Last van koude rillingen: oorzaken, behandeling & tips

Koude rillingen is een fenomeen waar de meeste mensen wel eens last van hebben. Het gaat om een gevoel dat ook beschreven wordt als 'kippenvel', en wordt doorgaans als onaangenaam ervaren. Bij koude rillingen gaan de spieren zich vlug spannen en ook weer ontspannen, waardoor een verhoging van de lichaamstemperatuur optreedt. Hoewel koude rillingen in veel gevallen samengaan met koorts en te maken hebben met een ziekte, kunnen er ook andere oorzaken een rol spelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ontwenningsverschijnselen van alcoholverslaafden en rokers, of aan vrouwen in de overgang. Wat zijn de oorzaken van koude rillingen en met welke tips hou je het beste rekening bij de behandeling ervan?

Verhoogde lichaamstemperatuur

Iedereen kent wel het fenomeen van koude rillingen, waarbij je een soort van huivering over je rug, schouders en ledematen voelt gaan. Bij koude rillingen gaan spieren vlug en oncontroleerbaar spannen en vervolgens ontspannen, met als doel snel veel energie te verbruiken. Hierdoor zal de lichaamstemperatuur verhogen. Deze koude rillingen zijn dus een teken dat het lichaam om de een of andere reden de behoefte heeft om snel haar temperatuur te verhogen. Het gaat om een fysiologisch mechanisme met een inwendige oorzaak. Last hebben van koude rillingen is echter niet te verwarren met 'rillen van de kou' waarbij er geen fysieke oorzaak aan de basis ligt, maar waarbij de enige bedoeling is om het lichaam op te warmen in geval van lage externe temperaturen (bv. winterweer).

Symptomen koude rillingen

Bij koude rillingen heb je last van een koud, huiverend gevoel in je lichaam, waarbij het zogenaamde 'kippenvel' kan ontstaan. Dit betekent dat de huid strakker wordt en haartjes rechtop gaan staan. Koude rillingen kunnen zowel 's nachts als overdag optreden en voel je doorgaans het meest in de nek, de schouders en de rug. Afhankelijk van de oorzaken van de koude rillingen kunnen er ook bijkomende symptomen optreden zoals misselijkheid, hoofdpijn, koorts, zweten en een algemeen gevoel van onbehagen. Doorgaans komen de koude rillingen voor in korte tijdspannes van enkele seconden of minuten, om zich na een tijdje weer te herhalen. In geval van ernstige koorts (boven 40 graden Celsius) kunnen de koude rillingen langer aanhouden.

Oorzaken koude rillingen

Koorts

Koude rillingen kunnen het gevolg zijn van koorts, waarbij het lichaam alle hens aan dek moet roepen om een infectie of ziekte tegen te gaan. Hierbij kunnen koude rillingen razendsnel gevolgd worden door overmatig zweten, en het afwisselend heel koud en warm hebben. Bij koorts verhoogt het lichaam haar temperatuur omdat het hierdoor beter micro-organismen kan bestrijden, zoals bacteriën en virussen. Ook kunnen witte bloedcellen hierdoor vermeerderd worden, wat nuttig is om ziektekiemen te bestrijden.

Ziekten

Koude rillingen kunnen samengaan met tal van ziekten, waarbij het vaak gaat om longontsteking, hersenvliesontsteking, griep, malaria en nierbekkenontsteking. Maar ook andere ziekten en aandoeningen kunnen leiden tot koude rillingen, denk bijvoorbeeld aan chronische ziekten zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, reuma en fibromyalgie.

Ontwenningsverschijnselen

Het drinken van overmatige hoeveelheden alcohol kan leiden tot verslaving. Wanneer een alcoholverslaafde plots minder drinkt kunnen er ontwenningsverschijnselen optreden, zoals trillen, zweten, en ook koude rillingen. Dit komt erop neer dat het lichaam moeilijkheden ondervindt om zonder de verslavende stof te functioneren. Hierdoor treden er afkickverschijnselen op. Hetzelfde geldt voor andere verslavende stoffen zoals nicotine en verdovende middelen. Ook rokers die willen stoppen kunnen dus te maken krijgen met koude rillingen.

Opwinding

Wanneer het lichaam opgewonden is dan kunnen er bepaalde symptomen optreden zoals zweten, verhoogde hartslag en koude rillingen. Voorbeelden hiervan zijn stress en zware fysieke inspanningen. Als je aan sport doet wordt je lichaam warmer en ga je zweten, wat het gevolg is van een intensieve bloedcirculatie. Als de inspanning afgelopen is, zal je lichaam noodgedwongen 'afkoelen' doordat je tot rust komt, waarna er koude rillingen kunnen optreden. Een ander voorbeeld van opwinding is seksuele intimiteit. In dat geval is er sprake van het vrijkomen van een aanzienlijke hoeveelheid hypofysehormoon.

