Gonokokkenartritis: Symptomen aan gewrichten, pezen en huid

Gonokokkenartritis is een ziekte waarbij een gewricht ontstoken is als gevolg van een gonorroe-infectie, een seksueel overdraagbare aandoening. Een ontsteking van meerdere gewrichten, een peesontsteking en huidletsels zijn de drie belangrijkste kenmerken van de bacteriële infectie, al zijn ook nog andere symptomen mogelijk. De behandeling is tweeledig. De arts behandelt namelijk de patiënt met antibiotica maar test en behandelt eventueel ook zijn seksuele contacten om de verspreiding van de ziekte te voorkomen. De vooruitzichten zijn erg goed bij gonokokkenartritis, al komen in zeldzame gevallen wel complicaties tot stand.

• Synoniemen infectieziekte
• Epidemiologie soa
• Oorzaken: Bacteriële infectie
• Vormen van artritis door gonorroe
• Symptomen aan gewrichten, pezen en huid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van infectie en seksuele contacten
• Prognose seksueel overdraagbare aandoening
• Complicaties gonokokkenartritis

Synoniemen infectieziekte

De infectieziekte is gekend onder deze synoniemen:

• arthritis gonorrhoica
• gonococcale artritis
• gonokokken artritis
• gonorroe-artritis

Epidemiologie soa

Een gonokokkeninfectie komt wereldwijd frequent voor. Vrouwen lopen een groter risico op het krijgen van deze infectie, en dan vooral seksueel actieve meisjes en vrouwen van 15 tot 30 jaar. Elke seksueel actieve persoon is echter mogelijk in gevaar, hoewel de infectieziekte ook bij pasgeborenen optreedt. Gonokkenartritis komt echter zelden voor bij baby's.

Oorzaken: Bacteriële infectie

De gramnegatieve en boonvormige bacterie bacterie Neisseria gonorrhoeae, ook gekend als Gonococcus (gonokok), veroorzaakt gonorroe. Bij gonokokkenartritis is een gewricht ontstoken als gevolg van deze soa. Gonokokkenartritis is een vorm van septische artritis, een ontsteking van een gewricht als gevolg van een infectie. De bacterie is zeer besmettelijk en koloniseert diverse mucosale oppervlakten (slijmvliesoppervlakten). Bijgevolg presenteert de infectie zich vaak in de urethra (urinebuis), de cervix (baarmoederhals), de keelholte en het rectum.

Vormen van artritis door gonorroe

Gonokokkenartritis bestaat in twee vormen. Bij de meest voorkomende vorm komt een huiduitslag tot stand in combinatie met een ontsteking van meestal grote gewrichten zoals de knie, de elleboog, de pols en de enkel. Bij een andere vorm, die minder vaak tot uiting komt, verspreiden de bacteriën zich door het bloed (verspreide gonokokkemie), wat leidt tot een infectie van één of meer gewrichten.

Symptomen aan gewrichten, pezen en huid

Gewrichtspijn

De patiënt heeft milde tot matige asymmetrische gewrichtspijn in meerdere gewrichten en dan vooral in de polsen, de handen, de ellebogen, de enkels en/of de knieën. De pols en ellebogen zijn hierbij vaker dan de enkels en/of knieën aangetast; deze zijn rood en gezwollen. De pijn in de gewrichten beweegt mogelijk van het éne naar het andere gewricht (migratieve polyartritis) en houdt gewoonlijk één tot vier dagen aan.

Peesontsteking

Hij ervaart tevens pijn in de handen of polsen door een ontsteking van het synovium, de medische term voor de slijmvliesbekleding van de pezen. De enkels, de pezen en de polsen zijn het vaakst getroffen door de peesontsteking, tenosynovitis).

Huiduitslag

Bovendien vormt zich een huiduitslag (dermatitis) op de ledematen die bestaat uit licht verhoogde roze, rode tot paarse huidzweren die mogelijk pus bevatten.

