Paragonimiasis: Worminfectie met symptomen aan buik & longen

Paragonimiasis is een parasitaire infectie veroorzaakt door platwormen. Patiënten lopen deze ziekte op na het eten van besmet rauw of onvoldoende verhitte schaaldieren. De patiënt heeft hierbij voornamelijk problemen met de longen en het borstvlies. Buikpijn, hoesten en kortademigheid zijn enkele veel voorkomende symptomen van de infectieziekte. De ziekte is goed te behandelen met wormdodende medicijnen, al duurt het soms wel geruime tijd vooraleer artsen de juiste diagnose kunnen kleven op de parasitaire infectie. Indien onbehandeld leidt paragonimiasis tot chronische problemen of anders ontstaan mogelijk ernstige complicaties in de hersenen of buik. Het is tot slot preventief aanbevolen om geen rauwe schaaldieren te eten in de (tropische) landen waar deze wormen voorkomen.

• Epidemiologie parasitaire infectie
• Oorzaken: Door platwormen
• Symptomen aan buik, longen (en hersenen)
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling infectieziekte
• Complicaties paragonimiasis
• Preventie worminfectie

Epidemiologie parasitaire infectie

Paragonimiasis is een wijdverspreide worminfectie die vooral voorkomt in tropische klimaten. De ziekte is aanwezig in West-Afrika, het Indische subcontinent, het Verre Oosten, Midden- en Zuid-Amerika.

Oorzaken: Door platwormen

Paragonimus

Platwormen van het geslacht Paragonimus veroorzaken de parasitaire infectie. De Wereldgezondheidsorganisatie maakt melding van een aantal soorten die bij mensen symptomen veroorzaken, met name:

• P. africanus en P. uterobilateralis in West- en Centraal-Afrika
• P. caliensis, P. kellicotti en P. mexicanus in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika.
• P. westermani, P. heterotremus en P. philippinensis in Azië (China, de Democratische Volksrepubliek Korea, de Republiek Korea, de Lao Democratische Volksrepubliek, de Filippijnen, Thailand, Vietnam en andere Oost-Aziatische landen)

Besmetting

De besmetting van mensen gebeurt door de consumptie van geïnfecteerde rauwe of onvoldoende verhitte garnalen, krabben en rivierkreeften. Maar deze besmette schaaldieren worden ook opgegeten door katten, honden, schapen, stinkdieren, vossen, coyotes, wasberen, bobcats en nertsen. Wanneer mensen rauw of onvoldoende verhit vlees van deze inmiddels ook besmette dieren consumeren, lopen ze eveneens een besmetting op met de worminfectie, hoewel dit minder frequent gebeurt.

Wormen in het lichaam

De larven komen vrij in de darm, dringen binnen in de darmwand, gaan vervolgens de buikholte binnen en migreren dan door het diafragma (middenrif) en de pleuraholtes naar de longen. De larven rijpen gewoonlijk binnen zes tot tien weken uit tot volwassen wormen. De volwassen wormen (die tot maximaal 120mm x 10mm groot zijn) bewonen de longen en produceren gouden bruine, bewerkte eieren die in de bronchiolen (kleinste luchtpijpvertakkingen) komen en worden opgehoest of worden ingeslikt en het lichaam verlaten via de ontlasting. Mogelijk verblijven deze wormen eveneens in de peritoneale holte (buikvliesholte) of de hersenen en dan veroorzaken ze ernstige complicaties. Een Paragonimiasis-infectie is tot slot niet besmettelijk tussen mensen.

Symptomen aan buik, longen (en hersenen)

Niet elke patiënt met paragonimiasis krijgt te maken met klinische kenmerken van de infectieziekte. Bij symptomatische patiënten komen de klachten meestal twee tot vijftien dagen na de besmetting tot uiting. Meestal ontstaat bij een symptomatische patiënt eerst buikpijn en diarree. Enkele dagen later ontstaan meerdere klachten zoals (chronisch) hoesten, een droge hoest, bruine sputum (slijm) ophoesten, met periodes bloed spuwen, koorts, malaise (een algemeen ziek gevoel), jeuk, netelroos (huidziekte met jeukende bultjes), pijn op de borst, kortademigheid en vermoeidheid.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Deze infectie is vaak moeilijk te diagnosticeren omdat de symptomen vaak mild zijn en de ziekte overlapt met vaker voorkomende aandoeningen met een gelijkaardig klinisch beeld. Eerst bevraagt de arts de patiënt over de consumptie van rauwe schaaldieren. Daarna voert hij een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij abnormale ademgeluiden en/of een gevoelige buik bemerkt.

