Gonorroe: Symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan

Gonorroe is één van de meest voorkomende geslachtsziekten en wordt veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoeae. Deze aandoening kan leiden tot urogenitale infecties, maar kan ook andere symptomen veroorzaken zoals oogbindvliesontsteking, keelontsteking, huid- en gewrichtsaandoeningen. Een effectieve behandeling bestaat uit een antibioticakuur, die doorgaans de symptomen verhelpt en de patiënt in staat stelt goed te herstellen. Het is cruciaal om gonorroe snel te diagnosticeren en te behandelen om ernstige complicaties te voorkomen en verspreiding naar andere sekspartners te vermijden. Veilige seks is essentieel om gonorroe te voorkomen.

• Synoniemen van gonorroe
• Oorzaken: Bacterie Neisseria gonorrhoeae
• Risicofactoren voor gonorroe
• Symptomen: Urinewegen, ogen, keel en bloedbaan
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van gonorroe
• Complicaties van gonorroe
• Prognose van SOA
• Preventie van seksueel overdraagbare aandoening

Synoniemen van gonorroe

Gonorroe staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• blennorroe
• druiper
• gonorrhoea
• urethritis venerea

Oorzaken: Bacterie Neisseria gonorrhoeae

Bacterie Neisseria gonorrhoeae

Neisseria gonorrhoeae is een gramnegatieve, intracellulaire diplokok die verantwoordelijk is voor de geslachtsziekte gonorroe. Diplokokken zijn bacteriën die in paren groeien. Deze bacteriën treffen vooral het epitheel (de bovenste laag van de huid en slijmvliezen). Ze gedijen in warme, vochtige omgevingen en zijn niet goed bestand tegen droogte. Gonorroe kan de urinewegen, oogbindvliezen, bloedbaan en soms andere lichaamsdelen aantasten.

Overdracht

Mensen zijn de enige gastheer voor Neisseria gonorrhoeae, en de verspreiding gebeurt voornamelijk door intiem lichamelijk contact (alle vormen van seks). De infectie kan worden overgedragen via contact met de mond, vagina, penis of anus. Hoewel er af en toe meldingen zijn van overdracht via geïnfecteerd materiaal, is dit uiterst zeldzaam.

Risicofactoren voor gonorroe

Verschillende risicofactoren verhogen de kans op het ontwikkelen van gonorroe:

• commerciële sekswerkers
• een hiv-infectie
• een partner met een geschiedenis van seksueel overdraagbare aandoeningen
• leeftijd onder de 25 jaar
• overmatig alcoholgebruik
• overmatig drugsgebruik
• het niet gebruiken van een condoom tijdens de geslachtsgemeenschap
• veel sekspartners hebben

Symptomen: Urinewegen, ogen, keel en bloedbaan

Tot 50% van de vrouwen en 10% van de mannen met gonorroe vertonen geen symptomen (asymptomatisch). Dit verhoogt het risico op complicaties en de kans op overdracht naar andere personen. De incubatietijd (de periode tussen blootstelling en het verschijnen van symptomen) varieert van twee tot veertien dagen, met de meeste symptomen die optreden tussen de tweede en vijfde dag. Bij sommige mannen kunnen symptomen pas een maand na besmetting optreden. Gonorroe kan de urinewegen, ogen, keel en bloedbaan aantasten.

Urinewegen

Mannen
Bij mannen zijn de meest voorkomende symptomen urethritis (ontsteking van de urinebuis), die zich uit in branderigheid tijdens het plassen, pijn bij het plassen (dysurie), frequent urineren (pollakisurie) en een witte, gele of groene afscheiding uit de urinebuis. De opening van de penis kan rood en gezwollen zijn. Bovendien kunnen de testikels gevoelig en gezwollen raken. Complicaties kunnen een infectie van de bijbal of de prostaat omvatten, wat leidt tot pijn en jeuk met afscheiding.

Vrouwen
Bij vrouwen bevindt de infectie zich meestal in de voortplantingsorganen (eileiders, baarmoeder en baarmoederhals). Symptomen kunnen mild zijn en omvatten verhoogde of veranderde vaginale afscheiding, pijn in het bekkengebied (bekkenpijn) door een opstijgende infectie, problemen bij het plassen (brandend en pijnlijk gevoel), vaginale jeuk, afscheiding die variëert van wit tot geel of bloederig, pijn bij geslachtsgemeenschap, intermenstruele bloedingen (bloedingen tussen menstruaties) en een zwaardere menstruatieperiode. Complicaties kunnen Bartholin-abcessen (abcessen bij de ingang van de schede), ernstige onderbuikpijn door uitbreiding naar de eileiders en maagstreek, en zelden perihepatitis (ontsteking rond de lever) omvatten. Gonorroe is wereldwijd een van de belangrijkste oorzaken van vrouwelijke onvruchtbaarheid.

