Ribpijn: Oorzaken van pijn aan ribben

Diverse oorzaken liggen mogelijk aan de basis van ribpijn (ribbenpijn) of pijn in de borstwand die afkomstig lijkt te zijn van een rib. Letsels, long- en hartziekten en kanker zijn slechts enkele mogelijke verklaringen voor pijnlijke ribben. De acute of chronische pijn is variabel in ernst, frequentie en locatie en gaat mogelijk gepaard met andere symptomen, zoals kneuzingen, koorts, angst en ademhalingsproblemen. Soms is een professionele behandeling onnodig en verdwijnt de pijn spontaan of met enkele huisremedies en rust. In andere gevallen is medicatie, een medische procedure of een operatie vereist om het onderliggend probleem van een pijnlijke rib te verhelpen.

• Anatomie ribben en relatie tot ribpijn
• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van ribpijn
• Angst en stress
• Auto-immuunziekten
• Fibromyalgie, chronische pijnaandoening
• Gastro-oesofageale reflux
• Hart- en longproblemen
• Kanker en ribpijn
• Pleuritis, borstvliesontsteking
• Ribaandoeningen
• Sikkelcelziekte, bloedaandoening van rode bloedcellen
• Spierspanning en pijnlijke ribben
• Syndroom van Tietze
• Ziekte van Bornholm
• Ziekten van de longen en het hart
• Zwangerschap en pijn aan ribben
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen bij zere rib(ben)
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van pijn aan ribben
• Prognose
• Complicaties door pijnlijke ribben
• Preventie
• Praktische tips voor het omgaan met ribpijn
• Zorg voor voldoende rust
• Gebruik pijnstillers en ontstekingsremmers
• Pas je ademhaling aan
• Gebruik ijs of warmte voor pijnverlichting
• Stabiliseer de ribben bij beweging
• Zoek medische hulp bij ernstige pijn of ademhalingsproblemen
• Versterk de spieren rondom de ribben
• Let op houding en bewegingen
• Overweeg fysiotherapie voor langzame genezing
• Blijf goed gehydrateerd en eet voedzaam
• Vermijd roken en alcoholgebruik

Anatomie ribben en relatie tot ribpijn

De ribben vormen een belangrijk onderdeel van de thorax (borstkas) en spelen een cruciale rol in het beschermen van vitale organen, zoals het hart en de longen. Het menselijke lichaam heeft 12 paar ribben, die variëren in grootte en vorm, en die zich uitstrekken van de wervelkolom naar het borstbeen (sternum). De ribben zijn aan de wervelkolom bevestigd door gewrichten, terwijl de voorste uiteinden in de meeste gevallen verbonden zijn met het borstbeen via kraakbeen. Ribpijn kan optreden door verschillende oorzaken die zowel direct betrekking hebben op de ribben zelf als op de omliggende weefsels.

Structuur van de ribben en het thoracale systeem
De ribben zijn opgedeeld in drie hoofdcategorieën: de ware ribben (de eerste zeven paar), de valse ribben (de volgende drie paar) en de zwevende ribben (de laatste twee paar). De ware ribben zijn direct verbonden met het borstbeen via het ribkraakbeen, terwijl de valse ribben indirect via het kraakbeen van de zevende rib verbonden zijn. De zwevende ribben hebben geen verbinding met het borstbeen, wat ze meer kwetsbaar maakt voor blessures. Elke rib is verbonden met een wervel in de wervelkolom door middel van een gewricht, en de ribben zijn omgeven door spieren die helpen bij ademhaling en beweging van de romp.

De intercostale spieren tussen de ribben zorgen voor de ademhalingsbewegingen door het samentrekken en uitzetten van de borstkas. Het kraakbeen dat de ribben verbindt met het borstbeen heeft ook een beschermende functie, maar is gevoelig voor letsel. Pijn in de ribben kan dus verschillende oorzaken hebben, van letsel aan de ribben zelf tot irritatie of ontsteking van de omliggende weefsels.

Relatie tussen ribpijn en de anatomie
Ribpijn kan ontstaan door verschillende anatomische structuren in de borstkas. De ribben zelf kunnen worden gebroken of gekneusd door trauma, zoals een val of een auto-ongeluk. In dat geval wordt de pijn vaak intens en scherp, vooral bij bewegingen die de ribben doen bewegen. Ribpijn kan ook optreden door aandoeningen die de spieren, gewrichten of zenuwen in de buurt van de ribben beïnvloeden. Bijvoorbeeld, intercostale neuralgie (zenuwpijn tussen de ribben) kan hevige pijn veroorzaken, die vaak aanvoelt als een brandende of stekende sensatie. Deze pijn kan verergeren bij diepe ademhalingen of hoesten, omdat de tussenribspieren en zenuwen worden belast.

