Pijn bij ademen: oorzaken & symptomen pijnlijke ademhaling

Pijn bij het ademen duidt op een pijnlijke sensatie tijdens het ademen. Dit kan variëren van milde tot ernstige pijn. Naast pijn bij het ademen (vaak pijn bij het inademen) kan het ook moeilijk zijn om te ademen. Bepaalde factoren kunnen het ademen bemoeilijken, zoals de positie van je lichaam of de luchtkwaliteit. Een pijnlijke ademhaling kan wijzen op een ernstige onderliggende aandoening die onmiddellijke medische zorg vereist. Maak meteen een afspraak met je huisarts in geval van onverklaarbare pijn op de borst of ademhalingsmoeilijkheden. Praat ook met je huisarts als je een chronische ziekte hebt waarbij je last hebt van incidentele aanvallen van pijnlijke ademhaling of pijn bij (diep) ademhalen. De huisarts kan bekijken wat er aan je klachten gedaan kan worden en een geschikte behandeling instellen waardoor je klachten afnemen en je ook geen pijn meer hebt bij het ademen. Er zijn ook een aantal maatregelen die je kunt nemen om te voorkomen dat je last krijgt van pijn bij ademen.

• Pijnlijke ademhaling
• Vóórkomen: Wat is de kans dat je pijn ervaart bij het ademen?
• Wat gebeurt er in je lijf bij pijn tijdens het ademen?
• Oorzaken van pijn bij inademen
• Longaandoeningen
• COPD
• Bronchitis
• Astma
• Pijn bij ademen na het sporten
• Longontsteking
• Longembolie
• Longkanker
• Pleuritis of borstvliesontsteking
• Klaplong of pneumothorax
• Hemothorax
• Longinfarct
• Tuberculose (tbc)
• Longabces
• Pleura-effusie
• Pulmonale hypertensie
• Virale infecties
• Hartaandoeningen
• Pericarditis (ontsteking van het hartzakje)
• Angina Pectoris
• Hartaanval
• Gescheurde aorta (aortadissectie)
• Bot- of gewrichtsaandoening
• Scoliose
• Kyfose
• Psychosociale oorzaken van pijn bij het ademen
• Stress: het gevoel van constante druk
• Angst en paniekaanvallen: wanneer je adem je in de steek laat
• Verdriet en onverwerkte emoties: pijn die blijft hangen
• Sociale druk: altijd presteren
• Trauma en posttraumatische stressstoornis (PTSS): littekens die je voelt
• Depressie: als het leven te zwaar voelt
• Andere oorzaken van pijn bij ademen
• Costochondritis
• Overgewicht of obesitas
• Verwonding of trauma
• Gebroken ribben
• Spierpijn of verwonding van tussenribspieren
• Zwangerschap
• Buikoperatie
• Bijkomende symptomen bij pijn bij het ademen
• Kortademigheid
• Pijn op de borst
• Hoesten
• Koorts
• Vermoeidheid
• Spierpijn of spierspanning
• Blauwachtige huid of lippen (cyanose)
• Zwelling in de benen of enkels
• Duizeligheid of flauwvallen
• Snel of oppervlakkig ademen
• Risicogroepen voor pijn bij ademen
• Risicofactoren voor pijn bij ademen
• Alarmsymptomen pijn bij het ademen
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van pijnlijke ademhaling
• Pijnstillers: de eerste lijn
• Ontstekingsremmende behandelingen
• Infecties bestrijden: antibiotica en antivirale middelen
• Spierontspanning en fysiotherapie
• Zuurstoftherapie en ademhalingsondersteuning
• Chirurgische ingrepen: als het écht moet
• Behandeling van specifieke oorzaken
• Niet-medicamenteuze opties: de extra’s
• Praktische tips en zelfzorg bij pijnlijk ademhalen
• Ademhalingsoefeningen: een simpele reddingsboei
• Warmte: je troostende bondgenoot
• Je houding: hoe recht je zit, doet ertoe
• Losse kleding: ademruimte, letterlijk
• Lichte fysieke activiteit: stapje voor stapje verlichting
• Warme dranken: meer dan alleen comfort
• Slapen met een iets verhoogd hoofdeinde
• Neussprays: je geheime wapen tegen verstoppingen
• Regelmatig hoesten: houd je luchtwegen schoon
• Bevochtigde lucht: meer ademruimte thuis
• Kleine, frequente maaltijden: geef je middenrif de ruimte
• Warmte en koude: wisselwerking voor verlichting
• Hydratatie: meer dan alleen dorstlesser
• Slapen in de juiste houding: een kwestie van hoogte
• Voeding: licht en makkelijk verteerbaar
• Pijnstillers: gebruik ze verstandig
• Rust en zware inspanning vermijden: even gas terugnemen
• Warme douche of stoomruimte: een ademende oase
• Prognose van pijn bij ademen: wat kun je verwachten?
• Preventie

Pijnlijke ademhaling

Het was op een frisse zaterdagochtend dat Sophie, een sportieve dertiger, besloot haar hardloopschoenen weer eens aan te trekken. Alles ging prima, tot ze na een paar kilometer een scherpe, stekende pijn voelde bij het inademen. "Ach, vast een beetje zijsteek," dacht ze, terwijl ze haar pas vertraagde. Maar zelfs na stoppen en diep ademhalen, bleef die pijn hardnekkig terugkomen. Later die avond, toen ze op de bank lag, werd het gevoel alleen maar erger. Zelfs een diepe zucht deed zeer. Haar vriendin overtuigde haar om toch even naar de huisarts te gaan. Wat bleek? Een lichte ribblessure door een verkeerde draai tijdens een pilates-sessie eerder die week. Een simpele oorzaak, maar het liet haar flink schrikken.

Pijn bij het ademen of een pijnlijke ademhaling is een uiterst onaangename en soms pijnlijke aangelegenheid, waarbij je tijdens het ademhalen licht tot soms extreem ongemak of pijn kan voelen. Soms kan de pijn op de borst het ook moeilijk maken om te ademen. De pijn op de borst bij het ademen kan door bepaalde lichaamsfuncties worden verergerd of de kwaliteit van de lucht is slecht.

Vóórkomen: Wat is de kans dat je pijn ervaart bij het ademen?

Pijn bij het ademen, het klinkt als iets wat je maar sporadisch tegenkomt, maar het komt vaker voor dan je denkt. Het kan variëren van een kort ongemak tot een teken van iets ernstigers. En ja, er zijn verschillen te zien tussen mannen en vrouwen, kinderen en volwassenen, en zelfs tussen verschillende werelddelen. Laten we eens induiken, want dit onderwerp is verrassend breed en veelomvattend.

Man versus vrouw: wie voelt het vaker?
Als je kijkt naar wie er vaker naar de dokter gaat met ademhalingspijn, zie je opvallend vaak vrouwen in de wachtkamer. Waarom? Onderzoek laat zien dat vrouwen gevoeliger zijn voor ademhalingsproblemen door hormonale factoren en een wat andere zenuwgevoeligheid dan mannen. Daarnaast kunnen aandoeningen zoals pleuritis (ontsteking van het borstvlies) of ribpijn door stress bij vrouwen nét wat vaker opspelen. Mannen melden het minder vaak, maar als ze het ervaren, is er vaak sprake van een duidelijke fysieke oorzaak, zoals een ribfractuur door sport.

Kinderen en volwassenen: een wereld van verschil
Bij kinderen gaat pijn bij het ademen vaak gepaard met infecties zoals een longontsteking of bronchitis. Denk aan verkoudheidsvirussen die doorslaan naar de longen. Bij volwassenen, zeker vanaf de leeftijd van 40 jaar, duiken vaker complexere oorzaken op, zoals chronische longziekten (COPD) of zelfs hartproblemen. Wist je dat in Nederland ongeveer 15% van de mensen met pijn bij het ademen een longontsteking heeft? En ja, bij kinderen ligt dat percentage zelfs hoger, vooral in de wintermaanden.

Klimaat en seizoensinvloeden
In koude klimaten, zoals Nederland en België, zie je dat ademhalingsklachten vaak opduiken in de herfst en winter. De combinatie van droge lucht en kou irriteert de luchtwegen, en daar komt nog bij dat we in deze maanden meer binnen zitten, wat virussen een feestje geeft. In de Nederlandse overzeese gebiedsdelen, zoals Curaçao of Aruba, zijn zulke klachten vaak gerelateerd aan allergieën of infecties door een tropisch klimaat met hoge luchtvochtigheid. Interessant genoeg zijn allergieën daar een stuk vaker de boosdoener dan in ons koude kikkerlandje.

