Vena cava superior-syndroom: klachten en behandeling

De vena cava superior is een medische term voor de bovenste holle ader. Deze ader is heel belangrijk voor het lichaam. Deze voert bloed vanuit de armen en het hoofd naar het hart. Wanneer de ader verstopt raakt wordt dit het vena cava superior-syndroom genoemd. Dit syndroom kan tal van klachten veroorzaken. Een behandeling is dan ook noodzakelijk. De arts zal proberen zo snel mogelijk de blokkering op te heffen zodat het bloed opnieuw richting het hart kan stromen.

Vena cava superior

Vena cava superior, ook al afgekort VCS, is een medische term voor de bovenste holle ader. Deze ader heeft tal van belangrijke functies voor ons lichaam, waaronder het bloed vanuit onze armen en het hoofd opnieuw richting het hart laten stromen.

Vena cava superior-syndroom

Deze bovenste holle ader wordt een syndroom wanneer deze verstopt is. Dit zal meestal door een gezwel in de borststeek komen. Denk hierbij voornamelijk aan longtumoren, lymfekliertumoren, borsttumoren of uitzaaiingen van andere tumoren. Het tumorweefsel drukt hierbij de ader langzaam dicht. Dit proces gebeurt heel langzaam. In het begin is de ader maar voor een klein gedeelte verstopt waardoor je geen enkele klacht zal ondervinden. Naarmate de tumor de ader verder dicht duwt kan het bloed moeilijker stromen en zal je wel klachten ondervinden. In uitzonderlijke gevallen kan het vena cava superior-syndroom ook veroorzaakt worden door een bloedklonter of een zware infectie van de borstholte. Het vena cava superior-syndroom is een redelijk zeldzaam syndroom en komt jaarlijks bij ongeveer 500 mensen voor in Europa.

Klachten

Wanneer je het vena cava superior-syndroom ontwikkelt zal je klachten krijgen. Deze klachten kunnen zijn:

• Een zwelling van het gezicht
• Een zwelling van de armen
• Wazig zicht
• Hoofdpijn
• Misselijkheid
• Hoesten en kortademigheid
• Heesheid
• Een piepende ademhaling
• Pijn in de borststreek
• Moeite met slikken
• Een zwelling van de aders in de halsstreek
• Duizeligheid
• Braken

Je hoeft niet al deze symptomen te ontwikkelen. Wanneer je enkele van deze symptomen hebt, kan je beter een keer langs de huisarts gaan.

Onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Wanneer je langs de huisarts gaat en je deze klachten hebt, zal de arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Hierbij let hij voornamelijk op de druk in je aders en kenmerken zoals zwellingen. Bloed zal niet afgenomen worden omdat dit geen zin heeft bij een afklemming van de ader.

Beeldvorming

Wanneer de arts via de anamnese en het lichamelijk onderzoek vermoedt dat je het syndroom zou kunnen hebben, zal hij andere onderzoeken willen uitvoeren. Er wordt meestal gekozen voor een CT-scan of een MRI. Bij een CT-scan wordt er gebruikt gemaakt van contrast. Wanneer de scan wordt gemaakt kan je via het contrast heel duidelijk zien of er een verstopping aanwezig is en waar die zit. Via een MRI is dit iets moeilijker te zien, maar het is ook een betrouwbaar onderzoek. Het voordeel van beeldvorming is dat de arts niet alleen ziet waar de verstopping zit, maar ook wat deze veroorzaakt. Dit bepaalt dan mede de behandeling van het vena cava superior-syndroom.

Behandeling

Het doel van de behandeling is om de blokkering op te heffen zodat je bloed opnieuw goed kan stromen. De klachten die je hebt zullen dan vanzelf verminderen en verdwijnen. Om de blokkering op te heffen is het dus zeer belangrijk om te weten wat de blokkering veroorzaakt. In het geval van een tumor zal geprobeerd worden om de tumor te verkleinen. De arts zal dan de behandeling voor je tumor aanpassen. Als de behandeling van de tumor niet werkt en de ader voor een groot gedeelte is afgedrukt kan de arts ervoor kiezen om een stent te plaatsen. Deze stent wordt in de ader geschoven en drukt het tumorweefsel aan de kant waardoor het bloed opnieuw kan stromen. Houd er wel rekening mee dat de stent altijd ter plaatsen zal blijven. In geval van een agressieve tumor kan deze door de stent groeien waardoor de stent na verloop van tijd geen effect meer heeft.

Wanneer je een infectie hebt in de borststreek zal de arts met antibiotica en ontstekingsremmers proberen om de ontsteking weg te werken zodat deze niet langer de ader belemmert. In geval van een trombose zal je voor lange tijd bloedverdunners moeten nemen. Deze lossen de klonter op waardoor de verstopping verdwijnt.