Ribpijn kan ook het gevolg zijn van ontstekingen in het kraakbeen van de ribben (costochondritis), wat kan leiden tot een gevoel van pijn of gevoeligheid aan de voorzijde van de borstkas. Bij een dergelijke aandoening is de pijn vaak verergerend bij druk op het borstbeen of bij bewegingen van de bovenste ledematen. Bovendien kunnen infecties, zoals longontsteking, of aandoeningen zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) ribpijn veroorzaken door de nabijheid van de slokdarm en maag ten opzichte van de ribben.

Epidemiologie

Ribpijn is een veelvoorkomend symptoom, maar de prevalentie varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Aandoeningen zoals costochondritis en intercostale neuralgie komen vaker voor bij volwassenen, terwijl ribfracturen bij ouderen en kinderen vaak als gevolg van trauma optreden. Ribpijn wordt soms gemist of verkeerd gediagnosticeerd, aangezien de symptomen kunnen overlappen met aandoeningen die niet direct verband houden met de ribben, zoals hartaanvallen of longproblemen.

Prevalentie van ribpijn bij verschillende aandoeningen
Ribpijn als gevolg van costochondritis komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en het treft vooral mensen tussen de 20 en 40 jaar oud. De prevalentie van intercostale neuralgie neemt toe met de leeftijd en is vaak het gevolg van beschadiging van de zenuwen door virusinfecties zoals gordelroos. Ribfracturen komen vaak voor bij trauma, zoals verkeersongevallen of vallen, en zijn een veelvoorkomende oorzaak van ribpijn bij ouderen. Studies hebben aangetoond dat fracturen bij oudere volwassenen vaker complicaties veroorzaken, zoals pneumonie of verminderde ademhalingscapaciteit door pijn bij ademhaling.

Comorbiditeit van ribpijn
Ribpijn kan ook geassocieerd worden met andere aandoeningen, zoals longziekten (bijvoorbeeld pneumonie, longembolie, of kanker), hartziekten (zoals een myocardinfarct), en aandoeningen van de maag of slokdarm (zoals GERD). Omdat de symptomen vaak overlappen, kan het stellen van de juiste diagnose moeilijk zijn, en is het essentieel om alle mogelijke oorzaken in overweging te nemen, vooral als de pijn hevig of aanhoudend is.

Mechanisme

Ribpijn kan ontstaan door verschillende mechanismen die variëren van mechanisch trauma tot ontsteking of infectie. De meeste gevallen van ribpijn kunnen worden verklaard door een onderliggende oorzaak die de ribben of de omliggende weefsels aantast. Dit kan het gevolg zijn van schade aan de botten, kraakbeen, spieren of zenuwen.

Traumatische oorzaken van ribpijn
Een van de meest voorkomende oorzaken van ribpijn is een trauma aan de ribben. Dit kan variëren van een gekneusde rib tot een gebroken rib, meestal door een val of een verkeersongeval. Trauma aan de ribben leidt tot pijn door de beschadiging van het bot zelf of door de irritatie van omliggende weefsels, zoals de spieren of de tussenribzenuwen. Ribfracturen kunnen ook leiden tot een verhoogde druk op de longen, wat resulteert in ademhalingsproblemen en verergering van de pijn bij diepe ademhalingen.

Ontstekings- en infectieuze oorzaken van ribpijn
Ribpijn kan ook het gevolg zijn van ontsteking van het kraakbeen dat de ribben verbindt met het borstbeen, een aandoening die bekend staat als costochondritis. Bij deze aandoening is er sprake van pijn en gevoeligheid aan de voorkant van de borstkas, waar de ribben via kraakbeen aan het borstbeen zijn verbonden. Infecties zoals longontsteking kunnen ook leiden tot pijn in de ribben door de invloed van ontsteking op de longvliezen (pleuritis), wat de ademhaling bemoeilijkt en pijn kan veroorzaken bij het ademen of hoesten.

Neurologische oorzaken van ribpijn
Intercostale neuralgie, die wordt veroorzaakt door irritatie van de zenuwen tussen de ribben, kan leiden tot intense pijn in de borstkas, vaak beschreven als stekend of brandend. Dit kan het gevolg zijn van infecties zoals gordelroos (herpes zoster) of zenuwbeschadiging door trauma. De pijn kan verergeren bij bewegingen die de ribben bewegen of bij het inademen, omdat de tussenribspieren en zenuwen worden aangetast.