België versus Nederland: kleine verschillen, grote impact
België en Nederland lijken qua klimaat en gezondheidszorg veel op elkaar, maar toch zijn er nuances. In België wordt pijn bij het ademen vaker gerelateerd aan beroepsziekten, zoals blootstelling aan chemische dampen in de industrie. In Nederland is dat minder, maar hier ligt de nadruk juist meer op stressgerelateerde klachten. Het lijkt erop dat we in Nederland nét wat vaker ademhalen "op ons tandvlees", zoals ze zeggen.

Wereldwijd: waar zit het verschil?
Globaal gezien worden ademhalingsklachten vaker gemeld in gebieden met hoge luchtvervuiling. Denk aan steden in India of China, waar fijnstof een serieus probleem is. In Afrika zijn longinfecties, zoals tuberculose, een veelvoorkomende oorzaak van pijn bij het ademen. Het contrast is groot met bijvoorbeeld Scandinavië, waar de luchtkwaliteit hoog is en klachten vaak gerelateerd zijn aan verkoudheden of zeldzame aandoeningen.

Genetica: zit het in je bloed?
Sommige mensen lijken geboren te zijn met een verhoogde kans op ademhalingsklachten. Erfelijke aandoeningen zoals cystic fibrosis (taaislijmziekte) of aangeboren afwijkingen in de borstkas spelen hier een rol. Ook allergieën en astma hebben vaak een genetische component. Dus als je moeder, vader of opa ooit problemen met hun longen hebben gehad, is het slim om extra alert te zijn.

Een concreet voorbeeld
Neem bijvoorbeeld Yasmin, een jonge vrouw van 29 uit Rotterdam. Ze had sinds een paar weken een stekende pijn bij het ademen. Eerst dacht ze dat het door een verkeerde houding kwam, maar het bleef aanhouden. Een bezoek aan de huisarts bracht aan het licht dat ze een lichte longontsteking had opgelopen na een griepje. Wat Yasmin niet wist, is dat dit in Nederland tijdens griepseizoenen bij 1 op de 100 volwassenen voorkomt. Haar arts adviseerde rust, antibiotica en veel warme thee.

De moraal van het verhaal
Pijn bij het ademen is geen eenheidsworst; het kan van alles betekenen, afhankelijk van wie je bent, waar je woont en wat je achtergrond is. Het is een veelzijdig probleem dat een speurtocht verdient als je er last van hebt. Laat je niet afschrikken, maar zorg wel dat je op tijd aan de bel trekt. Zoals Yasmin ontdekte, kan een simpele check bij de dokter een hoop duidelijk maken!

Wat gebeurt er in je lijf bij pijn tijdens het ademen?

Ademhalen, dat doe je de hele dag door zonder erbij na te denken. Totdat het pijn doet. Dan voelt elke inademing als een steek of drukkend gevoel dat je letterlijk de adem beneemt. Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lijf dat dit soort pijn veroorzaakt? Laten we dat eens helemaal ontleden – geen saai college, maar lekker begrijpelijk.

Het mechanisme achter ademhalen: van ribben tot longen
Om te begrijpen waar die pijn vandaan komt, moet je eerst snappen hoe ademhalen werkt. Elke ademhaling begint met je middenrif, die grote spierplaat onder je longen. Die trekt samen en zakt naar beneden, waardoor er meer ruimte in je borstkas ontstaat. Je ribben en tussenribspieren helpen een handje mee door uit te zetten. Hierdoor worden je longen als het ware "opengesperd" en zuigen ze lucht naar binnen.

Pijn ontstaat als dit proces ergens wordt verstoord. Denk aan een spier die overbelast is, een ontstoken vlies dat tegen je ribben schuurt, of zelfs een blokkade in de luchtwegen. Het maakt niet uit waar het precies fout gaat – het voelt alsof elke ademhaling een gevecht wordt.

De boosdoeners: zenuwen, spieren en slijmvliezen
Zenuwen spelen een hoofdrol bij pijn tijdens het ademen. Je borstkas zit vol met zenuwen die signalen doorgeven, van de kleinste spier tot het grootste orgaan. Een ontsteking of druk op deze zenuwen kan ervoor zorgen dat je lichaam een pijnprikkel uitstuurt. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij een ribkneuzing of een ontsteking van het borstvlies (pleuritis).

Spieren kunnen ook de boel verpesten. Als je bijvoorbeeld een paar dagen hebt gehoest alsof je longen eruit willen, raken je tussenribspieren overbelast. Dat voelt alsof je borstkas letterlijk op slot zit. Je wilt ademhalen, maar je spieren schreeuwen: "Nee, nu even niet!"

Het borstvlies: een dun vlies, groot effect
Je longen worden omgeven door een flinterdun vlies – het borstvlies. Dat vlies zorgt ervoor dat je longen soepel langs de binnenkant van je borstkas kunnen glijden. Maar als dat vlies geïrriteerd raakt, bijvoorbeeld door een infectie of trauma, voelt elke ademhaling alsof er een mes tussen je ribben wordt gezet. Een klassiek voorbeeld is pleuritis. Bij elke ademhaling schuurt dat ontstoken vlies tegen de ribbenwand. Geen pretje.

Problemen in de longen zelf
Soms ligt de oorzaak dieper, letterlijk. Als je longweefsel beschadigd is door een infectie, zoals een longontsteking, veroorzaakt dat een lokale ontstekingsreactie. Je lichaam stuurt extra bloed en witte bloedcellen naar de plek van de schade om het te herstellen. Dat klinkt misschien handig, maar het maakt het omliggende weefsel ook gevoeliger. Dit veroorzaakt pijn, zeker als je diep ademhaalt of hoest.

De rol van bloedvaten en zuurstoftekort
Je longen zitten boordevol bloedvaten die zorgen voor de zuurstofvoorziening van je hele lichaam. Als er een bloedprop ontstaat in een van deze vaten – denk aan een longembolie – voelt dat direct alsof er een olifant op je borst zit. Het is niet alleen een mechanisch probleem; je lichaam slaat alarm omdat het merkt dat er minder zuurstof binnenkomt.

Casus: Lars en zijn onschuldige pijn die toch wat bleek te zijn
Lars, een 42-jarige doe-het-zelver, kreeg ineens pijn in zijn borst bij het ademen na een weekend flink klussen. Hij dacht aan spierpijn, maar toen de pijn erger werd, besloot hij toch naar de huisarts te gaan. Wat bleek? Hij had een longembolie door een ongeziene blessure aan zijn kuit, waar een bloedprop was ontstaan. Lars had geluk dat hij op tijd ging – de gevolgen hadden veel ernstiger kunnen zijn.

Wanneer komt pijn eigenlijk vandaan?
Niet alle pijn is lichamelijk. Stress en angst kunnen ervoor zorgen dat je gespannen ademt, wat druk zet op je borstspieren en zelfs hyperventilatie kan uitlokken. Het kan voelen alsof er iets serieus mis is, maar vaak is ontspanning het beste medicijn. Je lichaam werkt in zo’n geval tegen je door kleine signalen uit te vergroten. Het is alsof je een paniekknop indrukt zonder dat er brand is.

Het slotakkoord: wat betekent dit voor jou?
Pijn bij het ademen is een complex fenomeen dat overal in je borstkas kan ontstaan – van je huid en spieren tot je zenuwen en diep in je longen. Het belangrijkste? Luister naar je lijf. Soms is het onschuldig, zoals een verrekte spier, maar het kan ook een waarschuwingssignaal zijn voor iets groters. Trek op tijd aan de bel als je twijfelt. Zoals Lars leerde: beter één keer te vaak naar de huisarts dan te laat!

Oorzaken van pijn bij inademen

Er zijn veel mogelijke aandoeningen die pijn bij het ademen kunnen veroorzaken. In sommige gevallen kan de pijn op de borst mild zijn en in sommige gevallen kan deze ernstiger zijn. Deze aandoeningen zijn onder te verdelen in een aantal categorieën:

• hartaandoeningen
• longaandoeningen
• bot- en gewrichtsaandoeningen
• overige

Longaandoeningen

COPD

COPD is een chronische longziekte die de luchtstroom vanuit de longen belemmert. Symptomen zijn ademhalingsmoeilijkheden, kortademigheid, hoesten, slijmproductie (sputum) en piepende ademhaling. Het wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan irriterende gassen of deeltjes, meestal uit sigarettenrook. Mensen met COPD lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van hartaandoeningen, longkanker en diverse andere aandoeningen.

