Lichen simplex chronicus: Huidziekte met jeuk door krabben

Lichen simplex chronicus: Huidziekte met jeuk door krabben Lichen simplex chronicus is een veel voorkomende huidaandoening die tot stand komt na het veelvuldig en chronisch krabben of wrijven aan de huid. De primaire jeuk ontstaat door een huidziekte of door andere omgevingsfactoren. Door het krabben ontstaan diverse mogelijke huidreacties die vooral gekenmerkt zijn door hevige jeuk en een ruw, leerachtig uiterlijk. De behandeling is voornamelijk gericht op het verminderen van de jeuk en het verkleinen en verminderen van de letsels zodat de patiënt minder gaat krabben. Dit gebeurt door middel van medicijnen, maar een behandeling van de eventueel onderliggende problemen van de huidaandoening zijn ook nodig. De vooruitzichten voor behandelde patiënten zijn variabel. De huidziekte gaat tot slot gepaard met enkele complicaties.

Synoniemen lichen simplex chronicus

Andere termen die gebruikt worden in de medische literatuur zijn:
  • neurodermatitis circumscripta
  • neurodermitis circumscripta
  • nodulaire prurigo
  • ziekte van Vidal

Epidemiologie huidziekte

De exacte frequentie is volgens Emedicine niet bekend in de algemene bevolking, maar mogelijk lijdt wel 12% van de oudere bevolking aan de huidziekte. Mensen van Aziatische en zwart-Afrikaanse afkomst zijn vaker getroffen door lichen simplex chronicus. De ziekte is zeldzaam bij adolescenten. Kinderen en ook ouderen die vaak chronische herhalende bewegingen maken en niet kunnen stoppen met krabben aan bijvoorbeeld insectenbeten, zijn het vaakst aangetast. Vrouwen zijn vaker dan mannen aangetast door de huidziekte. De meeste patiënten zijn tot slot tussen de dertig en vijftig jaar oud wanneer ze de diagnose krijgen.

Oorzaken huidaandoening

Het is anno oktober 2020 niet goed duidelijk wat de oorzaak is van lichen simplex chronicus. De symptomen komen wel tot stand na herhaald krabben en wrijven, die ontstaat door gelokaliseerde jeuk. De primaire jeuk is het gevolg van:
  • acne keloidalis nuchae
  • atopisch eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid)
  • contacteczeem zoals bijvoorbeeld kledij die de huid irriteert
  • een insectenbeet
  • een schimmelinfectie
  • lichen planus (symptomen aan mond, huid en geslachtsorganen)
  • littekens (bijvoorbeeld traumatisch, postherpetisch / zoster)
  • neuropathie (radiculopathie) zoals bijvoorbeeld brachioradialis pruritus
  • psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
  • veneuze eczeem
  • veneuze insufficiëntie en asteatotisch eczeem (huidaandoening met bleekrode barstjes)
  • xerosis

Risicofactoren

Emotionele stress is een bijdragende factor bij veel patiënten, wat ook de benaming 'neurodermitis' verklaart. Mensen die lijden aan een angststoornis, een depressie; een obsessief compulsieve stoornis (OCS: psychische aandoening met obsessie en dwanghandelingen) of andere emotionele problemen, zijn vaker getroffen. Daarnaast is de chronische blootstelling aan uitlaatgassen in het verkeer geassocieerd met een toename van de frequentie van de lichen simplex chronicus en andere huidaandoeningen bij kinderen.

Symptomen: Jeuk en verdikte huid door krabben

De symptomen van lichen simplex chronicus vinden voornamelijk plaats aan de hoofdhuid, de nek, de zijkanten van de kuiten, de strekzijde van de onderarmen en ellebogen, de bovenbenen, het scheenbeen, de rug en het scrotum (balzak) of de vulva (uitwendige deel van het vrouwelijke geslachtsorgaan) maar haast alle lichaamsdelen zijn mogelijk getroffen. De huidreacties op lichen simplex chronicus overlappen elkaar soms, waarbij de patiënt gemengde symptomen heeft.