Oorzaken van ribpijn

Ribpijn kan door veel verschillende aandoeningen worden veroorzaakt. De oorzaken variëren van relatief goedaardige aandoeningen, zoals spierspanning, tot ernstigere aandoeningen, zoals hartaanvallen of longkanker. Het is essentieel om de oorzaak van de pijn te achterhalen om de juiste behandeling voor de patiënt te bepalen.

Angst en stress

Rib- en borstpijn zijn veel voorkomende fysieke klachten van patiënten die lijden aan stress, angst en angstaanvallen. Vooral angstige patiënten met ademhalingsproblemen zijn vatbaar voor ribpijn.

Auto-immuunziekten

Een aantal auto-immuunaandoeningen veroorzaken pijn op de borst, die aanvoelt als ribpijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor:

• artritis psoriatica (aandoening met symptomen aan huid en gewrichten)
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)
• spondylitis ankylopoetica (ziekte van Bechterew: blijvende gewrichtsontsteking)

Fibromyalgie, chronische pijnaandoening

Patiënten met de chronische pijnaandoening fibromyalgie ervaren mogelijk pijnlijke ribben naast andere pijnen zoals nekpijn, hoofdpijn, spierpijn, rugpijn, schouderpijn, borstkaspijn, dijpijn, … Verder kampen patiënten mogelijk met andere klachten, zoals bijvoorbeeld slaapproblemen, angst, vermoeidheid, neerslachtigheid, geheugenverlies en concentratieproblemen. Problemen bij de verwerking van pijn door de hersenen en zenuwen zijn wellicht de onderliggende oorzaak voor fibromyalgie. De arts schrijft pijnstillende medicatie of antidepressiva voor voor het verlichten van de klachten. Bovendien is de patiënt mogelijk gebaat met fysiotherapie, vochtige hitte, regelmatige aerobe oefeningen, ontspanning en het verlichten van stress.

Gastro-oesofageale reflux

Gastro-oesofageale reflux is een veel voorkomende aandoening, waarbij zuur uit de maag lekt in de slokdarm. De aandoening treedt meestal op wanneer de spierring aan de onderkant van de slokdarm verzwakt. Gastro-oesofageale reflux veroorzaakt symptomen zoals brandend maagzuur en een onaangename smaak achteraan in de mond. Sporadisch zijn ook pijnlijke ribben voelbaar. Diverse zelfzorgmaatregelen en medicatie behandelen deze ziekte. Af en toe is een operatie nodig om het probleem te verhelpen.

Hart- en longproblemen

Soms doet de pijn die gepaard gaat met enkele hart- en longziekten denken aan ribpijn. Dit geldt voor:

• allergieën voor huisstofmijt, stuifmeel, huidschilfers en andere stoffen die een allergische reactie kunnen uitlokken (allergenen)
• angina pectoris (pijn op de borst, meestal een teken van een hartaanval)
• astma (chronische ontsteking van luchtwegen in de longen)
• COPD (chronisch obstructief longlijden)
• een longontsteking
• hartritmestoornissen
• hyperventilatie (snelle en diepe ademhaling)

Kanker en ribpijn

Zowel borstkanker als longkanker zaaien mogelijk uit (metastaseren) naar de ribben, hetgeen leidt tot ribpijn.

Pleuritis, borstvliesontsteking

Bacteriële infecties zoals een longontsteking veroorzaken vaak pleuritis, een ontsteking van het borstvlies. De griep (virus) of een schimmel leiden soms ook tot deze aandoening. Verder leidt longkanker, andere soorten kanker die de longen of het borstvlies aantasten, een bloedstolsel in de long en een auto-immuunziekte, zoals lupus of reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen) mogelijk tot een borstvliesontsteking. De patiënt ervaart scherpe of stekende pijn op de borst die zich mogelijk verspreidt naar de rug of schouder en verergert bij het hoesten. Koorts, koude rillingen en onbedoeld gewichtsverlies zijn andere mogelijke symptomen. De arts kijkt naar de oorzaak en zet dan gepaste medicatie in.

Ribaandoeningen

Costochondritis, ontsteking van het ribkraakbeen
Bij costochondritis ontstaat een pijn in de borstwand veroorzaakt door een ontsteking van het kraakbeen van de achterste ribben of het gebied waar de ribben het borstbeen ontmoeten (sternale articulaties). De aandoening veroorzaakt pijn op de borst, die verergert bij beweging en bepaalde posities. De doffe tot scherpe pijn verergert meestal ook wanneer de patiënt diep ademhaalt. De behandeling voor costochondritis bestaat uit een niet-steroïde ontstekingsremmer (NSAID).