Bronchitis

Bronchitis duidt op een ontsteking in de kleine buisjes van de longen, de zogeheten bronchiën. Acute bronchitis ontstaat vaak na een verkoudheid of griep. Het belangrijkste symptoom van acute bronchitis is een slijmhoest, waarbij je helder, geelgrijs of groenachtig slijm kan ophoesten. Andere symptomen zijn vergelijkbaar met die van verkoudheid of bijholteontsteking (sinusitis), en kunnen zijn:

• keelpijn
• hoofdpijn
• loopneus of verstopte neus
• drukkend gevoel op de borst
• vermoeidheid

Sommige mensen kunnen kortademigheid of piepende ademhaling ervaren als gevolg van ontstoken luchtwegen. Dit komt echter vaker voor bij langdurige (chronische) bronchitis.

Astma

Mensen met astma worden geboren met aanleg voor astma en dit is erfelijk. Als je een eerstegraads familielid (vader, moeder, dochter of zoon) met astma hebt, heb je een grotere kans op astma. Niet iedereen met deze aanleg krijgt ook daadwerkelijk astma. Er treden pas klachten op als je bijvoorbeeld in contact komt met prikkels waarvoor je overgevoelig bent. Bij astma raken de luchtwegen chronisch ontstoken en al bij een geringe prikkel kunnen ze vernauwen wat ademhalingsproblemen kan veroorzaken met klachten als kortademigheid en benauwdheid.

Astma geeft niet doorlopend klachten, maar toch is het een chronische ziekte. Dat komt omdat de klachten bij astma worden veroorzaakt door een ontsteking van de luchtwegen, waardoor de kleine luchtwegen erg prikkelbaar zijn en de lucht er minder gemakkelijk doorheen kan stromen. Astmaklachten kunnen soms weken tot maanden aanhouden, bijvoorbeeld na een (forse) griep. Ook zijn er soms periodes waarin je weinig tot niets merkt.

Astma is goed te behandelen. De klachten kunnen goeddeels verdwijnen waardoor je een prettig en normaal leven kan leiden.

Longontsteking

Een longontsteking kan worden veroorzaakt door virussen, bacteriën of schimmels. De symptomen van longontsteking zijn afhankelijk van je leeftijd, de oorzaak en de ernst van de infectie en eventuele reeds bestaande problemen met de immuniteit. Enkele van de symptomen kunnen zijn:

• snel ademhalen
• ademhalingsproblemen
• hoesten
• koorts
• vermoeidheid
• pijn op de borst

Longembolie

Een longembolie treedt op wanneer een bloedstolsel ontstaat in een van de slagaders die bloed naar de longen transporteert. Dit kan de bloedstroom blokkeren, wat levensbedreigend kan zijn. Bij een longembolie ervaar je vaak pijn terwijl je diep ademhaalt, evenals pijn in de bovenrug. Andere symptomen kunnen zijn:

• pijn op de borst
• hoesten en mogelijk bloed ophoesten
• een snelle hartslag
• duizeligheid
• zwelling van de benen

Longkanker

Mogelijke vroege symptomen van longkanker zijn onder meer een chronische hoest. In ene vroeg stadium veroorzaakt longkanker vaak geen symptomen. Een veel voorkomend symptoom van longkanker is echter pijn op de borst die meestal erger wordt tijdens diepe ademhaling of hoesten. Als de kanker zich naar andere organen verspreidt, kan dit botpijn veroorzaken in de rug of heupen van een persoon. Ook kan een tumor in de longen op zenuwen in de wervelkolom drukken, waardoor je ademhaling wordt bemoeilijkt en je last van rugpijn krijgt. Mogelijke andere symptomen van longkanker kunnen zijn:

• een chronische hoest
• bloed ophoesten of bloed in het slijm
• frequente of terugkerende luchtweginfecties
• kortademigheid
• piepende ademhaling
• heesheid
• moeite met slikken
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• verlies van eetlust

Pleuritis of borstvliesontsteking

Pleuritis of borstvliesontsteking is een ontsteking van het borstvlies, dit zijn de weefsels die de borstholte en de buitenkant van de longen bekleden. Veel aandoeningen kunnen leiden tot pleuritis, waaronder virale en bacteriële infecties. Als je pleuritis hebt, dan kun je scherpe pijn ervaren bij het ademen. Andere symptomen kunnen zijn:

• pijn die zich kan verspreiden naar de schouderbladen
• pijn op de borst die erger is bij hoesten of niezen
• kortademigheid
• onverklaarbaar gewichtsverlies

Klaplong of pneumothorax

Een pneumothorax of klaplong kan pijn op de borst veroorzaken die erger wordt met ademhalen of hoesten. Een klaplong treedt op wanneer lucht de pleurale ruimte binnengaat, de ruimte tussen de borstwand en de longen. De ophoping van lucht verhoogt de druk in de pleuraholte, waardoor een deel van je long of je gehele long kan inklappen. Je kunt een spontane klaplong krijgen, dis zonder aanleiding. Het is anno 2024 niet bekend hoe dit ontstaat. Een niet-spontane klaplong kan ontstaan doordat je gewond bent geraakt, bijvoorbeeld als je een rib breekt. Een klaplong kan pijn op de borst veroorzaken die verergert bij ademhalen of hoesten. Andere symptomen kunnen zijn:

• een snelle hartslag
• blauwachtige huid of nagels
• kortademigheid
• vermoeidheid
• beklemming op de borst
• vergroting van de neusgaten wat duidt op ademhalingsproblemen

Hemothorax

Hematothorax is de medische term voor 'bloed in de borstkas'. Een hemothorax duidt op het lekken van bloed in de pleurale ruimte, waardoor de long kleiner geworden is. Vaak wordt dit veroorzaakt door een trauma waardoor een bloeding ontstaan is. Dit kan soms leiden tot een pijnlijke in- en uitademing.

Longinfarct

Een longinfarct ontstaat wanneer een deel van het longweefsel geen bloed meer krijgt en dus ook geen zuurstof. Dit geeft allerlei verschijnselen, waaronder een benauwd gevoel en pijn op de borst tijdens het ademhalen.

Tuberculose (tbc)

Tuberculose (tbc) is een infectieziekte, veroorzaakt door een bacterie. Het geeft allerlei klachten, waaronder moeilijker ademhalen en pijn bi het ademen.

Longabces

Een longabces wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie die optreedt in het longweefsel en het geeft klachten als een productieve hoest, een slechte adem, koorts en rillingen.

Pleura-effusie

Pleura-effusie duidt op de ophoping van een abnormale hoeveelheid vocht in de pleuraholte, de ruimte die bestaat tussen de beide longbladen (pleurae). Het geeft vaak pijn in de borst aan de zijde van het vocht. Deze pijn is prikkend of stekend van aard en wordt vaak intenser bij hoesten, niezen en diep ademhalen.

Pulmonale hypertensie

Pulmonale hypertensie is een abnormale hoge bloeddruk in de longen en is een progressieve en ongeneeslijke ziekte, die wordt gekenmerkt door een toename van de druk in de longvaten. Het veroorzaakt onder andere moeilijkheden met ademen (dyspneu).

Virale infecties

Een virale infectie kan soms ook de oorzaak zijn van een pijnlijke ademhaling. Mogelijke virussen die kunnen leiden tot ademhalingspijn, zijn:

• bof
• het adenovirus
• het Coxsackie-virus
• het cytomegalovirus (CMV)
• het Epstein Barr-virus (EBV)
• het respiratoir syncytieel virus (RSV)
• influenza of griepvirus
• parainfluenza

Hartaandoeningen

Pericarditis (ontsteking van het hartzakje)

Pericarditis is een ontsteking van het pericardium ofwel het hartzakje, een met vloeistof gevulde zak die het hart omringt en beschermt. Een grote verscheidenheid aan factoren kan pericarditis veroorzaken, waaronder:

• bacteriële en virale infecties
• verwondingen of een operatie aan het hart
• bepaalde medicijnen
• auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis (RA) en lupus
• (zelden) kanker

Pericarditis kan leiden tot pijnlijke ademhaling of scherpe pijn op de borst die mogelijk beter aanvoelt wanneer je rechtop zit en naar voren leunt. Mensen met pericarditis kunnen ook de volgende klachten ervaren:

• koorts
• onregelmatige hartslag of hartkloppingen
• kortademigheid
• duizeligheid of licht gevoel in het hoofd

Angina Pectoris

Angina pectoris is de medische term voor pijn op de borst als gevolg van coronaire hartziekten. Het komt voor wanneer de hartspier niet genoeg zuurstofrijk bloed krijgt als dat nodig is. Dit gebeurt meestal omdat een of meer slagaders van het hart vernauwd of geblokkeerd zijn, ook wel ischemie genoemd. Angina pectoris veroorzaakt meestal een ongemakkelijke druk, een gevoel van afknijpende pijn in het midden van de borstkas. Je kunt de pijn ook voelen in je nek, kaak, schouder, rug of arm.

