Ziekte van Camurati-Engelmann: Botaandoening

De ziekte van Camurati-Engelmann is een zeldzame en progressieve botaandoening die wordt gekenmerkt door een geleidelijke verdikking en misvorming van de lange botten. Deze aandoening heeft invloed op het gehele lichaam, wat leidt tot afwijkingen aan het skelet, het bewegingsapparaat en het gezicht. De erfelijke botziekte werd voor het eerst beschreven in 1922 door de Italiaanse arts M. Camurati en verder gedetailleerd uitgewerkt door de Duitse arts G. Engelmann in 1929.

• Synoniemen ziekte van Camurati-Engelmann
• Epidemiologie botaandoening
• Prevalentie van de ziekte van Camurati-Engelmann
• Geografische spreiding
• Leeftijd bij diagnose
• Mechanisme
• Genetische oorzaken en mutaties
• Pathofysiologie en symptomen
• Oudere patiënten en progressie van de ziekte
• Oorzaken en erfelijkheid ziekte
• Risicofactoren
• Genetische aanleg
• Familiaire clustering
• Omgevings- en andere externe factoren
• Risicogroepen
• Familieleden van patiënten
• Kinderen en adolescenten
• Ouderen met een familiaire geschiedenis
• Symptomen botziekte: Hersenen, beweging, gezicht
• Alarmsymptomen
• Pijn in de botten en spieren
• Vertraagde groei
• Mobiliteitsproblemen
• Neurologische symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose aandoening
• Langzame progressie bij milde gevallen
• Ernstige gevallen en complicaties
• Levenskwaliteit bij patiënten
• Complicaties van de ziekte van Camurati-Engelmann
• Preventie en levensstijl
• Genetische testen en vroege diagnose
• Behandeling en symptoombeheer
• Levensstijl en ondersteuning

Synoniemen ziekte van Camurati-Engelmann

De ziekte van Camurati-Engelmann (CED) staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Camurati-Engelmann syndroom
• Diafysaire dysplasie Camurati-Engelmann
• Diafysaire dysplasie
• Diafysaire hyperostose
• Engelmann disease
• Progressieve diafysaire dysplasie
• Ziekte van Engelmann

Epidemiologie botaandoening

Prevalentie van de ziekte van Camurati-Engelmann

De ziekte van Camurati-Engelmann is een zeldzame erfelijke aandoening die voornamelijk het skelet beïnvloedt. De prevalentie van deze aandoening is onbekend, aangezien het zo zeldzaam is dat het nauwelijks in de bredere populatie wordt gedocumenteerd. De aandoening komt naar schatting voor bij minder dan 1 op de 1.000.000 mensen wereldwijd. De ziekte is autosomaal dominant, wat betekent dat een ouder met de aandoening 50% kans heeft om het door te geven aan hun kinderen.

Geografische spreiding

De ziekte van Camurati-Engelmann komt wereldwijd voor, maar er zijn geen aanwijzingen dat het vaker voorkomt in bepaalde geografische gebieden. Aangezien het een genetische aandoening is, komt het in verschillende bevolkingsgroepen voor, hoewel het meestal wordt gediagnosticeerd bij mensen van niet-Afrikaanse afkomst.

Leeftijd bij diagnose

De ziekte kan zich op verschillende leeftijden manifesteren, maar de meeste gevallen worden gediagnosticeerd in de kinderjaren of vroege volwassenheid. De symptomen kunnen beginnen in de kindertijd, vaak met een vertragende groei, spierzwakte en pijn in de ledematen. De ernst van de aandoening varieert per patiënt, met sommige gevallen die milde symptomen vertonen en andere die ernstigere beperkingen ervaren.

Mechanisme

Genetische oorzaken en mutaties

De ziekte van Camurati-Engelmann wordt veroorzaakt door een mutatie in het TGFB1-gen, dat codeert voor het eiwit Transforming Growth Factor Beta 1 (TGF-β1). Deze mutatie leidt tot een overmatige productie van TGF-β1, wat resulteert in een abnormale botvorming en botvergroeiing, vooral in de lange botten van de armen en benen. Dit zorgt voor de karakteristieke symptomen van de ziekte, zoals botverharding en spierzwakte.

Pathofysiologie en symptomen

De overmatige productie van TGF-β1 verstoort de normale botgroei en botremodellering, waardoor een verdikking van de botten optreedt. Deze verdikking kan leiden tot botpijn, spierzwakte en verminderde mobiliteit. In sommige gevallen kunnen de veranderingen in het bot de zenuwen in de omgeving comprimeren, wat leidt tot neurologische symptomen zoals gevoelloosheid of tintelingen.

