Galblaaspijn: Oorzaken van pijn in en rond galblaas

De galblaas is een peervormige structuur die zich aan de rechterkant van het lichaam, net onder de lever bevindt. De galblaas is verbonden met de lever. De lever geeft gal af aan de galblaas. Gal is een geelbruine vloeistof die nodig is voor de vertering van vetten in de dunne darm. In een aantal omstandigheden is de galblaas niet in staat om zijn functie te voltooien en krijgt de patiënt te maken met galblaaspijn. Pijn in of rond de galblaas komt tot stand bij tal van aandoeningen, zoals onder andere een galblaasontsteking of galstenen. Ook het eten van bepaalde voedingsproducten veroorzaakt sneller problemen met de galblaas. Heel wat symptomen zijn hierbij mogelijk, zoals koorts, buikpijn en borstpijn. Een medicamenteuze behandeling, medische procedures en chirurgie zijn inzetbaar voor het behandelen van het onderliggend probleem. Een behandeling is noodzakelijk daar dit anders leidt tot diverse complicaties.

• Oorzaken galblaaspijn
• Risicofactoren van galstenen
• Symptomen: Buikpijn en koorts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van pijn in en rond galblaas
• Huisremedies
• Complicaties

Oorzaken galblaaspijn

Cholecystitis

Cholecystitis is de medische term voor ‘galblaasontsteking’. De ontsteking van de galblaas resulteert vaak uit galstenen die de galwegkanalen blokkeren. Ook andere galwegproblemen en tumoren in de galblaas leiden tot een verstopping van de galstroom. De patiënt ervaart hierbij ernstige pijn in het rechtergedeelte van de buik, pijn in de rechterschouder of rug, misselijkheid, braken en koorts.

Galstenen

Galstenen (biliaire calculi) ontstaan door onevenwichtigheden in het cholesterolniveau in het lichaam, alsook door een slecht werkende galblaas. Deze harde afzettingen in de galblaas zijn één tot enkele millimeter groot en veroorzaken normaal gezien geen problemen. Indien de galstenen echter de galwegen blokkeren, krijgt de patiënt galblaaspijn en galkoliek (buikpijn door galsteen die galweg blokkeert). Volgende klachten komen tot uiting bij galstenen: ernstige buikpijn, geelzucht (vergeling van de huid en ogen) en koorts.

Voedingsproducten

Volgens Livestrong.com leiden volgende voedingsmiddelen mogelijk tot pijn in en rond de galblaas:

• chips, koekjes en taarten
• eieren
• ijs
• mayonaise
• pittig voedsel
• pittige mosterd
• pizza
• rode hete chilipepers
• vet vlees zoals rundsvlees of varkensvlees
• vette oliën
• zeer zure vruchten
• zout
• zuivelproducten

Risicofactoren van galstenen

Diverse risicofactoren zijn bekend voor galstenen, die leiden tot galblaaspijn.

• Familiale geschiedenis: Erfelijkheid speelt een rol bij de ontwikkeling van galstenen.
• Medische aandoeningen bij kinderen: Een ruggengraatletsel, een geschiedenis van een buikoperatie, een verzwakt immuunsysteem en intraveneuze (in een ader) voeding bij kinderen, verhoogt de kans op galstenen.
• Metabolische aandoeningen: Diabetes mellitus (suikerziekte) en obesitas (zwaarlijvigheid) zijn risicofactoren voor het krijgen van galstenen en dus ook galblaaspijn.
• Nationaliteit: Mensen van Spaanse en Noord-Europese afkomst hebben een hoger risico op het ontwikkelen van galstenen dan mensen van Aziatische en Afrikaanse afkomst.
• Vrouwen: Galstenen treden vaker op bij vrouwen, vooral bij een zwangerschap en bij vrouwen die na de menopauze hormoonvervangende therapie krijgen.
• Andere risicofactoren: ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn), een beenmerg- of orgaantransplantatie, chronische hemolytische anemie voortijdige afbraak van rode bloedcellen), sikkelcelanemie, het consumeren van hoge hoeveelheden ijzer, levercirrose en het metabolisch syndroom.

