Galblaasontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling

Galblaasontsteking symptomen bestaan uit pijn in de buik, rechts in de buik, net onder de ribben. Andere symptomen van galblaasontsteking zijn onder meer koorts, misselijkheid en braken. Acute galblaasontsteking is een plotselinge ontsteking van de galblaas die ernstige buikpijn veroorzaakt. Bij deze aandoening raakt de wand van de galblaas ontstoken. De galblaas ligt vrijwel geheel verscholen aan de onderkant van de lever. Alleen wanneer de galblaas is vergroot of ontstoken, kan deze bij palpatie (door de arts) worden gevoeld. Wat te doen bij een galblaasontsteking? Bij lichte klachten kan je worden behandeld met pijnstillers en bij ernstige klachten word je in het ziekenhuis behandeld. Soms is het noodzakelijk om de galblaas te verwijderen. De gal wordt in de lever aangemaakt. Een mens kan daarom heel goed zonder galblaas leven. Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om de vorming van galstenen te voorkomen, waardoor de kans op een galblaasontsteking afneemt.

• Functie van de galblaas
• Galblaasontsteking
• Oorzaken van acute galblaasontsteking
• Galstenen
• Andere oorzaken
• Complicaties
• Symptomen acute galblaasontsteking
• Verschijnselen
• Galblaasperforatie
• Diagnose en onderzoek
• Bloedonderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Hepatobiliaire iminodiazijnzuur (HIDA) scan
• Behandeling van acute galblaasontsteking
• Operatie om de galblaas te verwijderen
• Prognose
• Controle
• Preventieve maatregelen
• Langzaam afvallen
• Zorg voor een gezond gewicht
• Kies een gezond dieet

Functie van de galblaas

De galblaas is een peervormig, gespierd zakje dat zich bevindt onder de lever. In de galblaas wordt gal opgeslagen, welke door levercellen wordt geproduceerd. Gal speelt een rol bij onze vetvertering en geeft kleur aan onze ontlasting. De galblaas is niet onmisbaar. Als de galblaas wordt verwijderd, kan de gal rechtstreeks uit de lever in de twaalfvingerige darm stromen.

Galblaasontsteking

Acute galblaasontsteking, ook wel acute cholecystitis genoemd, is een plotselinge ontsteking van de galblaas die ernstige buikpijn veroorzaakt. Bij deze aandoening raakt de wand van de galblaas ontstoken. In veel gevallen raakt de uitgang van de galblaas verstopt door galstenen, als gevolg waarvan het spijsverteringssap gal zich ophoopt in de galblaas en er een ontsteking ontstaat. Ook kan de afsluiting een bacteriële infectie veroorzaken.

Oorzaken van acute galblaasontsteking

Galstenen

In ongeveer 90% van de gevallen wordt acute galblaasontsteking veroorzaakt door galstenen in de galblaas. Galstenen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Galstenen komen vaker voor bij mensen van boven de veertig. Risicofactoren voor het ontwikkelen van galstenen zijn onder meer overgewicht en een vetrijk dieet.

Andere oorzaken

In enkele gevallen komt galblaasontsteking voor zonder galstenen door bijvoorbeeld een ernstige ziekte of - slechts zelden - tumoren van de galblaas. Het is ook mogelijk dat bacteriën, die zich in de galblaas hebben genesteld, de oorzaak zijn. Hierbij kan gedacht worden aan colibacillen of stafylokokken.

Complicaties

Een galblaasontsteking kan leiden tot een aantal ernstige complicaties, waaronder een infectie in de galblaas. Ook kan het galblaasweefsel afsterven bij onbehandelde galblaasontsteking, wat weer kan leiden tot een scheur in de galblaas waardoor de galblaas kan barsten. Een scheur in de galblaas kan niet alleen komen door een infectie, maar ook door een vergroting van de galblaas.

Symptomen acute galblaasontsteking

Verschijnselen

Het belangrijkste symptoom van acute galblaasontsteking is pijn in de buik: rechts in de buik, net onder de ribben. Andere symptomen die kunnen optreden zijn:

• pijn in de rechterschouder;
• misselijkheid en braken of een onbehaaglijk gevoel in de bovenbuik, in het bijzonder na het eten van vet of groenten, zoals koolsoorten;
• koorts en rillingen
• opboeren;
• een branderige pijn in de maagstreek en achter het borstbeen;
• geelzucht (gelige verkleuring van de huid);
• ontkleuring van ontlasting (omdat er geen gal meer in komt), terwijl de urine donkerbruin wordt.

Galblaasperforatie

In zeldzame gevallen wordt de galblaas door de bacteriële ontsteking geperforeerd, hetgeen buikvliesontsteking kan veroorzaken. Voorts kan galblaasontsteking gepaard gaan met een plotselinge ontsteking van de alvleesklier.