Oudere patiënten en progressie van de ziekte

Bij oudere patiënten kan de ziekte van Camurati-Engelmann zich langzaam ontwikkelen, waarbij de symptomen in de loop der tijd verergeren. De progressie van de ziekte kan variëren, maar vaak zien patiënten een toename van pijn, vermoeidheid en mobiliteitsbeperkingen naarmate ze ouder worden.

Oorzaken en erfelijkheid ziekte

Mutaties in het TGFB1-gen zijn verantwoordelijk voor de ziekte van Camurati-Engelmann. De aandoening wordt autosomaal dominant overgeërfd, wat betekent dat één kopie van het gemuteerde gen voldoende is om de ziekte te veroorzaken. Bij ongeveer 30% van de patiënten ontstaat de aandoening spontaan, zonder bekende familiale geschiedenis.

Risicofactoren

Genetische aanleg

De primaire risicofactor voor de ziekte van Camurati-Engelmann is een genetische mutatie in het TGFB1-gen. Aangezien de ziekte autosomaal dominant is, kunnen patiënten met een ouder met de aandoening een 50% kans hebben om de ziekte zelf te ontwikkelen. Er is echter geen aanwijzing dat omgevingsfactoren het risico vergroten.

Familiaire clustering

De ziekte komt vaak voor in families, aangezien het een erfelijke aandoening is. Mensen met een familiegeschiedenis van de ziekte lopen een hoger risico om de aandoening te ontwikkelen. Genetische tests kunnen helpen bij het identificeren van individuen die mogelijk drager zijn van de mutatie, zelfs als ze geen symptomen vertonen.

Omgevings- en andere externe factoren

Hoewel er geen bewijs is dat omgevingsfactoren een significante rol spelen bij het veroorzaken van de ziekte van Camurati-Engelmann, kunnen factoren zoals chronische ontsteking, infecties of trauma het beloop van de ziekte beïnvloeden door de symptomen te verergeren.

Risicogroepen

Familieleden van patiënten

Gezinsleden van mensen met de ziekte van Camurati-Engelmann behoren tot de risicogroep, aangezien de aandoening autosomaal dominant is. Broers, zussen en kinderen van patiënten kunnen dragers zijn van de genetische mutatie, zelfs als ze zelf geen symptomen vertonen.

Kinderen en adolescenten

De ziekte van Camurati-Engelmann wordt vaak gediagnosticeerd bij kinderen en adolescenten, meestal tijdens de groeifase. Aangezien de aandoening de botgroei beïnvloedt, is het belangrijk om op jonge leeftijd symptomen op te merken en medische begeleiding te zoeken om de progressie van de ziekte te beheersen.

Ouderen met een familiaire geschiedenis

Ouderen met een familiaire voorgeschiedenis van de ziekte kunnen ook deel uitmaken van de risicogroep. In sommige gevallen wordt de aandoening pas later in het leven gediagnosticeerd, zelfs bij mensen die eerder geen duidelijke symptomen hadden. Het kan echter moeilijker zijn om de ziekte op oudere leeftijd te onderscheiden van andere degeneratieve aandoeningen.

Symptomen botziekte: Hersenen, beweging, gezicht

De symptomen van de ziekte van Camurati-Engelmann variëren sterk per patiënt. De aandoening ontwikkelt zich meestal in de adolescentie, maar kan ook op latere leeftijd zichtbaar worden. Veelal worden de symptomen vóór de leeftijd van dertig jaar opgemerkt.

Hersenen
De verdikking van de botten kan leiden tot verhoogde druk op de hersenen, wat resulteert in neurologische problemen zoals hoofdpijn, gehoorverlies, duizeligheid en oorsuizen (tinnitus). Oogafwijkingen kunnen optreden, zoals glaucoom, stuwingspapil (zwelling van de oogzenuw door verhoogde hersendruk), proptosis (uitpuilende oogbol) en subluxatie (gedeeltelijke verplaatsing) van de oogbol.

Beweging
De ziekte kan leiden tot afwijkingen in het bewegingsapparaat, waaronder scoliose (abnormale kromming van de wervelkolom), lordose (overdreven kromming naar voren), kyfose (overdreven kromming naar achteren), gewrichtscontracturen, O-benen, X-benen (genua valga) en platvoeten. Andere symptomen zijn overmatig zweten (hyperhidrose) van de extremiteiten, abnormaal lange ledematen in verhouding tot de hoogte, en een afname van spiermassa en lichaamsvet.

Gezicht
Patiënten kunnen later in hun leven problemen ondervinden met de tanden, zoals vertraagde tanddoorbraak en ernstige cariës (tandbederf). Op oudere leeftijd kunnen gelaatsafwijkingen optreden, zoals gezichtsverlamming, een uitpuilend voorhoofd en een vergrote onderkaak.