Hartaanval

Een hartaanval treedt op wanneer een kransslagader afgesloten of geblokkeerd is. Het hart is een spier en het heeft een goede bloedtoevoer nodig om het gezond te houden. Naarmate je ouder wordt, kunnen de gladde binnenwanden van de slagaders die het bloed naar het hart leiden beschadigd en versmald raken door de ophoping van plaque. Een plaque kan openscheuren en losschieten, waardoor er verderop in het bloedvat een blokkade ontstaat. Hoe langer de blokkade onbehandeld blijft, hoe meer de hartspier beschadigd raakt. Als de bloedstroom niet snel wordt hersteld, is de schade aan de hartspier permanent.

Gescheurde aorta (aortadissectie)

Bij een aortadissectie zit er een scheur in de binnenwand van de aorta en hierdoor lekt bloed in de binnenwand van de aorta. Dit veroorzaakt vaak plotselinge, ernstige, hevige pijn die voelbaar is in de borst en de rug.

Bot- of gewrichtsaandoening

Scoliose

Scoliose is een zijwaartse kromming van de wervelkolom. Hoewel het mensen van elke leeftijd kan treffen, komt het meestal voor bij kinderen en pubers. Bij sommige mensen kan de wervelkolom dermate gebogen zijn dat het extra druk op de longen uitoefent, waardoor ademhalen pijnlijk wordt. Symptomen van scoliose kunnen zijn:

• rugpijn
• zwakte en gevoelloosheid in de handen en voeten
• ongelijke schouders, heupen of ribbenkast
• moeilijk rechtop staan
• problemen met lopen
• kortademigheid

Behandeling voor scoliose hangt af van hoe gebogen de wervelkolom is. Voor mensen met een lichte tot matige kromming, kan een arts aanbevelen een rugbrace te dragen. Meer ernstige scoliose kan een operatie vereisen om de wervelkolom recht te maken.

Kyfose

Een kyfose, die ook wel hoge of ronde rug wordt genoemd, is een aandoening waarbij de wervelkolom naar voren buigt, wat kan leiden tot een gebogen houding. Deze kromming kan zich ontwikkelen tijdens de puberteit, volgen op een wervelkolomletsel of het gevolg zijn van veroudering. Kyfose kan ook rugpijn, zwelling en evenwichtsproblemen veroorzaken. Symptomen kunnen na verloop van tijd erger worden, wat kan leiden tot ademhalingsmoeilijkheden of eten bij sommige mensen.

Psychosociale oorzaken van pijn bij het ademen

Je denkt misschien meteen aan fysieke oorzaken als ademhalen pijn doet, maar soms zit het probleem dieper, in je hoofd of in je hart. Psychosociale factoren spelen een veel grotere rol bij ademhalingspijn dan je misschien verwacht. Stress, angst, emoties, en zelfs de dynamiek in je sociale leven kunnen letterlijk op je borst drukken. Tijd om eens te kijken naar deze vaak onzichtbare, maar o zo belangrijke oorzaken.

Stress: het gevoel van constante druk

Stress is een van de meest voorkomende oorzaken van pijn bij het ademen. Wanneer je gestrest bent, raakt je lichaam in een staat van alertheid. Dit activeert het sympathische zenuwstelsel, wat je hartslag versnelt, je spieren aanspant, en je ademhaling oppervlakkig maakt. Gevolg?

• Spierpijn in je borstkas: Door de constante spanning in je tussenribspieren of je diafragma.
• Hyperventilatie: Dit kan een benauwd gevoel geven, gecombineerd met pijn door overbelasting van de ademhalingsspieren.
• Gevoel van een strakke band om je borst: Veel mensen omschrijven het als "een blok op mijn borst".

Casus: Denk aan Eva, een jonge moeder die alles probeert te combineren: werk, gezin, en haar sociale leven. Ze merkte op dat ze steeds vaker een benauwd gevoel kreeg, vooral tijdens drukke dagen. Uiteindelijk bleek het stressgerelateerd. Met ademhalingsoefeningen voelde ze zich al snel beter.

Angst en paniekaanvallen: wanneer je adem je in de steek laat

angst kan letterlijk je adem benemen. Bij een paniekaanval is het alsof je lichaam denkt dat je in levensgevaar bent, zelfs als dat niet zo is. Dit veroorzaakt:

• Hyperventilatie: Je ademt te snel en te diep, waardoor je zuurstof- en koolstofdioxidebalans uit evenwicht raakt. Dit kan leiden tot duizeligheid, tintelingen en pijn in de borst.
• Spanning in je borstspieren: Het voelt alsof je borstkas niet meer meegeeft, wat de pijn verergert.
• Een vicieuze cirkel: De pijn maakt je angstiger, wat de symptomen verergert.

Casus: Mark, een 35-jarige IT'er, kreeg op een drukke werkdag plots een beklemmend gevoel op zijn borst. Hij dacht aan een hartaanval, maar de dokter stelde hem gerust: het was een paniekaanval. Met therapie en ontspanningstechnieken leerde hij beter omgaan met stressvolle situaties.

Verdriet en onverwerkte emoties: pijn die blijft hangen

Emotionele pijn kan zich letterlijk fysiek uiten. Verdriet, rouw of onverwerkte trauma’s veroorzaken vaak subtiele, aanhoudende lichamelijke klachten, waaronder pijn bij het ademen. Dit komt doordat:

• Je lichaam spanning vasthoudt: Vooral in je borst- en schouderspieren.
• Je ademhaling verandert: Emotionele stress zorgt ervoor dat je oppervlakkiger en sneller ademt, wat tot pijn kan leiden.
• Psychosomatische klachten: Je lichaam vertaalt emotionele stress naar fysieke pijn, zoals druk op de borst of een stekend gevoel.

Casus: Na het verlies van haar vader bleef Sanne (42) maandenlang een knellend gevoel op haar borst ervaren. Pas toen ze haar verdriet begon te verwerken via gesprekken met een coach, verdwenen haar klachten langzaam.

Sociale druk: altijd presteren

De constante druk om te presteren, zowel op werk als in je privéleven, kan zich uiten in ademhalingsklachten. Denk aan:

• Het gevoel nooit genoeg te doen: Dit zorgt voor chronische stress, wat weer leidt tot fysieke spanning.
• Gebrek aan rustmomenten: Als je continu aanstaat, vergeet je om diep adem te halen.
• Zelfopgelegde verwachtingen: Je lichaam geeft signalen, maar je negeert ze omdat je denkt dat je "door moet zetten".

Casus: Voor Pieter, een ambitieuze salesmanager, werd pijn in zijn borst een wake-upcall. Zijn lichaam riep: "Stop, ik kan dit niet meer aan!" Na coaching leerde hij beter balans te vinden tussen werk en ontspanning.

Trauma en posttraumatische stressstoornis (PTSS): littekens die je voelt

Mensen met trauma’s, zoals een ongeluk, geweld, of ernstige ziekte, ervaren vaak fysieke symptomen. Pijn bij het ademen kan het gevolg zijn van:

• Chronische spierspanning: Vooral in de borstkas en nek.
• Hyperalertheid: Bij PTSS staat het lichaam constant "aan", wat invloed heeft op je ademhaling.
• Triggers: Een geur, geluid of situatie kan pijnlijke herinneringen oproepen, wat zich uit in fysieke pijn.

Casus: Na een ernstig auto-ongeluk kreeg Jeroen (28) last van beklemmende pijn bij het ademen, vooral als hij in druk verkeer reed. Psychotherapie en EMDR hielpen hem om zijn trauma te verwerken en de klachten te verminderen.

Depressie: als het leven te zwaar voelt

Depressie kan je lichaam zwaar laten aanvoelen. Het voelt alsof elke ademhaling moeite kost. Wat er gebeurt:

• Lichamelijke pijn als symptoom: Veel mensen met depressie ervaren pijnlijke ademhaling of een drukkend gevoel op de borst.
• Gebrek aan energie: Dit kan je ademhaling oppervlakkiger maken, wat klachten verergert.
• Interactie met stress: Depressie en stress versterken elkaar, wat kan leiden tot meer fysieke symptomen.

Casus: Laura (50) worstelde met een depressie na haar scheiding. Ze voelde constant een zware druk op haar borst. Toen ze hulp zocht, begreep ze pas dat de emotionele last haar fysieke klachten veroorzaakte.

Andere oorzaken van pijn bij ademen

Costochondritis

Costochondritis is een ontsteking van het kraakbeen die het borstbeen en de ribben verbindt. De oorzaak van deze ontsteking is niet altijd duidelijk, maar het kan soms het gevolg zijn van een borstletsel, ernstig hoesten of een luchtweginfectie. Costochondritis veroorzaakt vaak scherpe pijn en gevoeligheid rond het borstbeen. He kunt ervaren dat deze pijn naar de rug uitstraalt en erger wordt bij diep ademhalen of hoesten.

