Tintelingen aan hoofd: Oorzaken van hoofdtintelingen

Af en toe ervaren patiënten tintelingen (paresthesieën), die vaak voelbaar zijn in de benen of voeten. Deze acute of chronische tintelende gevoelens kunnen echter ook aan het hoofd voorkomen. Naast tintelingen op de bovenkant van het hoofd en de hoofdhuid, kan de patiënt mogelijk krassende, prikkelende, branderige of kietelende gevoelens ervaren op de wangen, het voorhoofd en rond de ogen. Meestal liggen zenuwproblemen of problemen met het centrale zenuwstelsel aan de basis van deze tintelingen. De vreemde gevoelens verdwijnen meestal alleen wanneer de arts het onderliggende probleem aanpakt. Soms is rust voldoende, maar bij patiënten met ernstigere aandoeningen kan een uitgebreide medische behandeling noodzakelijk zijn.

• Beroerte en hoofdtintelingen
• Diabetische neuropathie en tintelingen aan het hoofd
• Encefalitis en tintelingen in het hoofd
• Foute positie en tintelende gevoelens aan het hoofd
• Gordelroos
• Hersentumor
• Hoofdtrauma
• Huidaandoeningen
• Medicatie
• Menopauze
• Migraine
• Multiple sclerose
• Productallergie
• Sinusinfectie of verkoudheid
• Stress en angst
• Zenuw- of spierschade
• Ziekte van Lyme
• Andere oorzaken van hoofdparesthesieën
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken

Beroerte en hoofdtintelingen

Tintelingen in het hoofd kunnen een teken zijn van een beroerte. Een beroerte treedt op wanneer de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen wordt belemmerd, waardoor hersencellen afsterven. Een beroerte leidt tot milde tot soms levensbedreigende fysieke en mentale symptomen. Hoofdtintelingen kunnen voorkomen bij deze aandoening, maar de symptomen kunnen ook aanhouden nadat de patiënt hersteld is van een beroerte. De patiënt kan zich daarnaast presenteren met andere tekenen, zoals plotselinge zwakte of gevoelloosheid in het gezicht, verlies van spraakvermogen en problemen met het gezichtsvermogen. Een gezonde levensstijl kan het risico op het ontwikkelen van een beroerte verminderen.

Diabetische neuropathie en tintelingen aan het hoofd

Een van de complicaties van diabetes mellitus (suikerziekte) is schade aan de perifere en craniale zenuwen (hersenzenuwen). Diabetische neuropathie kan leiden tot tintelingen, pijn en gevoelloosheid. Patiënten met suikerziekte ervaren vaak tintelende, prikkelende zenuwpijn, die vooral ’s nachts verergert. Het is belangrijk om diabetes mellitus goed onder controle te krijgen en te houden. Afhankelijk van de ernst van de aandoening, moet de patiënt insuline of andere medicatie innemen en/of aanpassingen in de voedingsstijl doorvoeren.

Encefalitis en tintelingen in het hoofd

Bij encefalitis zijn de hersenen ontstoken. Soms is dit het gevolg van een tekenbeet. Virale infecties zijn de meest voorkomende oorzaak van encefalitis, hoewel bacteriële infecties en andere ontstekingsaandoeningen deze aandoening ook kunnen veroorzaken. Door de zwelling in de hersenen kunnen tintelingen optreden, vaak in combinatie met braken, hoofdpijn en koorts. Een andere ernstige aandoening die hersenontsteking veroorzaakt en waarbij ook tintelingen in het hoofd kunnen optreden, is meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek). Onmiddellijke medische aandacht is vereist bij beide aandoeningen om blijvende neurologische schade te voorkomen.

Foute positie en tintelende gevoelens aan het hoofd

Langdurig in dezelfde positie blijven kan leiden tot beperkte bloedtoevoer naar bepaalde gebieden, waardoor deze 'in slaap vallen'. Het te lang in een rechte positie houden van de nek kan slapende, doffe en tintelende gevoelens aan het hoofd veroorzaken.

Gordelroos

Gordelroos is een virale infectie veroorzaakt door het herpes zoster-virus. Wanneer het hoofd getroffen is, kunnen hoofdtintelingen ontstaan aan één kant van het gezicht of de hoofdhuid. Gordelroos leidt tot gevoelige en pijnlijke zenuwuiteinden. De patiënt ontwikkelt ook een kenmerkende huiduitslag met blaarvorming, sijpelend pus en korstvorming. Soms kunnen ook andere lichaamsdelen aangetast zijn. Onmiddellijke medische hulp is nodig wanneer de tintelingen optreden aan het gezicht.

Hersentumor

In zeldzame gevallen kan een tintelend gevoel in het hoofd worden veroorzaakt door een hersentumor. Deze tumor kan druk uitoefenen op een hersenzenuw, wat paresthesieën in verschillende lichaamsdelen, waaronder het hoofd, kan veroorzaken. Meestal treden ook andere symptomen op bij hersentumoren, zoals hoofdpijn, toevallen, bewustzijnsverlies, braken en veranderingen in het loopvermogen.

