Koude neus: Oorzaken van koud aanvoelende neus
Het bloed bereikt als laatste de handen, de voeten, de neus en de oren en daarom zijn ze vaak kouder dan andere lichaamsdelen. Diverse oorzaken zijn bekend voor een koude neus. Een koud aanvoelende neus komt vaak voor wanneer een patiënt kortstondig in een frisse omgeving vertoeft, wat niet ernstig is. Wanneer de neus constant koud is, wijst dit vaak op een onderliggende aandoening of het te lang doorbrengen in koude weersomstandigheden. Houdt dit symptoom aan en ontstaat pijn en ongemak, dan is het raadzaam om een arts te raadplegen.
Koude weersomstandigheden en koud aanvoelende neus
Kil weer
Het lichaam bespaart warmte en energie door de bloedstroom naar de ledematen te verminderen bij koude temperaturen of weersomstandigheden. Het bloed gaat namelijk eerst naar de vitale organen om ze warm te houden zodat ze goed kunnen werken. Hierdoor zijn is de bloedtoevoer naar de handen, de voeten, de oren en de neus verlaagd waardoor een koud gevoel aan deze lichaamsdelen optreedt. Een neus is tevens samengesteld uit kraakbeenweefsel en bevat niet veel isolerend vet. Volgende tips helpen tegen een koude neus bij kil weer:
- geschikt schoeisel met warme sokken dragen
- handschoenen of wanten gebruiken
- hoeden of bivakmutsen dragen om warmteverlies van het hoofd te verminderen
- kleding in lagen aandoen voor extra warmte
- sjaals dragen om blootstelling van de neus aan de kou te voorkomen
Onderkoeling (hypothermie)
Wanneer patiënten buitenactiviteiten voltooien in koude weersomstandigheden, resulteert dit snel in onderkoeling of bevriezing, die beiden gepaard gaan met een koude neus. Dit zijn potentieel gevaarlijke situaties en daarom is onmiddellijke medische aandacht nodig. Bij langdurige blootstelling aan koude verliest het lichaam sneller warmte dan het kan genereren, wat resulteert in hypothermie (
onderkoeling). De lichaamswarmte is dan lager dan de normale lichaamstemperatuur van of 37 °C. Vroege symptomen omvatten coördinatieverlies,
rillingen,
vermoeidheid en
verwardheid. Een patiënt met onderkoeling moeten verwarmd worden. De patiënt moet alle natte kledij uitdoen en dan daarna opdrogen. Vervolgens wikkelt hij zich in een warm deken. Verder is een warm drankje aanbevolen om de lichaamstemperatuur te verhogen, maar het drankje mag geen alcohol bevatten.
Bevriezing
Een koude neus wijst soms op de vroege stadia van bevriezing na langdurige blootstelling aan extreem koude temperaturen. De symptomen van bevriezing komen vooral voor aan de neus, de oren, de wangen, de vingers of de tenen en bestaan uit onder meer:
- een blauwe of bleke, wasachtige huid
- een doof gevoel
- een verminderde doorbloeding van de handen en voeten
- pijn
- tintelingen of prikkelingen
Lopen is niet aanbevolen wanneer een patiënt bevriezingsverschijnselen heeft. Dit brengt namelijk schade toe aan het weefsel van de voeten of tenen. Ook mag het koude lichaam niet worden ingewreven of gemasseerd, en het gebruik van verwarmingskussens of warmtelampen is evenmin aanbevolen. Het is wel mogelijk om de getroffen lichaamsdelen voorzichtig onder te dompelen in warm (maar geen heet!) water.
Schildklierafwijkingen en koude neus
Te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)
Een
te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) is een aandoening waarbij de schildklier niet voldoende hormonen produceert. Het
metabolisme vertraagt om warmte en energie te besparen zonder dit hormoon.
Bekende oorzaken van een te traag werkende schildklier zijn:
Andere symptomen van hypothyreoïdie, naast gevoeligheid voor koude, zijn onder meer:
Verwijderde schildklier
Ook een chirurgische verwijdering van de schildklier draagt bij aan de totstandkoming van een koud aanvoelende neus. Schildklierhormoonmedicatie verhelpen de schildklierproblemen zodat de koude neus verdwijnt.
Stress door hard werken
Een koude neus wijst soms op te hard werken. Hoe meer geestelijke druk patiënten ondervinden, hoe kouder de neus is. De neustemperatuur daalde met een gemiddelde van 1 °C naarmate de mentale taken uitdagender worden. Meer lichaamsbeweging of een
hobby uitoefenen, ’s avonds geen werkmail controleren, voldoende vakantie nemen en ontspannen zijn enkele tips om stress door het werk te verminderen.
Ziekte van Raynaud en neus die koud aanvoelt
De ziekte van Raynaud veroorzaakt erg vernauwde bloedvaten, wat resulteert in weinig of geen bloedstroming in de ledematen. Meestal is de blootstelling aan koude of zelfs
stress de oorzaak van de aandoening. De vingers en tenen zijn het vaakst aangetast, maar soms zijn ook de neus en oren betrokken. De huid vertoont een witte en vervolgens kortstondig een blauwe kleur tijdens een aanval. Daarna krijgen de getroffen gebieden een rode kleur, wat gepaard gaat met een kloppend gevoel, tintelingen of gevoelloosheid zodra de bloedstroom terugkeert. De oorzaken van de ziekte van Raynaud zijn niet bekend anno oktober 2020.
Lupus of
reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen) veroorzaken mogelijk wel een ernstigere vorm van de aandoening die dan gekend is als het
fenomeen van Raynaud. Sommige
geneesmiddelen, zoals
bètablokkers en bepaalde
medicijnen voor de behandeling van
migraine (aanval van een aura en/of
eenzijdige hoofdpijn) veroorzaken mogelijk aanvallen. Een genezing bestaat niet voor de ziekte anno oktober 2020, maar enkele tips helpen wel het risico op een aantal te verkleinen:
- eerst een voertuig opwarmen alvorens hiermee te gaan rijden bij koud weer
- hand- en voetwarmers in wanten, laarzen, sokken of zakken gebruiken
- handschoenen of wanten gebruiken bij het nemen van voedsel uit de koelkast of vriezer (als dit een reactie veroorzaakt)
- warme kleding dragen bij lage temperaturen.
De arts zet soms geneesmiddelen in die de bloedtoevoer naar de vingers en tenen verbeteren. Verder is af en toe een medicatiewijziging nodig in overleg met de arts wanneer de medicatie leidt tot de aandoening. Heel soms is een chirurgische ingreep nodig.
Andere oorzaken
Andere oorzaken van een neus die koud aanvoelt zijn
diabetische neuropathie (complicatie van
diabetes mellitus) en een
hartaandoening