Pijn aan de galblaas: symptomen, oorzaak en behandeling

Pijn aan de galblaas: symptomen, oorzaak en behandeling Pijn aan de galblaas of galblaaspijn is pijn die is gelokaliseerd in de galblaas. Galblaaspijn kan je leven behoorlijk verzuren. De galblaas (op de afbeelding te zien als het groene orgaantje) is een zakachtig orgaan, welke onderdeel uitmaakt van het galwegenstelsel. In de galblaas wordt de door de lever aangemaakte gal verzameld en geconcentreerd, alvorens die gal naar de twaalfvingerige darm gestuurd wordt. Het kleine peervormige orgaan ligt aan de onderkant van de lever, rechtsboven in de buik, boven de alvleesklier (welke is te zien als het gele orgaan). Pijn aan de galblaas kent een aantal verschillende oorzaken, zoals een galsteen (koliekpijn), galblaasontsteking, alvleesklierontsteking of een galwegontsteking. Deze aandoeningen kunnen niet alleen galblaaspijn veroorzaken, maar ook andere symptomen als koorts, buikpijn en geelzucht. Bij aanhoudende galblaasklachten is het belangrijk een afspraak te maken met je huisarts. Deze kan een diagnose stellen en een behandeling inzetten.
Ligging van de galblaas in het lichaam / Bron: Decade3d - anatomy online/Shutterstock.comLigging van de galblaas in het lichaam / Bron: Decade3d - anatomy online/Shutterstock.com

Galblaas

In de lever wordt het spijsverteringssap 'galvloeistof' aangemaakt. Galvloeistof wordt vaak kortweg 'gal' genoemd. De galblaas is verbonden met de lever via leidingen, de zogeheten 'galwegen', die gal leveren aan de galblaas voor opslag. De galblaas is de tijdelijke opslagplaats van gal. Slechts een klein deel van de gal wordt opgeslagen in de galblaas als een extra voorraad. De meeste gal gaat linea recta naar de darm. Galvloeistof speelt een rol bij het verteren van vet in het voedsel. Wanneer vette voedselbrij de maag verlaat, wordt via de galwegen galvloeistof geleverd aan de dunne darm.

Wat is pijn aan de galblaas of galblaaspijn?

Pijn aan de galblaas of galblaaspijn is een overkoepelende term die wordt gebruikt om alle pijn aan te duiden die is gerelateerd aan een aandoening van de galblaas. De belangrijkste galblaasproblemen die pijn aan de galblaas veroorzaken, zijn galblaasontsteking (cholecystitis), galstenen/galkoliek, alvleesklierontsteking (pancreatitis) en acute galwegontsteking (cholangitis). De symptomen variëren en kunnen worden veroorzaakt door het eten van bepaalde voedingsmiddelen. De pijn kan intermitterend of juist constant aanwezig zijn. Het wordt vaak ervaren als buikpijn, die uitstraalt naar de rug. De pijn kan variëren in ernst van mild tot ernstig, afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Oorzaken van pijn aan de galblaas

Er zijn grofweg twee belangrijke oorzaken van galblaaspijn aan te wijzen:
  • Galwegobstructie: een blokkering van de galwegen als gevolg van galstenen; of
  • Ontsteking of infectie van de galblaas en eventueel de omringende weefsels (galwegen, etc.).

Blokkering van de galwegen

Galstenen vormen zich meestal in de galblaas, maar kunnen zich ook in de galwegen vormen en hangen in dat geval vaak samen met een infectie of ontsteking. Als gevolg van galstenen kan er een gedeeltelijke of volledige blokkering van de galwegen ontstaan met druk op het omringende weefsel, soms genoeg om plaatselijke ischemie (onvoldoende doorbloeding) veroorzaken.

Trauma of infectie

Ook een trauma als gevolg van bijvoorbeeld een ongeval, kan galblaaspijn veroorzaken. Een ontsteking van de galwegen en de galblaas kan ook pijn veroorzaken. Een galblaasontsteking wordt meestal veroorzaakt door een galsteenobstructie. Door een galsteen kan de uitgang van de galblaas verstopt raken. Hierdoor hoopt gal zich op in de galblaas, waardoor er een ontsteking ontstaat. Bacteriën kunnen bij een afsluiting goed gedijen en aldus een infectie in de galwegen veroorzaken.

Voedingsmiddelen

Erg vetrijke voedingsmiddelen of gerechten zoals slagroomgebak of mokkagebak, vet vlees en vette jus, hartige snacks, patat en frites en andere gefrituurde gerechten zoals kroketten en frikadellen, kunnen klachten geven bij personen die last hebben van galstenen.

