Galreflux: Terugstroming van gal naar maag en slokdarm

De lever produceert gal, een spijsverteringssap dat essentieel is voor de vetvertering. Gal bestaat uit galzouten, galpigmenten, cholesterol en vetzuren. De gal wordt opgeslagen in de galblaas en afgegeven aan de twaalfvingerige darm, het eerste deel van de dunne darm. Bij elke vetbevattende maaltijd wordt gal afgegeven. Het gal stroomt vanuit de galblaas naar de dunne darm, waar het helpt bij de vertering van vetten. De pylorus, een sluitspier aan het einde van de maag, regelt de doorgang van gedeeltelijk verteerd voedsel naar de dunne darm. Bij galreflux, ook bekend als "duodenogastrische reflux", ontstaat er een probleem met een sluitspier of klep, waardoor gal terugstroomt naar de maag en de slokdarm. Symptomen van galreflux zijn onder andere brandend maagzuur, hoesten en pijn in de bovenbuik. De behandeling van deze aandoening kan medicatie of chirurgie omvatten.

• Anatomie gal en relatie tot galreflux
• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken: Problemen met de sluitspier van de maag of de klep bij de slokdarm
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen van galreflux
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van galreflux
• Prognose
• Complicaties van galreflux
• Preventie van galreflux

Anatomie gal en relatie tot galreflux

De anatomie van de gal speelt een cruciale rol bij het begrijpen van galreflux. Gal is een spijsverteringsvloeistof die geproduceerd wordt door de lever en opgeslagen in de galblaas. Het speelt een essentiële rol bij de vertering van vetten en het absorberen van vetoplosbare vitaminen in de dunne darm.

De galblaas

De galblaas is een klein, peervormig orgaan dat zich onder de lever bevindt. Het slaat gal op en geeft het vrij in de dunne darm wanneer vetten worden geconsumeerd. Wanneer er een disbalans optreedt in de galproductie of -afgifte, kan dit leiden tot galreflux, waarbij gal terugstroomt in de maag en de slokdarm.

De lever

De lever is verantwoordelijk voor de productie van gal en speelt een centrale rol in de stofwisseling. Wanneer de lever niet goed functioneert, kunnen er problemen ontstaan met de galproductie, wat bijdraagt aan galreflux. Leverziekten, zoals hepatitis of cirrose, kunnen het risico op galreflux verhogen.

De slokdarm en maag

De slokdarm is de buis die voedsel van de mond naar de maag transporteert. De maag is het orgaan waar voedsel wordt gemengd met spijsverteringssappen en gemalen tot een brei. Bij galreflux kan de gal in de maag terugstromen naar de slokdarm, wat leidt tot irritatie en symptomen zoals branderigheid en ongemak.

Epidemiologie

Galreflux is een aandoening die wereldwijd voorkomt, maar de prevalentie varieert afhankelijk van verschillende factoren zoals leeftijd, geslacht en levensstijl.

Algemene prevalentie

Studies tonen aan dat galreflux een veelvoorkomende aandoening is, met een geschatte prevalentie van ongeveer 5-20% van de bevolking. Dit percentage kan hoger zijn bij bepaalde risicogroepen.

Leeftijd en geslacht

Galreflux komt vaker voor bij ouderen en bij vrouwen. Hormonale veranderingen, vooral tijdens de zwangerschap of de menopauze, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van galreflux.

Regionale verschillen

Er zijn regionale verschillen in de prevalentie van galreflux. In westerse landen wordt het vaker gerapporteerd, mogelijk als gevolg van een dieet met veel vet en bewerkte voedingsmiddelen, evenals een sedentair levenspatroon.

Mechanisme

Het mechanisme van galreflux omvat verschillende fysiologische en pathologische processen die leiden tot de terugstroom van gal in de maag en slokdarm.

Verstoorde sluitspierfunctie

De onderste slokdarmsfincter (LES) is een spier die de slokdarm afsluit van de maag. Een verzwakte of onvoldoende sluiting van deze spier kan leiden tot galreflux. Factoren zoals obesitas en bepaalde medicijnen kunnen de werking van de LES beïnvloeden.