Intercostale neuralgie, zenuwpijn aan de tussenribspier
Intercostale neuralgie duidt op pijn in de borstwand of bovenbuikwand die afkomstig is van een intercostale zenuw (zenuw van de tussenribspier). Intercostale neuralgie komt vaak voor na een thoracotomie (chirurgische opening van de borstkas) waarbij zenuwschade ontstaat, maar ook een trauma, een zwangerschap en andere oorzaken zijn gekend. De eenzijdige pijn op de borst is meestal scherp, schietend of brandend en straalt uit rond de borst of de bovenbuikwand. De zenuwaandoening gaat mogelijk gepaard met een veranderde gevoeligheid voor aanraking, continue zenuwpijn, een pijnlijke huid of een verminderde gevoeligheid van de huid.

Trauma aan rib
Een gebroken of gekneusde rib, een sleutelbeen- of borstbeenbreuk, blauwe plekken of interne verwondingen leiden mogelijk tot pijnlijke ribben. De meeste verwondingen genezen spontaan met de tijd. Voldoende rusten, koude kompressen toepassen en pijnstillers en/of ontstekingsremmende medicijnen nemen verlichten de klachten. Bewaakte oefeningen en therapie versnellen het genezingsproces en voorkomen een herhaald trauma.

Zwevende rib-syndroom
Het zwevende rib-syndroom (Cyriax-syndroom) treedt op wanneer er overmatige beweging ontstaat van het ribkraakbeen of de ligamenten. De exacte oorzaak hiervan is niet bekend anno oktober 2020, maar vaak verschijnen de klachten na een trauma, letsel of operatie, al is niet altijd een uitlokkende verwonding bekend. Pijn aan de ribben, pijn in de flank en pijn in de buik zijn de belangrijkste symptomen. De behandeling bestaat uit een activiteitenwijziging, medicatie en af en toe een operatie.

Sikkelcelziekte, bloedaandoening van rode bloedcellen

Sikkelcelanemie is een erfelijke bloedaandoening die resulteert in een afwijking in het zuurstofdragende eiwit hemoglobine in rode bloedcellen. Een patiënt met sikkelcelziekte krijgt mogelijk te maken met aanvallen van pijn (sikkelcelcrisis), bloedarmoede, een zwelling in de handen en voeten, bacteriële infecties en een beroerte. Sikkelcelziekte veroorzaakt soms ook pijn in de borst die aanvoelt als ribpijn. Medicatie, een bloedtransfusie en een beenmergtransplantatie zijn de belangrijkste behandelingsopties voor patiënten met sikkelcelziekte.

Spierspanning en pijnlijke ribben

Tussen elke rib bevinden zich kleine spiertjes waarop mogelijk spanning komt te staan. Dit gebeurt bijvoorbeeld door intens hoesten of zwaar hoesten. De spierspanning in de borstkas veroorzaakt pijn die doet denken aan ribpijn.

Syndroom van Tietze

Oorzaken
Bij het Tietze-syndroom, een zeldzame reumatische aandoening, is het kraakbeen in de borstkas tussen de voorste ribben en het borstbeen chronisch ontstoken, hetgeen leidt tot een zwelling onder het borstbeen. Overbelasting van de borstkas (zware voorwerpen tillen of dragen, chronisch hoesten, stress, een langdurige voorovergebogen houding, …) ligt wellicht aan de basis van de aandoening. Ook andere risicofactoren zijn gekoppeld aan de reumatische aandoening, zoals een luchtweginfectie, de zwangerschap of een trauma.

Symptomen
De aandoening leidt tot vervelende pijnklachten die langzaam ontstaan of plots tot uiting komen. De pijn doet denken aan de pijn van een hartaanval. Hierbij is ook pijn voelbaar ter hoogte van de ribben. Bewegen, hoesten, niezen en zuchten doen de pijn verergeren. Meestal is de pijn aan één kant van de borstkas voelbaar. Uitstralende pijn naar de arm, de nek, de rug en de schouder is mogelijk. Naast de pijn is soms een rood en pijnlijk gebied aanwezig op de borst. Een pijnlijk en benauwd gevoel op de borstkas en hartkloppingen zijn andere mogelijke tekenen.

Behandeling
De arts behandelt de pijn met NSAID’s en/of corticosteroïde injecties. Verder is fysiotherapie nuttig voor patiënten met het Tietze-syndroom.