Huidveranderingen

Een huidplek ter grootte van een euro is getroffen. Meestal verschijnt slechts één gelokaliseerde plek en dit vooral aan de dominante zijde van de patiënt, maar sommige patiënten hebben ook twee of meer aangetaste huidgebieden. De huidaandoening start met hevige jeuk en roodheid van een huidplek met scherpe randen. Deze roodheid en jeuk nemen nog toe wanneer de patiënt krabt of wrijft aan de jeukende huid. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel met in aanvallen optredende jeuk. Uiteindelijk verschijnen bij de patiënt ovaalvormige, verdikte, schilferige en verdonkerde gebieden (hyperpigmentatie) waarbij het huidreliëf grover is dan normaal. De haren zijn vaak ook afwezig in deze gebieden. De huid is voorts minder plooibaar, ruw en leerachtig. Op de huid ontstaan tevens polygonale (veelhoekige) huidveldjes die gescheiden zijn door diepe smalle groeven.

Nodulaire prurigo

Nodulaire prurigo is een andere huidreactie op het krabben, wrijven of plukken van de jeukende huid. Bij deze chronische huidaandoening vormen zich kleine koepelvormige pukkels die hevig jeuken, vooral op de romp en de strekzijde van de armen en benen. Door het krabben ontstaat en aanzienlijke schade aan het huidoppervlak.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Het klinisch beeld van lichen simplex chronicus is vrij typisch waardoor de dermatoloog (huidarts) meestal op basis van de symptomen al in staat is om de diagnose te stellen. Hij bemerkt namelijk het eenzijdige letsel op het scheenbeen, de voet of de andere plaatsen in combinatie met een zeer ernstig jeukende en verdikte huid.

Diagnostisch onderzoek

Toch laat de arts vaak nog een huidafkrabsel onderzoeken om een mogelijke tinea-infectie op te sporen, en ook een huidbiopsie is nuttig om eventuele andere aandoeningen met hetzelfde klinisch beeld op te sporen.

Differentiële diagnose

Een mogelijke valkuil van lichen simplex zijn volgende aandoeningen die het klinisch beeld van de huidziekte nabootsen:

Behandeling

Voor de arts vormt de behandeling van lichen simplex een uitdaging.

Vochtinbrengende crèmes zijn nuttig / Bron: Jniittymaa0, PixabayVochtinbrengende crèmes zijn nuttig / Bron: Jniittymaa0, Pixabay
Zelfzorg
Koude aanbrengen op de huidletsels vermindert de jeuk. Dit gebeurt met behulp van koelingscrèmes met menthol of koude, natte kompressen. Daarnaast zijn vochtinbrengende crèmes nuttig; deze verbeteren namelijk de droge huid en verminderen de drang tot krabben. De nagels kort houden vermindert de schade aan de huid door het krabben, wat een secundaire bacteriële infectie voorkomt.

Professionele medische zorg

Lichen simplex chronicus
De behandeling van lichen simplex chronicus verloopt met tal van mogelijke medicijnen om de jeuk te verlichten en de letsels te minimaliseren zodat de patiënt stopt met wrijven. De behandeling is gebaseerd op de omvang, de grootte en de vorm van het huidletsel. Bij wijdverspreide letsels is vaak een orale (via de mond ingenomen) behandeling nodig. Volgende medicijnen zijn mogelijk:
  • antihistaminica (geneesmiddelen tegen allergie)
  • koolteerdestillaten (teerzalf)
  • krachtige topische (op de huid aangebrachte) corticosteroïden (ontstekingsremmende medicijnen) totdat de plek verdwijnt (hiervoor zijn vier tot zes weken nodig) waarbij de plek tijdelijk wordt afgedekt met een verband om de werkzaamheid te verbeteren. Een afgedekt verband doet de patiënt tevens minder krabben. De patiënt vermindert geleidelijk de corticosteroïden nadat de huidveranderingen al verbeterd zijn.
  • orale antibiotica (bij een secundaire infectie door het krabben)
  • steroïde-injecties elke vier tot zes weken
  • tricyclische antidepressiva (verbeteren slaapstoornissen)

Fototherapie (behandeling met behulp van licht) is eveneens inzetbaar voor de huidletsels.

