Witte, lichte of bleke ontlasting: oorzaken bleke stoelgang

Witte ontlasting (of witte diarree) of lichte, beige of bleke ontlasting is abnormaal. Je ontlasting hoort lichtbruin, koperbruin of donkerbruin te zijn. De kleur kan per dag wat variëren, afhankelijk van wat je hebt gegeten. Als je poep bleek of kleikleurig is, kan dit wijzen op een probleem met de afvoer van je galwegen. De galwegen bestaan uit de galblaas, de lever en de alvleesklier. Een probleem met de afvoer van je galwegen kan gepaard gaan met andere klachten, zoals geelzucht. Dit is geen aandoening op zich, maar een verschijnsel van verschillende aandoeningen van de lever of de galblaas. Geelzucht betekent dat je een gele huid hebt, en is het beste te zien aan het oogwit, en kan onder meer ontstaan als gevolg van een storing in de functie van de lever. Als je (aanhoudend) last hebt van witte, lichte of bleke ontlasting, maak dan een afspraak met je huisarts. Deze zal je onderzoeken en je eventueel verwijzen naar het ziekenhuis voor vervolgonderzoek door een specialist.

• Wat is witte, lichte of bleke ontlasting?
• Normale ontlasting
• Bruine kleur van poep
• Wanneer huisarts inschakelen bij witte diarree of poep?
• Oorzaken van witte, lichte of bleke ontlasting
• Witte of lichte ontlasting door leverproblemen
• Medicijnen
• Virale hepatitis
• Alcoholische hepatitis
• Primaire biliaire cirrose (PBC)
• Bleke ontlasting door problemen met de galblaas of galwegen
• Galstenen
• Primaire scleroserende cholangitis (PSC)
• Structurele defecten van de galwegen
• Belemmering van de bloedstroom
• Tumoren
• Cysten
• Lichte poep door aandoeningen aan de alvleesklier
• Alvleesklierkanker
• Malabsorptie
• Geelzucht en ontkleurde ontlasting
• Witte stukjes in de ontlasting
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling
• Prognose bij witte of bleke ontlasting
• Preventie van witte of bleke ontlasting

Wat is witte, lichte of bleke ontlasting?

Normale ontlasting

Normale ontlasting bij kinderen en volwassenen kan variëren in kleur van lichtbruin, koperbruin tot donkerbruin, afhankelijk van de voeding die je eet. Witte of zeer lichtgekleurde ontlasting is abnormaal. Als je poep bleek of kleikleurig is, kan dit wijzen op een probleem met de afvoer van je galwegen, dat bestaat uit de galblaas, lever en alvleesklier.

Bruine kleur van poep

De bruine kleur van poep is afkomstig van galkleurstoffen. Te weinig galvloeistof (bilirubine) in de darm, zorgt voor lichtgekleurde ontlasting. Galzouten komen in de ontlasting door de lever, waardoor de ontlasting een bruine kleur krijgt. Als je lever niet genoeg gal produceert, of als de stroom van gal wordt geblokkeerd, zal je ontlasting een lichte kleur krijgen.

Wanneer huisarts inschakelen bij witte diarree of poep?

Af en toe lichte of bleke ontlasting is niet meteen reden tot bezorgdheid. Als het echter vaak voorkomt, kan dit wijzen op een ernstige onderliggende aandoening. Het is verstandig een afspraak te maken met je huisarts als je bleke of kleikleurige ontlasting of diarree hebt, om ziekten en aandoeningen die dit kunnen veroorzaken uit te sluiten.

Oorzaken van witte, lichte of bleke ontlasting

Er zijn veel mogelijke oorzaken van bleke of klei-gekleurde ontlasting. Enkele van de meest voorkomende oorzaken hangen samen met de alvleesklier, de lever en/of de galblaas.

Witte of lichte ontlasting door leverproblemen

Medicijnen

Bepaalde geneesmiddelen, zoals NSAID's (bijvoorbeeld ibuprofen en naproxen), anticonceptie, antibiotica, en anabole steroïden (dat zijn prestatieverhogende middelen die zijn afgeleid van het mannelijke geslachtshormoon testosteron), kunnen geneesmiddel-geïnduceerde hepatitis (leverontsteking) veroorzaken. Dit betreft een ontsteking van de lever, welke wordt veroorzaakt door medicijnen. Deze vorm van hepatitis en de daarmee verbandhoudende verkleurde ontlasting verdwijnen meestal binnen een paar weken nadat je met de medicijnen bent gestopt die dit euvel veroorzaken.

