Galblaaskanker: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose
Galblaaskanker symptomen in een later stadium zijn pijn rechts onder de ribben, geelzucht, jeuk over het hele lichaam, licht gekleurde ontlasting, donker gekleurde urine, gewichtsverlies, verminderde eetlust en vermoeidheid. Galblaaskanker of galblaascarcinoom is een zeldzame aandoening. Galblaaskanker komt meer bij vrouwen dan bij mannen voor. 1 op de 2.000 mannen en 1 op de 800 vrouwen krijgt galblaaskanker. Vaak wordt het ontdekt tussen de leeftijd van 60-70 jaar. In veel gevallen wordt de ziekte pas in een ver gevorderd stadium ontdekt. De prognose is dan vaak infaust. De behandeling bestaat meestal uit een combinatie van chirurgie, radiotherapie en chemotherapie. Doordat galblaaskanker vaak in een laat stadium wordt ontdekt, gaat het vaak om palliatieve therapie. Een palliatieve behandeling is niet gericht op genezing, maar op het remmen van de ziekte, het verminderen of voorkomen van klachten. Risicofactoren voor het ontstaan van galblaaskanker zijn galstenen.
Ligging van de galblaas in het lichaam /
Bron: Decade3d - anatomy online/Shutterstock.comWat is galblaaskanker?
Kanker die begint in de galblaas
Galblaaskanker is kanker die begint in de galblaas. De
galblaas is een klein, peervormig orgaan rechtsboven in de buikholte, net onder de lever. De
lever produceert galvloeistof, die in de galblaas tijdelijk wordt opgeslagen en aldaar iets ingedikt. Gal is een digestief product ten behoeve van een goede vertering van vetten. De galblaas is in feite een opslagorgaan.
Zeldzame aandoening
Galblaascarcinoom is een zeldzame aandoening. Als galblaaskanker wordt ontdekt in een vroeg stadium, is de kans op genezing zeer goed. Vaak wordt galblaaskanker echter ontdekt in een laat stadium, wanneer de prognose vaak ongunstig is.
Moeilijk te diagnosticeren
Galblaascarcinoom is moeilijk te diagnosticeren, omdat een groot deel van de patiënten geen klachten of geen specifieke klachten heeft. Daardoor blijft galblaaskanker vaak gedurende langere tijd onopgemerkt.
Hoe vaak komt galblaaskanker voor?
In 2013 werd in Nederland bij 140 patiënten galblaaskanker vastgesteld. Vooral vrouwen krijgen galblaaskanker. De meeste mensen zijn tussen de 65 en 85 jaar wanneer galblaaskanker bij ze wordt vastgesteld.
Galblaaskanker symptomen
Vaak veroorzaakt galblaaskanker in een vroeg stadium geen duidelijke klachten. Als de patiënt al symptomen heeft, dan zijn dit vaak geen specifieke klachten. in een alter stadium kunnen de volgende symptomen ontstaan:
Roken is een risicofactor voor galblaaskanker /
Bron: WerbeFabrik, PixabayOorzaken en risicofactoren glasblaaskanker
Het is niet precies duidelijk waar galblaaskanker door wordt veroorzaakt; de ontstaanswijze is onduidelijk. Waarschijnlijk hangt galblaaskanker samen met de aanwezigheid van
galstenen. Andere risicofactoren zijn hoge leeftijd, poliepen in de galblaas en chronische cholecystitis (
galblaasontsteking), die meestal verband houdt met de aanwezigheid van galstenen. Voorts laat wetenschappelijk onderzoek een verband zien tussen overmatig lichaamsvet - vaak gelinkt aan
overgewicht - en het risico op galblaaskanker. Bovendien ontstaan galstenen sneller bij overgewicht en galstenen worden weer geassocieerd met galblaaskanker. Bij het ontstaan spelen vrouwelijke hormonen mogelijk ook een rol. Meer vrouwen dan mannen krijgen galblaaskanker. Roken en ongezonde voeding, zijn ook gelinkt aan galblaaskanker.
