Pijn achter het borstbeen (retrosternale pijn): Oorzaken
Het borstbeen (sternum) is een plat bot dat zich in het midden van de borst bevindt. Retrosternale pijn is pijn die zich voordoet achter (retro) het bot van het borstbeen. Deze vorm van pijn op de borst komt bij de meeste personen op een bepaald moment in het leven voor, bijvoorbeeld door brandend maagzuur. Diverse andere oorzaken zijn bekend voor retrosternale pijn op de borst. Niet altijd is de oorzaak ernstig, maar in sommige gevallen, zoals bijvoorbeeld bij een hartprobleem, is een snelle diagnose en medische behandeling vereist. Medicijnen behandelen tot slot de meeste oorzaken van retrosternale pijn, al is soms een medische procedure of chirurgische ingreep nodig om het onderliggend probleem van pijn achter het borstbeen te herstellen.
Organen achter het borstbeen
Achter het borstbeen bevinden zich volgende structuren:
- de grote bloedvaten (gedeelte afkomstig van of eindigend in het hart)
- de luchtpijp
- de oorsprong van de bronchi (luchtpijpvertakkingen)
- de slokdarm
- de wervels van de nek (cervicaal) en de borstwand (thoracaal)
- het hart
- restanten van de thymusklier
Daarnaast overlappen organen en weefsels elkaar een beetje in het centrale gedeelte van de borstholte waardoor deze ook gedeeltelijk in het gebied achter het borstbeen liggen. Dit gebeurt bij de bekleding van het mediastinum, het pericardium, de pleura en de longen. Verder gebeuren ook veranderingen aan de borstholte bij het in- en uitademen waardoor ook retrosternale pijn mogelijk is. De pijn achter het borstbeen is mogelijk maar zeker niet altijd of alleen maar afkomstig van deze lichaamsstructuren. Soms ontstaat namelijk uitstralingspijn of verspreidt de
pijn zich vanuit een ander lichaamsdeel.
Oorzaken van retrosternale pijn
Buikproblemen
Door problemen met het spijsverteringskanaal ontstaat vaak pijn achter het borstbeen.

Pijn op de borst wijst mogelijk op een hartprobleem /
Bron: Pexels, PixabayHartproblemen
Diverse
hartaandoeningen leiden mogelijk leiden tot pijn achter het borstbeen. Deze ernstige aandoeningen wil de arts altijd eerst uitsluiten wanneer een patiënt met
pijn op de borst achter het borstbeen kampt.:
Luchtwegproblemen
Diverse
longaandoeningen en luchtwegproblemen veroorzaken mogelijk pijn achter het borstbeen:
Orthopedische problemen
Diverse orthopedische problemen leiden tot pijn achter het sternum (borstbeen):
botmetastasen (
uitzaaiingen van kanker in de botten)
Tumoren
Goedaardige of kwaadaardige tumoren (zoals
slokdarmkanker en
longkanker) in de buurt van het borstbeen vormen een belangrijke oorzaak van retrosternale pijn.
Andere oorzaken
Verder zijn enkele andere oorzaken bekend van pijn achter het borstbeen:
Geassocieerde symptomen
Hoe een patiënt retrosternale pijn ervaart, is individueel bepaald. Vaak kampen patiënten met milde tot ondraaglijke brandende, stekende, drukkende en/of plettende pijn op de borst die variabel is inzake de frequentie (constant, met tussenpozen, éénmalig) en de duur (acuut of chronisch). Vaak gaan geassocieerde symptomen gepaard met dit type pijn, wat dan voor de arts nuttig is voor het opsporen van de onderliggende oorzaak.
Ademhalingsproblemen, hoesten of koorts
Deze symptomen wijzen in de richting van
luchtwegaandoeningen die retrosternale pijn veroorzaken tijdens een normale ademhaling. Meestal verergert de pijn tijdens de ademhaling. Ook
hoesten patiënten vaak bloederig
sputum (slijm) op (
natte hoest). Een
verminderde eetlust komt ook voor bij luchtwegaandoeningen.
Slikproblemen
Wanneer
slikproblemen ontstaan bij het doorslikken van vast voedsel, is dit vaak een teken van een belemmering van een slokdarm of een vorm van
kanker in de slokdarm.
Uitstralingspijn naar de arm
Wanneer de patiënt kampt met uitstralingspijn in de arm (
armpijn), de kaak (
kaakpijn), de nek (
nekpijn) of de buik (buikpijn), is dit vaak te wijten aan hartproblemen waarvoor zo snel mogelijk medische hulp vereist is. Andere tekenen van mogelijke hartproblemen zijn een
verandering in de kleur van de nagels en
veranderingen in de kleur van de tong (cyanose:
blauwzucht = tekort aan zuurstof aan de weefsels) een verhoogde hartslag (
tachycardie), meer zweten (
hyperhidrose),
kortademigheid,
duizeligheid,
flauwvallen,
misselijkheid en/of
braken.
Zure smaak in de mond
Een
zure smaak in de mond treedt vaak ’s nachts of bij het gaan liggen op; dit is vaak te wijten aan zure reflux.
Diagnose en onderzoeken
Door de locatie van retrosternale pijn, verwarren patiënten dit vaak met een symptoom van verschillende hartaandoeningen, wat angst oplevert. De arts wil bijgevolg diverse onderzoeken uitvoeren om hartproblemen als oorzaak uit te sluiten. Meestal ligt het probleem namelijk niet aan het hart, maar het is wel mogelijk en daarom voert de arts diverse hartonderzoeken uit zoals een
echocardiografie (hartfilmpje) en een
elektrocardiografie (meting van de elektrische activiteit van het hart).
Beeldvormende onderzoeken zoals een
röntgenfoto van de
borstkas (
thoraxfoto), een
MRI-scan of een
CT-scan zijn nodig om sommige aandoeningen (zoals tumoren) te bevestigen of uit te sluiten. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij een infectie, is een
bloedonderzoek ook nuttig.
Behandeling van pijn achter het borstbeen
De behandeling van retrosternale pijn op de borst is afhankelijk van de onderliggende oorzaak, want pas dan is de arts in staat om de juiste behandeling uit te voeren. Hartproblemen vereisen een grondige controle want soms zijn niet-invasieve ingrepen nodig om de oorzaak van pijn op de borst goed te behandelen. Dergelijke medische procedures vinden vooral plaats bij patiënten met het
acuut coronair syndroom, waarbij een verstopping tot stand komt van de bloedvaten van het hart, waardoor de bloedstroom afgeremd is. Bij meer algemene oorzaken van retrosternale pijn op de borst, zoals bij zure reflux, is het gebruik van
medicijnen om maagzuur te verminderen (
antacida,
protonpompremmers) vaak aangewezen.