Risicofactoren van galstenen

Factoren die het risico op galstenen kunnen verhogen, zijn:
  • Geslacht: vrouwen hebben meer kans op galstenen dan mannen;
  • Leeftijd: ouder zijn dan 40 jaar;
  • Overgewicht hebben of zwaarlijvig zijn;
  • een zittend bestaan leiden met weinig beweging;
  • Zwanger zijn;
  • Vaak en veel vet voedsel eten;
  • Een cholesterolrijk dieet;
  • Weinig inname van vezels;
  • Een familiegeschiedenis van galstenen hebben;
  • Diabetes hebben;
  • heel snel gewicht verliezen;
  • Medicijnen gebruiken die die oestrogeen bevatten, zoals orale anticonceptiva of hormoontherapie;
  • Een leverziekte hebben.

Symptomen van galblaasproblemen

Galblaasaandoeningen hebben vaak soortgelijke symptomen. Deze bestaan uit:

Misselijkheid bij galblaasklachten / Bron: Istock.com/CentralITAllianceMisselijkheid bij galblaasklachten / Bron: Istock.com/CentralITAlliance

Pijn

Het meest voorkomende symptoom van een galblaasprobleem is pijn. Deze pijn komt meestal voor in het midden- tot bovenste gedeelte van je buik. Het kan mild en intermitterend zijn, of het kan vrij ernstig en frequent zijn. In sommige gevallen kan de pijn zich uitstralen naar andere delen van het lichaam, met inbegrip van de rug en borst (pijn op de borst).

Misselijkheid of braken

Misselijkheid en braken zijn veel voorkomende symptomen van alle soorten galblaasproblemen. Maar alleen chronische galblaasziekten kunnen spijsverteringsproblemen veroorzaken, zoals zure reflux, gasvorming en winderigheid, misselijkheid en braken.

Koorts of koude rillingen

Koorts kan wijzen op een infectie. Als je een infectie hebt, dan is snelle behandeling geboden om verergering van de klachten te voorkomen. De infectie kan levensbedreigend worden als het zich verspreidt naar andere delen van het lichaam.

Chronische diarree

Als je twee weken of langer diarree hebt of het steeds opnieuw krijgt, lijd je aan zogenaamde 'chronische diarree'. Chronische diarree kan een teken zijn van een chronische galblaasaandoening.

Geelzucht / Bron: Dr. Thomas F. Sellers, Wikimedia Commons (Publiek domein)Geelzucht / Bron: Dr. Thomas F. Sellers, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Geelzucht

Geelzucht (geel zien van de huid en het oogwit) kan wijzen op een galwegontsteking of verstopte galwegen.

Ongewone ontlasting of urine

Lichtgekleurde ontlasting en donkere urine zijn mogelijke tekenen van een geblokkeerde galbuis.

Wat zijn de symptomen die geassocieerd worden met galblaaspijn?

Galblaaspijn kan variëren, afhankelijk van de oorzaak. Veel mensen met galstenen ervaren nooit pijn. Er zijn echter enkele verschillen in de uiting van galblaaspijn, welke een indicatie kunnen vormen voor het stellen van een diagnose.

Galkoliek

Galkoliek is een term die wordt gebruikt om pijn aan te duiden, welke ontstaat wanneer de uitgang van de galblaas of galblaasbuis geheel of gedeeltelijk wordt geblokkeerd door een galsteen. Je ervaart hierbij plotselinge en snel toenemende pijn in de rechter bovenbuik. Sommige mensen ervaren dat de pijn uitstraalt naar de rechterschouder (of rugklachten in het uiteinde van het schouderblad) en/of krijgen last van misselijkheid en braken. De pijn verdwijnt meestal in ongeveer 1-5 uur, hoewel een milde pijn gedurende ongeveer een dag aanwezig kan zijn.

Cholecystitis

Cholecystitis of galblaasontsteking geeft ernstige constante pijn in de rechterkant van de bovenbuik die kan uitstralen naar de rechterschouder of rug. Ook is de buik gevoelig bij aanraking en kun je last hebben van zweten, misselijkheid, braken, koorts, rillingen en opgeblazen gevoel. De klachten houden langer aan dan bij een galkoliek.

Acalculeuze cholecystitis

Acalculeuze cholecystitis is cholecystitis bij iemand die geen galstenen heeft. Dit is vrij zeldzaam. Deze aandoening heeft vergelijkbare symptomen als cholecystitis.

Pancreatitis

Pancreatitis of alvleesklierontsteking kan ontstaan als galstenen uit de galblaas de ductus pancreaticus blokkeren. Dit geeft klachten als pijn in de bovenbuik die kan uitstralen naar achteren. Voorts kun je last hebben van een drukgevoelige buik, meer pijn na het eten, met misselijkheid en braken.

Cholangitis

Galwegontsteking of cholangitis veroorzaakt koorts, buikpijn, geelzucht en zelfs hypotensie (lage bloeddruk) en verwardheid. Dit betreft een medische noodsituatie.

