Krentenbaard: Besmetting, symptomen en mogelijke behandeling

Een krentenbaard is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door bacteriën. Ook al komt deze aandoening aanzienlijk vaker voor bij kinderen, ook volwassen kunnen getroffen worden door deze ziekte. De weerstand van volwassenen is vaak beter dan die van kinderen, maar helemaal immuun voor deze ziekte zal je niet worden, waardoor je mogelijk meerdere keren in je leven te maken kunt krijgen met deze infectieziekte. Wat is een krentenbaard nu precies? Welke symptomen horen bij deze aandoening? Zijn er dingen die je kunt doen om besmetting te voorkomen en welke behandelingen zijn er mogelijk?

• De krentenbaard: Twee varianten
• Impetigo crustosa
• Symptomen van imperigo crustosa
• Impetigo bullosa
• Symptomen van imperigo bullosa
• Is een krentenbaard gevaarlijk?
• Kun je voorkomen dat je met impetigo besmet raakt?
• Wat kun je doen om verergering van de aandoening te beperken?
• Welke behandelingen bij impetigo zijn er mogelijk?
• Tips bij het aanbrengen van zalf of crème
• Thuisblijven van je werk? Kind thuishouden van school?
• Impetigo tijdens de zwangerschap, kan dat kwaad?
• Tijdens de zwangerschap
• Tijdens de bevalling
• Na de bevalling

De krentenbaard: Twee varianten

Een krentenbaard is een door bacteriën veroorzaakte ontsteking van de huid. Impetigo, zoals deze huidinfectie ook wel genoemd wordt, begint meestal in het gezicht. Gebieden rondom de mond en neus worden meestal getroffen, maar impetigo kan zich in principe op ieder stuk huid van het lichaam voordoen. Deze infectie kan zich makkelijker ontwikkelen om gedeelten van de huid die reeds beschadigd zijn door bijvoorbeeld wondjes of een andere huidaandoening, zoals eczeem. Dit houdt echter niet in dat gezonde huid niet kan worden getroffen door deze aandoening. Er zijn twee varianten van deze aandoening, namelijk impetigo crustosa en impetigo impetigo bullosa. Zowel de oorzaak als de uitingsvorm van deze twee vormen verschillen van elkaar.

Impetigo crustosa

Impetigo crustosa is de meestvoorkomende variant van de twee. Deze vorm wordt in verreweg de meeste gevallen veroorzaakt door de staphylococcus aureus. Deze stafylokokken kunnen gifstoffen afscheiden, die een negatief effect hebben op het menselijk lichaam. In sommige gevallen kan de deze vorm van een krentenbaard ook door een Groep A-streptokok zijn veroorzaakt.

Symptomen van imperigo crustosa

In het geval van impetigo crustosa zullen er aanvankelijk kleine rode vlekjes en/of bultjes worden gevormd, waarschijnlijk op het gelaat, maar op andere lichaamsdelen is ook mogelijk. Al spoedig zullen deze kleine huidafwijkingen in omvang toenemen, waarna de vlekjes of bultjes in blaasjes zullen veranderen. De met pus gevulde blaasjes zullen openbarsten, waardoor het bacterierijke vocht vrijkomt. Vervolgens zullen er geelbruinachtige korstjes worden gevormd op de aangedane huid. De ontstane korstjes lijken een beetje op krenten en komen vaak voor rondom de mond. Hier komt de benaming krentenbaard vandaan. De plaatsen op de huid waar de blaasjes en de korstjes zich bevinden, kunnen erg jeuken en pijnlijk zijn.

Impetigo bullosa

Impetigo bullosa kan alleen worden veroorzaakt door stafylokokken en kan over het gehele lichaam voorkomen. Deze stafylokokkeninfectie kan grotere delen van de huid aandoen, doordat deze variant zich sneller kan uitbreiden dan imperigo crustosa.