Overgewicht of obesitas

Overgewicht kan extra druk uitoefenen op de rug, gewrichten en andere delen van het lichaam. Sommige mensen met obesitas vinden het ongemakkelijk of zelfs pijnlijk om diep adem te halen. Afvallen, bijvoorbeeld door een caloriearm dieet en regelmatige lichaamsbeweging, kan rug- en gewrichtspijn helpen verlichten.

Verwonding of trauma

Letsel aan de borst, zoals gescheurde spieren, gebroken ribben of een gekneusde borstwand, kan leiden tot pijn bij het ademen. Deze pijn kan alleen optreden aan de kant van het letsel. Andere symptomen van een borstletsel kunnen zijn:

• blauwe plekken of verkleuring van de huid
• pijn die uitstraalt naar de nek of rug
• kortademigheid

Letsel aan de ademhalingswegen kan ook leiden tot pijn bij ademen.

Gebroken ribben

Een gebroken rib geeft vaak pijn die zich geleidelijk ontwikkelt en verergert bij diep ademhalen en hoesten.

Spierpijn of verwonding van tussenribspieren

De tussenribspieren zorgen ervoor dat je borstkas kan inkrimpen en uitzetten met als gevolg dat je kan ademhalen. Soms is pijn op de borst simpelweg spierpijn als gevolg van een overbelasting van de tussenribspieren door bepaalde lichamelijke activiteit waaraan het lichaam niet gewend is. Ook kan een tussenribspier-trauma zorgen voor pijnlijke ademhaling. Hierbij is er is er een pijnlijke verwonding opgetreden aan de spiertjes die zich tussen de ribben in de borstkas bevinden.

Zwangerschap

Het is vrij gebruikelijk dat aanstaande moeders kortademig zijn. Meestal is het niet iets om je zorgen over te maken, maar het is het beste om contact op te nemen met je huisarts of verloskundige, omdat veel factoren kortademigheid kunnen veroorzaken. Tijdens de zwangerschap wordt je ademhaling beïnvloed door de toename van het hormoon progesteron, waardoor je dieper inademt. Hierdoor kun je het gevoel krijgen dat je harder werkt om lucht te krijgen. Ademen kan ook moeilijker worden naarmate je vergrote baarmoeder meer ruimte in beslag neemt, wat resulteert in druk tegen je middenrif (de spier onder je longen).

Buikoperatie

Na een buikoperatie kun je moeilijkheden krijgen met de ademhaling vanwege de wond in de buikwand. Een fysiotherapeut komt normaal gesproken de dag voor de operatie bij je langs om uitleg te geven over de juiste ademhalingstechniek.

Bijkomende symptomen bij pijn bij het ademen

Pijn bij het ademen kan variëren van mild ongemak tot intense pijn en kan worden vergezeld door een reeks andere symptomen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Hier zijn de meest voorkomende bijkomende symptomen die vaak optreden bij pijnlijke ademhaling:

Kortademigheid

Veel mensen ervaren kortademigheid wanneer ze pijn hebben bij het ademen. Dit kan betekenen dat het moeilijk is om diep adem te halen of dat je het gevoel hebt dat je niet genoeg lucht binnenkrijgt. Kortademigheid kan variëren van een licht ongemak tot een ernstige ademnood.

Pijn op de borst

Pijn op de borst is een veelvoorkomend symptoom dat vaak gepaard gaat met pijn bij het inademen. De pijn kan scherp of dof zijn en kan worden verergerd door ademhalen, hoesten of bewegingen. Dit kan wijzen op problemen met de longen, het hart of de spieren en weefsels rond de borstkas.

Hoesten

Een hardnekkige hoest, vooral als deze gepaard gaat met slijm of bloed, kan samen met pijn bij het ademen wijzen op een infectie of longziekte, zoals een longontsteking, bronchitis of tuberculose.

Koorts

Koorts, in combinatie met pijn bij het ademen, kan wijzen op een infectie in de longen of luchtwegen, zoals een longontsteking, pleuritis of een virale infectie. Koorts duidt vaak op een ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie of een andere ziekte.

Vermoeidheid

Extreme vermoeidheid of uitputting kan samen met pijn bij het ademen voorkomen, vooral als het ademhalingsproces moeilijk is of als de longfunctie is aangetast. Vermoeidheid kan wijzen op een systemische infectie, chronische longaandoening of hartaandoening.

Spierpijn of spierspanning

Soms kan pijn bij het ademen veroorzaakt worden door gespannen of overbelaste spieren, bijvoorbeeld door zwaar hoesten of fysieke inspanning. Deze spierpijn kan toenemen bij elke ademhaling of beweging.

Blauwachtige huid of lippen (cyanose)

Bij ernstige ademhalingsproblemen kan zuurstoftekort leiden tot een blauwachtige tint van de huid, lippen of nagels. Dit is een ernstig symptoom dat onmiddellijk medische aandacht vereist, omdat het kan duiden op onvoldoende zuurstof in het bloed.

Zwelling in de benen of enkels

Zwelling in de benen, enkels of voeten, in combinatie met pijn bij het ademen, kan wijzen op hartfalen of een bloedstolsel dat naar de longen is verplaatst, zoals een longembolie. Dit is een medisch noodgeval.

Duizeligheid of flauwvallen

Duizeligheid, licht in het hoofd voelen of flauwvallen kunnen tekenen zijn dat er onvoldoende zuurstof naar de hersenen stroomt. Dit kan gepaard gaan met pijn bij het ademen en kan wijzen op een hartaandoening of longembolie.

Snel of oppervlakkig ademen

Wanneer ademhalen pijnlijk is, kan dit leiden tot sneller of oppervlakkiger ademen. Dit kan het gevolg zijn van het vermijden van diepe ademhalingen door de pijn, wat op de lange termijn kan leiden tot verminderde longfunctie of een ophoping van slijm in de longen.

Risicogroepen voor pijn bij ademen

Ademhalingspijn klinkt misschien als iets dat je vooral bij zeldzame ziektes tegenkomt, maar niets is minder waar. Het kan iedereen overkomen, maar sommige mensen lopen nu eenmaal meer risico. Of het nu door een aandoening, leeftijd of leefstijl komt, het is goed om te weten waar je op moet letten. Hier is een uitgebreid overzicht van de risicogroepen – en wie weet herken je jezelf of iemand anders!

Risicofactoren voor pijn bij ademen

Het draait niet alleen om wie je bent, maar ook om de omstandigheden. Soms spelen er specifieke triggers of situaties mee die pijn bij het ademen in de hand werken. Of je nu een actieve levensstijl hebt of juist regelmatig verkouden bent, sommige factoren kunnen je risico vergroten. Hier zijn de belangrijkste risicofactoren, compleet met voorbeelden die je vast bekend voorkomen.

Alarmsymptomen pijn bij het ademen

Neem direct contact op met een arts bij een van de volgende symptomen:

• verlies van bewustzijn
• kortademigheid
• snel ademhalen
• luchthonger, of het gevoel hebben dat je niet genoeg lucht kunt krijgen
• happen naar lucht
• verstikking
• pijn op de borst
• verwardheid
• overmatig zweten
• bleekheid of bleke huid
• blauwe verkleuring van huid, lippen, vingers of tenen (cyanose)
• duizeligheid
• bloed ophoesten
• koorts

Pijn bij de ademhaling of pijn op de borst tijdens het ademen kan een nogal angstaanjagend symptoom zijn. Het is altijd raadzaam om een ​​arts te raadplegen als je pijn ervaart met ademhalen om mogelijke ernstige oorzaken van de pijn uit te sluiten.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Omdat er talloze oorzaken zijn die pijn bij het ademhalen of pijn op de borst bij het ademen kunnen veroorzaken, zal de behandelende arts je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen, veel vragen stellen over je klachten en een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren. De arts kan vragen stellen over eventuele voorgeschiedenis van longziekten of een familiegeschiedenis van longaandoeningen. De arts kan ook informeren of je rookt of hebt gerookt. Aangezien pijn bij bepaalde aandoeningen zoals longontsteking kan verergeren met liggen, kan de arts je vragen naar welke posities de pijn vaak beter of slechter maken.

Vervolgonderzoek

Aanvullend onderzoek kan ook nodig zijn:

• Röntgenfoto's van de borst: als er een ontsteking aanwezig is, zal deze op de röntgenfoto zichtbaar zijn.
• CT-scan van de borst: dit geeft een nauwkeuriger beeld van de longen en de omliggende weefsels en vaten en elke afwijking, hoe klein ook.
• Bloedonderzoek en urineonderzoek: deze worden uitgevoerd om infectie uit te sluiten als oorzaak van de ervaren symptomen.
• Elektrocardiogram (hartfilmpje): om te onderzoeken of het hart normaal functioneert en of een afwijking in het hart de symptomen veroorzaakt.

