Mijnwormziekte: Infectie darm en longen met jeuk en anemie

Mijnwormziekte: Infectie darm en longen met jeuk en anemie Vooral in de (sub)tropen lopen patiënten mogelijk een infectie op met een mijnworm. Deze bevinden zich op een bodem waar ontlasting van geïnfecteerde dieren of mensen ligt. De patiënt loopt deze op door op de bodem te lopen met blote voeten, of door per ongeluk deze larven in te slikken of aan te raken. Veelal heeft de patiënt problemen met de dunne darm en longen, in combinatie met een jeukende huiduitslag en anemie (bloedarmoede). Via een korte behandeling herstellen de meeste patiënten zeer goed, al is de prognose somberder indien reeds complicaties opgetreden zijn. Betere sanitaire voorzieningen en altijd schoenen dragen, zijn preventieve maatregelen om de infectie te vermijden.

Synoniemen mijnworm en mijnwormziekte

Synoniemen mijnworm

Een mijnworm, die de infectie veroorzaakt, is ook gekend onder deze synoniemen
  • Haakworm
  • Hookworm

Synoniemen mijnwormziekte

De mijnwormziekte is gekend onder deze synoniemen
  • Ancylostoma duodenale infectie
  • Ankylostomiasis
  • Grondjeuk
  • Haakworminfectie
  • Haakwormziekte
  • Mijnworminfectie
  • Necator americanus infectie
  • Parasitaire infectie – hookworm
  • Tunnelanemie

Epidemiologie infectie met mijnworm

Wereldwijd zijn naar schatting 576-740 miljoen patiënten aangetast door de mijnwormziekte. De mijnwormziekte komt veel voor in de landelijke tropische en subtropische gebieden van Azië, Afrika ten zuiden van de Sahara, en Latijns-Amerika. De ziekte komt veel voor op plaatsen waar geen of slechte sanitaire voorzieningen zijn en waar mensen leven in slechte hygiënische omstandigheden. Vooral mijnwerkers en plattelandsbewoners zijn getroffen. In ontwikkelingslanden zijn veel (schoolgaande) kinderen en jongeren getroffen door een mijnwormziekte, vaak met de dood tot gevolg. Mannen en vrouwen zijn tot slot in gelijke aantallen getroffen.

Oorzaken infectieziekte: Besmetting door geïnfecteerde larven op de bodem

Rondwormen

De infectie komt tot stand door de besmetting met één van de volgende rondwormen: Ancylostoma Braziliense, Ancylostoma ceylanicum, Ancylostoma duodenale of Necator americanus. De eerste twee rondwormen komen ook voor bij dieren terwijl de laatste twee een infectie veroorzaken bij de mens. De besmetting met Necator americanus gebeurt vooral in de tropen en de besmetting met Ancylostoma duodenale gebeurt vooral in de subtropen.

Overdracht en besmetting

De overdracht (besmetting) gebeurt door het aanraken van de bodem waar uitwerpselen liggen van patiënten of dieren die geïnfecteerd zijn met de mijnworm. Ook eet de patiënt mogelijk per ongeluk de larven op. De larven (onrijpe vorm van de worm) komen vervolgens in de huid terecht. Ze verspreiden zich daarna naar de longen en luchtwegen via de bloedbaan. De wormen infecteren bovendien de dunne darm. Ze ontwikkelen zich daar tot volwassen wormen waar ze één of meer jaren leven. De wormen hechten zich namelijk vast aan het slijmvlies van de dunne darm of het begin van het jejunum (nuchtere darm: middelste deel van de dunne darm). Ze zuigen bloed op, waardoor ferriprieve anemie (bloedarmoede door ijzertekort) en eiwitverlies ontstaan. De volwassen wormen verlaten het lichaam via de ontlasting van de patiënt. Negen dagen nadat de geïnfecteerde ontlasting op de bodem ligt, is deze weer besmettelijk voor andere mensen.