Symptomen van imperigo bullosa

Bij deze minder vaak voorkomende variant worden er in plaats van kleine blaasjes, grote blaren gevormd op de huid. Deze blaren vullen zich aanvankelijk met helder vocht, dat vervolgens troebel en uiteindelijk geel wordt. Deze met zeer besmettelijk vocht gevulde blaren gaan gemakkelijk kapot. Hierdoor kan de infectie zich in een razendsnel tempo uitbreiden over andere delen van het lichaam. Na het kapotgaan van de blaren, ontstaan er wonden die op schaafwonden lijken. Deze wonden bevatten restjes van de blaar en van het besmette vocht. Koorts en opgezette lymfeklieren kunnen bij deze vorm eveneens voorkomen.

Is een krentenbaard gevaarlijk?

Een krentenbaard is een oppervlakkige huidaandoening en zal, wanneer deze tijdig wordt behandeld, geen blijvende schade of littekens op het lichaam achterlaten. Wanneer je geen maatregelen treft bij een krentenbaard, dan kan de infectie dieper in de huid doordringen, waardoor de huidaandoening moeilijker te behandelen zal zijn. In zeldzame gevallen kunnen bijvoorbeeld de nieren worden aangedaan door de streptokokbacterie of kunnen de stafylokokken bloedvergiftiging veroorzaken. In extreme gevallen kan impetigo bullosa leiden tot de aandoening SSSS, ofwel 'staphylococcal scalded skin syndroom'. Hierbij laten grote delen van de huid los. Wanneer je vermoedt dat sprake kan zijn van dit verschijnsel, dan is het noodzakelijk om je te laten opnemen in het ziekenhuis, omdat je veel vocht kunt verliezen en in shock kunt raken wanneer medische zorg uitblijft.

Kun je voorkomen dat je met impetigo besmet raakt?

Dit is vrijwel onmogelijk. De bacteriën die deze ziekte veroorzaken, kunnen namelijk gewoon door mensen bij zich gedragen worden, zonder dat zij hier zelf last van hebben. Je kunt niet aan iemand zien of hij jou kan besmetten. Er is dus altijd een kans dat gezonde mensen in jouw omgeving de ziekteveroorzakende bacteriën verspreiden. Wat je wel kunt doen is, als je zelf besmet bent, de kans dat je andere mensen besmet verkleinen. Ook kun je, als je impetigo hebt, door juist te handelen voorkomen dat de ziekte zich uitbreidt over je lijf en dat gezonde delen van je huid ook worden aangedaan. Wanneer iemand in je omgeving een krentenbaard heeft, kun je er rekening mee houden door hygiënische maatregelen te treffen. Heeft je kind een krentenbaard? Gebruik dan bijvoorbeeld niet dezelfde handdoeken en ga niet samen in bad. Zo kun je de kans op besmetting verkleinen.

Wat kun je doen om verergering van de aandoening te beperken?

Een goede hygiëne kan eraan bijdragen dat de aandoening zich niet verder over de huid uitbreidt en dat je de kans op het besmetten van anderen verkleint. Je kunt ander andere:

• Het krabben aan de korstjes of blaren vermijden. Door te krabben komt het vocht op de vingertoppen en onder de nagels. Door vervolgens iets anders aan te raken, verspreid je de bacteriën
• Regelmatig je handen wassen. Ongemerkt zal je waarschijnlijk toch meerdere keren per dag de wondjes aanraken
• Beddengoed, handdoeken en dergelijke na gebruik in de wasmachine doen
• Ook spullen die je vaak aanraakt regelmatig schoonmaken. Denk bijvoorbeeld aan je mobiele telefoon, het toetsenbord van je laptop of aan afstandsbedieningen. Heb je een kind met impetigo? Vergeet dan niet om zijn speelgoed te reinigen
• Je nagels kort en schoon houden

Welke behandelingen bij impetigo zijn er mogelijk?