Hoofdtrauma

Een hoofdtrauma kan soms schade aan de zenuwen en spieren veroorzaken, wat leidt tot verlies van gevoel en tintelingen in het hoofd. Andere tekenen van een verwonding aan het hoofd kunnen hoofdpijn, wazig zien of dubbelzien, misselijkheid en braken zijn. Medisch advies is noodzakelijk.

Huidaandoeningen

Huidproblemen zoals eczeem (droge huid en jeukende huid), hoofdluis (jeuk en rode bultjes) of psoriasis (droge huid en schilfers) kunnen haaruitval veroorzaken. Dit leidt tot jeuk op het hoofd en kan ervoor zorgen dat de patiënt gaat krabben. Het krabben aan het hoofd kan bijdragen aan haarverlies en soms ook aan hoofdparesthesieën. Daarnaast verhoogt het risico op een infectie doordat de huid kan gaan bloeden door de krabletsels, waardoor bacteriën en vuil in de wond terechtkomen. Een geïnfecteerde hoofdhuid moet door de arts behandeld worden met de juiste medicijnen (antibiotica).

Medicatie

Hoofdparesthesieën kunnen soms een bijwerking zijn van bepaalde voorgeschreven medicatie. Als de tintelingen in het hoofd optreden na het starten met bepaalde medicijnen, is het raadzaam om contact op te nemen met de arts. Narcotica (vooral opiaten) kunnen op de lange termijn zenuwbeschadiging veroorzaken, wat ook tintelingen in het hoofd als gevolg kan hebben.

Menopauze

Sommige vrouwen in de menopauze ervaren tintelingen of een 'kruipend' gevoel op de hoofdhuid, hoewel vaak ook andere lichaamsdelen met deze gevoelens worden aangetast. Er bestaat geen specifieke 'behandeling' voor de menopauze. Deze hormonale verandering vindt plaats wanneer vrouwen een bepaalde leeftijd bereiken. Hormoon- en voedingssupplementen kunnen enkele symptomen verlichten. Ontspanningstechnieken zijn ook populair bij veel vrouwen. Als het tintelende gevoel in het lichaam en de hoofdhuid problematisch is, is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Migraine

Migraine is een ernstige, kloppende hoofdpijn die ook tintelingen in het hoofd kan veroorzaken, zowel vóór de migraineaanval als tijdens de aanval. Migraine tast vaak de achterkant van het hoofd of één kant van het hoofd (eenzijdige hoofdpijn) aan. De tintelingen kunnen ook aan één zijde van het hoofd aanwezig zijn. Tintelingen en zelfs gevoelloosheid zijn ook mogelijk in het gezicht, de lippen en de tong. Bij ernstige migraine kunnen spraakproblemen en duizeligheid optreden. Artsen weten niet precies waarom veel patiënten last hebben van migraine (oktober 2020), maar voedingstekorten kunnen mogelijk bijdragen aan sommige migraineaanvallen.

Multiple sclerose

Wanneer tintelingen in verschillende lichaamsdelen, waaronder het hoofd, optreden, kan dit soms een vroeg teken zijn van multiple sclerose (MS). MS is een ziekte van het centrale zenuwstelsel, waarbij de zenuwen degenereren of permanent beschadigd raken. Andere symptomen zijn onder meer wazig zien of dubbelzien, coördinatieproblemen, verlies van evenwicht, gevoelloosheid en zwakte in een arm of been. Soms verschijnen tintelende en/of jeukende gevoelens die na enkele minuten weer verdwijnen. Deze symptomen kunnen kort optreden in het hoofd, terwijl de klachten mogelijk later langdurig aan een arm verschijnen. Dit kan per patiënt verschillen.

Productallergie

Een veel voorkomende oorzaak van een tintelende hoofdhuid is een productallergie. Eén of meer ingrediënten in shampoo of een ander haarverzorgingsproduct kunnen de oorzaak zijn van een allergische reactie op de hoofdhuid. Huidallergieën veroorzaken pijn en ontstekingen. Andere reacties kunnen een droge hoofdhuid, jeuk en roodheid zijn. Het is belangrijk om het gebruik van producten waarop een patiënt allergisch reageert onmiddellijk te staken en indien mogelijk over te schakelen op natuurlijke verzorgingsproducten.

Sinusinfectie of verkoudheid

Een sinusinfectie of verkoudheid kan druk in het hoofd veroorzaken, wat leidt tot een tintelend gevoel. De luchtwegen kunnen geblokkeerd of ontstoken zijn, wat zenuwschade in die regio kan veroorzaken. Dit leidt tot tintelingen, maar ook koorts en verstopte sinussen kunnen optreden.