Diagnose en onderzoek

Diagnostische onderzoeken die kunnen worden gebruikt voor het stellen van de diagnose galblaasontsteking, zijn onder meer:

Bloedonderzoek

De arts kan bloedonderzoek aanvragen om te zoeken naar tekenen van een infectie of tekenen van galblaasproblemen.

Beeldvormend onderzoek

Onderzoek kan nodig zijn om de galblaas in beeld te brengen, zoals abdominale echografie of computertomografie (CT-scan).

Hepatobiliaire iminodiazijnzuur (HIDA) scan

Een HIDA-scan is een beeldvormend onderzoek waarbij de arts de lever, de galblaas en de galwegen onderzoekt. Een kleine hoeveelheid radioactieve stof wordt in een ander geinjecteerd. Door de 'tracer' krijgt men zodoende een goed beeld van de galproductie en de galstroom. Het onderzoek duurt enkele uren en vindt poliklinisch plaats.

Behandeling van acute galblaasontsteking

Schakel bij ernstige buikpijn te allen tijde medische bijstand in. Bij lichte klachten kan de patiënt worden behandeld met pijnstillers en bij ernstige klachten wordt de patiënt in het ziekenhuis behandeld met intraveneus vocht, pijnstillers en een antibioticum. Soms is het medisch noodzakelijk om de galblaas te verwijderen.

Operatie om de galblaas te verwijderen

Omdat een galblaasontsteking of cholecystitis vaak terugkomt, is het uiteindelijk vaak nodig om de galblaas te verwijderen middels chirurgie (cholecystectomie). Cholecystectomie wordt meestal uitgevoerd met een kleine videocamera aan het uiteinde van een flexibele buis. Hierdoor kan de chirurg in je buik kijken en speciale chirurgische instrumenten gebruiken om de galblaas te verwijderen (laparoscopische cholecystectomie). De instrumenten en de camera worden geplaatst door middel van vier sneetjes in de buik, en tijdens de operatie kijkt de chirurg op een monitor om de instrumenten naar de juiste plek te leiden. Een open chirurgie, waarbij een lange snee in je buik wordt gemaakt, is zelden nodig.

Zodra je galblaas is verwijderd, vloeit gal rechtstreeks uit de lever in je dunne darm. Er wordt geen gal meer opgeslagen in de galblaas. Je hebt geen galblaas nodig om normaal te kunnen leven.

Prognose

Het verwijderen van de galblaas en galstenen voorkomt verdere galaanvallen. De gal wordt door de lever aangemaakt. Daarom kan een mens goed leven zonder galblaas. Na verwijdering van de galblaas stroomt de galvloeistof rechtstreeks naar de dunne darm. Als de galblaas perforeert, is mortaliteit (sterfte) 30%. Onbehandelde acute acalculeuze cholecystitis (dat is acute cholecystitis bij iemand die geen galstenen heeft) is levensbedreigend en wordt in verband gebracht met tot 50% kans op sterfte.

Controle

Patiënten die cholecystectomie hebben ondergaan, moeten binnen 2 weken na ontslag uit het ziekenhuis terugkomen voor controle. Patiënten moeten worden bevraagd over de aanwezigheid of afwezigheid van misselijkheid, braken en buikpijn, evenals hun vermogen om voeding en vloeistoffen in te nemen. De wond moet worden gecontroleerd op erythema (roodheid), afscheiding, of pijn. Daarnaast dienen er geen tekenen van geelzucht aanwezig te zijn.

Bij patiënten die percutane cholecystostomy is uitgevoerd, mits er geen galstenen aanwezig zijn en cholangiogram liet octrooi galblaasbuis, moet de buis worden verwijderd in 6 tot 8 weken.

Preventieve maatregelen

Je kunt het risico op cholecystitis of galblaasontsteking verminderen door het nemen van de volgende maatregelen om galstenen te voorkomen:

Langzaam afvallen

Snel gewichtsverlies kan het risico van galstenen verhogen. Als je wilt afvallen, streef er dan naar om niet meer dan 0,5 tot ongeveer 1 kilo per week kwijt te raken.

Zorg voor een gezond gewicht

Overgewicht verhoogt het risico op galstenen. Om een gezond gewicht te bereiken, moet je de inname van calorieën verminderen én meer calorieën verbranden door verhoogde lichamelijke activiteit. Zorg voor een gezond gewicht door goed en gezond te eten en dagelijkse lichaamsbeweging.

Kies een gezond dieet

Diëten met veel vet en weinig vezels kan het risico van galstenen verhogen. Om het risico op galstenen te verminderen, kies een dieet met veel fruit, groenten en volkoren granen.

Lees verder

• Pijn aan de galblaas: symptomen, oorzaak en behandeling
• Galstenen: symptomen, oorzaken, behandeling en verwijderen
• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Galblaasaandoeningen: oorzaken aandoeningen aan de galblaas
• Galstenen verwijderen: voeding, ERCP en operatie