Symptomen: Buikpijn en koorts

Diverse mogelijke klachten komen tot stand. De pijn is intermitterend (met tussenpozen) of constant en mild tot ernstig. Verder is de pijn enkel geassocieerd met buikpijn, maar uitstralende pijn naar de rug behoort ook tot de mogelijkheden. Het is voor de arts interessant om te weten welke symptomen geassocieerd zijn met de pijn in of rond de galblaas om de juiste oorzaak hiervan te bepalen.

Acalculeuze cholecystitis

Bij acalculeuze cholecystitis zijn geen galstenen aanwezig. Deze ontsteking van de galblaas is vooral een complicatie van andere problemen zoals een trauma of brandwonden. Patiënten hebben ernstige symptomen en lijken erg ziek.

Acute cholecystitis

Bij acute cholecystitis is de galblaas plots (op enkele uren tijd) ontstoken. Dit komt vaak door een galsteen die het galwegkanaal blokkeert. Ernstige en stabiele pijn die langer aanhoudt dan galkoliek, komt hierbij voor. Verder is de pijn gevoelig en pijnlijk bij beweging of bij het hoesten. Acute cholecystitis kenmerkt zich door zweten, misselijkheid, braken, koorts, koude rillingen en een opgeblazen gevoel.

Acute ontsteking aan de alvleesklier

Wanneer de alvleesklier plots ontstoken is, ontstaat ernstige buikpijn (voelbaar onder de ribben). De pijn van acute pancreatitis verergert veelal binnen enkele dagen. Verder is de pijn bij pancreatitis eveneens voelbaar in de rug. Misselijkheid en braken zijn andere symptomen die hierbij optreden.

Cholangitis

Een ontsteking van de galwegen is in medische termen gekend als ‘cholangitis’. Veelal is dit te wijten aan bacteriën uit de dunne darm die zijn opgeklommen (opstijgende cholangitis). Vaak voorkomende tekenen van een galwegontsteking zijn onder meer buikpijn in het rechter bovenste kwadrant, een lage bloeddruk (hypotensie), koorts en geelzucht. Wanneer mentale veranderingen ontstaan, zoals verwardheid, wijst dit mogelijk op sepsis (bloedvergiftiging), hetgeen een noodsituatie is.

Galblaaskoliek

Plotselinge, snel toenemende pijn in het bovenste buikgedeelte is gekend als ‘galblaaskoliek’. Soms verspreidt deze pijn zich naar andere buikgebieden. Deze galblaaskoliek houdt veelal één tot vijf uur aan maar bij sommige patiënten is de pijn slechts enkele minuten aanwezig. De consumptie van vet voedsel is een veel voorkomende uitlokkende factor van galblaaskoliek, en gaat vaak gepaard met misselijkheid en braken.

Andere symptomen

Andere symptomen van pijn aan de galblaas omvatten

• acute buikpijn (een acute buik)
• borstpijn
• een gezwollen buik
• een kleiachtige lichtgekleurde ontlasting
• een licht gevoel in het hoofd
• een matige, scherpe of krampachtige pijn
• geelzucht
• koorts met koude rillingen
• kortademigheid
• misselijkheid en overgeven
• pijn die naar de rug of tussen de schouderbladen uitstraalt
• pijn die verslechtert na het eten van een maaltijd vooral vette maaltijden
• pijn in de buik en dit in het rechter bovenkwadrant
• verhoogde pijn bij een diepe ademhaling
• zure reflux, indigestie (maagklachten na het eten of drinken) en winderigheid
• zwakte
• zweten

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt de patiënt over het soort, de ernst en de locatie van de pijn. De arts palpeert (betast) daarna voorzichtig het pijnlijk gebied van de buik om een idee te krijgen over het soort pijn. Scherpe pijn wijst bijvoorbeeld op acute cholecystitis. Verder test de arts de patiënt op het ‘teken van Murphy’. De patiënt gaat hierbij op de rug liggen en ademt diep in. Wanneer de arts de galblaas vervolgens palpeert en de patiënt heeft pijn, dan wijst dit duidelijk op een galblaasprobleem.