Indien de arts geen specifieke oorzaak voor pijn bij de ademhaling of pijn op de borst bij het ademen kan identificeren, kan je worden verwezen naar een specialist die verder gedetailleerd onderzoek zal uitvoeren om de oorzaak van de symptomen te achterhalen. Zodra er een diagnose is gesteld, kan de arts een behandelplan opstellen.

Behandeling van pijnlijke ademhaling

Pijnstillers: de eerste lijn

Als de pijn draaglijk moet worden gemaakt, zijn pijnstillers vaak de eerste stap. Welke je krijgt, hangt af van de ernst:

• Paracetamol: Voor lichte tot matige pijn. Veilig en effectief, zonder veel bijwerkingen.
• NSAID’s (zoals ibuprofen): Handig als er sprake is van ontstekingen, bijvoorbeeld bij pleuritis of spierpijn. Let op: langdurig gebruik kan maagklachten geven.
• Sterkere pijnstillers (opioïden): Worden ingezet bij ernstige pijn, zoals bij gebroken ribben of kankergerelateerde pijn. Denk aan tramadol of morfine, maar deze middelen worden altijd met voorzichtigheid voorgeschreven

.

Ontstekingsremmende behandelingen

Bij pijn door ontstekingen, zoals bij longontsteking, pleuritis of auto-immuunziekten, worden vaak specifieke ontstekingsremmers gebruikt:

• Corticosteroïden: Dit zijn krachtige ontstekingsremmers die via een pil, inhalator of injectie toegediend kunnen worden. Denk aan prednison bij heftige astma-aanvallen of pleuritis.
• DMARD’s of biologics: Bij chronische ontstekingsziekten zoals reuma of psoriasis artritis kan de arts kiezen voor deze medicijnen die het immuunsysteem moduleren.

Infecties bestrijden: antibiotica en antivirale middelen

Als de pijn wordt veroorzaakt door een infectie, is het belangrijk om de boosdoener direct aan te pakken:

• Antibiotica: Bij bacteriële longontsteking of een abces in de borstkas. Denk aan amoxicilline of azithromycine.
• Antivirale middelen: Worden zelden gebruikt, maar kunnen helpen bij ernstige virale infecties zoals griep of COVID-19.
• Bij virussen is het meestal een kwestie van uitzieken, met ondersteuning zoals pijnstillers en rust.

Spierontspanning en fysiotherapie

Bij spiergerelateerde pijn, zoals door overbelasting of trauma, is spierontspanning cruciaal. Hier komen vaak niet-medicamenteuze behandelingen om de hoek kijken:

• Fysiotherapie: Oefeningen en massage kunnen spanning verminderen en mobiliteit verbeteren. Een fysiotherapeut kan ook ademhalingsoefeningen geven om de pijn te verminderen.
• Spierverslappers: Worden soms voorgeschreven bij hevige spierspanning, zoals diazepam.

Zuurstoftherapie en ademhalingsondersteuning

Als de pijn samengaat met kortademigheid of zuurstoftekort, kan zuurstoftherapie een lifesaver zijn:

• Zuurstof via een neusbril of masker: Voor patiënten met een longontsteking, longembolie of ernstige COPD.
• Mechanische ventilatie: Bij ernstige aandoeningen waarbij de ademhaling volledig wordt ondersteund, bijvoorbeeld op de IC.

Chirurgische ingrepen: als het écht moet

Soms is een operatie onvermijdelijk, vooral bij ernstige aandoeningen:

• Thoracoscopie of thoracotomie: Voor het verwijderen van tumoren, abcessen of een deel van de long bij longkanker.
• Longembolie-behandeling: In ernstige gevallen wordt een operatie uitgevoerd om een bloedprop te verwijderen.
• Pleurodese: Een procedure waarbij het borstvlies wordt behandeld om pijn door herhaalde vochtophoping te voorkomen.

Behandeling van specifieke oorzaken

Sommige aandoeningen vragen om maatwerk:

• Astma of COPD: Behandeling met inhalatoren (zoals salbutamol) en langdurige onderhoudsmedicatie zoals corticosteroïden of LAMA’s.
• Ribfracturen: Vaak een combinatie van pijnstilling, rust en ademhalingsoefeningen om longontsteking te voorkomen.
• Longembolie: Antistollingsmedicatie zoals heparine of DOAC’s is de standaard. Soms is trombolyse (het oplossen van de prop) nodig.

Niet-medicamenteuze opties: de extra’s

Naast de medische interventies zijn er ook aanvullende behandelingen die kunnen helpen:

• Ademhalingsoefeningen: Vooral nuttig bij stressgerelateerde ademhalingspijn. Een paar minuten per dag diep ademhalen kan wonderen doen.
• Warmte- en koudebehandelingen: Een warme kompres op de borst helpt vaak bij spierpijn, terwijl koeling goed werkt bij zwelling.
• Leefstijlveranderingen: Stoppen met roken, gewichtsverlies of het vermijden van allergenen kan een groot verschil maken.

Praktische tips en zelfzorg bij pijnlijk ademhalen

Ademhalen, iets waar je normaal niet eens bij stilstaat, kan ineens een pijnlijke opgave worden. Of het nu door een longontsteking, een gekneusde rib of simpelweg door een fikse verkoudheid komt, die scherpe of zeurende pijn bij elke ademteug kan je flink uit balans halen. Maar maak je geen zorgen: er zijn genoeg manieren om jezelf weer wat lucht te geven, letterlijk en figuurlijk. Hier draait het om slimme zelfzorg.

Het fijne is dat je met een paar praktische aanpassingen vaak al een groot verschil kunt maken. Je hoeft echt niet meteen naar de dokter te rennen of ingewikkelde technieken uit te proberen. Gewoon een beetje extra aandacht voor je lichaam, wat kleine veranderingen in je dagelijkse routine, en je kunt al meer ademruimte ervaren. Letterlijk ademen door de pijn heen, dat is het doel.

Misschien vraag je je af: wat kan ik zelf doen? Nou, het antwoord is verrassend simpel. Denk aan dingen zoals warmte toepassen, een betere houding aannemen of gewoon goed blijven drinken. Het zijn van die kleine acties die je gemakkelijk kunt integreren in je dag. En dat is het mooie van zelfzorg: je hebt het zelf in de hand, en je kunt vaak meer bereiken dan je denkt.

Laten we daarom eens inzoomen op concrete maatregelen die je kunt nemen. Geen ingewikkelde medische oplossingen, maar een groot aantal praktische tips die je gewoon thuis kunt proberen. Zo geef je jezelf wat meer controle terug en kan je stap voor stap die pijnlijke ademhaling aanpakken. Tijd om je lucht weer wat vrijer te laten stromen!

Ademhalingsoefeningen: een simpele reddingsboei

Je ademhaling is als een trouwe metgezel die je nooit in de steek laat—totdat het pijn doet. Neem Sanne, die na een verkoudheid ineens een stekende pijn in haar zij kreeg bij elke ademteug. Ze ontdekte al snel de kracht van simpele ademhalingsoefeningen. Met een rustige, diepe inademing door haar neus en een langzame uitademing door haar mond kon ze niet alleen haar ademhaling kalmeren, maar ook de pijn beter hanteren. Wat dit zo effectief maakt, is dat het je lichaam helpt ontspannen en je spieren minder strak laat aanvoelen. Het mooie? Je hebt er geen extra hulpmiddelen voor nodig. Gewoon jezelf en een paar minuten rust. Beweging speelt ook een rol, want een goed functionerende ademhaling geeft je energie en maakt zelfs bewegen makkelijker.

Warmte: je troostende bondgenoot

Stel je voor: een koude avond, een warme deken en... datzelfde gevoel kun je gebruiken voor je ademhalingspijn. Een warmtekussen op je borstkas of rug kan wonderen doen. Denk aan Bas, een fanatieke hardloper die na een val last kreeg van zijn ribben. Hij ontdekte dat warmte niet alleen pijn verzachtte, maar ook de doorbloeding verbeterde en de stijfheid verminderde. Probeer een simpele kruik, een warmtekussen of zelfs een warme handdoek. Het draait allemaal om comfort en het verzachten van de scherpe randjes van de pijn. En hey, wie houdt er niet van een beetje extra warmte op koude dagen?