Bijwerking medicijnen

Koude rillingen kunnen ook optreden als bijwerking van bepaalde medicijnen, eventueel tezamen met koorts en andere neveneffecten. Een voorbeeld daarvan is de behandeling van kanker door middel van chemotherapie. Anderzijds kan een onaangenaam gevoel van koude ook een gevolg zijn van het 'afbouwen' van bepaalde medicijnen (bv. pijnstillers, kalmeermiddelen, cortisonemedicijnen zoals Medrol of Prednison). In dat geval moet het lichaam geleidelijk gewoon geraken aan een lagere dosis en dit kan neveneffecten veroorzaken.

Operatie

Daarnaast kan ook na een chirurgische ingreep het fenomeen van koude rillingen optreden, en dit mogelijk in combinatie met hoofdpijn, vermoeidheid en duizeligheid. De kans op deze koude rillingen is groter na een operatie met volledige narcose.

Overgang

Ook bij de overgang of menopauze kan er sprake zijn van koude rillingen, waarbij de vrouw aanvullend ook last kan hebben van andere verschijnselen zoals opvliegers, zweten, misselijkheid en hoofdpijn. Bij sommige vrouwen in de overgang kunnen deze koude rillingen 's nachts optreden zodat ze er wakker van worden.

Andere oorzaken

• schildklierproblemen
• zware vermoeidheid
• lage bloeddruk
• abces
• koude-allergie
• extreme fysieke zwakte

Tips tegen koude rillingen

Als je last hebt van koude rillingen is het in de eerste plaats de bedoeling om het snel weer warm te krijgen. Daarna kan het lichaam weer lichtjes afkoelen en geleidelijk weer tot een normale, gemiddelde lichaamstemperatuur komen. Om dit te bereiken kan je rekening houden met enkele nuttige tips.

Bad

Om het snel weer warmer te krijgen kan een warm bad soelaas bieden. Het warme water helpt je bovendien om te ontspannen. Let hierbij wel op dat je het water niet té warm maakt en dat je er niet te lang in blijft zitten. Dit werkt negatief voor het lichaam en kan leiden tot een lage bloeddruk.

Water drinken

Om verhoging van de lichaamstemperatuur op te vangen en te vermijden dat er uitdroging optreedt is het belangrijk om veel water te drinken. Door te zweten kan je immers razendsnel veel vocht verliezen. Water zorgt bovendien voor meer zuurstof in het bloed en is op die manier ook positief voor de bloedcirculatie. Hierdoor kan je op een vlotte manier weer tot een stabiele lichaamstemperatuur komen.

Gekoelde voeding

Eens je weer opgewarmd bent en je wat beter voelt kan je je lichaam helpen om weer snel een normale temperatuur te bereiken en die ook te behouden. Dit kan door voedsel te eten dat gekoeld is, denk hierbij bijvoorbeeld aan een fris stukje fruit, een ijsje of yoghurt. Deze voedingsmiddelen kunnen helpen om de verhoogde lichaamstemperatuur van binnenuit tegen te gaan.

Koele omgeving en kledij

Ook het dragen van dunne, transparante kledij kan helpen om minder te zweten en snel een stabiele lichaamstemperatuur te verkrijgen. In een koele ruimte verblijven is bovendien nuttig doordat het de lichaamstemperatuur niet onnodig verhoogt.

Behandeling koude rillingen

Paracetamol

Wil je naast bovenvermelde tips ook een beroep doen op bijkomende middeltjes om koude rillingen tegen te gaan, dan bieden koortswerende middelen een oplossing. Een klassiek voorbeeld hiervan is paracetamol: een pijnstiller die de lichaamstemperatuur doet dalen. Is er sprake van een ziekte of aandoening dan bestrijdt dit middel tegelijkertijd de koorts en de pijn.

Ibuprofen

Ibuprofen is een middel dat niet niet alleen koortswerend en pijnstillend werkt, maar ook ontstekingsremmend. Indien er sprake is van een onderliggende ontsteking als oorzaak van de koude rillingen en koorts dan kan ook deze bestreden worden. Op die manier sla je door middel van ibuprofen dus niet twee maar drie vliegen in een klap. Wel is het aangeraden om eerst advies te vragen aan arts of apotheker voor de precieze keuze van het medicijn, alsook de aanbevolen dosis.

Koorts meten

Om te weten of je koude rillingen samengaan met koorts kan het nuttig zijn om je lichaamstemperatuur te meten. Op die manier kom je te weten of er sprake is van een medisch probleem (bv. griep, ontsteking, abces) en dat je eventueel advies moet vragen aan een arts. Je kan je lichaamstemperatuur meten met een gewone digitale thermometer, een oorthermometer of een voorhoofdthermometer. Het voordeel van een voorhoofdthermometer is dat er geen lichamelijk contact nodig is om op een correcte manier de koorts te meten. Dit in tegenstelling tot een 'klassieke' thermometer die onder de tong of tussen de billen moet geplaatst worden om te weten of er sprake is van koorts. Een voorhoofdthermometer kan op enkele centimeters van het voorhoofd gehouden worden, waardoor hij een stuk gebruiksvriendelijker is dan andere koortsthermometers.