Diagnostisch onderzoek
Beeldvormende onderzoeken zijn nodig zoals een röntgenfoto, een echografie, een CT-scan en/of een MRI-scan van de buik en een bronchoscopie (inwendig kijkonderzoek van de luchtwegen) en/of een thoracentese (overtollig vocht in de pleuraholte verwijderen). Deze onthullen mogelijk ook de aanwezigheid van longknobbeltjes. Paragonimiasis bevestigen gebeurt met behulp van een ontlastingsstaal of sputumcultuur (onderzoek bij longgerelateerde problemen), waarbij kenmerkende eieren aanwezig zijn. Een bloedonderzoek geeft tot slot informatie over een bepaald type witte bloedcellen dat sterk verhoogd is bij een worminfectie (eosinofilie), en daarnaast zijn antilichamen tegen de wormen te vinden in het bloed.

Differentiële diagnose

De symptomen doen vaak denken aan de symptomenreeks van tuberculose, een bacteriële infectie met longgerelateerde problemen. Reageert de patiënt niet op antibiotica, de behandelingsoptie van tuberculose, dan moet de arts steeds verder onderzoek doen bij de patiënt die dan mogelijk lijdt aan paragonimiasis.

Andere differentiële diagnoses voor de parasitaire infectie omvatten:

• acute respiratory distress syndrome (longaandoening)
• amoebische meningo-encefalitis
• ascariasis (worminfectie met buikpijn en piepende ademhaling)
• aseptische meningitis
• aspergillose (schimmelinfectie met longproblemen)
• astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen)
• bacteriële meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en stijve nek)
• bronchiëctasieën (verwijde en geïrriteerde luchtwegen)
• bronchiolitis (luchtweginfectie met ademhalingsproblemen)
• bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen)
• coccidioïdomycose en valley fever
• cutane larva migrans (worminfectie met jeuk aan de huid)
• cysticercose (varkenslintworminfectie die aanwezig is in verschillende weefsels)
• dracunculiasis (worminfectie met symptomen aan de huid)
• een longontsteking (pneumonie)
• een pleurale effusie (pleura-effusie)
• een taenia-infectie (darminfectie door lintwormen die aanwezig zijn in niet gaar vlees)
• een zweepworminfectie
• fascioliase
• gnathostomiasis
• het Löffler-syndroom
• histoplasmose (schimmelinfectie met longgerelateerde problemen)
• longkanker (bronchuscarcinoom)
• naegleria
• neurocysticercosis (varkensworminfectie die is doorgedrongen in de hersenen)
• nocardiosis (infectieziekte met symptomen aan longen, hersenen en huid)
• pulmonale atelectase (instorting van de long door ineenkrimping van de longblaasjes)
• strongyloidiasis (spoelworminfectie)

Behandeling infectieziekte

De arts zet een combinatie met twee anthelminthica (wormdodende medicijnen) in voor het bestrijden van deze worminfectie. Wanneer de hersenen zijn aangetast, zijn anti-epileptica beschikbaar om toevallen te doen stoppen. Soms is evenwel dan een chirurgische ingreep nodig om de zwelling in de hersenen te doen dalen.

Complicaties paragonimiasis

Doordat de arts vaak laat of een foute diagnose stelt, is de kans op complicaties verhoogd. Wanneer de parasitaire infectie zich uitbreidt in de buik, krijgt de patiënt te maken met pleura-effusie (vochtophoping tussen borstvlies en longvlies), pneumothorax (klaplong) en/of een buiktumor. Migreert de parasiet naar de hersenen, dan veroorzaakt dit symptomen van meningitis (ontsteking van het hersen- en ruggenmergvlies) zoals braken, epilepsie, dubbelzien (diplopie) en/of een verminderd gezichtsvermogen, hoofdpijn en andere neurologische tekenen.

Preventie worminfectie

Het is belangrijk om schaaldieren goed te koken alvorens deze op te eten. Daarnaast zijn goede sanitaire voorzieningen nodig om de besmetting te voorkomen.