Ziekte van Bornholm

Oorzaken en verspreiding
De ziekte van Bornhom (pleurodynie) is een virale infectie die voornamelijk kinderen en jongvolwassenen treft. Diverse virussen veroorzaken mogelijk de aandoening, zoals het echovirus, Coxsackie A- en B-virus en het enterovirus. De ziekte van Bornholm is zeer besmettelijk en kan gemakkelijk van de ene persoon op de andere worden verspreid, meestal door contact met afscheidingen uit de neus of mond of de ontlasting van een geïnfecteerde patiënt. Het is mogelijk om besmet te raken door besmet voedsel of drank te eten of te drinken, of door besmette voorwerpen zoals luiers aan te raken en vervolgens de mond aan te raken. Daarom is het erg belangrijk om de handen goed te wassen en om keukengerei niet te delen indien de ziekte van Bornholm in het gezin aanwezig is. Minder vaak krijgen patiënten deze aandoening door geïnfecteerde druppels in te ademen (hoesten of niezen).

Symptomen
Het belangrijkste symptoom van de ziekte van Bornholm is een ernstige, stekende pijn op de borst, die vaak erger is bij het diep ademen, hoesten of bewegen. De pijn komt en gaat, met afleveringen van vijftien tot dertig minuten. In zeer ernstige gevallen is de ademhaling bemoeilijkt door de pijn en is het getroffen gebied gevoelig.

Andere symptomen van de ziekte van Bornholm zijn onder meer:

• buikpijn
• hoesten
• hoofdpijn
• keelpijn
• koorts
• ribpijn
• spierpijn

Deze symptomen beginnen meestal plotseling en duren enkele dagen, al houden de tekenen bij sommige patiënten tot drie weken aan.

Behandeling
Er is anno oktober 2020 geen specifieke behandeling voor de ziekte van Bornholm. De infectie verdwijnt meestal vanzelf binnen een week. De pijn verlichten is mogelijk met vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals paracetamol en ibuprofen.

Ziekten van de longen en het hart

Ribpijn kan soms een symptoom zijn van een onderliggende aandoening zoals longontsteking, pleuritis, of longkanker. Bij longontsteking veroorzaakt de infectie in de longen vaak pijn die verergert bij het ademen. Bij pleuritis is er sprake van ontsteking van het longvlies, wat kan leiden tot scherpe pijn die verergert bij het ademen. Ook bij een myocardinfarct kan pijn in de borstkas optreden die zich uitstrekt naar de ribben.

Zwangerschap en pijn aan ribben

Enkele oorzaken zijn bekend voor ribpijn bij zwangere vrouwen. De groeiende baarmoeder oefent mogelijk druk uit op de onderkant van de ribbenkast. Verder schopt de baby mogelijk hetgeen pijnlijk is aan de ribben. Door telkens op dezelfde zijde te slapen (links), ontstaat extra druk op de ribben, met pijn tot gevolg. Zwangere vrouwen hebben ook een andere, slechtere houding waardoor mogelijk druk ontstaat op de ribben. Ribpijn bij zwangere vrouwen is soms het resultaat van zure reflux of indigestie (maagklachten na het eten of drinken), wat afkomstig is van druk op de maag door de groeiende baby. Deze pijn doet soms denken aan ribpijn. Scherpe pijn in de ribben is soms een teken van een urineweginfectie, hetgeen vaker voorkomt bij zwangere vrouwen.

Risicofactoren

Bepaalde factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van ribpijn of het ervaren van ernstigere symptomen. Risicofactoren kunnen variëren van trauma tot aandoeningen die invloed hebben op de botten, spieren of zenuwen.

Leeftijd
Oudere volwassenen hebben een verhoogd risico op ribfracturen, vooral door afname van de botdichtheid. Osteoporose, een aandoening waarbij de botten verzwakken, kan het risico op ribfracturen verhogen, zelfs bij relatief mild trauma.

Zwaar lichamelijk werk of intensieve sporten
Mensen die fysiek zware arbeid verrichten of deelnemen aan intensieve sporten, zoals contactberoepen of gewichtheffen, hebben een hoger risico op ribblessures, zoals gekneusde of gebroken ribben. Spierspanning en overbelasting kunnen ook bijdragen aan pijn tussen de ribben.

Aandoeningen van de longen en het hart
Longziekten zoals COPD, longontsteking en astma kunnen de ribben extra belasten door frequente hoestbuien, wat het risico op ribpijn verhoogt. Personen met een geschiedenis van hartziekten, zoals angina pectoris of myocardinfarct, kunnen ook gevoeliger zijn voor pijn in de ribben.

Risicogroepen

Ribpijn komt voor in verschillende risicogroepen. Personen die een hogere blootstelling aan trauma of bepaalde gezondheidsaandoeningen hebben, lopen een groter risico op ribpijn.

