Acalculeuze cholecystitis: Galblaasontsteking zonder stenen
Acalculeuze cholecystitis is een zeldzame maar ernstige galblaasaandoening waarbij de wand van de galblaas ontstoken is. In tegenstelling tot andere vormen van cholecystitis, zijn bij acalculeuze cholecystitis geen galstenen aanwezig. Patiënten presenteren zich vaak met vage symptomen zoals buikpijn in de rechterbovenbuik, misselijkheid, en soms boeren. Deze potentieel levensbedreigende aandoening vereist een snelle behandeling, meestal door chirurgische verwijdering van de galblaas. Ondanks snelle medische interventie zijn de vooruitzichten van deze galblaasaandoening vaak niet gunstig.
Epidemiologie van acalculeuze cholecystitis
Acute acalculeuze cholecystitis vertegenwoordigt 2-15% van de gevallen van acute
cholecystitis. Deze vorm van cholecystitis komt voornamelijk voor bij ernstig zieke patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen, met name op de intensive care.
Oorzaken van acalculeuze cholecystitis
Acalculeuze cholecystitis ontstaat meestal door een combinatie van factoren die leiden tot ischemie (onvoldoende bloedtoevoer) en stasis (stilstand van gal) in de galblaas. Mogelijke oorzaken zijn:
- Onvoldoende bloedtoevoer naar de galblaaswand door lage bloeddruk of vasculaire aandoeningen.
- Cholestase (galstuwing), wat kan optreden door langdurige inactiviteit van de galblaas, bijvoorbeeld door vasten of langdurige parenterale voeding.
- Systemische infecties die leiden tot een verstoorde functie van de galblaas.
- Directe schade aan de galblaas door trauma, uitgebreide operaties of brandwonden.
Risicofactoren van acalculeuze cholecystitis
Verschillende factoren kunnen het risico op het ontwikkelen van acalculeuze cholecystitis verhogen:
Symptomen van acalculeuze cholecystitis
Patiënten met acalculeuze cholecystitis vertonen vaak een acuut begin van symptomen, waaronder:
Symptomen kunnen subtiel zijn en vaak moeilijk te onderscheiden van andere oorzaken van abdominale pijn, vooral bij ernstig zieke patiënten.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
Een gedetailleerde
medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek zijn essentieel voor de diagnose. Patiënten kunnen een vergrote en pijnlijke galblaas hebben, en vaak vertonen ze tekenen van sepsis.
Diagnostisch onderzoek
Om de diagnose acalculeuze cholecystitis te bevestigen, gebruikt de arts verschillende beeldvormende technieken:
- Echografie: De eerste keus voor beeldvorming. Een verdikte galblaaswand (>3,5 mm) kan wijzen op cholecystitis.
- HIDA-scan: Dit nucleair geneeskundig onderzoek beoordeelt de galblaasfunctie en kan galstasis identificeren.
- CT-scan: Wordt vaak gebruikt om complicaties zoals gangreen of perforatie van de galblaas uit te sluiten.
- Bloedonderzoek: Patiënten vertonen vaak een verhoogd aantal witte bloedcellen, maar dit is niet altijd aanwezig.
Differentiële diagnose
Bij het stellen van de diagnose moeten andere aandoeningen die vergelijkbare symptomen veroorzaken worden overwogen, zoals:
Behandeling van acalculeuze cholecystitis
Chirurgische behandeling
De voorkeursbehandeling van acalculeuze cholecystitis is een
laparoscopische cholecystectomie, waarbij de galblaas via een minimaal invasieve ingreep wordt verwijderd. Als laparoscopie niet mogelijk is, bijvoorbeeld vanwege complicaties of contra-indicaties, kan een open cholecystectomie worden overwogen.
Conservatieve behandeling
Bij patiënten die niet geschikt zijn voor een operatie, kan tijdelijke drainage van de galblaas via een percutane cholecystostomie overwogen worden. Deze ingreep verlicht de druk en ontsteking in de galblaas en kan dienen als overbrugging naar een definitieve chirurgische ingreep.
Prognose van acalculeuze cholecystitis
De prognose van acalculeuze cholecystitis is over het algemeen ongunstig, vooral bij ernstig zieke patiënten. De sterftecijfers liggen rond de 10-30%, afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de snelheid van behandeling. Patiënten kunnen complicaties ontwikkelen zoals
acute respiratory distress syndrome (ARDS), multiorgaanfalen, en sepsis. Herstel kan langdurig zijn, en patiënten bereiken mogelijk nooit volledig functioneel herstel.
Complicaties van acalculeuze cholecystitis
Mogelijke complicaties van acalculeuze cholecystitis zijn:
- Gangreen van de galblaas: Door de ernstige ontsteking kan het weefsel van de galblaas afsterven.
- Perforatie van de galblaas: Dit kan leiden tot peritonitis, een levensbedreigende ontsteking van het buikvlies.
- Sepsis en septische shock: Als de infectie zich door het lichaam verspreidt, kan dit leiden tot levensbedreigende complicaties.
- Abcesvorming: Infectie kan leiden tot de vorming van abcessen rond de galblaas.
Preventie van acalculeuze cholecystitis
Er zijn geen specifieke maatregelen om acalculeuze cholecystitis te voorkomen. Echter, bij risicopatiënten, vooral die op de intensive care liggen, is het belangrijk om aandacht te besteden aan galblaasfunctie en mogelijke tekenen van galstasis. Vroegtijdige interventie bij tekenen van galstasis, zoals cholestase, kan helpen om de ontwikkeling van acalculeuze cholecystitis te voorkomen.
Lees verder