Kan cannabis schizofrenie veroorzaken?

Schizofrenie is een psychische aandoening die voorkomt bij ongeveer 1 op de 100 mensen. Symptomen kunnen zich bijvoorbeeld uiten in psychoses, vervlakking van emoties en chaotisch gedrag. Een groot deel is erfelijk bepaald. Wat is het effect van cannabis op de ontwikkeling van schizofrenie? Is dit effect alleen groter bij genetisch gevoelige mensen of geldt dit voor iedereen?

Wat is schizofrenie?

Schizofrenie is een ingewikkelde psychische ziekte die ongeveer bij 1 op de 100 mensen voorkomt. Het is een ernstige ziekte die zich meestal uit tussen het 15e en 30e levensjaar. Het treft iets meer mannen dan vrouwen.

Symptomen

De symptomen zijn te verdelen in drie categorieën:

• Positieve symptomen zoals psychoses, wanen en hallucinaties
• Negatieve symptomen zoals vervlakking van emoties, gedachten en spraak
• Gestoord patroon van denken, doen en praten zoals onsamenhangende spraak, vreemde lichaamsbewegingen en chaotische spraak

Familiaire belasting

Schizofrenie wordt in grote mate erfelijk bepaald met cijfers oplopend tot 90%. Er is dus een grotere kans om als ouder met schizofrenie een kind met schizofrenie te krijgen.

Cannabis en schizofrenie

Bepaalde combinaties van genen, zoals een variant van het COMT- en DISC-1 gen, en het gebruik van cannabis kunnen het risico op schizofrenie verder vergroten. Dit risico is met name verhoogd als er op jonge leeftijd geblowd wordt. Cannabisgebruik kan ervoor zorgen dat schizofrenie 2,5 jaar eerder ontstaat dan wanneer je niet geblowd zou hebben. De kans op schizofrenie wordt ook groter naarmate er vaker geblowd wordt. Er is uit onderzoek niet gebleken dat het gebruik van cannabis tot schizofrenie kan leiden wanneer je hier niet gevoelig voor bent.

Enkele cijfers

De incidentie van schizofrenie is ongeveer 1600 nieuwe gevallen per jaar. Hiervan wordt 6 tot 10% mede veroorzaakt door het gebruik van cannabis. Indien iemand een broer of zus heeft met schizofrenie en cannabis zou gebruiken, dan wordt iemand 15 keer zo gevoelig voor lichte psychotische verschijnselen dan mensen die geen schizofrenie hebben.

Hoe komt dit?!

Er is mogelijk een relatie met een variant van het COMT-gen. Door een biochemische variant, zoals lage COMT-activiteit die resulteert in een hoger dopaminelevel zouden de effecten van cannabis versterkt kunnen worden. Dit zou kunnen leiden tot een acute psychotische reactie. Een hoog dopaminelevel is namelijk geassocieerd met psychoses. Cannabis kan het dopaminelevel in het brein verhogen. Dopamine is een neurotransmitter die belangrijk is voor hoe mensen zich voelen, maar ook voor bewegingen. Mensen die een aanleg hebben voor schizofrenie gebruiken over het algemeen ook vaker cannabis dan mensen die de aanleg hiervoor niet hebben.

Schizofrenie is geassocieerd met abnormaal werkende hersenstructuren en neurotransmitters. Mogelijk versterkt cannabis veranderingen in hersengebieden die versterkt worden door de cannabinoid 1 (CB1)-receptor, zoals de grijze stof, het cerebellum (de kleine hersenen), de gyrus cinguli en de prefrontale cortex. Mensen die cannabis gebruiken, kunnen als effect hierop verstoorde hersengolven in de prefrontale cortex en hippocampus hebben. Deze gebieden zijn belangrijk voor het geheugen en het nemen van beslissingen. Deze gebieden zijn ook betrokken bij schizofrenie. Mogelijk wordt het risico op schizofrenie hierdoor dus verhoogd.

Er is dus een complexe link tussen het gebruik van cannabis en schizofrenie, maar het is met name belangrijk om hier goed verdacht op te zijn als schizofrenie al bij een familielid voorkomt.