Ouderen
Oudere volwassenen lopen een verhoogd risico op ribfracturen door de afname van botdichtheid die met de leeftijd komt. Deze fracturen kunnen vaak leiden tot ernstige pijn en ademhalingsmoeilijkheden.

Sporters
Atleten, vooral in contact-sporten of bij intensieve trainingen, kunnen vaker ribblessures oplopen door overbelasting of direct trauma. Bovendien kunnen zij ook last krijgen van spierspanning of kneuzingen, die zich als ribpijn manifesteren.

Patiënten met hart- of longziekten
Patiënten met hartziekten zoals angina of myocardinfarct of met longziekten zoals longontsteking, astma, of COPD kunnen vaak ribpijn ervaren als gevolg van de bijkomende ademhalingsproblemen en hoestbuien.

Geassocieerde symptomen

Enkele andere symptomen zijn vaak aanwezig bij ribpijn zoals:

• ademhalingsproblemen / kortademigheid
• angst en/of stress
• een verminderd gevoel
• een verminderde kracht
• gewrichtspijn
• kneuzingen
• koorts
• misvorming van de borstkas
• moeilijkheden om het lichaam te draaien
• pijn bij diep ademhalen
• pijn op de borst
• plasproblemen
• slaapproblemen
• spierstijfheid
• zenuwpijnen

Alarmsymptomen bij zere rib(ben)

Er zijn bepaalde symptomen die kunnen wijzen op een ernstigere oorzaak van ribpijn en die onmiddellijke medische aandacht vereisen.

Plotselinge, intense pijn
Intense pijn die plotseling begint, vooral bij oudere patiënten, kan een teken zijn van een hartaanval of ernstige longproblemen. In dergelijke gevallen is onmiddellijke medische zorg vereist.

Kortademigheid en pijn bij ademhaling
Als ribpijn gepaard gaat met kortademigheid, zweten, of pijn bij het ademhalen, kan dit wijzen op een ernstige aandoening zoals een longembolie of een hartinfarct.

Koorts met langdurige pijn
Langdurige ribpijn gepaard met koorts kan wijzen op een infectie zoals longontsteking of pleuritis en vereist medische evaluatie.

Diagnose en onderzoeken

Om de oorzaak van pijn aan de rib(ben) op te sporen, is een grondige medische geschiedenis en een uitgebreide bevraging over de klachten ¨van de patiënt nodig. De arts zet mogelijk beeldvormende onderzoeken in om een trauma, een gebroken of gekneusde rib of een inwendig letsel in de borstkas op te sporen. Hij gebruikt hiervoor een echografie, een röntgenfoto en/of een CT-scan. Verder bestelt de arts mogelijk een bloedonderzoek want hij kan hiermee auto-immuunziekten opsporen. Afhankelijk van het vermoedelijk onderliggend probleem, zijn nog andere testen mogelijk.

Behandeling van pijn aan ribben

De behandeling van ribpijn hangt af van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen omvat de behandeling pijnbestrijding, rust en het vermijden van activiteiten die de pijn verergeren.

Medicatie
Pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen worden vaak gebruikt om pijn te verlichten en ontstekingen te verminderen bij aandoeningen zoals costochondritis of pleuritis. Bij ernstige pijn kunnen opioïden tijdelijk worden voorgeschreven.

Fysiotherapie
Fysiotherapie kan nuttig zijn voor patiënten met ribpijn als gevolg van spierspanning of trauma. Dit kan helpen de spieren te versterken en de ademhaling te verbeteren, wat de pijn kan verlichten.

Chirurgische ingrepen
In zeldzame gevallen, zoals bij ernstige ribfracturen die de longen beschadigen, kan een operatie nodig zijn om de botten te stabiliseren of om de schade aan de organen te herstellen.

Prognose

De prognose voor ribpijn hangt af van de oorzaak van de pijn. In de meeste gevallen van ribpijn, zoals door costochondritis of gekneusde ribben, herstellen patiënten volledig met tijd en de juiste behandeling.

Hersteltijd
Bij ribfracturen kan het herstel enkele weken duren, afhankelijk van de ernst van de breuk en de algemene gezondheid van de patiënt. Patiënten met kostochondritis of spierpijn kunnen sneller herstellen met behulp van pijnstilling en fysiotherapie.

Langdurige gevolgen
Bij ernstig letsel of langdurige aandoeningen zoals longziekten kan ribpijn chronisch worden en kan het de kwaliteit van leven beïnvloeden. In dergelijke gevallen is voortdurende behandeling en controle noodzakelijk.