Algemene symptomen

Niet-specifieke symptomen komen ook tot stand zoals (milde) koorts, spierpijn, lage buikpijn en een algemeen ziek gevoel (malaise). Tot slot heeft de patiënt pijn of een branderig gevoel bij het plassen (dysurie).

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek
Een lichamelijk onderzoek is nodig om de problemen met betrekking tot de huid, de gewrichten en de andere klachten op te sporen. De arts wil de gonorroe-infectie opsporen. Hiervoor neemt hij monsters van aangetast weefsel, de ontlasting, gewrichtsvloeistoffen of ander lichaamsmateriaal en stuurt hij dit naar een laboratorium voor verder microscopisch onderzoek. Voorbeelden van dergelijke tests zijn:

• een cervicale gramkleuring (van een uitstrijkje)
• een cultuur van gewrichtsvloeistof
• een keelcultuur
• een urineonderzoek om gonorroe op te sporen
• een vloeibare gramkleuring van de gewrichten

Soms maakt de arts röntgenfoto's om een botbreuk uit te sluiten.

Differentiële diagnose

De bacteriële infectie doet soms denken aan de symptomenreeks van volgende aandoeningen:

• hepatitis B (virale hepatitis Bà
• hepatitis C (virale hepatitis C)
• meningokokkemie
• reactieve artritis (ziekte met symptomen aan huid, maag, darmen en ogen)
• reumatische koorts (complicatie van streptokokkeninfectie)
• septische artritis
• syfilis
• ziekte van Lyme (bacteriële infectie door tekenbeet)

Behandeling van infectie en seksuele contacten

Infectie

Patiënten met gonokokkenartritis komen in het ziekenhuis terecht waar ze intraveneus (via een ader) antibiotica toegediend krijgen. Wanneer de symptomen verbeteren, krijgen ze orale (via de mond ingenomen) antibiotica. Zeven dagen nadat de behandeling is opgestart, volgt een nazorgbezoek bij de arts. De arts controleert hierbij de symptomen van de infectie, voert opnieuw bloedonderzoeken uit en bekijkt dan of de infectie volledig verdwenen is.

Seksuele contacten

Verder neemt de patiënt contact op met alle seksuele contacten die mogelijk geïnfecteerd zijn, want ook zij krijgen een test en zo nodig is bij hen een behandeling eveneens essentieel. Op deze manier is de verdere verspreiding van de ziekte te voorkomen.

Prognose seksueel overdraagbare aandoening

Bij de meeste patiënten verbeteren de symptomen meestal binnen de één tot twee dagen nadat de behandeling is opgestart. Normaalgesproken herstellen zij volledig van gonokokkenartritis. In tegenstelling tot septische artritis die resulteert uit een infectie met de stafylokokkenbacterie Staphylococcus aureus, is gonokokkenartritis zelden geassocieerd met gewrichtsvernietiging.

Complicaties gonokokkenartritis

Complicaties van de seksueel overdraagbare aandoening zijn zeldzaam. Vooral bij patiënten met een zwak immuunsysteem of patiënten waarbij de infectie zich verspreid heeft naar andere organen, lopen een verhoogd risico op complicaties. Volgende complicaties zijn mogelijk:

• endocarditis (een ontsteking van de binnenkant van het hart)
• glomerulonefritis (nierfilterontsteking: ontsteking van de vaatkluwens in de nierschors, vorm van een nierontsteking)
• meningitis (een hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek)
• osteomyelitis (een botontsteking)
• pericarditis (een ontsteking rond het hart)
• perihepatitis (een ontsteking rond de lever)
• permanente gewrichtsschade
• pyomyositis (bacteriële infectie met aangetaste spieren)

Lees verder

• Gonorroe: Symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan
• Seksueel overdraagbare aandoeningen bij mannen en vrouwen
• Artritis: Gewrichtsontsteking met pijn, zwelling & stijfheid