Acalculeuze cholecystitis: Galblaasontsteking zonder stenen

Acalculeuze cholecystitis is een zeldzame maar ernstige galblaasaandoening waarbij de wand van de galblaas ontstoken is. In tegenstelling tot andere vormen van cholecystitis, zijn bij acalculeuze cholecystitis echter geen galstenen aanwezig. De patiënt presenteert zich met vage symptomen zoals bijvoorbeeld buikpijn in de rechterbovenhoek, misselijkheid en boeren. Deze mogelijk levensbedreigende aandoening behandel de arts met een chirurgische verwijdering van de galblaas. Ondanks een snelle behandeling zijn de vooruitzichten van deze galblaasaandoening meestal niet goed.

• Epidemiologie van ontsteking van galblaas
• Oorzaken van acalculeuze cholecystitis
• Risicofactoren van galblaasaandoening
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van galblaasontsteking zonder galstenen
• Prognose en complicaties

Epidemiologie van ontsteking van galblaas

Acute acalculeuze cholecystitis vertegenwoordigt 2-18% van de gevallen van acute cholecystitis.

Oorzaken van acalculeuze cholecystitis

Een aantal patiënten kampt met een chronische ontsteking in de galblaaswand. Vaak is een galblaasontsteking het gevolg van galstenen (harde afzettingen in galblaas met galkoliek), maar bij acalculeuze cholecystitis zijn er geen galstenen aanwezig. Onvoldoende bloeding naar de weefsels van de galblaas en cholestase (galstuwing door vernauwing van galwegen) zijn mogelijke oorzaken van de galblaasaandoening.

Risicofactoren van galblaasaandoening

Enkele risicofactoren zijn bekend voor acalculeuze cholecystitis:

• congestief hartfalen
• een beroerte
• een chronische ziekte zoals diabetes mellitus (suikerziekte), hypertensie (verhoogde bloeddruk), atherosclerotische ziekte (slagaderverkalking), obesitas (zwaarlijvigheid)
• een grote operatie
• een hartaanval
• een schok
• een uitgebreid trauma
• ernstige brandwonden
• gelijktijdige behandeling met opioïden (sterke geneesmiddelen die pijn verlichten)
• geslacht: Mannen zijn drie keer vaker dan vrouwen getroffen.
• kanker
• langdurig vasten
• leeftijd: kinderen en ouderen
• overdrukventilatie (PPV)
• sepsis (bloedvergiftiging)
• totale parenterale voeding (TPN)
• vasculitis (bloedvatontsteking)

Symptomen

Patiënten met acalculeuze cholecystitis vertonen een abrupt begin van de symptomen met pijn in de rechterbovenbuik en soms ook uitstralende schouderpijn. Misselijkheid, braken, voedselintoleranties (vooral voedingsmiddelen met een hoog vetgehalte), een opgeblazen gevoel, boeren en koorts zijn soms ook aanwezig.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Een medische voorgeschiedenis en een lichamelijk onderzoek van de patiënt zijn nodig. Mogelijk heeft de patiënt een voelbare opgezette galblaas. Deze patiënten presenteren zich als zeer ziek, mogelijk septisch.

Diagnostisch onderzoek

De arts zet bij deze galblaasaandoening een HIDA-scan (radiografisch onderzoek van de galwegen en lever) in om de werking van de galblaas te controleren. Een echografie van de galblaas is ook nuttig. Als dit beeldvormend onderzoek een verdikte galblaaswand van meer dan 3,5 mm vertoont, is dit mogelijk te wijten aan cholecystitis. De diagnose acute acalculeuze cholecystitis is vaak te stellen met een echografie van de buik. Ook een CT-scan is inzetbaar om de diagnose te stellen. Een bloedonderzoek kan ook nuttig zijn. Het aantal witte bloedcellen van deze patiënten is meestal, maar niet altijd, verhoogd.

Differentiële diagnose

Volgende differentiële diagnoses zijn bekend voor acalculeuze cholecystitis:

• acute cholecystitis
• cholangitis (galwegontsteking met koorts en buikpijn)
• hepatitis (leverontsteking)
• pancreatitis (alvleesklierontsteking)

Behandeling van galblaasontsteking zonder galstenen

Chronische acalculeuze cholecystitis behandelt de arts op dezelfde manier als cholecystitis met galstenen. Een laparoscopische cholecystectomie (chirurgische verwijdering van de galblaas door middel van een laparoscopie) is de voorkeursbehandeling. Een open cholecystectomie is ook uitvoerbaar als er een contra-indicatie is voor laparoscopische chirurgie.

Prognose en complicaties

Patiënten met acalculeuze cholecystitis zijn vaak erg ziek en liggen op de ziekenhuisafdeling intensieve zorgen. De uitkomst van patiënten met acalculeuze cholecystitis bedraagt circa 10% ondanks een optimale behandeling. Deze patiënten ontwikkelen vaak fulminante sepsis, acute respiratory disterss syndrome (ernstige longaandoening), multiorgaanfalen en hebben ook een hoge incidentie van hersen- en bloedvatproblemen. De vooruitzichten zijn meestal niet zo goed. Wanneer patiënten deze aandoening overleven, hebben ze een langdurige herstelperiode nodig maar bereiken ze nooit volledig een functioneel herstel.

Lees verder

• Galaandoeningen: Soorten ziekten aan galblaas en galwegen
• Cholecystitis: Ontsteking van galblaas met buikpijn & koorts
• Cholestase: Galstuwing door vernauwing van galwegen
• Galblaaspijn: Oorzaken van pijn in en rond galblaas
• Galkoliek: Buikpijn door galsteen die galweg blokkeert