Onderzoek en diagnose
Allerlei soorten onderzoek
Naast
bloedonderzoek, kan allerlei beeldvormend onderzoek worden uitgevoerd, zoals echografie, computertomografie (CT) en Magnetic Resonance Imaging (MRI). Zo nodig kan de arts een ERCP (Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreatografie) uitvoeren, waarbij de arts met een endoscoop via de mond, slokdarm en maag in de galwegen kan kijken. Tijdens dit onderzoek kan de arts ook biopt nemen van een gezwel of een verdachte plek. Dit kleine stukje weefsel kan daarna worden onderzocht op de aanwezigheid van kwaadaardige cellen.
Differentiële diagnose
De symptomen van galblaaskanker kunnen veel gelijkenis vertonen met de volgende aandoeningen:
- acalculeuze cholecystitis of galblaasontsteking (acute cholecystitis bij iemand die geen galstenen heeft);
- acalculeuze cholecystopathie;
- alvleesklierkanker;
- ampullair carcinoom;
- carcinoom van de papil van Vater;
- cholangitis of galwegontsteking;
- cholecystitis of galblaasontsteking;
- choledochale cysten of galwegcysten;
- cholangiocarcinoom (galwegkanker);
- galwegziekte;
- leverabces;
- emfysemateuze cholecystitis;
- galblaas mucocele (een aandoening waarbij in de galblaas een slijmprop ontstaat);
- galblaas volvulus (steeldraai van de galblaas);
- galkoliek;
- galstenen (cholelithiasis)
- galwegobstructie;
- galwegstricturen;
- galwegtumoren;
- nieuwvormingen van de endocriene pancreas (hormoonvormende alvleesklier);
- pericholangitis;
- primair hepatisch carcinoom;
- primair scleroserende cholangitis; en
- primaire biliaire cholangitis.
Stadiering van galblaaskanker
De verschillende fasen van galblaaskanker zijn:
Stadium | Omschrijving |
Fase I | In dit stadium is galblaascarcinoom beperkt tot de binnenste lagen van de galblaas. |
Fase II | In dit stadium is de kanker uitgegroeid tot de buitenste laag van de galblaas en kan er sprake zijn van infiltratie van de nabijgelegen organen, zoals de lever, maag, darmen en alvleesklier. In dit stadium kunnen ook minder uitgebreide tumoren zich hebben verspreid naar nabijgelegen lymfeklieren. |
Fase III | In dit stadium is er sprake van een invasie van meer dan één van de nabijgelegen organen, of van de poortader of leverslagader. |
Fase IV | De laatste fase van galblaaskanker omvat tumoren van elk formaat die zich hebben verspreid naar verder gelegen gebieden in het lichaam. Galblaaskanker zaait meestal als eerste uit naar de lever, de longen en het buikvlies. |
Behandeling van galblaaskanker
De behandeling van galblaaskanker is afhankelijk van het stadium van de kanker, de algehele gezondheid van de patiënt en zijn of haar wensen.
Operatie
De meest toegepaste behandeling bij galblaaskanker, is een operatie waarbij de galblaas wordt verwijderd (galblaasresectie of cholecystectomie). Bij galblaaskanker zonder uitzaaiingen en wanneer de tumor niet is doorgegroeid in de lever, dan is er een goede kans op genezing. Patiënten kunnen zonder galblaas leven. Een operatie waarbij de galblaas en een deel van de lever wordt verwijderd, behoort ook tot de mogelijkheden indien er sprake is van doorgroei naar de lever. Het is niet duidelijk of adjuvante (aanvullende) behandelingen, zoals chemotherapie en radiotherapie, na een succesvolle operatie de kans vergroot dat de kanker niet terugkeert.