Complicaties door pijnlijke ribben

In sommige gevallen kunnen complicaties optreden als gevolg van ribpijn, vooral bij oudere patiënten of mensen met onderliggende gezondheidsproblemen.

Infecties
Bij ribfracturen kan er een risico zijn op infecties, zoals longontsteking, vooral als de patiënt moeite heeft met diep ademhalen vanwege de pijn. In dergelijke gevallen kan ziekenhuisopname nodig zijn.

Lange-termijn pijn
Chronische ribpijn kan het gevolg zijn van aandoeningen zoals intercostale neuralgie, die moeilijker te behandelen zijn en lang kunnen aanhouden. Patiënten kunnen baat hebben bij langdurige pijnbestrijding of zenuwblokkades.

Preventie

Er zijn verschillende preventieve maatregelen die kunnen helpen om ribpijn te voorkomen, vooral als het gaat om blessures door trauma of overbelasting.

Veiligheid bij activiteiten
Bij fysieke activiteiten, zoals sport of zwaar lichamelijk werk, kunnen beschermende kleding en technieken helpen het risico op ribblessures te verminderen. Bijvoorbeeld, in contactsporten kunnen ribbeschermers nuttig zijn.

Gezonde levensstijl
Een gezonde levensstijl, met voldoende calcium en vitamine D, kan helpen de botten sterk te houden en het risico op fracturen door osteoporose te verlagen. Gewichtsbeheersing kan ook het risico op letsel door overbelasting verminderen.

Praktische tips voor het omgaan met ribpijn

Ribpijn kan verschillende oorzaken hebben, van een blessure of verstuiking tot ontstekingen of aandoeningen van de longen, zoals longontsteking of pleuritis. De pijn kan variëren van mild tot intens en kan het dagelijks functioneren ernstig belemmeren. Afhankelijk van de oorzaak van de ribpijn kunnen er verschillende benaderingen nodig zijn voor verlichting en genezing. Hier volgen praktische tips voor het omgaan met ribpijn, zowel voor de patiënt als diens omgeving.

Zorg voor voldoende rust

Rust is essentieel bij het herstel van ribpijn, vooral wanneer de pijn wordt veroorzaakt door een blessure of verstuiking. Probeer activiteiten die de ribben belasten, zoals tillen of intensieve fysieke activiteiten, te vermijden totdat de pijn is verminderd. Dit betekent niet dat je volledig inactief moet zijn, maar zorg ervoor dat je voorzichtig bent met je bewegingen. Langdurig bedrust is meestal niet nodig, maar vermijd overmatige belasting van de ribben totdat je voelt dat de pijn afneemt.

Gebruik pijnstillers en ontstekingsremmers

Afhankelijk van de ernst van de ribpijn kan het nodig zijn om pijnstillers in te nemen voor verlichting. Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals paracetamol kunnen helpen om de pijn te beheersen. Als de pijn gepaard gaat met ontstekingen, zoals bij een ribverstuiking of pleuritis, kunnen ontstekingsremmende medicijnen zoals ibuprofen nuttig zijn. Raadpleeg altijd een arts voordat je medicijnen inneemt, vooral als je andere gezondheidsproblemen hebt of andere medicijnen gebruikt. Het gebruik van pijnstillers kan het makkelijker maken om te ontspannen en bewegingen te maken zonder teveel pijn.

Pas je ademhaling aan

Bij ribpijn kan het moeilijk zijn om diep adem te halen, omdat dit de pijn kan verergeren. Echter, het is belangrijk om je ademhaling niet te oppervlakkig te maken, omdat dit de longen kan belasten en mogelijk andere complicaties kan veroorzaken. Probeer langzaam en diep adem te halen, met een focus op het uitademen. Het kan helpen om je handen op de ribben te plaatsen terwijl je ademhaalt om de beweging te ondersteunen en de pijn te verlichten. In sommige gevallen kan een fysiotherapeut je ademhalingsoefeningen aanleren die specifiek gericht zijn op het verminderen van de pijn en het bevorderen van het herstel.

Gebruik ijs of warmte voor pijnverlichting

Afhankelijk van de oorzaak van de ribpijn kan het gebruik van warmte of ijs nuttig zijn. Als de pijn wordt veroorzaakt door een blessure, zoals een verstuiking of blauwe plek, kan het aanbrengen van een koud kompres of ijszak in de eerste 24 tot 48 uur helpen om zwelling en ontsteking te verminderen. Daarna kan het gebruik van warmte, bijvoorbeeld een warmwaterkruik of een warme douche, de doorbloeding verbeteren en helpen om spierspanning te verlichten. Wees voorzichtig met de temperatuur van de kompressen en breng ze nooit direct op de huid aan om verbranding of bevriezing te voorkomen.