Bijkomende symptomen
Andere gerapporteerde symptomen zijn onder meer:

• anemie (tekort aan rode bloedcellen)
• anorexie (verminderde eetlust)
• blaasincontinentie
• dysfagie (slikproblemen)
• hepatomegalie (vergroting van de lever)
• splenomegalie (vergroting van de milt)
• hypogonadisme (onvoldoende ontwikkeling van geslachtsklieren)
• leukopenie (tekort aan witte bloedcellen)
• onduidelijke spraak
• verminderd onderhuids vetweefsel
• vertraagde puberteit

Alarmsymptomen

Pijn in de botten en spieren

Een van de belangrijkste alarmsymptomen van de ziekte van Camurati-Engelmann is pijn in de botten en spieren. Patiënten ervaren vaak spierzwakte, vooral in de benen, en hebben pijn in de bovenarmen, dijen en andere lange botten. Deze pijn kan verergeren bij activiteit of langdurig staan.

Vertraagde groei

Kinderen met de ziekte van Camurati-Engelmann vertonen vaak een vertraagde groei, wat een vroege aanwijzing kan zijn van de aandoening. De botverdikking kan de groei beïnvloeden en leiden tot een lager dan gemiddelde lengte voor de leeftijd.

Mobiliteitsproblemen

Naarmate de ziekte vordert, kunnen patiënten problemen krijgen met lopen en bewegen door spierzwakte en verminderde botflexibiliteit. Dit kan leiden tot een verhoogd risico op vallen en verdere verwondingen.

Neurologische symptomen

In sommige gevallen kunnen de verdikte botten zenuwen in de buurt beknellen, wat leidt tot neurologische symptomen zoals gevoelloosheid, tintelingen of zelfs spierverlamming. Dit is een ernstig alarmsymptoom dat onmiddellijk medische aandacht vereist.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek
De diagnose van de ziekte van Camurati-Engelmann wordt gesteld op basis van een uitgebreid lichamelijk onderzoek en radiografische beeldvorming, zoals röntgenfoto’s. Genetisch onderzoek kan de diagnose bevestigen door het identificeren van mutaties in het TGFB1-gen.

Differentiële diagnose
De differentiële diagnoses voor de ziekte van Camurati-Engelmann omvatten:

• de ziekte van Buchem
• osteopetrose (botziekte met bloedarmoede, infecties en fracturen)
• de ziekte van Ribbing

Behandeling

Hoewel de ziekte van Camurati-Engelmann niet te genezen is, kan een multidisciplinaire benadering de symptomen verlichten. Behandelingen omvatten medicatie zoals corticosteroïden en analgetica voor pijnverlichting. Soms kan een chirurgische ingreep nodig zijn om de symptomen te verlichten. De behandeling is voornamelijk symptomatisch en gericht op het ondersteunen van de patiënt.

Prognose aandoening

Langzame progressie bij milde gevallen

Bij milde gevallen van de ziekte van Camurati-Engelmann kan de aandoening langzaam verergeren, maar patiënten kunnen relatief normaal functioneren met de juiste behandeling en beheer. In deze gevallen kan de levensverwachting bijna normaal zijn, hoewel de symptomen zoals pijn en mobiliteitsproblemen mogelijk levenslange zorg vereisen.

Ernstige gevallen en complicaties

In ernstigere gevallen kan de ziekte leiden tot ernstige mobiliteitsproblemen, botbreuken door verzwakte botten, en neurologische complicaties als gevolg van zenuwcompressie. In sommige gevallen kunnen deze complicaties de levensverwachting beïnvloeden. Behandeling met medicijnen en fysiotherapie kan echter helpen de symptomen te beheersen en verdere schade te voorkomen.

Levenskwaliteit bij patiënten

De levenskwaliteit van patiënten met de ziekte van Camurati-Engelmann varieert afhankelijk van de ernst van de aandoening. Patiënten met milde symptomen kunnen een redelijk normaal leven leiden, terwijl degenen met ernstige symptomen mogelijk extra zorg en ondersteuning nodig hebben om dagelijkse activiteiten uit te voeren.

