde fysiotherapeut helpt, maar met welke kwaal ga je naar welke fysiotherapeut? Er zijn tien specialismen. Daarnaast heeft een aantal fysiotherapeuten zich toegelegd op een speciale aandoening, zoals reuma, hart- en vaatziekten of benauwdheid.

Algemeen fysiotherapeut

De algemeen fysiotherapeut behandelt patiënten individueel of in groepen. Vooral met gerichte adviezen en oefeningen zorgt hij dat ze zich weer beter kunnen bewegen en dat eventuele pijnklachten afnemen. De gespecialiseerde fysiotherapeuten hebben na hun algemene opleiding een masterstudie van twee of drie jaar gevolgd en zich zo gespecialiseerd in een bepaalde doelgroep of behandeling. Via het zoekscherm op fysiotherapeut.com kun je een gespecialiseerde of algemeen fysiotherapeut in de buurt vinden.

Bekkenfysiotherapeut

De bekkenbodemfysiotherapeut richt zich op uiteenlopende problemen in de bekkenbodem. Dat is de spierlaag die de blaas met de urinebuis, de baarmoeder met de vagina en de endeldarm ondersteunt. Mogelijke bekkenbodemklachten zijn:

• ongewild verlies of juist het vasthouden van urine of ontlasting;
• bekkenproblemen na verzakking van baarmoeder, blaas of darmen of na een operatie aan blaas, prostaat of baarmoeder;
• lage rug- en bekkenpijn;
• seksuele problemen als impotentie of pijn bij het vrijen;
• voorbereiding op een bevalling.

De bekkenfysiotherapeut geeft advies en oefeningen waarbij je je bewust wordt van je bekkenbodemspier en je deze spier leert aanspannen of ontspannen. Ook advies over toiletgedrag is mogelijk. De therapeut kan inwendig meten hoe actief de bekkenbodemspier is. Behalve oefeningen geven, kan hij ook hulpmiddelen als een bekkenband voorschrijven.

Geriatriefysiotherapeut

De geriatriefysiotherapeut is gespecialiseerd in de behandeling van ouderen met verschillende kwalen zoals de ziekte van Parkinson, diabetes en de gevolgen van een beroerte of CVA. De oefentherapie van de geriatrietherapeut is gericht op het vasthouden van vaardigheden zoals (trap)lopen en uit de stoel opstaan, met als doel zo zelfstandig mogelijk te blijven functioneren. De therapeut werkt samen met ergotherapeuten, huisartsen, wijkverpleegkundigen en gezinsleden. Geriatriefysiotherapeuten werken veelal in verpleeghuizen, zorgcentra en ziekenhuizen, maar ze begeleiden ook steeds vaker ouderen thuis.

Kinderfysiotherapeut

De kinderfysiotherapeut begeleidt kinderen tot 18 jaar met een achterstand in de motorische ontwikkeling en bij uiteenlopende bewegingsproblemen zoals op de tenen lopen, schrijfproblemen of onhandigheid bij sport en spel. Deze gespecialiseerde fysiotherapeuten oefenen op een speelse manier met kinderen om hun motoriek te verbeteren. Ouders worden bij de behandeling betrokken, zodat zij thuis verder kunnen oefenen met hun kind.

Manueel therapeut

De manueel therapeut is gespecialiseerd in de behandeling van klachten aan de wervelkolom en de gewrichten in armen en benen. Hij richt zich op klachten als hoofd- en nekpijn, hoge en lage rugpijn, het vastzitten van de wervelkolom, heupklachten en schouderklachten met uitstraling naar de armen. De manueel therapeut verhelpt deze klachten door de lichaamsdelen rond het gewricht op een bepaalde manier te bewegen. Daarbij zal hij meestal zacht duwen of trekken aan lichaamsdelen. Hierdoor kan de beweeglijkheid van de gewrichten snel verbeteren en de pijn verminderen.

Orofaciaal therapeut

De orofaciaal fysiotherapeut (kaakfysiotherapeut) helpt bij problemen die samenhangen met het niet goed werken van spieren en gewrichten in het hoofd, de hals en in het bijzonder de kaak. Veel voorkomende klachten zijn:

• klachten in de kaak of mond zoals tandenknarsen, klemmen van de kaak of een pijnlijke kaak;
• aangezichtsverlamming;
• duizeligheid;
• pijn in het gezicht;
• hoofdpijn;
• klachten in hoofd- en halsgebied als gevolg van ongelukken, kanker, reuma of spanning.