Stabiliseer de ribben bij beweging

Als je moet bewegen of iets moet tillen, probeer dan de ribben te stabiliseren door jezelf licht in te drukken of door een ondersteunend verband te dragen (als aanbevolen door een arts). Dit kan helpen om de pijn te verminderen tijdens bewegingen zoals hoesten, bukken of draaien. Het is belangrijk om altijd voorzichtig te zijn bij deze activiteiten om verdere schade aan de ribben of de onderliggende spieren te voorkomen. Bij ernstig ongemak is het raadzaam om zware lichamelijke inspanning volledig te vermijden totdat de ribpijn afneemt.

Zoek medische hulp bij ernstige pijn of ademhalingsproblemen

Als de ribpijn gepaard gaat met andere ernstige symptomen zoals kortademigheid, ademhalingsproblemen, koorts of hevige pijn die niet afneemt met pijnstillers, is het essentieel om onmiddellijk medische hulp in te schakelen. Deze symptomen kunnen wijzen op een ernstigere aandoening, zoals een longontsteking, pleuritis of zelfs een gebroken rib. Het is belangrijk om altijd de oorzaak van de ribpijn te achterhalen, vooral als de pijn niet verbetert of verergert met de tijd.

Versterk de spieren rondom de ribben

Na het verminderen van de pijn, kan het versterken van de spieren rondom de ribben helpen om verdere verwondingen te voorkomen. Het uitvoeren van gerichte ademhalingsoefeningen, lichte stretchoefeningen en spierversterkende oefeningen kan helpen om de spieren in je borst en ribben sterker te maken. Dit kan bijdragen aan een beter herstel en voorkomt dat je opnieuw geblesseerd raakt. Het is belangrijk om deze oefeningen langzaam op te bouwen en altijd onder begeleiding van een fysiotherapeut of arts te doen, vooral als de pijn nog aanwezig is.

Let op houding en bewegingen

Een slechte houding kan de ribpijn verergeren. Probeer een goede houding aan te nemen bij zitten, staan en lopen. Het vermijden van kromme ruggen of overmatige druk op de borst kan helpen om de pijn te verlichten. Als je moet zitten voor langere tijd, gebruik dan een ergonomische stoel of zorg ervoor dat je rug goed ondersteund wordt. Ook bij het tillen van objecten is het belangrijk om de juiste techniek te gebruiken, waarbij je je benen gebruikt om kracht uit te oefenen in plaats van de rug of borst.

Overweeg fysiotherapie voor langzame genezing

Als de ribpijn aanhoudt of als de oorzaak van de pijn een blessure of verwonding is, kan het raadzaam zijn om fysiotherapie te overwegen. Een fysiotherapeut kan je begeleiden bij het verbeteren van je ademhaling, het herstellen van de spierkracht rondom je ribben, en het corrigeren van eventuele houdingsproblemen. Fysiotherapie kan helpen om sneller te herstellen van ribblessures en om de kans op chronische pijn of letsel in de toekomst te verminderen.

Blijf goed gehydrateerd en eet voedzaam

Hydratatie speelt een belangrijke rol in het herstel van blessures en pijn. Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt, aangezien dit kan helpen bij het herstel van de weefsels rondom de ribben. Daarnaast is een voedzaam voedingspatroon essentieel voor genezing. Eet voedsel rijk aan vitamine C (zoals citrusvruchten, aardbeien en groenten), omdat dit helpt bij het herstel van weefsels. Zorg ook voor een goede inname van eiwitten, die nodig zijn voor het herstellen van spieren en het versterken van het immuunsysteem.

Vermijd roken en alcoholgebruik

Roken en overmatig alcoholgebruik kunnen het herstelproces vertragen en het risico op complicaties verhogen. Roken kan de bloedcirculatie verminderen, waardoor de genezing van ribben en omringende weefsels wordt vertraagd. Alcohol kan ontstekingen verergeren en de effectiviteit van pijnstillers verminderen. Vermijd deze factoren gedurende de herstelperiode om je genezing te versnellen en complicaties te voorkomen.

Lees verder

• Zwevende rib-syndroom: Pijn in flank door wegschuiven rib
• Gekneusde en gebroken ribben: Ribkneuzing en ribfractuur
• Costochondritis: Ontsteking ribkraakbeen met pijn op borst
• Intercostale pijn: Behandeling van pijn aan tussenribspier
• Tietze-syndroom: Reumatische aandoening met pijn op de borst