Radiotherapie (bestraling) /
Bron: Adriaticfoto/Shutterstock.comChemotherapie en bestraling
Wanneer de tumor niet volledig verwijderd kan worden, of als er uitzaaiingen zijn, kan behandeling met kankerremmende medicijnen (chemotherapie) toegepast worden. Radiotherapie behoort ook tot de mogelijkheden. Wanneer een galweg geblokkeerd wordt door een tumor, kan een stent (hol metalen buisje) geplaatst worden. Dit geeft verlichting van de klachten. Ook is een bypass mogelijk.
Prognose en overleving
Vanaf eind jaren 90 van de vorige eeuw is het aantal nieuwe patiënten met galblaaskanker sterk gedaald. Ook vertonen de sterftecijfers voor galblaaskanker al jaren een dalende tendens. Overleving na 5 jaar is 10%. Dit komt doordat galblaaskanker vaak in een laat stadium wordt vastgesteld.
Complicaties
Galblaaskanker is een zeldzame maar verraderlijke vorm van kanker die een reeks serieuze complicaties met zich mee kan brengen. Hoewel de galblaas een klein orgaan is, kan de impact groot zijn wanneer galblaaskanker toeslaat. Hier zijn de meest voorkomende complicaties waar je op moet letten:
Galwegblokkade
Een van de eerste complicaties die galblaaskanker veroorzaakt, is een blokkade in de galwegen. De tumor kan de galstroom blokkeren, wat ervoor zorgt dat gal zich ophoopt in de lever. Dit leidt tot geelzucht (een gele verkleuring van de huid en ogen), een van de meest herkenbare symptomen. Dit zorgt niet alleen voor ongemak, maar kan ook leverproblemen veroorzaken als het niet wordt aangepakt.
Verteringsproblemen
Doordat de galblaas een belangrijke rol speelt bij het afbreken van vetten, kan galblaaskanker het verteringsproces flink verstoren. Dit leidt tot klachten zoals misselijkheid, braken, een opgeblazen gevoel en buikpijn na het eten van vette maaltijden. Dit maakt het eten van zelfs de meest eenvoudige gerechten een uitdaging.
Gewichtsverlies en verminderde eetlust
Met al die spijsverteringsproblemen en misselijkheid verlies je vaak je eetlust. Gevolg? Ongewenst gewichtsverlies en een verzwakt lichaam, dat het nog moeilijker maakt om tegen de kanker te vechten. Ondervoeding kan hierdoor een serieuze complicatie worden.
Uitzaaiingen naar andere organen
Galblaaskanker kan zich, vooral in latere stadia, verspreiden naar omliggende organen zoals de lever, maag, darmen en zelfs de longen. Dit leidt tot nog complexere symptomen, zoals buikpijn, leverproblemen, of ademhalingsmoeilijkheden. De kanker kan hierdoor lastiger te behandelen worden.
Leverfalen
Door de nabijheid van de galblaas aan de lever, kan galblaaskanker uiteindelijk
leverfalen veroorzaken als de kanker zich uitbreidt naar dit cruciale orgaan. Leverfalen komt met symptomen zoals extreme vermoeidheid, verwarring, zwelling van de buik en benen, en een ophoping van toxines in het lichaam.
Ascites (vochtophoping in de buik)
Als galblaaskanker zich verspreidt naar de buikholte of de lever, kan er vochtophoping ontstaan in de buik, wat bekend staat als
ascites. Dit zorgt voor een gezwollen buik en kan ademhalingsproblemen veroorzaken omdat het vocht op je organen drukt.
Bloedingen
Tumoren in de galblaas kunnen soms kleine bloedingen veroorzaken in het spijsverteringskanaal. Dit merk je vaak pas als je bloed opmerkt in je ontlasting of als je bloedarmoede ontwikkelt. Hierdoor voel je je vermoeid, duizelig en verzwakt.
Verhoogde infectierisico's
Doordat galblaaskanker je immuunsysteem verzwakt en galwegen kwetsbaarder maakt, loop je een hoger risico op infecties. Denk aan galwegontstekingen, die je algehele gezondheid verder onder druk zetten en snelle medische interventie vereisen.
Lees verder