Galproductie en -afgifte

Overmatige galproductie of een verhoogde afgifte van gal kan bijdragen aan galreflux. Dit kan het gevolg zijn van een vette maaltijd, wat leidt tot een grotere productie van gal door de lever en een verhoogde druk in de galblaas.

Veranderingen in maaginhoud

De samenstelling en de pH van de maaginhoud kunnen ook bijdragen aan galreflux. Wanneer de maag vol is of de pH te hoog is, kan de kans op terugstroom van gal toenemen.

Oorzaken: Problemen met de sluitspier van de maag of de klep bij de slokdarm

Maag

Galreflux ontstaat wanneer gal terugstroomt naar de maag en de slokdarm. Na elke maaltijd komt gal vrij in de twaalfvingerige darm, waar het mengt met het voedsel. Vervolgens gaat het voedsel via de pylorusklep naar de dunne darm. Deze klep opent periodiek om kleine hoeveelheden voedsel door te laten. Bij sommige patiënten sluit deze klep niet goed af, waardoor gal terugvloeit naar de maag.

Slokdarm

In andere gevallen kan gal de slokdarm binnenkomen via de klep die de slokdarm afsluit van de maag. Als deze klep niet goed sluit, kan gal terugstromen naar de slokdarm.

Andere oorzaken

Galreflux kan ook ontstaan als complicatie van maagoperaties zoals gastrectomie (verwijdering van de maag), gastric bypass (om gewicht te verliezen), maagzweren, of na een cholecystectomie (verwijdering van de galblaas).

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van galreflux vergroten. Deze kunnen zowel levensstijlfactoren als medische aandoeningen omvatten.

Obesitas

Overgewicht en obesitas zijn significante risicofactoren voor galreflux. De extra druk op de buikholte kan de werking van de LES beïnvloeden en leiden tot terugstroom van gal in de maag.

Dieet

Een dieet rijk aan vetten, gefrituurd voedsel en bewerkte producten kan bijdragen aan galreflux. Voedingsmiddelen die de spijsvertering vertragen, kunnen de druk in de maag verhogen, wat het risico op reflux vergroot.

Roken en alcoholgebruik

Roken en overmatig alcoholgebruik zijn beide risicofactoren voor galreflux. Roken kan de sluitspier van de slokdarm verzwakken, terwijl alcohol de maaginhoud kan irriteren en de kans op reflux vergroot.

Medicijnen

Bepaalde medicijnen, zoals pijnstillers en sommige antidepressiva, kunnen de werking van de LES beïnvloeden en de kans op galreflux vergroten.

Risicogroepen

Bepaalde groepen patiënten lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van galreflux, gebaseerd op verschillende factoren zoals leeftijd, geslacht en medische geschiedenis.

Ouderen

Ouderen zijn vatbaarder voor galreflux, vaak als gevolg van leeftijdsgebonden veranderingen in de spijsvertering en het risico op andere aandoeningen.

Zwangere vrouwen

Tijdens de zwangerschap ervaren vrouwen vaak hormonale veranderingen die de spijsvertering beïnvloeden. Dit kan leiden tot een verhoogde kans op galreflux, vooral in de latere stadia van de zwangerschap.

Patiënten met bepaalde medische aandoeningen

Patiënten met aandoeningen zoals leverziekten, galstenen of diabetes hebben een verhoogd risico op galreflux. Deze aandoeningen kunnen de galproductie en -afgifte beïnvloeden.

Symptomen van galreflux

De symptomen van gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur door terugvloeiing van maaginhoud naar de slokdarm) overlappen vaak met die van galreflux. Symptomen van galreflux kunnen onder andere zijn:

• (Ernstige) pijn in de bovenbuik
• Frequent brandend maagzuur
• Misselijkheid
• Groengele vloeistof in braken
• Af en toe hoesten
• Heesheid
• Onbedoeld gewichtsverlies

Alarmsymptomen

Bij galreflux kunnen verschillende alarmsymptomen optreden die wijzen op ernstigere complicaties. Het herkennen van deze symptomen is cruciaal voor tijdige behandeling.

