Verschillende operatievormen & behandelingen bij borstkanker

Dankzij het bevolkingsonderzoek, waarbij vrouwen tussen de 50 en de 75 jaar, elke twee jaar voor worden opgeroepen, kan borstkanker al vroeg ontdekt worden. Als borstkanker heel vroeg ontdekt wordt, is er een hele grote kans op genezing. Als er sprake is van borstkanker, zal er een beslissing moeten komen wat betreft de behandeling en welke operatieve mogelijkheden er zijn. Deze beslissing wordt meestal gemaakt door de huisarts of specialist. Deze beslissing hangt grotendeels af van hoe groot het gezwel is, op welke plaats het zit, het soort kanker en of er sprake is van uitzaaiingen. Er zijn verschillende vormen van operatieve mogelijkheden bij borstkanker.

Inhoud

• Diagnose borstkanker
• Verschillende operatievormen bij borstkanker
• Behandelingen
• Tot slot

Diagnose borstkanker

Om tot een diagnose te komen, zal de huisarts eerst nauwkeurig uw borsten onderzoeken. Hij zal niet alleen uw borsten voelen maar ook rond de tepel duwen en licht knijpen, om te kijken of er vocht uit de tepels komt. Ook zal hij in de oksels voelen of er sprake is van opgezette lymfeklieren of dat er een knobbel aanwezig is. Als dit lichamelijk onderzoek is afgerond, zal de huisarts u doorverwijzen voor een mammografie. Dit is een speciale röntgenfoto voor de borsten die al heel vroeg borstkanker kan ontdekken. Na de mammografie kan er een echo of een biopsie worden gemaakt of te kijken of de knobbel een cyste is of dat het daadwerkelijk een massief knobbeltje is met kankercellen. Een cyste is een goedaardige knobbel gevuld met vocht. Afhankelijk van een aantal factoren zijn er verschillende operatieve mogelijkheden.

Verschillende operatievormen bij borstkanker

Als er sprake is van borstkanker zijn er verschillende vormen van operaties om de kanker uit de borst te halen. Er kan gekozen worden om beide borsten te verwijderen, of slechts een borst. Lang geleden werd bij borstkanker alleen maar gebruik gemaakt van een radicale borstamputatie, maar inmiddels hebben de artsen en specialisten ontdekt dat dit niet altijd nodig hoeft te zijn. Daarom is deze vorm aangepast en zijn er verschillende vormen van borstamputatie. Maar er kan ook gekozen worden voor een operatie waarbij de borsten bespaard kunnen worden. Welke vorm er gebruikt wordt, hangt af van de grootte van de tumor en de plek waar hij zit. De verschillende vormen kunnen gebruikt worden:

• Radicale borstamputatie.
• Gemodificeerd radicale borstamputatie.
• Eenvoudige borstamputatie.
• Borstsparende operatie.
• Palliatieve borstoperatie

Radicale borstamputatie

Deze vorm van operatie wordt ook wel mammectomie of een mastectomie genoemd. Lang geleden werd alleen deze operatie gebruikt als middel tegen borstkanker. Bij deze operatie wordt niet alleen de borst met tepel en tepelhof verwijderd van het lichaam, maar ook de borstspieren die onder de borst liggen. Daarnaast worden ook de lymfeklieren in de oksel weggehaald, om te voorkomen dat de kanker zich verder verspreidt. Deze vorm van operatie wordt praktisch niet meer gedaan, omdat er tegenwoordig gepleit wordt voor het zoveel mogelijk behoud van weefsels in combinatie met een andere vorm van behandeling, zoals bestraling. Als de kankercellen echter ook in de borstspieren zitten, zal de arts kiezen voor deze vorm van borstamputatie.

Gemodificeerd radicale borstamputatie

Gemodificeerd betekent niets anders dan aangepast of gewijzigd. Het is dus een aangepaste vorm van de radicale borstamputatie. Bij deze operatie worden de borstspieren niet weggehaald en worden er ook veel minder lymfeklieren weggehaald. Deze verandering zorgt ervoor dat een eventuele borstprothese veel eenvoudiger kan worden ingebracht, doordat de borstwandspieren heel gelaten worden.

Eenvoudige borstamputatie

Deze operatie is bijna hetzelfde als de gewijzigde radicale borstamputatie, alleen worden bij deze operatie geen borstklieren en lymfeklieren verwijderd. Deze behandeling wordt gebruikt bij patiënten die een hele grote kans hebben om borstkanker te krijgen. Ze hebben dan 'onrustige' cellen met kwaadaardige kenmerken in de borst. Deze cellen hebben zich nog niet verder verspreid in de omliggende weefsels en lymfeklieren. Dit wordt ook wel 'carcinoma in situ' genoemd. Dit is relatief makkelijk te behandelen door alle slechte cellen weg te halen. Vrouwen die een grote kans hebben om borstkanker te krijgen, vanwege bijvoorbeeld erfelijke aanleg, kiezen vaak als preventie voor deze vorm van borstamputatie.

