Galblaaskanker: Kanker in galblaas met buikpijn en geelzucht

De galblaas is verantwoordelijk voor de opslag van gal, een stof geproduceerd door de lever die nodig is voor het verteren van voedsel. Jaarlijks krijgen enkele honderden patiënten in Nederland en België de diagnose van galblaaskanker (galblaascarcinoom, galblaastumor). Bij galblaaskanker ontstaat kanker meestal in het slijmvlies van de galblaas, een klein orgaan net achter de lever. Buikpijn en geelzucht zijn de voornaamste symptomen van dit type kanker. Door deze niet-specifieke symptomen is het stellen van een diagnose van kanker in de galblaas moeilijk. De meeste patiënten krijgen daarom pas in een laat stadium de diagnose waardoor de vooruitzichten somber zijn. De behandeling gebeurt meestal met behulp van een combinatie van chirurgie, radiotherapie en chemotherapie, al is meestal enkel palliatieve therapie mogelijk.

• Epidemiologie van galblaaskanker
• Oorzaken van galblaaskanker
• Soorten kanker in de galblaas
• Risicofactoren voor galblaaskanker
• Symptomen van galblaaskanker
• Alarmsymptomen van galblaaskanker
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van galblaaskanker
• Prognose van galblaaskanker
• Complicaties van galblaaskanker
• Preventie van galblaaskanker

Epidemiologie van galblaaskanker

Galblaaskanker is een zeldzame vorm van kanker met een beperkte incidentie. Anno augustus 2024 wordt geschat dat de ziekte jaarlijks bij enkele honderden patiënten in Nederland en België wordt gediagnosticeerd. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en de incidentie neemt toe met de leeftijd.

Oorzaken van galblaaskanker

Galblaaskanker is een zeldzame vorm van kanker met een onbekende oorsprong. In de galblaas ontwikkelen zich door veranderingen in het DNA abnormale cellen. Deze cellen groeien snel, vermeerderen zich en vormen een tumor die groeit in de galblaas en zich mogelijk verspreidt naar andere lichaamsdelen.

Soorten kanker in de galblaas

Meestal ontstaat galblaaskanker in de kliercellen die het binnenoppervlak van de galblaas bedekken; dit type is gekend als een 'adenocarcinoom'. Een plaveiselcelcarcinoom (vorm van huidkanker) is ook mogelijk; hierbij start de kanker in de huidachtige cellen die de galblaas bedekken.

Risicofactoren voor galblaaskanker

Ondanks het feit dat de oorzaak van galblaaskanker onbekend is, zijn er verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van deze ziekte kunnen verhogen.

• andere galblaasziekten en aandoeningen: Enkele andere aandoeningen aan de galblaas verhogen mogelijk het risico op galblaaskanker zoals:
• beroepsmatige blootstelling aan chemische stoffen
• chronische galstenen: Mensen die in het verleden last hebben gehad van galblaaskanker, lopen een hoger risico om een tweede keer deze kanker te krijgen
• colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree)
• Crohn ileocolitis
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• dragers van tyfus (bacteriële infectie door besmette insectenbeet)
• een choledochale cyste
• een chronische galblaasontsteking (cholecystitis)
• een porseleingalblaas (verkalking van de galblaas)
• galblaaspoliepen
• geslacht: Vrouwen zijn in 70% van de gevallen aangetast.
• gewicht: Overgewicht vormt een grote risicofactor voor het ontwikkelen van de galblaaskanker.
• leeftijd: Naarmate mensen verouderen, neemt het risico toe op galblaaskanker.
• ongezonde voeding
• oestrogenen
• roken

Symptomen van galblaaskanker

Buikpijn, vooral in het rechter gedeelte van de buik (pijn boven de maagstreek), een gezwollen buik en geelzucht (icterus) zijn typerende kenmerken van galblaaskanker. Af en toe verschijnen voel- en/of zichtbare knobbels in de buik. Daarnaast komen ontlastings- en urineafwijkingen voor, want de patiënt heeft een lichtgekleurde ontlasting en donkergekleurde urine. Andere niet-specifieke symptomen zijn een algemeen ziek gevoel, een opgeblazen gevoel, een verlies van eetlust, jeuk, koorts, misselijkheid, onverklaarbaar gewichtsverlies, braken en vermoeidheid / kankervermoeidheid.

Alarmsymptomen van galblaaskanker

Alarmsymptomen van galblaaskanker zijn onder andere:

• Aanhoudende buikpijn die niet verdwijnt en vaak erger wordt.
• Geelzucht die plotseling optreedt en gepaard gaat met een gezwollen buik.
• Snelle achteruitgang van de gezondheid met onverklaarbaar gewichtsverlies, vermoeidheid en een algemeen ziek gevoel.
• Onverklaarbare koorts die niet verdwijnt.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

Het stellen van een diagnose voor galblaaskanker is niet eenvoudig. De galblaas ligt op een vrij verborgen plaats in het lichaam. Daarnaast zijn de meeste symptomen niet-specifiek waardoor de diagnose vaak pas in een laat stadium gebeurt, soms nadat de arts de galblaas verwijderd heeft voor een ander doeleinde zoals galstenen.

