Oorzaken van pijn op de borst

Er zijn verschillende oorzaken van pijn op de borst, variërend van onschuldig tot levensbedreigend. De aard van de pijn, de ernst, het beloop en de lokalisatie geven samen in combinatie met de voorgeschiedenis belangrijke aanwijzingen over de oorzaak. Meestal worden de klachten veroorzaakt door een stoornis van een orgaan, zoals bijvoorbeeld de maag, het hart of de longen. Bij het grootste gedeelte van de patiënten die zich bij de huisarts met deze klacht presenteren wordt geen objectieve oorzaak gevonden. Soms is vergaand onderzoek noodzakelijk, met name wanneer er een kans bestaat dat de pijn wordt veroorzaakt door een levensbedreigende aandoening.

Inhoudsopgave

• Hart- en vaatziekten
• Longaandoeningen
• Aandoeningen van organen boven in de buik
• Oorzaken op het gebied van de spieren of huid

Hart- en vaatziekten

Hartinfarct

Een hartinfarct is het gevolg van een acute afsluiting van de zuurstofrijke bloedvoorziening. De meest typische presentatie is een drukkende pijn voor op de borst, soms met uitstraling naar de linkerschouder of de kaken. Eveneens kunnen klachten zoals misselijkheid, bleekheid en zweten zich ontwikkelen. Vaak zijn er vooraf risicofactoren voor hart- en vaatziekten aanwezig zoals hypertensie, hypercholesterolaemie of suikerziekte. Het primaire onderzoek bestaat uit het maken van een ECG (hartfilmpje) en bloedonderzoek naar de aanwezigheid van cardiale schade (troponine of CK waarden), zo nodig gevolgd door een coronairangiografie (CAG) of fietstest. De behandeling bestaat vaak uit medicijnen (met name bloedverdunners), en zo nodig een dotterprocedure of bypassoperatie.

Pericarditis

Bij mensen met een pericarditis is er een ontstekingsreactie van het hartzakje. Dit kan ten gevolge van een reactie op een eerder doorgemaakte infectie zijn, maar ook ten gevolge van een ernstigere oorzaak zoals de aanwezigheid van tumorcellen. De pijn is vaak houdingsafhankelijk en brandend van aard. Vaak zijn het maken van een electrocardiogram, een echo van het hart en bloedonderzoek geïndiceerd.

Aortadissectie

Een aortadissectie presenteert zich vaak met wat wordt beschreven als een heftige, scheurende pijn voor op de borst met uitstraling naar de rug of de schouderbladen. Soms is er neurologische uitval of vocht rondom het hart. Ter uitsluiting kan bloedonderzoek middels een d-dimeer van meerwaarde zijn, aanvullend kan middels een CT met contrastvloeistof de aorta in beeld worden gebracht. De behandeling hangt af van de lokalisatie en bestaat uit bedrust en bloeddrukverlagers of operatief vervangen van een deel van de aorta.

Longembolie

Een longembolie kan resulteren in acute pijn op de borst, vaak éénzijdig en vastzittende aan de ademhaling. Deze aandoening ontstaat op het moment dat een stolsel (bijvoorbeeld in de vorm van een bloedpropje vanuit het onderbeen) vast loopt in de longcirculatie. Op dat moment wordt een deel van de longen niet meer van bloed voorzien, waardoor er zuurstofgebrek kan ontstaan. De diagnose kan uitgesloten worden middels een bloedbepaling (in de vorm van een d-dimeer). Op basis hiervan kan een inschatting gemaakt worden over de noodzaak om een eventuele CT-scan te maken van de thoracale vaten.

Longaandoeningen

Pneumonie

Een pneumonie (longontsteking) kan zich uiten met pijn op de borst, dit ontstaat met name door prikkeling van de longvliezen. Over het algemeen staat deze klacht op de achtergrond vergeleken met de kortademigheid en het algeheel ziek voelen. Qua diagnostiek zijn vaak bloedonderzoek naar de aanwezigheid van ontstekingswaarden en een mogelijke verwekker zinvol en is een röntgenfoto van de longen geïndiceerd. Bij een longontsteking door een infectie wordt meestal antibiotica gegeven, bijvoorbeeld in tablet vorm of via het infuus.

Pneumothorax

Een pneumothorax gaat gepaard met acute kortademigheid en meestal een stekende pijn die zich aan de aangedane zijde bevindt. Deze aandoening treft meestal lange, slanke jonge mannen die roken. Mensen met longproblemen hebben ook een verhoogd risico. Over het algemeen is de diagnose eenvoudig te stellen middels een röntgenfoto van de longen. Behandeling bestaat uit zuigdrainage, waarmee het streven is de long weer goed aan te laten liggen.

Aandoeningen van organen boven in de buik

Maag- of slokdarmklachten

De aantasting van het maag- of slokdarmslijmvlies geeft over het algemeen een brandend gevoel ter hoogte van het borstbeen en het maagkuiltje. Soms is er een relatie met bepaalde voeding. De aanwezigheid van een bacterie genaamd helicobacter pylori kan een verhoogde productie van het maagzuur veroorzaken, waardoor het maagsap zuurder wordt. Bij een ernstig probleem kan zich een gat in de maag ontwikkelen, een zogenaamde maagperforatie. Op dat moment is er heftige pijn. Mensen met klachten van brandend maagzuur zijn vaak gebaat bij inname van zuurremmers, deze tabletten zorgen voor een minder zuur milieu.

Galstenen

De galblaas is een orgaan dat rechts boven in de buik zit en de dunne darm van verteringsenzymen voorziet. Op het moment dat een galsteen zich heeft gevormd en klem is gelopen in de galgang kan zich een stuwingsbeeld ontwikkelen. Hierdoor komt de galafvloed tot stilstand. De pijn is koliekachtig (gepaard gaande met elke paar minuten een heftige toename) en drang om te bewegen. Vaak gaat de pijn gepaard met misselijkheid en braken. Indien er langdurig een verstopping aanwezig is kan geelzucht ontwikkelen. Buscopan en goede pijnstilling kunnen verlichting bieden.

Pancreatitis

Een pancreatitis kan zowel acute als subacute klachten geven van thoracale pijn. Soms kunnen deze imponeren als een hartinfarct. De meest frequente oorzaken van een ontsteking van de alvleesklier bestaan uit alcoholgebruik, de aanwezigheid van een galsteen en een auto-immuun aandoening. De behandeling bestaat voornamelijk uit een grote hoeveelheid vocht via het infuus en zo mogelijk behandeling van de onderliggende aandoening.

Oorzaken op het gebied van de spieren of huid

Een huidinfectie met bijvoorbeeld gordelroos ter hoogte van de borst kan een oorzaak zijn van pijn op de borst. Er zijn pijnlijke rode bultjes ontstaan. Intensieve spierarbeid van bijvoorbeeld de pectoralis major kan gedurende enkele dagen een pijnlijk gevoel veroorzaken aan de voorzijde van de borst. Meestal is dit afhankelijk van beweging.

Wanneer een dokter raadplegen?

De kans is aanwezig dat pijn op de borst een uiting is van een ernstig onderliggend lijden, zoals bijvoorbeeld een hartinfarct. Het is belangrijk deze klachten serieus te nemen en contact met een arts te zoeken. Een betrouwbare website voor meer informatie is http://www.thuisarts.nl/.