Tietze-syndroom: Reumatische aandoening met pijn op de borst

Het syndroom van Tietze is een zeldzame aandoening waarbij een chronische ontsteking en zwelling van de kraakbeenverbinding tussen het borstbeen en de ribben ontstaat. Een overbelasting van de borstkas ligt meestal aan de basis van de reumatische aandoening, al zijn ook nog andere risicofactoren bekend. De patiënt ervaart pijn op de borst en ribpijn. Medicijnen behandelen de goedaardige aandoening. De prognose van deze aandoening is meestal goed. Patiënten kunnen steeds met vragen of voor lotgenoten terecht bij een speciaal voor deze aandoening opgerichte patiëntenvereniging. De Duitse arts A. Tietze (1864–1927) beschreef deze aandoening tot lot voor het eerst in de medische literatuur in 1921.

• Synoniemen van syndroom van Tietze
• Epidemiologie van Tietze-syndroom
• Oorzaken van reumatische aandoening
• Risicofactoren van ontsteking van kraakbeenverbinding tussen het borstbeen en ribben
• Symptomen: Pijn op de borst
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via medicatie
• Prognose
• Contactgroep
• Complicaties
• Preventie
• Praktische omgangstips voor Tietze-syndroom
• Pijnbeheersing
• Ondersteuning en emotioneel welzijn
• Misvattingen rond syndroom van Tietze
• Het syndroom van Tietze wordt altijd verward met een hartprobleem
• Het syndroom van Tietze is een chronische aandoening
• Het syndroom van Tietze komt alleen voor bij ouderen
• Het syndroom van Tietze is altijd gerelateerd aan fysieke overbelasting
• Er is geen behandeling voor het syndroom van Tietze
• Het syndroom van Tietze is gerelateerd aan ernstige aandoeningen zoals kanker
• Het syndroom van Tietze kan niet worden gediagnosticeerd zonder beeldvormende onderzoeken

Synoniemen van syndroom van Tietze

Bekende synoniemen van het syndroom van Tietze zijn:

• chondropathia tuberosa
• costochondral junction syndrome
• costochondrodynie
• het tietzesyndroom
• peristernale perichondritis
• Tietze-syndroom
• ziekte van Tietze

Epidemiologie van Tietze-syndroom

Tieners en (jong)volwassenen jonger dan veertig jaar zijn het vaakst getroffen door het syndroom van Tietze. Baby’s, jonge kinderen en ouderen lijden af en toe ook aan de ontsteking van de kraakbeenverbinding tussen het borstbeen en de ribben. Mannen en vrouwen zijn in gelijke aantallen aangetast door de zeldzame ziekte.

Oorzaken van reumatische aandoening

Bij het syndroom van Tietze, een vorm van ontstekingsreuma, ontstaat een pijnlijke zwelling van de kraakbeenverbinding tussen het borstbeen en de ribben. Dit is te wijten aan een langdurig ontsteking van het kraakbeen in de borstkas tussen de voorste ribben en het borstbeen. Waarom de aandoening precies tot stand komt, is niet geweten anno oktober 2020. Mogelijk speelt angst in combinatie met ademhalingsproblemen een rol bij het ontstaan bij de ziekte. Hierdoor ontstaat een overmatige borstademhaling, hetgeen resulteert in een constante overbelasting van de chondrocostale (met betrekking tot kraakbeen en ribben) gewrichten.

Risicofactoren van ontsteking van kraakbeenverbinding tussen het borstbeen en ribben

Een aantal risicofactoren zijn bekend voor het Tietze-syndroom zoals:

• een hogere luchtweginfectie
• een trauma met veel druk op de borstkas
• een zwangerschap
• overbelasting van de borstkas (chronisch hoesten of keelschrapen, een langdurige voorovergebogen houding, stress, zware voorwerpen dragen of tillen, …)