Een krentenbaard zal in veel gevallen na het indrogen van de korstjes en wondjes vanzelf genezen. Toch zijn er diverse middeltjes via de huisarts te verkrijgen die de jeuk kunnen verlichten en het genezingsproces kunnen versnellen. Een arts kan een zinkzalf voorschrijven om de jeuk te verminderen en de blaasjes sneller te doen indrogen. Om de genezing van een krentenbaard verder te bespoedigen, kan er eveneens gekozen worden voor bacteriebestrijdende zalf. Dit type antibioticazalf doet het best zijn werk als deze wordt aangebracht op open blaasjes of wondjes, zodat de werkzame bestanddelen rechtstreeks bij de bacteriën kunnen komen. Omdat deze aandoening lokaal te behandelen is, zal er in de eerste instantie doorgaans voor een zalf of crème worden gekozen. Bij mensen die een zeer slechte weerstand hebben of erg ziek en zwak zijn, kan er worden gekozen voor een orale antibioticakuur.

Tips bij het aanbrengen van zalf of crème

Op het moment dat je begint met de behandeling van een krentenbaard, zullen de blaasjes en korstjes nog niet volledig ingedroogd zijn. Hierdoor kan na aanraking van de wonden het besmette wondvocht eenvoudig worden verspreid. Daarom is het raadzaam om tijdens en na het behandelen van de aangedane huid, enkele adviezen in acht te nemen. Zo is het verstandig om wegwerphandschoenen tijdens het verzorgen van de wonden te gebruiken en deze direct na gebruik weg te gooien. Was ook na afloop van het aanbrengen van de zalf grondig de handen met een desinfecterende zeep, zelfs wanneer je handschoentjes hebt gebruikt. Doorgaans zal het besmettingsgevaar geweken zijn als je de voorgeschreven crème of zalf 48 uur hebt gebruikt. Lees voor meer informatie de bijsluiter van het product.

Thuisblijven van je werk? Kind thuishouden van school?

In tegenstelling tot wat er op sommige basisscholen en kinderdagverblijven wordt geadviseerd, is er geen medische noodzaak om je kind thuis te houden als hij last heeft van een krentenbaard. Ten eerste kunnen de bacteriën voorkomen in de neus- en mondholte van kinderen zonder klachten en ten tweede bedraagt de incubatietijd bij impetigo tussen de vier en veertien dagen. Je kind zou dus al twee weken besmet geweest kunnen zijn, voordat het eerste rode vlekje of bultje zichtbaar was. Ook als volwassene is het niet noodzakelijk om thuis te blijven van je werk. Wel is het verstandig om de situatie voor te leggen bij de school/opvang van je kind of op je werk. Het is namelijk mogelijk dat er andere regels omtrent het besmet zijn met impetigo worden gehanteerd

Impetigo tijdens de zwangerschap, kan dat kwaad?

Zwangere vrouwen kunnen zich zorgen maken over de eventuele gevolgen van een krentenbaard voor hun kindje. Afhankelijk van de besmettingsvorm, kan er sprake zijn van een groter risico op complicaties tijdens de bevalling.

Tijdens de zwangerschap

Impetigo tijdens een zwangerschap is onschadelijk voor het ongeboren kindje. Ook is de kans op eventuele complicaties tijdens de zwangerschap niets groter dan bij iemand die niet aan impetigo lijdt.

Tijdens de bevalling

Is de oorzaak van de aandoening een Groep A-streptokok, dan kan er wel een verhoogd risico zijn op kraamvrouwenkoorts na een ruptuur of na het uitvoeren van een keizersnede of een episiotomie (het inknippen bij een bevalling). Bij besmetting door de stafylokok zijn er geen verhoogde risico’s.

Na de bevalling

Wanneer je in de periode tijdens en na de bevalling een krentenbaard hebt, dan is het raadzaam om met de behandelende specialisten te overleggen wat wel en wat niet verstandig is in de omgang met je kindje. Zo kunnen nauw contact en direct contact met de slijmvliezen van de pasgeborene worden afgeraden. Extra nauwkeurig omgaan met hygiënische voorzorgsmaatregelen is in dergelijke situaties erg belangrijk.