Ogen
De bacterie kan het oogbindvlies infecteren, wat leidt tot conjunctivitis gonorrhoica. Dit komt vaak voor bij pasgeborenen van besmette moeders, die symptomen kunnen vertonen zoals rode, gezwollen ogen en een dikke oogafscheiding.

Keel

Keelpijn en koorts door gonokokken keelontsteking zijn mogelijke symptomen. Sommige patiënten kunnen ook stomatitis (ontsteking van het slijmvlies in en rond de mond) ontwikkelen als gevolg van gonorroe.

Bloedbaan

Wanneer gonorroe zich verspreidt naar de bloedbaan, kan dit leiden tot artritis (gewrichtsontsteking) en een karakteristieke papulaire of pustuleuze huiduitslag, vaak vergezeld van koorts en malaise. Deze complicaties komen vaker voor bij vrouwen.

Diagnose en onderzoeken

De arts kan Neisseria gonorrhoeae identificeren door een deel van de afscheiding microscopisch te onderzoeken, bekend als gramkleuring. Hoewel deze methode snel is, is hij niet altijd betrouwbaar. Het meest betrouwbare onderzoek is een DNA-urineonderzoek voor het opsporen van gonorroe. De arts zal ook andere seksueel overdraagbare aandoeningen onderzoeken, zoals chlamydia, syfilis, herpes, HIV en hepatitis, aangezien patiënten vaak meer dan één SOA hebben.

Behandeling van gonorroe

De behandeling van gonorroe omvat een antibioticakuur voor zowel de geïnfecteerde persoon als eventuele recente seksuele partners. Het gebruik van condooms is essentieel tijdens de behandeling. De arts schrijft antibiotica voor, die kunnen worden ingenomen via de mond of toegediend via een injectie. Ondanks dat Neisseria gonorrhoeae gevoelig is voor verschillende antimicrobiële middelen, zijn veel bacteriestammen resistent tegen sommige antibiotica. Antibiotica blijven echter de belangrijkste behandeling voor gonorroe. Bij een gecompliceerde infectie kan een langere antibioticakuur in een ziekenhuis nodig zijn. Na 72 uur is een vervolgbeoordeling en cultuurkweek nodig om te controleren op de effectiviteit van de behandeling.

Complicaties van gonorroe

Een snelle en effectieve behandeling is noodzakelijk, omdat onbehandelde gonorroe kan leiden tot langdurige besmettelijkheid (van zes maanden tot meer dan een jaar). Onbehandelde gonorroe kan ook ernstige complicaties veroorzaken.

Vrouwen

Infecties die zich naar de eileiders verspreiden kunnen littekens veroorzaken, wat kan leiden tot problemen met vruchtbaarheid, chronische bekkenpijn, onvruchtbaarheid en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Zwangere vrouwen met ernstige gonorroe kunnen de infectie doorgeven aan hun baby tijdens de bevalling, wat kan leiden tot neonatale conjunctivitis (oogbindvliesontsteking bij zuigelingen), vroeggeboorte of infectie bij de baby.

Mannen

Bij mannen kunnen complicaties omvatten: abcessen rond de plasbuis en littekens of vernauwing van de urethra (urinebuis).

Vrouwen en mannen

Complicaties bij zowel mannen als vrouwen kunnen gewrichtsinfecties, hartklepinfecties en meningitis (hersenvliesontsteking met symptomen zoals hoofdpijn, koorts en een stijve nek) omvatten.

Prognose van SOA

Ongecompliceerde gonorroe kan meestal effectief worden behandeld met antibiotica, hoewel sommige stammen resistent kunnen zijn, waardoor een alternatieve behandeling nodig is. Als gonorroe snel en adequaat wordt gediagnosticeerd en behandeld, herstellen de meeste patiënten goed, tenzij zich een bekkenontstekingsziekte ontwikkelt. Deze aandoening ontwikkelt zich sneller als de behandeling wordt uitgesteld en kan leiden tot onvruchtbaarheid, littekens op de eileiders en chronische buikpijn.

Preventie van seksueel overdraagbare aandoening

De enige zekere manier om gonorroe te voorkomen is het vermijden van seksueel contact. Als dit niet mogelijk is, is het essentieel om veilige seks te praktiseren door het gebruik van condooms en door regelmatig screenen op seksueel overdraagbare aandoeningen met alle sekspartners.

Lees verder

• Gonokokkenartritis: Symptomen aan gewrichten, pezen en huid