Symptomen: Pijn op de borst

De pijn die gerelateerd is met het syndroom van Tietze ontstaat geleidelijk al ervaren patiënten soms ook plots pijn. Meestal is de pijn afkomstig van het Tietze-syndroom eenzijdig, en zijn één, twee of drie ribben getroffen. De goedaardige ribaandoening veroorzaakt angst, hartkloppingen, ernstige, benauwde en drukkende pijn op de borst, pijn achter en rond het borstbeen (retrosternale pijn), flankpijn en ribpijn. De combinatie van deze symptomen doen soms denken aan de symptomen van een hartaanval. De pijn verergert voorts door aanraking, druk, inspanning, niezen, hoesten, zuchten en bewegen. Verder straalt de pijn mogelijk uit naar de arm / de oksel, de schouder, de rug en/of de nek. De patiënt ervaart bovendien een lokale warmte, gevoeligheid en roodheid op de plaats van de zwelling. Tot slot zijn ook symptomen aan andere lichaamsdelen mogelijk zoals de longen, de darmen, de maag en de slokdarm.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen omvatten acute pijn op de borst die kan uitstralen naar de schouder of arm, en symptomen die kunnen lijken op een hartaanval. Pijn die verergert bij beweging of aanraking van de borstkas moet serieus worden genomen.

Diagnose en onderzoeken

Omdat de tekenen vaak doen denken aan een hartaanval, maar ook aan hartfalen, angina pectoris (pijn op de borst, vaak een teken van een hartaanval), een alvleesklierontsteking, een longembolie (afsluiting van een slagader in de longen) of een maagzweer, voert de arts eerst onderzoeken uit om deze aandoeningen uit te sluiten. De diagnose gebeurt voor de rest op basis van de aanwezige symptomen, die de patiënt zo gedetailleerd mogelijk moet omschrijven.

Behandeling via medicatie

De pijn en zwelling verminderen door het nemen van pijnstillers en ontstekingsremmende medicijnen zoals niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s). De arts schrijft sterkere ontstekingsremmers voor indien de NSAID’s onvoldoende effectief zijn. Eventueel zet de arts corticosteroïde injecties in op de plaats van de pijn om de ontsteking en zwelling te verminderen. De goedaardige aandoening reageert doorgaans goed op de medicatie. Af en toe is een intercostale (tussen de ribben) zenuwblokkade aangewezen. Sommige patiënten zijn gebaat met fysiotherapie en/of acupunctuur. Enkele patiënten nemen glucosamine en/of andere supplementen omdat hierdoor mogelijk de ontsteking van het kraakbeen vermindert. Tot slot pakt de patiënt de mogelijke risicofactoren aan en zorgt hij voor een goede houding.

Prognose

De prognose is over het algemeen goed, met veel patiënten die aanzienlijke verlichting ervaren met behandeling. Tietze-syndroom kan echter chronisch zijn en terugkerende episodes van pijn veroorzaken.

Contactgroep

De Vereniging van Tietze- en costochondritispatiënten geeft op de website informatie over het syndroom, zorgt voor lotgenotencontact en publiceert ook nieuwsberichten.

Complicaties

Complicaties zijn zeldzaam maar kunnen onder andere chronische pijn en ongemak omvatten. Langdurige symptomen kunnen invloed hebben op de levenskwaliteit en het dagelijkse functioneren.

Preventie

Preventie omvat het vermijden van activiteiten die de aandoening kunnen verergeren en het handhaven van een goede lichaamshouding en fysieke conditie. Regelmatige medische controles en fysiotherapie kunnen ook bijdragen aan het voorkomen van terugkerende symptomen.

Praktische omgangstips voor Tietze-syndroom

Tietze-syndroom is een aandoening die pijn in de borst veroorzaakt door ontsteking van het kraakbeen tussen de ribben en het borstbeen, wat meestal wordt verergerd door beweging of druk op de borst.

Pijnbeheersing

Omdat Tietze-syndroom kan leiden tot hevige pijn op de borst, is het belangrijk om activiteiten die de pijn verergeren te vermijden. Patiënten kunnen baat hebben bij het aanpassen van hun zithouding en het vermijden van belasting van de borstkas, zoals het tillen van zware voorwerpen of intensieve lichamelijke activiteiten.

Het gebruik van een warm kompres kan helpen de ontsteking te verzachten, en patiënten kunnen pijnstillers gebruiken om de pijn te beheersen. Patiënten moeten met hun arts overleggen voordat ze medicijnen nemen, vooral als ze andere gezondheidsproblemen hebben.