Virale hepatitis

Virale hepatitis is een ontsteking van de lever die wordt veroorzaakt door virussen zoals hepatitis A, B of C. Hepatitis C kan tot levercirrose leiden. Dit geeft allerlei klachten, waaronder geelzucht. Hierbij is je huid en het oogwit geel gekleurd en soms is er ook sprake van donkergekleurde urine, een ontkleurde ontlasting en jeuk over je hele lichaam.

Alcoholische hepatitis

Alcoholische hepatitis treedt vooral op in een reeds vervette lever of in een lever die reeds cirrotisch is. Alcoholische hepatitis kan leiden tot leverfalen.

Primaire biliaire cirrose (PBC)

PBC is een ontsteking of irritatie van galkanaaltjes in de lever. De ontsteking of irritatie blokkeert de galstroom naar de darmen. PBC is een auto-immuunziekte. Eén van de symptomen is ontkleurde ontlasting, vanwege het tekort aan bilirubine in de darm. Er bestaat geen behandeling die de aandoening kan genezen. Wel kan met medicijnen een gedeeltelijke verbetering van de leverfuncties bereikt worden. Dit kan de klachten verminderen en het ziekteproces vertragen

Bleke ontlasting door problemen met de galblaas of galwegen

Galstenen

Galstenen in de galblaas kunnen de galstroom blokkeren. Veel mensen hebben galstenen, zonder dat ze daar ooit klachten van ondervinden. Maar wanneer een galsteen in een galgang klem komt te zitten, kan dat allerlei klachten geven. Naast pijn, kun je last krijgen van beige poep (stopverfkleur). Er komt immers geen gal meer in de darm. Ook ontstaat er stuwing in de lever, omdat het nergens meer naartoe kan. Er komt daardoor galkleurstof in het bloed terecht, waardoor geelzucht ontstaat en je donkere urine krijgt.

Primaire scleroserende cholangitis (PSC)

Bij scleroserende cholangitis zijn de galwegen binnen en buiten de lever chronisch ontstoken. De exacte oorzaak van deze ziekte is niet bekend, maar genetische factoren kunnen een rol spelen. Voorts wordt vermoed dat het hierbij gaat om een auto-immuunziekte.

Structurele defecten van de galwegen

Structurele defecten van de galwegen, al dan niet aangeboren, kunnen de stroom van gal belemmeren.

Belemmering van de bloedstroom

Een belemmering van de bloedstroom door de leverslagader naar de galwegen kan cellen in de galwegen beschadigen, waardoor deze afsterven. De galweg kan hierdoor nauwer worden, hetgeen tot afsluiting leidt.

Tumoren

Benigne (goedaardige) of kwaadaardig (kanker) tumoren in de galwegen kunnen interfereren met de galstroom of kan leiden tot leverontsteking.

Cysten

Cysten in de galwegen kunnen de galstroom blokkeren. De cysten kunnen spontaan verdwijnen, dus zonder behandeling. Soms is een operatie nodig om ze te verwijderen.

Lichte poep door aandoeningen aan de alvleesklier

Alvleesklierkanker

De grote galbuis loopt deels door de alvleesklier. Bij een tumor in de alvleesklier (alvleesklierkanker) kan de grote galbuis geblokkeerd raken. Het gevolg is dat gal zich ophoopt in de galwegen, de galblaas en de lever. Doordat de lever de gal niet kwijt kan je last krijgen van allerlei klachten, zoals vermoeidheid, geelzucht en dunne, lichtgekleurde of witte ontlasting (diarree).

Malabsorptie

Malabsorptie kan door vele, verschillende stoornissen en aandoeningen worden veroorzaakt. Bij een alvleesklieraandoening kunnen verteringsenzymen ontbreken met als gevolg malabsorptie. Het belangrijkste verschijnsel bij malabsorptie is een overmatige hoeveelheid vet in de ontlasting, Dit wordt 'steatorroe' genoemd. Je poep ziet er grijs of bleek uit en kan meer omvang hebben dan normaal.

Geelzucht en ontkleurde ontlasting

Eén van de meest voorkomende klachten die gepaard gaat met van bleke kleikleurige ontlasting, is geelzucht. Dit wordt veroorzaakt door een opeenhoping van gal in het lichaam. Geelzucht is een gele verkleuring van je huid of oogwit. Raadpleeg onmiddellijk je huisarts als je tekenen van geelzucht waarneemt.

Witte stukjes in de ontlasting

Het kan ook zijn dat je geen witte of lichtgekleurde ontlasting hebt, maar dat er witte puntjes in de ontlasting zichtbaar zijn. In dat geval is er meestal sprake van wormpjes. Indien er witte of lichtgele stukjes in je drol aanwezig zijn, die al dan niet bewegen, kan dit wijzen op aarsmaden of een lintworm. Het is in dat geval raadzaam een afspraak te maken met je huisarts.