Je houding: hoe recht je zit, doet ertoe

Heb je ooit gemerkt dat de manier waarop je zit of ligt invloed heeft op je ademhaling? Laten we Mark als voorbeeld nemen, een kantoormedewerker die urenlang voorovergebogen zat. Zijn ademhaling werd steeds oppervlakkiger en de pijn in zijn borst erger. Door simpelweg rechter te zitten en een kussen in zijn rug te plaatsen, voelde hij direct verlichting. Een goede houding maakt letterlijk ruimte in je borstkas en helpt je longen optimaal werken. Probeer een stoel met goede rugondersteuning of een paar stevige kussens in bed. Zelfzorg begint vaak met kleine veranderingen die je direct kunt voelen.

Losse kleding: ademruimte, letterlijk

Dit klinkt misschien vanzelfsprekend, maar strakke kleding kan je ademhaling flink belemmeren. Kijk maar naar Lisa, die na een operatie moeite had met ademhalen door haar strakke spijkerbroek en riem. Zodra ze overstapte op loszittende, zachte stoffen, merkte ze dat haar pijn afnam. Kies voor kleding die je borst en buik niet inperkt. Denk aan joggingbroeken, wijde truien of luchtige shirts. Het klinkt simpel, maar deze kleine aanpassing kan je lichaam letterlijk de ruimte geven om te herstellen. Je hoeft echt geen modeshow te lopen; comfort is key.

Lichte fysieke activiteit: stapje voor stapje verlichting

Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar een beetje beweging kan echt helpen bij pijn bij het ademhalen. Neem Noor, die herstelde van een flinke griep en merkte dat stilzitten haar klachten verergerde. Ze begon voorzichtig met korte wandelingen in haar tuin. Dat gaf haar niet alleen een frisse neus, maar hielp ook om vastzittend slijm los te maken. Langzaam maar zeker voelde ze zich beter. Het draait niet om intensief sporten, maar om kleine bewegingen die de boel in gang zetten. Wist je dat beweging je lichaam helpt om zuurstof efficiënter te gebruiken? Zelfs een paar minuten per dag kan al verschil maken.

Warme dranken: meer dan alleen comfort

Een warme kop thee kan soms aanvoelen als een knuffel van binnenuit. Bij Tim was dat precies wat hij nodig had toen hij last had van pijnlijke hoestbuien. Hij zweert nu bij gemberthee met een scheutje citroensap. Het verwarmt je keel, verzacht de pijn en kan zelfs helpen om je ademhaling wat vrijer te maken. Wil je eens wat anders? Kies eens voor een kop paardenbloemthee of groene thee, beide bekend om hun ontstekingsremmende eigenschappen. Het is een kleine stap, maar eentje die je direct een warm gevoel geeft—letterlijk en figuurlijk.

Slapen met een iets verhoogd hoofdeinde

Wat doe je als liggen een gevecht wordt met je ademhaling? Lisanne had precies dat probleem na een longontsteking. Haar oplossing? Ze stapelde een extra kussen onder haar hoofd en voelde meteen verschil. Door je bovenlichaam iets omhoog te brengen, verlicht je de druk op je longen en maak je het jezelf een stuk makkelijker om te ademen. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn: een verstelbaar bed, een extra kussen of zelfs een opgerolde deken onder je matras doet al wonderen. Soms zit het geheim in een kleine verandering die je nachten een stuk rustiger maakt.

Neussprays: je geheime wapen tegen verstoppingen

Het klinkt simpel, maar een verstopte neus kan een enorme impact hebben op hoe je ademt—en hoe pijnlijk dat kan zijn. Mark, die regelmatig last heeft van bijholteontstekingen, ontdekte dat een simpele zoutoplossing-spray zijn redder in nood is. Het houdt je neus vrij en voorkomt dat je geforceerd door je mond moet ademen, wat vaak nog meer pijn veroorzaakt. Een goede water-balans speelt ook een rol: gehydrateerde slijmvliezen werken beter. Kies voor een natuurlijke spray of overleg met je apotheek als je iets krachtigers nodig hebt. Je zult versteld staan hoe snel je weer ademruimte krijgt.

Regelmatig hoesten: houd je luchtwegen schoon

Het klinkt misschien gek om te zeggen dat je bewust moet hoesten, maar voor Eva was dat precies wat haar hielp. Na een week griep bleef ze achter met een pijnlijk, beklemmend gevoel op haar borst. Haar arts adviseerde haar om elke paar uur even goed te hoesten om vastzittend slijm los te maken. Dat klinkt misschien simpel, maar het voorkomt dat je luchtwegen verstopt raken en zorgt ervoor dat je makkelijker kunt ademen. Neem een slok warm water of thee voordat je begint, dat maakt het allemaal net wat aangenamer. Onthoud: hoesten hoeft niet agressief te zijn, als je maar consequent blijft.

Bevochtigde lucht: meer ademruimte thuis

Als je ooit een droge keel hebt gehad door de verwarming die staat te loeien, weet je hoe onprettig dat voelt. Nu stel je dat gevoel voor, maar dan tien keer erger door ademhalingspijn. Mark loste dat probleem op door een luchtbevochtiger in zijn slaapkamer te plaatsen. Het verschil was verbluffend: zijn keel voelde minder droog, zijn ademhaling werd minder pijnlijk en hij sliep eindelijk een nacht door. Geen luchtbevochtiger in huis? Zet een bakje water op de verwarming of neem een warme douche om de luchtvochtigheid te verhogen. Het draait allemaal om wat extra vocht in de lucht.

Kleine, frequente maaltijden: geef je middenrif de ruimte

Weinig mensen denken eraan, maar eten kan je ademhaling beïnvloeden. Anna had vaak meer pijn na een grote maaltijd, vooral als ze pittig had gegeten. Ze stapte over op kleine, lichte maaltijden verspreid over de dag, en het verschil was enorm. Waarom? Grote maaltijden zetten druk op je middenrif, wat je ademhaling kan bemoeilijken. Kies voor voedzaam maar licht verteerbaar voedsel, zoals groenten en peulvruchten. Zo voed je je lichaam zonder extra ongemak. Bonus: het kan ook je energie op peil houden, wat hard nodig is als je je niet lekker voelt.

Warmte en koude: wisselwerking voor verlichting

Hier een praktische tip die je waarschijnlijk meteen wilt proberen: afwisselend warmte en koude toepassen op pijnlijke zones. Stel, je hebt pijn bij je ribben door een val. Probeer eens een warmtekussen te gebruiken om je spieren te ontspannen, gevolgd door een coldpack om eventuele zwelling te verminderen. Dit deed wonderen voor Tim, die herstellende was van een kneuzing. Let er wel op dat je altijd een doek gebruikt tussen je huid en het koude of warme object om irritatie te voorkomen. Dit soort wisseltherapie kan soms meer doen dan je denkt.

Hydratatie: meer dan alleen dorstlesser

Laten we eerlijk zijn: de meesten van ons drinken niet genoeg water op een dag. Maar wat als ik je vertel dat goed gehydrateerd blijven essentieel is als je ademhalingspijn hebt? Neem bijvoorbeeld Ali, een marathonloper die last kreeg van een pijnlijke, droge hoest na een griepje. Hij ontdekte dat door simpelweg meer water te drinken zijn hoest minder werd en de pijn afnam. Hydratatie houdt je slijmvliezen vochtig, wat helpt om irritatie te verminderen. En als je het zat bent om alleen water te drinken, voeg dan een schijfje citroen toe voor een frisse boost.

Slapen in de juiste houding: een kwestie van hoogte

Na een lange dag wil je niets liever dan in bed kruipen, maar wat doe je als liggen een pijnlijke opgave is? Lisa had daar flink mee te kampen toen ze herstelde van een longontsteking. Haar gouden tip? Een extra kussen onder haar hoofd leggen om haar bovenlichaam iets omhoog te brengen. Dit gaf haar letterlijk meer ademruimte. Of je nu een verstelbaar bed hebt of gewoon een paar kussens opstapelt, het kan een wereld van verschil maken. Je slaapkwaliteit verbeteren is namelijk een essentieel onderdeel van zelfzorg.

Voeding: licht en makkelijk verteerbaar

Een overvolle maag en ademhalingspijn gaan niet goed samen. Vraag maar aan Joost, die na een uitgebreide maaltijd vaak het gevoel had dat hij nog moeilijker ademhaalde. Door over te stappen op kleinere, frequente maaltijden verspreid over de dag, voelde hij zich veel beter. Denk aan lichte gerechten zoals een salade met quinoa of een kom soep. Het voorkomt dat je middenrif onder druk komt te staan, waardoor je ademhaling soepeler verloopt. Soms zijn het die kleine aanpassingen in je eetpatroon die je net dat beetje extra lucht geven.