Na een onderzoek naar de oorzaak geeft de orofaciaal fysiotherapeut advies over houding en beweging en het losmaken van het kaakgewricht of spieren in de mond. Hij maakt patiënten bewust van spierspanning en geeft oefeningen voor het aanspannen, ontspannen en kauwen. Patiënten leren ook bepaalde gewoontes af die leiden tot overbelasting van de gewrichten en spieren, zoals het klemmen van kiezen en tandenknarsen.

Psychosomatische fysiotherapeut

De psychosomatische fysiotherapeut is gespecialiseerd in lichamelijke klachten die te maken hebben met spanning en stress. Voorbeelden zijn:

• lichamelijke klachten als vermoeidheid, duizeligheid, hartkloppingen, hyperventilatie, maag- en buikklachten;
• psychische klachten, als concentratieproblemen, slapeloosheid, lusteloosheid en je niet meer kunnen ontspannen;
• chronische onbegrepen pijn.

Deze gespecialiseerde fysiotherapeut onderzoekt samen met de patiënt hoe lichaam en geest elkaar beïnvloeden en waar zijn grenzen liggen. De patiënt leert lichamelijke spanning en ontspanning te herkennen en beïnvloeden. Methoden om dit te bereiken zijn onder andere het bijhouden van een dagboek, ontspanningsoefeningen en ademhalingstherapie. Bij het herstellen van de balans tussen belasting en belastbaarheid wordt ook gewerkt aan veranderingen in het dagelijks leven, thuis en op het werk.

Sportfysiotherapeut

De sportfysiotherapeut werkt met patiënten met blessures, maar hij doet meer. Hij adviseert ook over het voorkomen van problemen en blessures. Daarbij richt hij zich op fanatieke en beginnende sporters, maar ook op chronisch zieken of ouderen die aangepast willen sporten. De sportfysiotherapeut behandelt blessures aan alle spieren en gewrichten, maar het meest aan de knie, enkel en schouder. Naast herstel van pijnlijke gewrichten en spieren, worden gezonde lichaamsdelen extra getraind. Sporters leren ook om blessures te voorkomen, door goede voorlichting. Sportfysiotherapeuten werken samen met artsen in sportmedische centra, maar ze zijn ook steeds vaker te vinden bij sportverenigingen of sportscholen.

Oncologiefysiotherapeut

Zowel kanker als de behandeling van kanker kunnen tot allerlei beperkingen en klachten leiden. Voorbeelden zijn: pijn, huidveranderingen, bewegingsproblemen, vermoeidheid, spanningsklachten en een verminderde conditie. De oncologiefysiotherapeut behandelt mensen die kanker hebben of herstellen van kanker en last hebben van vermoeidheid, een slechte conditie, krachtverlies, bewegingsproblemen of pijnlijke littekens.

Hij kan patiënten bij alle fasen van het ziekteproces behandelen, bij het herstel, maar ook als er geen herstel meer mogelijk is. De behandeling is gericht op de gevolgen van kanker en medische behandelingen zoals chemotherapie. De therapeut werkt met oefeningen aan opbouw en behoud van vaardigheden, en aan fitheid bij chemokuren. Hij leert patiënten in de palliatieve fase ook omgaan met afnemende vaardigheden en pijn.

Oedeemfysiotherapeut

De oedeemfysiotherapeut behandelt patiënten die veel vocht vasthouden in een deel van hun lichaam. Dit komt vaak voor bij ouderen en kankerpatiënten, maar ook na een operatie of ongeluk. Deze therapeut helpt patiënten op verschillende manieren om het vocht af te voeren. Zo kunnen ademhalingsoefeningen en bepaalde spieroefeningen stimuleren dat het vocht wordt afgevoerd via de lymfe- en bloedbaan. Daarnaast kan de oedeemfysiotherapeut het vocht verplaatsen met speciale massagetechnieken. Ook kunnen vochtophopingen worden tegengegaan of voorkomen met zwachtels, tape en steunkousen.

Arbeidsfysiotherapeut

De arbeidsfysiotherapeut werkt samen met zieke werknemers en werkgevers aan de terugkeer op het werk en aan het voorkomen van lichamelijke klachten die ontstaan op het werk (bijvoorbeeld door werkhouding, werkduur of werkomgeving). Naast therapie voor bepaalde klachten, begeleidt hij werknemers bij de re-integratie op het werk na verzuim. Ook een instructie op de werkplek om daadwerkelijk anders te leren werken of een werkplekonderzoek maken deel uit van de behandeling. De arbeidsfysiotherapeut werkt meestal bij een bedrijf of bij de Arbodienst. Vaak geeft hij ook advies over het structureel verbeteren van arbeidsomstandigheden.