Trichomoniasis: Seksueel overdraagbare aandoening

Trichomoniasis is een veel voorkomende seksueel overdraagbare aandoening die veroorzaakt wordt door een parasiet. Veel patiënten vertonen geen symptomen. De meeste mannen hebben geen of slechts milde symptomen, maar kunnen de infectie wel overdragen. Bij vrouwen veroorzaakt de parasiet vaginitis (ontsteking van het slijmvlies van de vagina) en cervicitis (ontsteking van het slijmvlies van de baarmoederhals). Kenmerkend hierbij is een stinkende vaginale afscheiding. Een laboratoriumonderzoek bevestigt de diagnose van trichomoniasis. De aandoening is meestal succesvol te behandelen met antibiotica. Een correct gebruik van latex condooms vermindert het risico op een trichomonasinfectie, maar elimineert het niet volledig.

• Epidemiologie seksueel overdraagbare aandoening
• Oorzaken: Parasiet Trichomonas
• Risicofactoren
• Symptomen: Stinkende afscheiding uit vagina bij vrouwen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via antibiotica
• Prognose is uitstekend
• Complicaties Trichomoniasis-infectie
• Preventie infectie met trichomoniasis

Epidemiologie seksueel overdraagbare aandoening

De Wereldgezondheidsorganisatie schat de wereldwijde incidentie van trichomonasinfecties op meer dan 170 miljoen gevallen per jaar. Vrouwen worden vaker getroffen dan mannen. De parasiet komt vaker voor bij oudere vrouwen en vrouwen van Afro-Amerikaanse afkomst. Spaanse vrouwen en vrouwen met een blanke huidskleur worden minder vaak getroffen door trichomoniasis.

Oorzaken: Parasiet Trichomonas

Protozoa (parasieten)

Trichomonas is een geslacht van parasitaire protozoa (flagellaten). Protozoa zijn ééncellige organismen die problemen kunnen veroorzaken in verschillende delen van het lichaam, waaronder de vagina. Trichomonas vaginalis leeft parasitair in de vagina en veroorzaakt dan een stinkende vaginale afscheiding. Deze seksueel overdraagbare aandoening infecteert echter de handen, mond of anus niet.

Overdracht

De verspreiding van trichomonas vaginalis gebeurt voornamelijk via seksueel contact. De parasiet hecht zich aan plaveiselepitheel en infecteert zo de vagina en urethra (plasbuis). Bij besmette moeders kan de baby de infectie oplopen tijdens de geboorte.

Risicofactoren

Risicofactoren voor trichomoniasis zijn onder meer:

• meerdere seksuele partners
• onbeschermde seks (zonder condoom)
• een voorgeschiedenis van andere seksueel overdraagbare aandoeningen
• een zwakke immuunrespons
• een hoge leeftijd bij vrouwen

Symptomen: Stinkende afscheiding uit vagina bij vrouwen

De ernst van de symptomen varieert en hangt vermoedelijk samen met de leeftijd en de algemene gezondheid van de patiënt. Bij ongeveer 70% van de patiënten zijn er geen symptomen van trichomoniasis.

Vrouwen

Geïnfecteerde vrouwen zijn soms asymptomatisch, maar vertonen meestal symptomen die optreden 5 tot 28 dagen na de besmetting (incubatietijd). Het belangrijkste symptoom is vaginitis. De meest voorkomende klachten zijn een stinkende, dunne tot schuimige vaginale afscheiding, die wit (witte vaginale afscheiding), geel (gele vaginale afscheiding), groenachtig (groene vaginale afscheiding) of grijs (grijze vaginale afscheiding) kan zijn. Dit gaat gepaard met lokale irritatie, een brandend gevoel in de vagina, vaginale jeuk en/of roodheid van de vagina en vaginawand. De vrouw kan ook pijn ervaren tijdens de geslachtsgemeenschap en pijn bij het plassen (dysurie). De ontsteking kan ook de baarmoederhals aantasten, wat leidt tot cervicitis, gepaard gaande met abnormale vaginale bloedingen en afscheiding. Een kenmerkend beeld hierbij is de zogenaamde 'aardbeiencervix', waarbij de baarmoederhals kleine bloedingen vertoont. In zeldzame gevallen treedt lagere buikpijn op.

Mannen

Mannen hebben meestal geen symptomen, maar de volgende symptomen kunnen optreden:

• een branderig gevoel bij het plassen
• pijnlijke zaadlozing
• een witte afscheiding uit de urethra
• irritatie aan de penis
• frequent, pijnlijk of moeilijk urineren

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen bij trichomoniasis die medische aandacht vereisen, zijn:

• aanhoudende, stinkende vaginale afscheiding
• pijn bij geslachtsgemeenschap of urineren
• abnormale vaginale bloedingen
• buikpijn
• symptomen van andere seksueel overdraagbare aandoeningen

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De diagnose kan niet worden gesteld op basis van klinische symptomen alleen. De arts voert een microscopisch onderzoek uit van een druppel vaginale afscheiding (uitstrijkje), verkregen met een wattenstaafje. Dit toont in 40-80% van de vrouwelijke patiënten de karakteristieke beweging van zwemmende protozoa. Bij mannen zijn soortgelijke preparaten van de urethra slechts in 30% van de gevallen positief. Een celkweek van de baarmoederhals biedt een nauwkeurigheid van 60-80%. Vaak laat de arts het uitstrijkje ook controleren op andere seksueel overdraagbare aandoeningen, aangezien trichomoniasis sterk geassocieerd is met gonorroe, chlamydia en andere soa's.

Differentiële diagnose

Bij het stellen van de diagnose van trichomoniasis wil de arts ook andere aandoeningen uitsluiten:

• appendicitis
• bacteriële vaginose
• balantidiasis
• blaasontsteking
• candidiasis
• chlamydia
• epididymitis
• gonorroe
• prostatitis
• salpingitis
• uretritis
• vaginitis

Behandeling via antibiotica

De behandeling van trichomoniasis gebeurt met orale antibiotica, die de parasieten doden. Ook kan lokale antibiotische therapie met crème nuttig zijn. Wanneer de infectie zich buiten de vagina bevindt, kan het moeilijker zijn om deze uit te roeien, wat kan leiden tot herinfecties. Mannelijke partners moeten ook behandeld worden, vooral omdat zij vaak asymptomatisch zijn maar wel de infectie kunnen doorgeven.

Prognose is uitstekend

De prognose is zeer goed, aangezien 90-95% van de patiënten volledig herstelt met een antibioticakuur.

Complicaties Trichomoniasis-infectie

Trichomoniasis verhoogt het risico op het krijgen of verspreiden van andere soa's, zoals hiv. Ongeveer 20% van de patiënten ervaart herinfectie binnen drie maanden na behandeling. Ook moet de patiënt geslachtsgemeenschap vermijden totdat alle symptomen verdwenen zijn, meestal na ongeveer een week. Zonder behandeling kan trichomoniasis een chronisch karakter aannemen. Bij zwangere vrouwen verhoogt trichomoniasis het risico op vroeggeboorte, laag geboortegewicht of een miskraam.

Preventie infectie met trichomoniasis

Trichomoniasis is te voorkomen door het gebruik van latex condooms. Aangezien de parasiet alleen de vagina en urethra infecteert, biedt condoomgebruik tijdens vaginale seks de beste bescherming. Geslachtsgemeenschap vermijden totdat de behandeling succesvol is afgerond, vermindert ook het risico op verspreiding. Tot slot voorkomt het beperken van het aantal seksuele partners een infectie met trichomoniasis.