Pijnstillers: gebruik ze verstandig

Soms heb je net dat extra steuntje in de rug nodig om de dag door te komen. Neem Thomas, die na een gebroken rib nauwelijks normaal kon ademhalen. Op advies van zijn arts nam hij pijnstillers zoals paracetamol volgens voorschrift. Dat gaf hem niet alleen de ruimte om beter te ademen, maar ook om ‘s nachts eindelijk wat slaap te pakken. Belangrijk hierbij is om je aan de juiste dosering te houden. Meer is niet altijd beter, en pijnstillers zijn er om tijdelijk verlichting te bieden, niet als permanente oplossing. Raadpleeg je huisarts als je twijfelt over wat voor jou geschikt is.

Rust en zware inspanning vermijden: even gas terugnemen

We zijn gewend om altijd door te gaan, maar soms is even stilstaan het beste wat je kunt doen. Voor Eva was dat een harde les na een longontsteking. Ze probeerde haar oude ritme meteen op te pakken, maar dat verergerde haar ademhalingsklachten. Door bewust rust te nemen en zware inspanning te vermijden, gaf ze haar lichaam de kans om te herstellen. Een wandeling in plaats van hardlopen, een powernap in plaats van een overvolle agenda: het zijn kleine dingen die een groot verschil maken. Herstel is geen wedstrijd, en zelfzorg betekent ook luisteren naar je grenzen.

Warme douche of stoomruimte: een ademende oase

Wie houdt er nou niet van een warme douche? Voor Saskia was dat haar dagelijkse redding toen ze worstelde met een beklemmend gevoel in haar borst na een zware verkoudheid. Ze ontdekte dat de stoom in de badkamer haar ademhaling letterlijk op gang hielp. Het warme water ontspant niet alleen je spieren, maar de stoom opent ook je luchtwegen en maakt vastzittend slijm los. Heb je geen tijd voor een uitgebreide douche? Vul een kom met heet water, gooi er een paar druppels tea tree-olie in, leg een handdoek over je hoofd en inhaleer de stoom. Instant verlichting en het voelt nog luxe ook.

Prognose van pijn bij ademen: wat kun je verwachten?

Pijn bij het ademen klinkt heftig, en eerlijk is eerlijk: het kan je flink uit balans brengen. Gelukkig zijn er in de meeste gevallen goede vooruitzichten, vooral als je op tijd handelt. Maar de prognose hangt sterk af van de oorzaak, je algehele gezondheid en hoe snel je de juiste behandeling krijgt. Hier een uitgebreide blik op wat je kunt verwachten.

Milde oorzaken: snel herstel op de horizon
De meest voorkomende oorzaken van pijn bij het ademen – zoals spierpijn door hoesten of een lichte ribkneuzing – hebben vaak een uitstekende prognose. Binnen een paar dagen tot weken verdwijnen de klachten vanzelf of met minimale behandeling.

• Spierpijn door hoesten: Meestal binnen 7 tot 10 dagen volledig verdwenen. Wat rust en een pijnstiller zijn vaak genoeg.
• Lichte kneuzingen: Kunnen wat langer duren, soms tot 6 weken, maar zijn meestal zonder blijvende schade.
• Overbelasting door sporten: Vaak merk je binnen een week al verbetering, zeker als je je lichaam de tijd geeft om te herstellen.

Infecties: afhankelijk van de ernst
Bij infecties, zoals een longontsteking of bronchitis, speelt de ernst een grote rol.

• Milde infecties: Zoals een verkoudheid die doorslaat naar de longen, genezen meestal binnen 2 tot 3 weken met voldoende rust en ondersteuning (zoals antibiotica indien nodig).
• Longontsteking: Hier varieert het herstel. Jonge, gezonde mensen voelen zich vaak binnen 2 weken beter, maar volledig herstellen kan tot 6 weken duren. Bij ouderen of mensen met onderliggende aandoeningen kan dit maanden in beslag nemen.
• COVID-19 of andere zware virussen: Het herstel is grilliger en kan variëren van enkele weken tot maanden, afhankelijk van de ernst.

Chronische aandoeningen: een kwestie van management
Bij aandoeningen zoals astma, COPD of reuma is het doel om de klachten onder controle te krijgen en nieuwe episodes te voorkomen.

• Astma: Met de juiste medicatie en leefstijl is de prognose vaak goed. Veel mensen hebben lange perioden zonder klachten, maar het blijft een chronische aandoening.
• COPD: Helaas is COPD progressief. De pijn kan verminderen door medicatie en zuurstoftherapie, maar de focus ligt vooral op het vertragen van de achteruitgang.
• Reuma of auto-immuunziekten: Ontstekingsremmende behandelingen kunnen pijn en schade beperken. Met de juiste aanpak kun je een relatief normaal leven leiden, al zijn er ups en downs.

Trauma’s: geduld is een schone zaak
Bij gebroken ribben of ander letsel aan de borstkas moet je vaak geduld hebben. Het lichaam heeft tijd nodig om zichzelf te herstellen.

• Gebroken ribben: Deze genezen meestal binnen 6 tot 8 weken, maar de pijn kan eerder afnemen met goede pijnstilling en ademhalingsoefeningen.
• Gekneusde spieren: Dit kan wat sneller herstellen, vaak binnen 2 tot 4 weken, afhankelijk van hoe goed je rust en voorkomt dat je de blessure verergert.

Ernstige oorzaken: complex, maar niet zonder hoop
Bij ernstigere oorzaken, zoals een longembolie of kanker, hangt de prognose sterk af van hoe snel de diagnose wordt gesteld en hoe goed de behandeling aanslaat.

• Longembolie: Met snelle behandeling is de kans op herstel groot. Antistollingsmedicatie kan de bloedprop oplossen, en veel mensen herstellen binnen 3 tot 6 maanden, al blijft er soms littekenweefsel achter.
• Longkanker: De prognose varieert enorm en hangt af van het stadium waarin de kanker wordt ontdekt. Vroege opsporing kan leiden tot volledige genezing, terwijl in latere stadia de focus ligt op levensverlenging en comfort.
• Chronische longziekten door blootstelling aan stoffen: Hier draait het vooral om schade beperken. Met aanpassingen in je leefstijl en therapie kunnen klachten wel verminderen, maar volledig herstel is zeldzaam.

Psychosomatische pijn: een verrassend goede prognose
Bij pijn door stress, angst of hyperventilatie is de prognose over het algemeen heel goed. Als je leert om te gaan met de onderliggende triggers, verdwijnen de klachten vaak volledig.

• Ademhalingsoefeningen en therapie: Binnen enkele weken kunnen de klachten al afnemen als je actief werkt aan ontspanning en het doorbreken van negatieve patronen.
• Langdurige stress: Dit vraagt wat meer tijd, maar met de juiste begeleiding kun je een enorme verbetering zien binnen 3 tot 6 maanden.

Levenskwaliteit: wat kun je zelf doen?
Je hebt vaak meer invloed op je herstel dan je denkt. Een paar simpele stappen kunnen de prognose aanzienlijk verbeteren:

• Stoppen met roken: Dit is misschien wel de beste beslissing die je kunt nemen voor je longen.
• Beweeg verstandig: Lichte beweging, zoals wandelen of pilates, helpt je longen en spieren sterker te maken.
• Gezonde voeding: Zorg voor voldoende vitamines en mineralen om je lichaam te ondersteunen bij herstel.
• Wees alert: Trek op tijd aan de bel als klachten verergeren of aanhouden.

De kern van het verhaal
De prognose bij pijn bij ademen is in veel gevallen positief, zeker als je op tijd in actie komt. Milde klachten verdwijnen vaak vanzelf, en bij ernstigere oorzaken kan snelle behandeling veel doen. Je lijf is sterker dan je denkt – geef het de aandacht die het verdient, en je komt er sterker uit. Zoals een arts ooit zei: "Ademhalen is leven. Laat pijn je leven niet overnemen."

Preventie

Het eten van een gezond en gevarieerd dieet kan het risico op bepaalde aandoeningen die een pijnlijke ademhaling veroorzaken verminderen. Pijnlijke ademhaling voorkomen is echter niet altijd mogelijk. Sommige leefstijlinterventies kunnen echter helpen het risico op infecties en andere problemen die kunnen leiden tot pijnlijke ademhaling te verminderen. Deze zijn:

• stoppen met roken
• goede hygiëne betrachten, zoals regelmatig handen wassen
• jaarlijks een griepprik halen
• een evenwichtig en gezond dieet eten
• regelmatig sporten en voldoende bewegen
• genoeg slaap krijgen

Lees verder

• Pijn op de longen: bij diep inademen of pijn met hoesten
• Pijn aan middenrif: oorzaken en symptomen pijnlijk middenrif
• Gekneusde rib: symptomen en behandeling gekneusde ribben
• Pijn op de borst: links/rechts, pijn longen, hart, borstbeen
• Pijn op de borst: rechts, links, na eten en bij inademen