Onderzoek en diagnose

Je huisarts zal vragen stellen om erachter te komen hoe vaak je bleke of witte ontlasting hebt, of je last hebt van andere klachten en hij zal uitzoeken welke medicijnen je gebruikt. Ook zal hij lichamelijk onderzoek uitvoeren. Daarnaast kunnen aanvullende onderzoeken uitgevoerd worden, zoals:

• Bloedonderzoek;
• CT-scan;
• MRI-scan, om gedetailleerde beelden van de galwegen te maken;
• Abdominale echografie, waarmee de organen in boven- en/of onderbuik in beeld worden gebracht.

Behandeling

Zodra de oorzaak van witte of bleke ontlasting is vastgesteld, zal de arts bepalen wat de beste behandeling is. Wanneer er sprake is van malabsorptie, kan verandering van dieet en het slikken van vitaminesupplementen nodig zijn. Als de galwegen geblokkeerd zijn, kan een operatieve ingreep nodig zijn. Wanneer het probleem wordt veroorzaakt door een probleem met de galblaas, kan chirurgische verwijdering van de galblaas voorgesteld worden door de arts. Soms is een andere behandeling mogelijk, waarbij de galblaas niet verwijderd hoeft te worden. Soms kunnen galstenen worden verwijderd door ERCP, waarbij de arts met een flexibele slang via de mond, slokdarm en maag in de twaalfvingerige darm komt. In enkele gevallen schrijft de arts medicijnen voor bij galstenen. In sommige gevallen van kleikleurige ontlasting, zijn veranderingen in levensstijl nodig, zoals dieet, stoppen met alcoholgebruik en medicatieaanpassingen.

Prognose bij witte of bleke ontlasting

De prognose bij witte of bleke ontlasting hangt sterk af van de onderliggende oorzaak. In sommige gevallen kan het een tijdelijke reactie zijn op medicijnen of iets wat je hebt gegeten, en is er geen reden tot zorgen. Met aanpassingen in medicatie of dieet kan de kleur weer normaal worden.

Als de oorzaak echter te maken heeft met galwegproblemen, leverziekten of alvleesklierstoornissen, hangt de prognose af van hoe snel je behandeld wordt. Vroege diagnose en behandeling kunnen ernstige complicaties voorkomen. Bij aandoeningen zoals galwegobstructie of leverontsteking kan de juiste behandeling vaak leiden tot volledig herstel.

Bij meer ernstige problemen, zoals leverziekten of alvleesklierkanker, is de prognose afhankelijk van hoe vroeg de ziekte wordt ontdekt. Hoe eerder je medische hulp zoekt, hoe beter de vooruitzichten vaak zijn. In ernstige gevallen kan langdurige behandeling of zelfs een operatie nodig zijn om verdere schade te beperken.

Kortom, de vooruitzichten zijn vaak goed met tijdige behandeling. Het is belangrijk om niet te wachten en snel je huisarts te raadplegen bij aanhoudende witte of bleke ontlasting.

Preventie van witte of bleke ontlasting

Neem de volgende preventieve maatregelen in acht:

• Gezond dieet: Eet een gevarieerd dieet rijk aan vezels, fruit, groenten en gezonde vetten om je lever en galblaas te ondersteunen.
• Beperk alcohol: Verminder alcoholgebruik om je lever te beschermen tegen schade.
• Hydratatie: Drink voldoende water om de galstroom in je lichaam soepel te houden.
• Regelmatige controles: Laat je regelmatig controleren als je een geschiedenis hebt van lever-, galblaas- of alvleesklierproblemen.
• Vermijd risicovol gedrag: Bescherm jezelf tegen hepatitis en andere leverziekten door veilig te handelen en vaccinaties te overwegen.
• Vermijd vetrijke maaltijden: Eet matig met vetrijke voedingsmiddelen, die je galblaas kunnen belasten.
• Medicatiebewustzijn: Let op bij gebruik van medicijnen die de lever kunnen beïnvloeden, en raadpleeg een arts bij twijfel.

Lees verder

• Kleur van je poep: groene, gele, grijze, zwarte en rode poep
• Ontlasting: oorzaken bloed en slijm in poep en kleur en geur
• Pijn bij het poepen: stekende of brandende pijn stoelgang
• Bloed in poep of ontlasting: symptomen en mogelijke oorzaken
• Witte ontlasting: oorzaken van bleke stoelgang of poep