Last van galstenen

Wist u dat veel mensen galstenen hebben? Galstenen hoeven geen klachten te geven, maar als ze klachten geven kunt u er behoorlijk last van hebben.

De galblaas

De galblaas bevindt zich rechts in het lichaam onder de lever en is een peervormig orgaan. Via de galbuis is de galblaas verbonden met de lever en het eerste deel van de dunne darm (de twaalfvingerige darm). In de lever wordt gal afgescheiden en het gal wordt opgeslagen in de galblaas. Er kan ongeveer 30 tot 60ml gal opgeslagen worden in de galblaas. Gal zorgt ervoor dat de darmen vet beter kunnen opnemen doordat het gal het vet in hele kleine deeltjes opbreekt. In de galblaas wordt er water weggetrokken waardoor het gal indikt en een groene kleur krijgt. De hoeveelheid gal in de galblaas hangt af van de hoeveelheid vet die de darmen moeten verteren.

Gal bestaat uit de volgende onderdelen:

• water
• slijm
• galzouten (verkleinen de vetten)
• bilirubine (ontstaat bij de afbraak van rode bloedcellen en geeft de ontlasting de donkerbruine kleur),cholesterol (verachtige stof die o.a belangrijk is als bouwstof in het lichaam)

Wat zijn galstenen?

Bij galstenen wordt het gal wat teveel ingedikt en ontstaan er cholesterolkristallen. Deze kristallen gaan op den duur klonteren en vormen steentjes. Een galsteen bestaat voor 80% uit cholesterol en 20% pigmentstenen die bestaan uit kalkstenen en bilirubine. Ongeveer 30% van de bevolking heeft galstenen. Galstenen op zich geven geen klachten, pas als ze in de afvoergang terechtkomen ontstaan er klachten.

Symptomen van galstenen

Wanneer er sprake is van galstenen kunnen de volgende klachten optreden:

• Zeer pijnlijke en plotselinge aanvallen van pijn rechts boven in de buik. De aanval kan 1 tot 4 uur duren.
• Misselijkheid en braken (veelal tijdens een pijnaanval)
• Pijn uitstralend naar rug of rechterschouder
• Pijn ontstaat of verergert vaak bij een vettige maaltijd
• Als de afvoergang geblokkeerd is kan er geelzucht optreden
• Bij langdurige afsluiting krijgt de ontlasting een wittige kleur
• vervelend gevoel in de bovenbuik

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Vaak kan de arts aan de hand van de klachten al wel vaststellen of het om galstenen gaat. Om zekerheid te krijgen kan er een echo onderzoek gedaan worden of een MRI scan.

Behandeling van galstenen

Over het algemeen wordt de galblaas verwijderd. We kunnen prima zonder galblaas aangezien deze alleen als opslag dient. Soms wordt er geprobeerd met medicatie kleine stenen op te lossen. Helaas werkt dit lang niet bij alle mensen en natuurlijk kunnen er weer nieuwe stenen ontstaan. Een andere optie wanneer de steen in de galwegen zit is een operatie waarbij de arts met een slang via de mond naar de twaalfvingerige darm gaat. Hier kan hij de stenen verwijderen. Deze operatie werkt niet als de stenen in de galblaas zit en is ook minder effectief dan wanneer de galblaas verwijderd wordt.

Leven zonder galblaas

Aangezien de galblaas enkel dient als opslag kunnen we zonder galblaas. Zonder galblaas zal het gal rechtstreeks via de lever naar de darmen gaan. Na een operatie kunnen mensen korte tijd wat diarree of dunnere ontlasting hebben. Nadat het lichaam gewend is aan de situatie gaat dit weer over. Soms kunnen vette maaltijden wat zwaarder op de maag liggen.

Hoe voorkomt u galstenen?

Galstenen kunt u niet voorkomen. Wel is het belangrijk om op uw gewicht te letten en gevarieerd te eten.

Risicofactoren voor het krijgen van galstenen:

Galstenen komen vaak voor en kunnen in de familie zitten. Er wordt ook wel gesproken over de 4 f’s:

1. overgewicht (fat)
2. boven de 40 (forty)
3. vrouwelijk (female)
4. vruchtbaar/kinderen gebaard (fertile)

Ondanks dat dus vooral vrouwen risico lopen kunnen ook mannen zeker last krijgen van galstenen.