Een bloedonderzoek is nodig voor het beoordelen van de leverfunctie. Beeldvormende onderzoeken van de galblaas zijn tevens vereist zoals een echografie, een CT-scan en een MRI-scan. Nadat de galblaaskanker gediagnosticeerd is, moet de arts het kankerstadium bepalen, wat nodig is voor het kiezen van de behandeling en het voorspellen van de prognose. De arts zet hiervoor onder meer een CT-scan van de borstkas en buik, een echografie, een MRI-scan van de lever en een PET-scan in. Daarnaast voert de arts een kijkoperatie uit om uitzaaiingen op te sporen. Deze chirurgische ingreep is in medische termen gekend als een laparoscopie (inwendig kijkonderzoek van de buikholte). Het opsporen van verstoppingen in de galwegen is ook mogelijk met een beeldvormend onderzoek waarbij de arts kleurstof injecteert in de galwegen. Dit onderzoek gebeurt via endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie, magnetische resonantie cholangiografie en percutane transhepatische cholangiografie.

Differentiële diagnose

De diagnose voor galblaaskanker is niet eenvoudig, en daarom verwart de arts de symptomen van galblaaskanker wel eens met volgende aandoeningen:

• acalculeuze cholecystitis (galblaasontsteking zonder de aanwezigheid van galstenen)
• acalculeuze cholecystopathy
• alvleesklierkanker
• cholangitis (ontsteking van galwegen met koorts en buikpijn)
• cholecystitis (ontsteking van galblaas met buikpijn & koorts)
• choledochale cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam)
• een ampullair carcinoom (kanker op huid, in slijmvliezen en in organen)
• een carcinoom van de ampulla van Vater
• een cholangiocarcinoom (galwegkanker)
• een galwegziekte
• een leverabces
• een primair hepatisch carcinoom
• emfysemateuze cholecystitis
• galblaas mucocele
• galblaas volvulus
• galkoliek (buikpijn door galsteen die galweg blokkeert)
• galstenen (cholelithiasis)
• galwegobstructie (verstopping van de galwegen)
• galwegstricturen
• galwegtumoren
• nieuwvormingen van de endocriene pancreas
• pericholangitis
• primair scleroserende cholangitis
• primaire biliaire cholangitis (galwegaandoening met verschrompeling van de lever door littekenvorming)

Behandeling van galblaaskanker

Behandeling in een vroeg stadium

Galblaaskanker in een vroeg stadium wordt meestal behandeld met chirurgie. Hierbij verwijdert de arts de galblaas (cholecystectomie), en soms is het ook nodig om een deel van de lever en de galwegen te verwijderen. Na de operatie krijgt een patiënt vaak nog chemotherapie en/of radiotherapie om eventuele resterende kankercellen aan te pakken en om de kans op terugkeer van de kanker te verminderen.

Behandeling in een laat stadium

Wanneer galblaaskanker in een laat stadium is en uitzaaiingen heeft plaatsgevonden, worden palliatieve behandelingen toegepast omdat chirurgie de kanker niet meer kan genezen. Chemotherapie en radiotherapie zijn dan inzetbaar om de symptomen te verlichten en de levenskwaliteit te verbeteren. Daarnaast worden procedures uitgevoerd om symptomen van geblokkeerde galwegen te verlichten. De arts kan bijvoorbeeld een holle metalen buis in de galwegen plaatsen om deze open te houden, of een omleidingsoperatie uitvoeren rond de geblokkeerde galwegen.

Prognose van galblaaskanker

De vooruitzichten zijn bij de meeste patiënten somber omdat de diagnose vaak pas in een laat stadium wordt gesteld. Veel tumoren zijn dan al uitgezaaid, wat de overlevingskansen aanzienlijk verkleint. Bij een vroege diagnose en effectieve chirurgische ingreep zijn er echter betere kansen op herstel, hoewel dit afhangt van het stadium van de kanker en de algehele gezondheid van de patiënt.

Complicaties van galblaaskanker

De complicaties van galblaaskanker kunnen onder andere zijn:

• Uitzaaiingen naar andere organen zoals de lever, longen of buikvlies.
• Verstoppingen van de galwegen die leiden tot geelzucht en infecties.
• Pijn en ongemak door tumorgroei en druk op omliggende structuren.
• Voedingsproblemen door verminderde eetlust en verteringsefficiëntie.

Preventie van galblaaskanker

Hoewel er geen gegarandeerde manier is om galblaaskanker te voorkomen, zijn er enkele maatregelen die het risico kunnen verlagen:

• Gezonde voeding: Een dieet rijk aan groenten, fruit en vezels kan helpen.
• Gewichtsbeheersing: Overgewicht vermijden door gezonde eet- en leefgewoonten.
• Regelmatige controle: Voor mensen met risicofactoren zoals galstenen of chronische galblaasontstekingen kunnen regelmatige medische controles nuttig zijn.
• Vermijden van risicofactoren: Roken en blootstelling aan schadelijke chemische stoffen zoveel mogelijk vermijden.

Lees verder

• Acalculeuze cholecystitis: Galblaasontsteking zonder stenen
• Galblaaspijn: Oorzaken van pijn in en rond galblaas
• Galblaaspoliepen: Meestal goedaardige gezwellen in galblaas
• Kankerpijn: Oorzaken & types pijn en soorten pijnmedicatie
• Cholecystitis: Ontsteking van galblaas met buikpijn & koorts