Borstsparende operatie

Deze operatie wordt ook wel een lumpectomie genoemd of een mammasparende operatie. Bij een groot deel van de mensen met borstkanker is het niet nodig om een borstamputatie te doen. Voor hen is een borstsparende operatie een uitkomst. Bij deze operatie verwijdert de chirurg de tumor met daarbij wat extra gezond weefsel en een aantal lymfeklieren uit de oksel. Dit doet de arts, omdat tijdens deze ingreep niet gezien kan worden of er kankercellen aanwezig zijn in het weefsel rondom de tumor, maar ook om ervoor te zorgen dat de hele tumor verwijderd is. Deze operatie is niet voor iedereen mogelijk, daarom is het goed om dit heel goed te bespreken met de arts. Is een borstsparende operatie bij u mogelijk, dan is het belangrijk om te weten dat als deze operatie goed wordt uitgevoerd, de kans om de borstkanker goed te overleven net zo groot is als bij een borstamputatie. Om te voorkomen dat er toch nog kankercellen aanwezig zijn, zal deze vorm van operatie altijd gecombineerd worden met bestralingen (radiotherapie).

Palliatieve borstoperatie

Deze vorm van operatie wordt gebruikt om de patiënt nog een zo goed mogelijk kwalitatief leven te geven, ook al is genezing van borstkanker niet meer mogelijk. Soms is het dan zinvol, ook al is de kanker uitgezaaid, om het gezwel te verwijderen. Door deze operatie kan in ieder geval de diagnose bevestigd worden en kan er weefsel beschikbaar gesteld worden voor laboratoriumonderzoek. Bij grote, vergevorderde tumoren, kan door deze operatie ook eventuele pijn verminderd worden. Deze operatie wordt dus ingezet als een verzachtende noodoplossing.

Behandelingen

Naast de verschillende vormen van operaties krijgen de patiënten vaak ook te maken met een extra bijkomende behandeling. Ook al heeft er een operatie plaatsgevonden en is er een borst verwijderd, dan nog zijn bepaalde extra behandelingen nodig, zoals:

• Bestraling (radiotherapie).
• Chemotherapie.
• Hormonale therapie.
• Behandeling met monoklonale antilichamen.

Radiotherapie

Dit is een plaatselijke behandeling, waarbij röntgenstralen of andere stralen, tumorcellen en kwaadaardige cellen verkleinen of vernietigen. Deze stralen raken alleen dat gedeelte van de huid, waar de kankercellen aanwezig zijn. De behandeling wordt gedaan door een radiotherapeut. Omdat ook gezonde cellen worden aangetast, wordt bestraling altijd in etappes toegediend, zodat de gezonde cellen die ook aangetast zijn door de bestraling, tijd hebben om zich te herstellen.

Chemotherapie

Deze vorm van therapie bestaat uit het toedienen van celdodende of celdelingremmende medicijnen. De patiënt krijgt deze medicijnen toegediend door middel van infuus, tabletten, of het wordt geïnjecteerd in een ader. Via het bloed kan dit medicijn bij elke kankercel komen en daar zijn werk doen.

Hormonale therapie

Deze vorm van therapie is alleen geschikt voor patiënten die een hormoongevoelige borstkanker hebben. Hormoongevoelige borstkanker betekent dat er in de kankercellen zogenaamde hormoonontvangers aanwezig zijn, ook wel hormoonreceptoren genoemd. Deze hormoonreceptoren zorgen voor een verbinding met hormonen en zijn dus ook erg gevoelig voor het ontvangen van hormonen. Borstklierweefsel heeft hormonen nodig om te groeien en als een tumor hormoonreceptoren bevat, blijft de tumor dus groeien. Door toevoeging van 'toegediende hormonen' wordt de productie of de invloed van 'eigen' hormonen verminderd.

Behandeling met monoklonale antilichamen

Deze behandeling wordt vaak gegeven in combinatie met chemotherapie of hormonale therapie. De behandeling bestaat uit het toedienen van monoklonale antilichamen. Deze antilichamen zorgen voor het blokkeren van een bepaald eiwit op de tumorcellen. Dit eiwit stimuleert de kankercel om te groeien. De monoklonale antilichamen richten zich alleen op dit eiwit en zorgen ervoor dus door, dat de werking van dit eiwit geblokkeerd wordt. Deze behandeling wordt toegediend via een infuus.

Tot slot

Is er bij u borstkanker geconstateerd, dan heeft u recht op goede en juiste informatie over uw ziekte en over de behandeling, zodat u zelf ook goed kunt meebeslissen over uw behandeling. U kunt ook altijd om een second opinion vragen, als u geen goed gevoel heeft over een bepaalde vorm van behandeling of plan van aanpak. Bespreek de verschillende vormen van behandeling weloverwogen met uw arts of chirurg en probeer voor u zelf zoveel mogelijk informatie te verzamelen.