Ondersteuning en emotioneel welzijn

Gezien de locatie van de pijn, kunnen patiënten angst of bezorgdheid ervaren, omdat de symptomen lijken op die van hartklachten. Het kan nuttig zijn om gesprekken te voeren met een therapeuten of steungroepen om emotionele steun te ontvangen.

Patiënten kunnen ook baat hebben bij ademhalingsoefeningen of ontspanningstechnieken om spanning in de borstkas te verlichten en hun algehele stressniveau te verminderen.

Misvattingen rond syndroom van Tietze

Het syndroom van Tietze is een aandoening die pijn in de borst veroorzaakt door ontsteking van het kraakbeen van de ribben. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze aandoening vaak verkeerd wordt begrepen. Er bestaan verschillende misvattingen over het syndroom van Tietze die kunnen leiden tot verwarring en onterecht alarm.

Het syndroom van Tietze wordt altijd verward met een hartprobleem

Veel mensen denken dat pijn in de borst altijd te maken heeft met hartproblemen, zoals een hartaanval, wanneer het syndroom van Tietze aanwezig is. In werkelijkheid komt de pijn in dit syndroom van het borstbeen en wordt deze veroorzaakt door ontsteking in het kraakbeen. Hoewel de pijn soms intens kan zijn, heeft het niets te maken met de werking van het hart.

Het syndroom van Tietze is een chronische aandoening

Sommige mensen denken dat het syndroom van Tietze een langdurige of chronische aandoening is. Echter, het is meestal tijdelijk. De ontsteking in het kraakbeen van de ribben kan voor een korte tijd pijn veroorzaken, maar verdwijnt vaak na verloop van tijd zonder dat er langdurige effecten zijn. Het syndroom heeft vaak een zelflimiterend verloop.

Het syndroom van Tietze komt alleen voor bij ouderen

Een veelvoorkomende misvatting is dat het syndroom van Tietze alleen voorkomt bij ouderen. In werkelijkheid kan deze aandoening zich op elke leeftijd voordoen, hoewel het vaker voorkomt bij jongere volwassenen. De aandoening wordt niet veroorzaakt door leeftijd, maar door ontsteking in het kraakbeen van de ribben.

Het syndroom van Tietze is altijd gerelateerd aan fysieke overbelasting

Sommige mensen denken dat het syndroom van Tietze altijd wordt veroorzaakt door overmatige fysieke inspanning of overbelasting van de borstspieren. Hoewel fysieke activiteit soms de symptomen kan verergeren, is de oorzaak van de ontsteking vaak niet direct gerelateerd aan fysieke belasting. Stress en andere factoren kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van de aandoening.

Er is geen behandeling voor het syndroom van Tietze

Er bestaat de misvatting dat het syndroom van Tietze onbehandelbaar is. In werkelijkheid kunnen de meeste gevallen worden behandeld met medicatie zoals ontstekingsremmers, en soms kunnen fysiotherapie of andere behandelingen helpen bij het verlichten van de symptomen. Hoewel het syndroom vaak vanzelf overgaat, kunnen behandelingen helpen om de pijn te verlichten.

Het syndroom van Tietze is gerelateerd aan ernstige aandoeningen zoals kanker

Sommige mensen denken dat de pijn die wordt veroorzaakt door het syndroom van Tietze een teken kan zijn van een ernstigere aandoening, zoals kanker van de longen of borst. Echter, het syndroom van Tietze is een goedaardige aandoening en wordt niet geassocieerd met kanker. Het is belangrijk om deze aandoening te onderscheiden van andere mogelijke oorzaken van borstpijn.

Het syndroom van Tietze kan niet worden gediagnosticeerd zonder beeldvormende onderzoeken

Er is een misvatting dat het syndroom van Tietze altijd beeldvormende onderzoeken vereist om gediagnosticeerd te worden. Hoewel beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto’s of MRI-scans kunnen helpen om andere oorzaken van de borstpijn uit te sluiten, wordt de diagnose vaak gesteld op basis van lichamelijk onderzoek en symptomen, zonder dat er beeldvorming nodig is.

Lees verder

• Costochondritis: Ontsteking ribkraakbeen met pijn op borst
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn
• Ribpijn: Oorzaken van pijn aan ribben
• Intercostale pijn: Behandeling van pijn aan tussenribspier
• Pijn achter het borstbeen (retrosternale pijn): Oorzaken