MRI-scan / Bron: Istock.com/© james steidlMRI-scan / Bron: Istock.com/© james steidl

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Het afnemen van een anamnese en het verrichten van lichamelijk onderzoek helpt de arts om een voorlopige diagnose te stellen. Wanneer de arts drukt op het getroffen gebied en je ervaart een scherpe pijn, dan is er naar schatting meer dan 95% kans dat er sprake is van acute cholecystitis. In het medische spraakgebruik staat deze diagnostische handeling bekend als teken van Murphy (Murphy's sign). Diep ademhalen verergert meestal de pijn.

Bloedonderzoek

Een paar laboratoriumtests, zoals leverfunctietesten, lipase (enzymen die vetten splitsen in glycerol en vetzuren), amylase (bij pancreatitis kan er amylase in het bloed lekken), een volledig bloedbeeld (CBC), worden gedaan om het probleem te achterhalen dat de pijn veroorzaakt.

Beeldvormend onderzoek

Vaak kan een röntgenfoto van de buik helpen om de oorzaak van galblaaspijn te achterhalen. Er zijn voorts diverse beeldvormende onderzoeken om de galwegen te controleren op galstenen. MRI wordt soms gebruikt om bepaalde orgaanstructuren (lever, galblaas en pancreas) gedetailleerd in beeld te krijgen. Er kunnen ook andere onderzoeken worden overwogen. De resultaten van deze onderzoeken identificeren het probleem, waardoor een diagnose gesteld kan worden.

Afname van bloed voor onderzoek / Bron: Istock.com/JovanmandicAfname van bloed voor onderzoek / Bron: Istock.com/Jovanmandic

Pijn aan de galblaas behandelen

Galwegontsteking

Behandeling van galwegontsteking of cholangitis bestaat veelal uit een combinatie van antibiotica met een ingreep aan de galwegen, vaak een ERCP (Endoscopisch Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie). Dit is een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier, waarbij er direct een ingreep kan plaatsvinden. De ingreep kan bestaan uit het verwijderen van een galsteen of het plaatsen van een buisje bij vernauwingen.

Alvleesklierontsteking

Bij een acute alvleesklierontsteking richt de behandeling zich op het wegnemen van de onderliggende oorzaak. Vaak vindt ziekenhuisopname plaats, waarbij je via een infuus vocht krijgt toegediend.

Galstenen

Galstenen die geen klachten veroorzaken, hoeven niet behandeld te worden. Als je daarentegen wel last hebt van klachten, dan is een operatie de beste methode om van deze lastpakken verlost te worden.

Beperk verzadigde vetten / Bron: Syda Productions/Shutterstock.comBeperk verzadigde vetten / Bron: Syda Productions/Shutterstock.com

Voedingsadviezen bij galklachten

Voedingsadviezen die vaak gegeven worden bij galstenen zijn:
  • Eet gezond en gevarieerd.
  • Eet voldoende groente en fruit.
  • Eet niet te veel en beweeg voldoende.
  • Eet minder verzadigd vet.
  • Eet veel groente, fruit en (volkoren) brood.
  • Zorg voor een goed lichaamsgewicht, aangezien overgewicht de kans op galstenen vergroot.
  • Gebruik een voeding met voldoende voedingsvezel, want dit voorkomt galsteenvorming. Rijk aan voedingsvezels zijn bijvoorbeeld
  • bruin- of volkorenbrood;
    • aardappelen;
    • Water drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comWater drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.com
    • zilvervliesrijst;
    • peulvruchten;
    • groente en fruit;
  • Drink voldoende, vooral bij een vezelrijke voeding. Drink bij voorkeur de dranken die geen of nauwelijks energie leveren, bijvoorbeeld kraanwater, mineraal- en bronwater, light frisdranken en koffie en thee zónder suiker.
  • Eet nog iets voor het slapen gaan, zoals een portie fruit, een sneetje brood of een schaaltje yoghurt. Dit leegt de galblaas en gaat de vorming van galstenen tegen.
  • Vermijd of beperk (tijdelijk) voedingsmiddelen waar je last van hebt. Maar voorkom dat je voeding onvolwaardig wordt, omdat je niet alle benodigde voedingstoffen binnenkrijgt.