Symptomen: Infectie van darm en longen met jeuk en anemie (bloedarmoede)

Ongeveer 90% van de besmette patiënten is asymptomatisch wanneer de wormen in de darmen en longen terechtkomen. Ze hebben met andere woorden geen symptomen. Bij de andere patiënten zijn volgende symptomen mogelijk: anemie (bloedarmoede), bloed in de ontlasting, braken, buikpijn, darmkrampen, diarree, een bleke huid, hoesten, kolieken (krampen en overdreven veel huilen bij baby’s), koorts, misselijkheid, verlies van eetlust, vermoeidheid en winderigheid. De patiënt heeft tevens een jeukende huiduitslag (grondjeuk, dauwjeuk), vooral op de handen en voeten omdat hier de besmetting heeft plaatsgevonden. In feite is de mens geen goede gastheer. De larven zijn niet in staat om de weg naar de bloedvaatjes te vinden en blijven in de huid ronddolen. Hierdoor ontwikkelen zich grillig verlopende en sterk jeukende gangen op de plaats waar de larven van de mijnwormen de huid zijn binnengedrongen.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Een ontlastingscultuur en volledig bloedonderzoekzijn nodig om de diagnose te stellen en andere diagnoses uit te sluiten. Bij een ernstige infectie zijn een radiografisch onderzoek van de borstkas (thoraxfoto) en een colonoscopie verder mogelijk.

Differentiële diagnose

De mijnwormziekte valt met volgende aandoeningen te verwarren:

Behandeling

Anthelmintica, worm dodende geneesmiddelen, doden de parasieten. De patiënt neemt deze één tot drie dagen in. Daarnaast behandelt de arts de eventuele symptomen en complicaties van bloedarmoede, bijvoorbeeld via ijzersupplementen. Ook krijgt de patiënt het advies om de hoeveelheid eiwit in de voeding te verhogen indien hij een vochtophoping heeft in de buik (ascites). In zeldzame gevallen is een bloedtransfusie nodig (bij acute en ernstige gastro-intestinale bloedingen).

Prognose

De patiënt herstelt volledig indien bij hem nog geen complicaties zijn opgetreden.

Complicaties van de worminfectie

Ferriprieve anemie is een mogelijke complicatie van de mijnwormziekte. Hierbij ontstaat bloedarmoede door ijzertekort (ferriprieve anemie), veroorzaakt door het verlies van het bloed. Ook ontstaan mogelijk voedingstekorten. In ernstige gevallen resulteert dit in hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart). Daarnaast ontwikkelt de patiënt ernstig eiwitverlies met vochtophoping in de buik. Tot slot zijn ontwikkelingsstoornissen en een trage groei mogelijk bij kinderen die geïnfecteerd zijn met mijnwormen.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Strongyloidiasis: infectieziekte door wormStrongyloidiasis: infectieziekte door wormStrongyloidiasis is een infectieziekte, veroorzaakt door een worm. Deze darmparasiet komt voor in de dunne darm. De worm…
Infectie met een lintworm & Oorzaak en behandelingInfectie met een lintworm & Oorzaak en behandelingEen infectie met een lintworm geeft vervelende symptomen. Drie soorten lintwormen kunnen in het menselijke spijsverterin…
Haakworminfectie: Infectie met haakworm door lopen op grondHaakworminfectie: Infectie met haakworm door lopen op grondOngeveer één op de vier mensen wereldwijd lijdt aan een haakworminfectie. Dit komt voornamelijk voor in ontwikkelingslan…
Strongyloidiasis: Infectie door spoelworm in het lichaamStrongyloidiasis: Infectie door spoelworm in het lichaamStrongyloidiasis is een chronische parasitaire infectie bij de mens veroorzaakt door Strongyloides stercoralis. Dit is e…

Insulinoom: Tumor in pancreas met blijvende insuline-aanmaakInsulinoom: Tumor in pancreas met blijvende insuline-aanmaakEen insulinoom is een tumor in de alvleesklier (pancreas) die teveel insuline produceert. Insuline is een hormoon geprod…
Chronische rugpijn of lage rugpijn: symptomen en oorzakenChronische rugpijn of lage rugpijn: symptomen en oorzakenElke dag last van rugpijn? Chronische rugpijn kan je levensvreugde behoorlijk vergallen. Het blijkt dat zelfs hardnekkig…
Bronnen en referenties
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Hookworm Disease – Background, http://emedicine.medscape.com/article/218805-overview#showall , geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Hookworm Disease - Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/218805-clinical, geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Hookworm Disease – Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/218805-differential, geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Hookworm Disease - Workup, http://emedicine.medscape.com/article/218805-workup#showall, geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Hookworm Disease Treatment & Management, http://emedicine.medscape.com/article/218805-treatment#showall, geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Hookworm infection, https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000629.htm, geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Hookworm Infections, http://www.healthline.com/health/hookworm, geraadpleegd op 7 mei 2016
  • Parasites – Hookworm, http://www.cdc.gov/parasites/hookworm/, geraadpleegd op 7 mei 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.