Hymenolepis-lintworminfectie: Milde aandoening met buikpijn

Hymenolepis-lintworminfectie: Milde aandoening met buikpijn Bij een Hymenolepis-lintworminfectie (hymenolepiasis) veroorzaakt een lintworm een meestal milde aandoening bij kinderen. Twee soorten lintwormen staan erom bekend om de infectie mogelijk te veroorzaken. Buikpijn, diarree, misselijkheid en zwakte zijn enkele symptomen van deze infectieziekte. De aandoening is eenvoudig te behandelen met wormdodende medicijnen. Onbehandeld houden de symptomen echter aan en verergeren ze mogelijk. De vooruitzichten zijn bij behandelde patiënten uitstekend; zij herstellen namelijk volledig. Dankzij het hanteren van een goede hygiëne en het volgen van enkele tips komt de ziekte minder snel tot stand.

Epidemiologie: Vooral bij kinderen

Vroeger waren deze infecties gebruikelijk in het zuidoosten van de Verenigde Staten, in drukke omgevingen, en bij mensen die leven in instellingen. De ziekte is echter wereldwijd aanwezig en komt voor bij alle leeftijden, rassen, etnische groepen en beide geslachten. Een Hymenolepis-infectie komt in Nederland weinig voor. Kinderen van vier tot tien jaar zijn het vaakst aangetast, vooral in warme, droge gebieden van de derde wereld.

Oorzaken Hymenolepis-infectie

Lintwormen

Een Hymenolepis-infectie is een infectieziekte waarbij de patiënt is besmet door de lintworm ‘Hymenolepis nana’ (dwerglintworm, het vaakst voorkomend) of ‘Hymenolepis diminuta’ (rattenlintworm). Hymenolepis nana is een kleine lintworm van slechts vijftien tot veertig millimeter lang. Hymenolepis leven in een warm klimaat en komen veel voor in het zuiden van de Verenigde Staten. Insecten (waaronder vlooien, die soms te vinden zijn op ratten) eten de eieren van deze wormen. Bij een geïnfecteerde patiënt gebeurt mogelijk de voltooiing van de hele levenscyclus van de worm in de darm, zodat de infectie jaren kan aanhouden.

Overdracht

De verspreiding van de lintworminfectie gebeurt via de feco-orale route door slechte hygiënische omstandigheden. Hierbij neemt de patiënt besmette ontlasting in via voedsel of water, via de mond (met besmette vingers) of door besmette grond in te nemen. Een tussengastheer is niet noodzakelijk. Soms lopen mensen echter de besmetting op doordat ze per ongeluk een geïnfecteerde geleedpotige (tussengastheer) zoals een kleine kever of meelworm consumeren die in voedsel is terechtgekomen. Indien de eieren in de ontlasting zijn terechtgekomen, is het mogelijk om andere mensen eveneens te besmetten.

Risicofactoren van de aandoening

De lintworminfectie is het vaakst te vinden bij kinderen, bij personen die leven in instellingen en gevangenissen, en bij mensen die in gebieden wonen waar (persoonlijke) hygiëne tekortschiet. Het innemen van besmet of bedorven voedsel vormt een andere risicofactor. Het inslikken van voedsel dat besmet is met eieren van de lintworm is namelijk de meest voorkomende vorm van infectie.

Symptomen: Milde buikpijn en diarree

De meeste patiënten zijn asymptomatisch. De eventueel aanwezige symptomen zijn over het algemeen mild, maar een langdurige infectie leidt mogelijk wel tot meer ernstige symptomen. Een medische behandeling is dan ook nodig om de lintworm te elimineren. Patiënten die toch symptomen ervaren, klagen meestal over misselijkheid, zwakte, een verlies van eetlust, (milde) diarree en buikpijn. Jonge kinderen lijden mogelijk aan hoofdpijn, een jeukende anus of slaapproblemen. De worm is niet voelbaar in het lichaam. Gewichtsverlies komt evenmin tot stand.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De patiënt krijgt een volledig lichamelijk onderzoek en een grondige beoordeling van de symptomen. Ook neemt de arts de medische geschiedenis van de getroffen patiënt door. De diagnose van een Hymenolepis-infectie gebeurt door identificatie van de wormen in de ontlasting. De patiënt moet daarom ontlastingsmonsters van meerdere dagen verzamelen.

Differentiële diagnose
Sommige artsen stellen aan de hand van de aanwezige symptomen de diagnose van ‘aarsmaden’ in plaats van de lintworminfectie. Andere differentiële diagnoses omvatten:

Behandeling

De arts schrijft ‘praziquantel’ voor. Dit wormdodende medicijn (anthelminticum) verwijdert de worm. Praziquantel veroorzaakt over het algemeen geen allergische reacties of andere bijwerkingen. Soms is wel meer dan één behandeling noodzakelijk.