Bepaald voedsel vermijden bij galblaaspijn

Onderzoekers zeggen dat veel galblaasklachten voortkomen uit het moderne westerse dieet, dat veel geraffineerde koolhydraten en verzadigde vetten bevat. Geraffineerd houdt in dat schier alle voedingswaarde uit het product is gehaald door verschillende bewerkingsmethoden. Alles wat wit is, is zo ongeveer geraffineerd. Denk aan witbrood, witte pasta, witte rijst en koekjes. Het veranderen van je dieet verlost je niet van reeds aanwezig galstenen, maar door gezond en evenwichtig te eten en door het beperken van de hoeveelheid verzadigde vetten die je binnenkrijgt, kun je de symptomen wel verlichten. Probeer deze voedingsmiddelen uit je dieet te schrappen of flink te beperken:
  • Gefrituurd voedsel;
  • Ultra bewerkt voedsel (donuts, taart, koekjes, ijs, zoete (zuivel)dranken, fruityoghurt, snoep, chocolade, toetjes, pizza, gezoete ontbijtgranen en chips, voorbewerkt vlees en vis);
  • Volle melk zuivelproducten (kaas, ijs, boter);
  • Rood en met name bewerkt vlees.

Appelazijn drinken bij galblaaspijn / Bron: Wicherek, PixabayAppelazijn drinken bij galblaaspijn / Bron: Wicherek, Pixabay

Citroen en appelazijn

Appelazijn

De zure eigenschappen van appelazijn bieden snelle verlichting tegen galblaaspijn en kunnen de pijn al binnen een kwartiertje verminderen. Meng een theelepeltje azijn in een glas (250 ml) appelsap of water.

Citrus

Het stofje pectine in citrusvruchten helpt tegen galblaaspijn die veroorzaakt wordt door blokkades en galstenen. Vooral versgeperste citroensap is zeer effectief. Pers het sap uit vier citroenen uit en drink het vervolgens op een nuchtere maag. Doe dit iedere dag gedurende een week.

Lees verder

© 2016 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Pijn aan de galblaas en galstenen: symptomen & behandelingPijn aan de galblaas en galstenen: symptomen & behandelingHevige krampen en pjin in de rechterzij kunnen wijzen op een probleem aan de galblaas. Oorspronkelijk is het de lever di…
Galblaasontsteking: symptomen, diagnose en behandelingGalblaasontsteking: symptomen, diagnose en behandelingEen galblaasontsteking (cholecystitis) is een ontsteking aan de muur van de galblaas. De ontsteking treedt meestal op bi…
Last van galstenenLast van galstenenWist u dat veel mensen galstenen hebben? Galstenen hoeven geen klachten te geven, maar als ze klachten geven kunt u er b…
Galblaas, galstenen en het verwijderen van de galblaasGalblaas, galstenen en het verwijderen van de galblaasHet verwijderen van de galblaas door middel van een kijkoperatie is volgens een rapport uit 2014 van Zorgverzekeraars Ne…

Vogelgriep: Griepachtige en longgerelateerde symptomenVogelgriep: Griepachtige en longgerelateerde symptomenVogelgriep is een zeer zeldzame besmettelijke vogelziekte bij de mens die vooral voorkomt in Aziatische landen. De ziekt…
Gonorroe: Symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaanGonorroe: Symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaanGonorroe is één van de meest voorkomende geslachtsziekten, veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoeae. Urogenita…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Nerthuz/Shutterstock.com
  • AMC. Galweg- en galblaaskanker. https://www.amc.nl/web/Zorg/Expertisecentrum-Gioca/Gioca/Aandoeningen/Galweg-en-galblaaskanker.htm (ingezien op 17-12-2016)
  • Healthline. Identifying Gallbladder Problems and Symptoms. http://www.healthline.com/health/gallbladder-problems-symptoms#overview1 (ingezien op 11-9-2017)
  • Ikazia. Voedingsadvies bij galklachten. Brochure, zj.
  • Martín Vigué. Atlas van het menselijk lichaam. Rebo Productions BV, 13e druk 2011.
  • Mayo Clinic. Gallstones: Symptoms and causes. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gallstones/symptoms-causes/dxc-20231395 (ingezien op 11-9-2017)
  • Medicine.net. Gallbladder Pain (Gall Bladder Pain). http://www.medicinenet.com/gallbladder_pain_gall_bladder_pain/article.htm (ingezien op 17-12-2016)
  • MLDS. Wat is een ERCP? https://www.mlds.nl/ziekten/onderzoeken/ercp/ (ingezien op 17-12-2016)
  • Spijsvertering.info. Lever en galblaas. http://www.spijsvertering.info/fabel-of-feit/lever-en-galblaas (ingezien op 17-12-2016)
  • WebMD. Gallbladder Diet. http://www.webmd.com/digestive-disorders/features/gallbladder-diet-foods-for-gallbadder-problems#1 (ingezien op 11-9-2017)
  • Afbeelding bron 1: Decade3d - anatomy online/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/CentralITAlliance
  • Afbeelding bron 3: Dr. Thomas F. Sellers, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 4: Istock.com/© james steidl
  • Afbeelding bron 5: Istock.com/Jovanmandic
  • Afbeelding bron 6: Syda Productions/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 7: Mimagephotography/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 8: Wicherek, Pixabay
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 25-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 18
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.