Stress en angst

Tintelingen in het hoofd kunnen soms wijzen op angst en stress. Stress veroorzaakt een verscheidenheid aan lichamelijke symptomen, zoals strakkere spieren en zenuwen. Meestal komen deze tintelende en/of brandende gevoelens in één of beide zijden van het hoofd voor. Naast deze gevoelens kunnen ook jeuk en dermatitis (ontsteking van de huid) op de hoofdhuid optreden. Het is belangrijk om stress op de juiste manier te behandelen. Vitamine B (vooral B6), kamillethee en essentiële oliën hebben stressverlichtende eigenschappen. Daarnaast kunnen activiteiten zoals ontspanningstechnieken en yoga nuttig zijn.

Zenuw- of spierschade

Elke vorm van spierschade in de nek of zenuwen in het hoofd kan speldenprikgevoelens in het hoofd, op de wangen of op de hoofdhuid veroorzaken. Afhankelijk van het soort schade kunnen de tintelingen tijdelijk of chronisch van aard zijn. Deze zenuwschade kan het gevolg zijn van een virale infectie, een hoge bloeddruk (hypertensie) of een beroerte. Algemene symptomen van zenuwschade omvatten tintelingen, pijn en gevoelloosheid in het hoofdgebied.

Ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme is een bacteriële infectie die wordt veroorzaakt door een besmette tekenbeet. Een geïnfecteerde tekenbeet leidt meestal tot een rode uitslag op de huid met een bleek centrum. Wanneer de infectie zich verspreidt, kan ook schade aan de gewrichten ontstaan en kan de patiënt last krijgen van vermoeidheid. Tintelingen in het hoofd, hoofdpijn, nekstijfheid en geheugen- en concentratieproblemen kunnen ook symptomen van deze aandoening zijn. Een antibiotische behandeling is nodig voor de ziekte van Lyme. Patiënten die in de vroege stadia van de ziekte met de juiste antibiotica worden behandeld, herstellen meestal snel en volledig.

Andere oorzaken van hoofdparesthesieën

Een tintelend gevoel in het hoofd kan ook ontstaan door andere medische aandoeningen zoals:

• alcoholmisbruik
• een te trage schildklier (hypothyreoïdie)
• een transient ischaemic attack (TIA: tijdelijke functieuitval)
• een vitamine B12-tekort
• het carpaal tunnel syndroom (tintelingen en/of zwakte aan de hand)
• hypocalciëmie (verlaagd calciumgehalte in het bloed)
• hypokaliëmie (verlaagd kaliumgehalte in het bloed)
• hyponatriëmie (verlaagd natriumgehalte in het bloed)
• loodvergiftiging
• tabak roken
• toevallen

Alarmsymptomen

Er zijn verschillende alarmsymptomen die kunnen wijzen op een ernstigere onderliggende aandoening bij tintelingen in het hoofd. Het is belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken als een of meer van de volgende symptomen optreden:

• Plotselinge, ernstige hoofdpijn: Vooral als deze ongewoon of anders is dan eerdere hoofdpijnaanvallen.
• Verlies van bewustzijn: Dit kan wijzen op een ernstige aandoening zoals een beroerte of hersentumor.
• Onverwachte gevoelloosheid of zwakte: Vooral als dit een arm, been of een deel van het gezicht aan één kant van het lichaam betreft.
• Problemen met spraak of begrip: Moeite met praten of begrijpen van taal kan duiden op een beroerte of ernstige neurologische aandoening.
• Verlies van gezichtsvermogen: Plotselinge of ernstige veranderingen in zicht kunnen een symptoom zijn van een hersentumor, beroerte of andere ernstige aandoeningen.
• Duizeligheid of evenwichtsproblemen: Deze kunnen duiden op een ernstige aandoening van het centrale zenuwstelsel.
• Aanvallen of convulsies: Ongecontroleerde spiercontracties kunnen wijzen op ernstige neurologische problemen.
• Koorts en nekstijfheid: Deze symptomen kunnen duiden op meningitis (hersenvliesontsteking) of andere ernstige infecties.
• Ernstige of toenemende tintelingen: Als de tintelingen verergeren of niet verdwijnen, vooral als ze gepaard gaan met andere symptomen.
• Onverklaarbare gewichtsverlies of vermoeidheid: Dit kan wijzen op een ernstige onderliggende aandoening zoals kanker.

Het is belangrijk om bij de aanwezigheid van deze symptomen direct medische hulp te zoeken om een juiste diagnose en behandeling te krijgen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van hoofdtintelingen kan soms moeilijk zijn, omdat er veel mogelijke oorzaken zijn. De arts zal een combinatie van een gedetailleerde medische geschiedenis en een grondig fysiek onderzoek gebruiken om mogelijke oorzaken van hoofdparesthesieën te vinden. Hiervoor voert de arts verschillende onderzoeken uit, afhankelijk van de individuele symptomen:

• angiografie (radiografisch beeld van de bloedvaten)
• bloedonderzoek
• CT-scan
• elektromyografie (meting van de elektrische spieractiviteit)
• MRI-scan
• röntgenfoto

Lees verder

• Paresthesieën: Tintelingen in ledematen door druk op zenuw
• Tintelingen aan hoofdhuid: Oorzaken van paresthesieën