Ernstige buikpijn

Ernstige of aanhoudende buikpijn kan een teken zijn van een onderliggend probleem, zoals een galsteen of een andere gastro-intestinale aandoening.

Bloed in de ontlasting

Het opmerken van bloed in de ontlasting kan wijzen op een ernstige aandoening en vereist onmiddellijke medische evaluatie.

Problemen met slikken

Als patiënten moeite hebben met slikken of pijn ervaren tijdens het slikken, kan dit een teken zijn van een meer ernstige aandoening die verder onderzoek behoeft.

Diagnose en onderzoeken

Omdat de symptomen van zure reflux en galreflux vergelijkbaar zijn, moet de arts verschillende specifieke onderzoeken uitvoeren om de oorzaak vast te stellen. Belangrijke diagnostische procedures omvatten:

• Endoscopie: Hierbij wordt een dunne buis met een camera via de keel, slokdarm en maag ingebracht om zweren en ontstekingen op te sporen. De arts kan ook een biopsie uitvoeren om weefselmonsters te verkrijgen voor verder onderzoek.
• Pathologisch onderzoek van het biopt: De patholoog onderzoekt het weefsel op mogelijke tekenen van slokdarmkanker of een Barrett-slokdarm (schade aan de slokdarm door chronische blootstelling aan maag- of galzuur, wat het risico op kanker verhoogt).
• Meten van gas en zure reflux: De arts kan ook testen of er niet-zure stoffen zoals gal in de slokdarm aanwezig zijn.

Behandeling van galreflux

Zelfzorg

Hoewel galreflux vaak gepaard gaat met zure reflux, zijn het twee verschillende aandoeningen. Natuurlijke middelen alleen zullen galreflux meestal niet volledig verhelpen, maar ze kunnen de symptomen verlichten en de behandeling aanvullen. Hier zijn enkele tips:

• Beperk of vermijd alcohol
• Consumeer appels en appelciderazijn
• Verhoog het hoofd van je bed
• Eet kleinere maaltijden
• Blijf rechtop na het eten
• Stop met roken
• Verminder stress
• Vermijd uitlokkende voedingsmiddelen zoals chocolade en frisdranken (die de galproductie verhogen)
• Beperk vet voedsel

Professionele medische behandeling

Medicijnen kunnen helpen de galstroom te bevorderen en protonpompremmers verminderen de zuurproductie. In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn.

Prognose

De prognose voor galreflux hangt af van verschillende factoren, waaronder de onderliggende oorzaak en de effectiviteit van de behandeling.

Behandelingsreactie

Veel patiënten reageren goed op veranderingen in het voedingspatroon en medicamenteuze behandelingen. Bij tijdige diagnose en behandeling kunnen de symptomen effectief worden beheerd.

Langdurige complicaties

Zonder behandeling kan galreflux leiden tot langdurige complicaties, zoals slokdarmontsteking of zelfs slokdarmkanker. Het is essentieel dat patiënten alert zijn op symptomen en tijdig medische hulp zoeken.

Complicaties van galreflux

Als galreflux onbehandeld blijft, kunnen er ernstige complicaties optreden. De gal kan het beschermende slijm in de maag afbreken, wat leidt tot verhoogde gevoeligheid van de slokdarm. Mogelijke complicaties van galreflux zijn:

• Irritatie en ontsteking van de slokdarm
• Barrett-slokdarm (Barrett-slokdarm), waarbij het weefsel in de slokdarm beschadigd is en het risico op slokdarmkanker verhoogd is

Preventie van galreflux

Er zijn verschillende stappen die je kunt nemen om galreflux te voorkomen of de symptomen te verminderen:

• Eet regelmatig en vermijd grote maaltijden
• Vermijd voedingsmiddelen en dranken die galreflux kunnen uitlokken, zoals vet voedsel, chocolade, en caffeïne
• Houd een gezond gewicht en vermijd overgewicht
• Eet niet te laat in de avond en vermijd liggende positie na de maaltijd
• Vermijd het dragen van strakke kleding die druk uitoefent op de buik

Bij persistente symptomen van galreflux is het cruciaal om medische hulp in te roepen voor een grondige evaluatie en behandeling.