Diagnostisch onderzoek
De arts voert meerdere beeldvormende onderzoeken uit voor het bepalen van de oorzaak van de pijn aan de galblaas.

• een bloedonderzoek
• een cholangiografie (röntgenfoto van de galwegen)
• een echografie van de buik
• een endoscopische echografie (de arts maakt een echografie vanuit het lichaam door het plaatsen van een flexibele buis met een kleine ultrageluidssonde in de mond die vervolgens leidt naar de darmen)
• een endoscopische retrograde cholangiopancreatografie (ERCP) (inwendig kijkonderzoek van de galwegen en het pancreas)
• een HIDA-scan (cholescintigrafie) (radiografisch onderzoek van de galwegen en de lever)
• een magnetische resonantiecholangiopancreatografie (MRCP) (brengt de galwegen en pancreaskanalen in beeld)
• een röntgenfoto van de buik

Behandeling van pijn in en rond galblaas

De behandeling van galblaaspijn is erg afhankelijk van de onderliggende oorzaak, alsook van de frequentie en intensiteit van de pijn.

Medicatie
Soms zet de arts medicijnen in. Veroorzaakt een bacteriële infectie galblaaspijn, dan gebruikt de arts antibiotica in om deze infectie te bestrijden. Pijnstillers in de vorm van NSAID’s (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) zijn inzetbaar wanneer een patiënt een operatie nodig heeft. Verder zijn andere krachtige pijnstillers zoals morfine soms nodig, al probeert de arts dit te voorkomen door het verslavend effect. Een ander medicijn is ‘ursodeoxycholzuur’. Dit medicijn, dat de patiënt oraal (via de mond) inneemt, helpt bij kleine galstenen en vermindert de klachten van galblaaspijn.

Medische procedure

Soms moet de arts een medische procedure inzetten. Chemotherapie en radiotherapie zijn nodig wanneer galblaaspijn toe te schrijven is aan galblaaskanker. Door deze kankerbehandelingen komt kanker minder snel terug. Soms is extracorporale shock-wave lithotripsie nodig. Hierbij gebruikt de arts schokgolven om kleine galstenen te vergruizen. Af en toe zet hij chemicaliën in die dan direct in de galblaas terechtkomen via een injectie.

Chirurgie

Verder is soms een operatie nodig om de galblaas te verwijderen, hetgeen in medische termen gekend is als ‘cholecystectomie’. De arts verkiest een laparoscopische cholecystectomie want via deze techniek maakt hij maar een klein sneetje in het lichaam waardoor de operatiewonde kleiner is, minder snel infecties ontstaan en de patiënt sneller herstelt.

Huisremedies

Intense buikpijn vereist zo snel mogelijk medische hulp. Goedaardige galblaaspijn is te verhelpen met enkele huismiddelen zoals:

• een vermindering van vet in de voeding
• koffie drinken
• pepermunt, alfalfa, appelciderazijn
• regelmatige lichaamsbeweging

Verder zijn enkele alternatieve voorhanden voor de voedingsproducten die sneller leiden tot galblaaspijn zoals:

• bevroren fruitrepen
• gedroogde of verse vruchten
• groene paprika
• ketchup
• mager vlees zoals vis, kalkoen en kip is een betere optie
• mosterdsaus die niet pittig is
• vetvrije yoghurt

Complicaties

Complicaties van galblaaspijn omvatten:

• een afname in de kwaliteit van het leven
• een galbuisblokkering
• elektrolytafwijkingen
• ernstige infecties zoals empyeem en gangreen (afsterven van weefsel) van de galblaas
• galblaaskanker
• gewichtsverlies
• ongemak tijdens het eten
• pancreatitis
• peritonitis (ontsteking van het buikvlies door infectie in de buikholte)

Lees verder

• Cholecystitis: Ontsteking van galblaas met buikpijn & koorts
• Cholangitis: Ontsteking van galwegen met koorts en buikpijn
• Galblaaskanker: Kanker in galblaas met buikpijn en geelzucht
• Acalculeuze cholecystitis: Galblaasontsteking zonder stenen
• Galblaaspoliepen: Meestal goedaardige gezwellen in galblaas