Prognose van lintworminfectie

De prognose van hymenolepis is over het algemeen goed na de voorgeschreven behandeling; de patiënten herstellen namelijk volledig. Indien de patiënt lijdt aan uitdrogingsverschijnselen (door chronische diarree), schrijft de arts bijkomende elektrolyten voor om de verstoorde elektrolytenbalans in het lichaam te herstellen. Daarnaast behandelt hij de bijkomende symptomen ondersteunend.

Complicaties

Door aanhoudende diarree ontstaat mogelijk uitdroging (dehydratie), vooral bij kinderen. Dit resulteert in milde tot ernstige zwakte en verslechtering van de algehele gezondheid. Onbehandeld ontstaat mogelijk ook steeds erger wordende buikpijn gedurende een langere periode (soms meerdere jaren). De dood is in de medische literatuur niet gemeld als gevolg van deze ziekte.

Regelmatig en grondig de handen wassen is nodig / Bron: Gentle07, PixabayRegelmatig en grondig de handen wassen is nodig / Bron: Gentle07, Pixabay

Preventie van infectie door lintwormen

Om de kans op lintworminfectie te verkleinen, zijn enkele tips voorhanden:
  • de handen grondig wassen met warm water en zeep na toiletgebruik, een luierwissel en voedselbereiding (goede handhygiëne)
  • een goede persoonlijke hygiëne hanteren
  • ratten uitroeien (om de verspreiding van de incidentie van de ziekte te verminderen)
  • steeds alle rauwe groenten en fruit goed wassen, schillen en koken met veilig water
  • steeds alle voedingsmiddelen correct opslaan

Preventie van herinfectie

Bij patiënten die herhaaldelijk last hebben van een lintworminfectie, is het belangrijk om zowel preventieve als behandelingsmaatregelen in acht te nemen. Naast een goede persoonlijke hygiëne en het correct bereiden van voedsel, is het raadzaam om regelmatig contact met gezondheidsdiensten op te nemen voor controle. In sommige gevallen kan een langdurige behandeling of zelfs een preventieve kuur noodzakelijk zijn om herinfectie te voorkomen.
© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Infectie met een lintworm & Oorzaak en behandelingInfectie met een lintworm & Oorzaak en behandelingEen infectie met een lintworm geeft vervelende symptomen. Drie soorten lintwormen kunnen in het menselijke spijsverterin…
Buikpijn bij kinderenBuikpijn bij kinderenBuikpijn bij kinderen is heel vervelend. Het kan veel verschillende oorzaken hebben zoals stress, diarree, maagzuur, con…
Lintwormziekte bij de mensLintwormziekte bij de mensDe lintworm behoort tot de platwormen vanwege zijn platte uiterlijk. De besmetting van de lintworm vindt plaats door het…
Witte diarree: Oorzaken van wit gekleurde losse ontlastingWitte diarree: Oorzaken van wit gekleurde losse ontlastingNormaal gesproken is de ontlasting bruin van kleur. Het kan echter verontrustend zijn wanneer de ontlasting wit van kleu…

Niet-bacteriële prostatitis: Vorm van ontsteking prostaatNiet-bacteriële prostatitis: Vorm van ontsteking prostaatProstatitis (ontsteking van de prostaat) is gekenmerkt door een zwelling en ontsteking van de prostaatklier. Een prostaa…
Rattenbeetziekte: Koorts en veel symptomen door knaagdierenRattenbeetziekte: Koorts en veel symptomen door knaagdierenDe rattenbeetziekte, ook wel bekend als rattenbeetkoorts, is een zeldzame bacteriële infectie die voortkomt uit contact…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 30 december 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Differential Diagnoses, https://emedicine.medscape.com/article/998498-differential-diagnoses#showall
  • Hymenolepiasis FAQs, https://www.cdc.gov/parasites/hymenolepis/faqs.html
  • Hymenolepis, https://www.dovemed.com/diseases-conditions/hymenolepiasis/Infection par Hymenolepis diminuta, http://www.msdmanuals.com/fr/professional/maladies-infectieuses/cestodes-t%C3%A9nias/infection-par-hymenolepis-diminuta
  • Overview, https://emedicine.medscape.com/article/998498-overview#showall
  • Prevalence of Hymenolepis nana and H. diminuta from Brown Rats (Rattus norvegicus) in Heilongjiang Province, China, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5523904/
  • Tapeworm infection – Hymenolepis, https://medlineplus.gov/ency/article/001378.htm
  • Afbeelding bron 1: Gentle07, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-09-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.