Onderliggend probleem
Daarnaast behandelt de arts de oorspronkelijke aandoening.
  • antimycotica (geneesmiddelen tegen schimmels)
  • fototherapie en immuunmodulerende geneesmiddelen voor inflammatoire dermatosen (orale corticosteroïden, methotrexaat, azathioprine of ciclosporine)
  • tricyclische antidepressiva en andere antidepressiva of anti-epileptica voor radiculopathie (aandoening met beknelde zenuw in wervelkolom)(zenuwwortelpijn)

Prognose

Stress vermijden of behandelen met medicatie of therapie, vermindert het krabben aan de huid. De aandoening keert mogelijk terug of verplaatst zich naar andere plekken op de huid. De ziekte is evenwel niet levensbedreigend of besmettelijk, maar wel vervelend voor de patiënt want door de hevige jeuk komen soms slaapstoornissen voor, ontstaan seksuele problemen of vermindert de kwaliteit van leven.

Complicaties

In juni 2015 verschenen onderzoekresultaten van een wetenschappelijk onderzoek in het tijdschrift PLoS One. Hieruit blijkt dat mannen met lichen simplex een hoger risico hebben op het ontwikkelen van erectiestoornissen als gevolg van de huidziekte. Enkele andere aandoeningen komen bovendien vaker voor bij lichen simplex zoals:
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Lichen simplex chronicus: symptomen, oorzaak en behandelingLichen simplex chronicus: symptomen, oorzaak en behandelingLichen simplex chronicus is een sterk jeukende huidaandoening, welke wordt veroorzaakt door herhaaldelijk krabben aan de…
Lichen striatus: Huidziekte met huidletsels op arm of beenLichen striatus: Huidziekte met huidletsels op arm of beenLichen striatus is een zeldzame goedaardige en zelfbeperkende huidaandoening met onbekende oorsprong. Vooral kinderen on…
Witte plek op penis/witte plekjes voorhuid: lichen sclerosusWitte plek op penis/witte plekjes voorhuid: lichen sclerosusEen witte plek op de penis of meerdere witte plekjes op de voorhuid kan wijzen op lichen sclerosus. Dit is een weinig vo…
Lichen planus (jeukende uitslag)Lichen planus (jeukende uitslag)Lichen planus wordt ook wel lichen ruber planus genoemd. Deze aandoening komt zowel bij vrouwen voor als bij mannen. Het…

Keratoacanthoom: Goedaardige snelgroeiende huidtumorKeratoacanthoom: Goedaardige snelgroeiende huidtumorEen keratoacanthoom (keratoacanthoma) is een snelgroeiende goedaardige huidtumor. Meestal ontstaat dit huidletsel op een…
Skin tags verwijderen met azijn, nagellak en tea tree olieSkin tags verwijderen met azijn, nagellak en tea tree olieSkin tags of steelwratjes zijn kleine, zachte huidgezwellen. Skin tags zijn onschuldig, maar kunnen wel vervelend zijn.…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 29 maart 2017:
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/1123423-clinical-presentation#showall
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Definition, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/neurodermatitis/basics/definition/con-20027919
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1123423-differential-diagnoses#showall
  • Lichen Simplex chronicus Associated met erectiestoornissen: A Population-Based Retrospective Cohort Study., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26076496
  • Lichen simplex chronicus, https://medlineplus.gov/ency/article/000872.htm
  • Lichen simplex chronicus, https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/lichen-simplex-chronicus/
  • Lichen simplex, http://www.dermnetnz.org/topics/lichen-simplex chronicus
  • Lichen simplex, https://patient.info/doctor/lichen-simplex
  • Lichen simplex/nodular prurigo (neurodermatitis), boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1240
  • Lifestyle and home remedies, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/neurodermatitis/basics/lifestyle-home-remedies/con-20027919
  • Neurodermitis, http://www.huidinfo.nl/neurodermitis.html
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/1123423-overview#showall
  • Treatment, http://emedicine.medscape.com/article/1123423-treatment#showall
  • Afbeelding bron 1: Jniittymaa0, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 08-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 16
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.