Complicaties van de ziekte van Camurati-Engelmann

De ziekte van Camurati-Engelmann kan leiden tot een aantal ernstige complicaties die het dagelijks leven van patiënten aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Deze complicaties variëren afhankelijk van de ernst en voortgang van de aandoening. Hieronder volgen de belangrijkste complicaties:

Neurologische complicaties
De verdikking van de botten kan druk uitoefenen op de hersenen en zenuwen, wat leidt tot ernstige neurologische symptomen:

• Hoofdpijn: Aanhoudende en vaak ernstige hoofdpijn die kan variëren van mild tot invaliderend.
• Gehoorverlies: Vermindering van het gehoor, wat kan variëren van mild tot ernstig.
• Duizeligheid (vertigo): Aanvallen van duizeligheid die het evenwicht en de coördinatie kunnen beïnvloeden.
• Oorsuizen (tinnitus): Een constante rinkel of zoem in de oren die storend kan zijn.
• Oogafwijkingen: Glaucoom, stuwingspapil, proptosis (uitpuiling van de oogbol) en subluxatie van de oogbol kunnen optreden door verhoogde druk in de schedel.

Musculoskeletale complicaties
De progressieve botafwijkingen kunnen leiden tot verschillende musculoskeletale problemen:

• Scoliose: Abnormale zijwaartse kromming van de wervelkolom die kan leiden tot rugpijn en verminderde mobiliteit.
• Lordose: Overdreven kromming van de wervelkolom naar voren, wat kan bijdragen aan pijn en verminderde houding.
• Kyfose: Overdreven kromming van de wervelkolom naar achteren, wat kan resulteren in een ronding van de rug en verminderde ademcapaciteit.
• Gewrichtscontracturen: Beperking van de gewrichtsbewegingen door verkorting van de omliggende spieren en pezen.
• O-benen en X-benen: Abnormale krommingen van de benen die de gang en het lopen kunnen beïnvloeden.
• Platvoeten: Afvlakking van de voetzolen die kan leiden tot pijn en ongemak tijdens het lopen.

Orofaciale complicaties
Complicaties in het gezicht en de mond kunnen de kwaliteit van leven beïnvloeden:

• Vertraagde tanddoorbraak: Tanden komen later door, wat kan leiden tot cariës en andere mondproblemen.
• Gezichtsverlamming: Verlamming van de gezichtsspieren die leidt tot moeilijkheden bij gezichtsuitdrukkingen en communicatie.
• Uitpuilend voorhoofd: Verandering in gezichtsstructuur door verdikking van de botten.
• Vergrote onderkaak: Veranderingen in de onderkaak die kunnen leiden tot problemen met de beet en spraak.

Overige complicaties
Naast de bovengenoemde complicaties kunnen andere symptomen ook aanzienlijke problemen veroorzaken:

• Anemie: Tekort aan rode bloedcellen dat kan leiden tot vermoeidheid en zwakte.
• Anorexie: Verminderde eetlust die kan bijdragen aan gewichtsverlies en voedingstekorten.
• Blaasincontinentie: Moeilijkheden met het beheersen van de urine-uitscheiding.
• Dysfagie: Problemen met slikken die kunnen leiden tot voedingstekorten en aspiratie.
• Hepatomegalie en splenomegalie: Vergroting van de lever en milt die kan bijdragen aan buikpijn en andere systemische symptomen.
• Hypogonadisme: Onvoldoende ontwikkeling van geslachtsklieren, wat kan leiden tot hormonale onevenwichtigheden.
• Leukopenie: Tekort aan witte bloedcellen dat de immuniteit kan verzwakken.
• Onduidelijke spraak: Moeilijkheden met spreken door spierzwakte of gezichtsverlamming.
• Verminderd onderhuids vetweefsel: Vermindering van vetweefsel dat kan bijdragen aan problemen met thermoregulatie en algehele gezondheid.
• Vertraagde puberteit: Vertraging in de lichamelijke veranderingen die normaal optreden tijdens de puberteit.

Preventie en levensstijl

Genetische testen en vroege diagnose

Omdat de ziekte van Camurati-Engelmann genetisch is, kan genetisch advies en testen nuttig zijn voor mensen die een familiegeschiedenis van de aandoening hebben. Vroege diagnose kan helpen om de ziekte in een vroeg stadium te identificeren en de behandeling te starten om de progressie te vertragen.

Behandeling en symptoombeheer

Hoewel er geen specifieke manier is om de ziekte van Camurati-Engelmann volledig te voorkomen, kan de behandeling zich richten op het beheersen van symptomen. Dit omvat pijnbeheersing, fysiotherapie om mobiliteit te verbeteren, en het gebruik van medicijnen om de botgroei en botverdikking te reguleren.

Levensstijl en ondersteuning

Patiënten kunnen baat hebben bij aanpassingen in hun levensstijl om hun mobiliteit en algehele welzijn te verbeteren. Dit kan onder andere fysiotherapie, het dragen van ondersteunende hulpmiddelen, en aanpassingen in hun voedingspatroon omvatten om de gezondheid van de botten te ondersteunen.