Verschijnselen bij het optreden van koorts

Bij een lichaamstemperatuur van 38 graden en hoger is er sprake van koorts. Koorts is zelf geen ziekte, maar een symptoom van een bepaalde lichamelijke aandoening of ziekte. Maar een hoge lichaamstemperatuur is niet het enige verschijnsel bij koorts. Lees hier verder hoe je koorts kan herkennen, en wat je eraan kunt doen.

Koorts is geen ziekte

Koorts is geen ziekte, maar het wijst op een symptoom van een bepaalde lichamelijke aandoening of ziekte. Koorts kan bij verschillende lichamelijke aandoeningen optreden, bijvoorbeeld bij:

• Infectieziekten
• Ontstekingsprocessen
• Uitdroging
• Hersenaandoeningen
• Wonden
• Trombose
• Verhoogde schildklierwerking

Koorts wijst dus op een ziekte, maar in veel gevallen is koorts nuttig voor het lichaam. Het meest bekend is het nut van koorts bij infecties en ontstekingsprocessen. Door de verhoogde lichaamstemperatuur wordt het overlevingsklimaat voor micro-organismen ongunstiger. Bovendien kan bij deze hogere temperatuur de productie van witte bloedlichaampjes worden verhoogd; deze dienen weer voor het onschadelijk maken van micro-organismen.

Je weet inmiddels vast wel wat de normale waarden zijn voor de lichaamstemperatuur: tussen de 36 en 37,5 graden. Wanneer de temperatuur boven de 37,5 graden stijgt spreken we niet meteen van koorts. De temperatuur tot 38 graden wordt verhoging genoemd. Bij een lichaamstemperatuur van 38 graden en hoger is er sprake van koorts.

Verschijnselen ontredend bij koorts

Het meest objectieve observatiepunt bij koorts is vanzelfsprekend de thermometer die een temperatuur van 38 graden of hoger aangeeft. Daarnaast kunnen nog enkele andere verschijnselen optreden. Bedenkt dat iedereen koorts op zijn eigen wijze ervaart en dat het ene verschijnsel duidelijker naar voren kan komen dan het andere. De volgende verschijnselen kunnen optreden:

• Als de temperatuur oploopt, hebben veel mensen het koud, zijn rillerig en hebben een bleke gelaatskleur
• Bij koorts hebben veel mensen het warm, kan droog en heet aanvoelen en blozen, en het is mogelijk dat ze onrustig zijn en transpireren
• Degene is rusteloos en lijdt soms aan slapeloosheid
• Degene heeft geen eetlust en er kunnen misselijkheid en braakneigingen optreden
• De polsfrequentie kan toenemen: de toename is gemiddeld tien tot vijftien slagen per minuut bij 1 graden temperatuurstijging.
• Er kunnen koortsblaasjes op de lippen ontstaan

De koude rillingen

Bij een snelle, acute temperatuurstijging kan de zogenoemde koude rilling optreden. Het verschijnsel koude rilling komt onder meer voor bij een longontsteking en een nierbekkenontsteking. De micro-organismen die bij deze infecties in het bloed circuleren (of de giftige stoffen ervan) zijn de oorzaak van de koude rilling. Het warmteregulatiecentrum wordt geprikkeld en de temperatuur stijgt acuut. De spieren trekken zich snel samen, waardoor warmte ontstaat.

Het verloop van de koude rilling is als volgt:

• De eerste fase is het koudestadium: degene rilt van de kou, ligt te klappertanden en te schuddenin bed.
• De tweede fase is het warmtestadium: er is sprake van een acute temperatuurstijging.
• De derde fase is het transpiratiestadium. Degene gaat sterk transpireren, waarbij de lichaamstemperatuur daalt. Hij heeft een bleke gelaatskleur, een snelle pols en het klamme zweet staat op zijn voorhoofd.

Na de koude rilling, die tien tot dertig minuten kan duren, valt degene meestal in een diepe slaap: het lichaam moet zich herstellen.