Gezwollen gezicht (pafferig gezicht): oorzaken & behandeling

Een gezwollen gezicht duidt op zwelling van het gezicht. Je kunt af en toe na het slapen wakker worden met een gezwollen gezicht of pafferig gezicht. Dit kan gebeuren als gevolg van druk op je gezicht tijdens het slapen. Een gezwollen gezicht kan echter ook ontstaan ​​door een gezichtsblessure of een onderliggende medische aandoening. Een gezwollen gezicht hoeft niet alleen beperkt te blijven tot het gezicht, maar kan ook de nek of keel omvatten. Als er geen verwondingen aan het gezicht zijn, kan zwelling in het gezicht wijzen op een medische noodsituatie. Behandeling van een gezwollen gezicht hangt af van de oorzaak. Bij een trage schildklier krijg je schildkliermedicijnen en bij overgewicht is het belangrijk om af te vallen. Tijdens de zwangerschap kan een vrouw last krijgen van een gezwollen gezicht. Dat is een normaal verschijnsel. Maar het kan ook wijzen op pre-eclampsie of zwangerschapsvergiftiging en in dat geval is behandeling (in een ziekenhuis) zeker nodig.

• Oorzaken van een gezwollen gezicht
• Gezwollen gezicht tijdens zwangerschap
• Normale zwangerschap
• Wanneer treedt zwelling op tijdens de zwangerschap?
• Pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging)
• Overgewicht of obesitas
• Gezwollen gezicht na laserbehandeling
• Gezwollen gezicht door zon
• Menstruatie
• Alcohol
• Opgezette wang door bof
• Pafferig gezicht door hormonale aandoeningen
• Syndroom van Cushing
• Trage schildklier
• Cellulitis
• Gezwollen gezicht door allergie
• Allergie voor medicatie
• Allergische conjunctivitis
• Angio-oedeem
• Anafylaxie
• Actinomycose
• Gebroken neus
• Strontje op het ooglid
• Bijholteontsteking
• Symptomen van een gezwollen gezicht
• Verschijnselen
• Alarmsymptomen
• Behandeling van een gezwollen gezicht
• Zwelling veroorzaakt door een bijensteek
• Zwelling veroorzaakt door infectie
• Uitslag behandelen
• Zwelling tijdens de zwangerschap
• Behandeling traag werkende schildklier
• Preventie van zwelling in het gezicht

Oorzaken van een gezwollen gezicht

Verschillende aandoeningen kunnen een gezwollen gezicht veroorzaken. Gezichtszwelling kan worden veroorzaakt door zowel lichte als ernstige medische aandoeningen. Veel oorzaken zijn gemakkelijk te behandelen. Sommige zijn echter ernstig en vereisen onmiddellijke medische aandacht. Veel voorkomende oorzaken van zwelling in het gezicht zijn:

• zwangerschap
• overgewicht of obesitas
• allergische reactie
• oogontsteking, zoals allergische conjunctivitis
• chirurgie
• bijwerking van medicatie
• cellulitis, een bacteriële infectie van de huid
• sinusitis of bijholteontsteking
• hormonale disbalans, zoals schildklieraandoeningen
• strontje (hordeolum)
• abces
• pre-eclampsie of hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap
• vochtretentie
• angio-oedeem of ernstige zwelling van de huid
• actinomycose, een zeldzame infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Actinomyces israelii
• gebroken neus
• trage schildklier

Gezwollen gezicht tijdens zwangerschap

Normale zwangerschap

Tijdens de zwangerschap produceert het lichaam ongeveer 50% meer bloed en lichaamsvloeistoffen om aan de behoeften van de zich ontwikkelende baby te voldoen. Zwelling is een normaal onderdeel van de zwangerschap dat wordt veroorzaakt door dit extra bloed en vocht.

Normale zwelling, die ook wel oedeem wordt genoemd, kan zich voordoen in de handen (gezwollen handen), het gezicht (gezwollen gezicht), de benen (gezwollen benen), de enkels (gezwollen enkels) en de voeten (gezwollen voeten). Deze extra vochtretentie is nodig om het lichaam zachter te maken, waardoor het kan uitzetten naarmate de baby zich ontwikkelt. Extra vloeistof helpt ook om de bekkengewrichten en weefsels klaar te maken voor de bevalling. De extra vloeistoffen vormen ongeveer 25% van het gewicht dat vrouwen tijdens de zwangerschap krijgen.

Wanneer treedt zwelling op tijdens de zwangerschap?

Zwelling kan op elk moment tijdens de zwangerschap worden ervaren, maar je merkt het meestal rond de vijfde maand op en het kan toenemen terwijl in het derde trimester. De volgende factoren kunnen ook van invloed zijn op zwelling tijdens de zwangerschap:

• zomerwarmte
• gedurende langere tijd staan
• lange dagen van activiteit
• dieet met weinig kalium
• hoog cafeïnegebruik
• hoge inname van natrium

Lichte zwelling is een normaal verschijnsel tijdens de zwangerschap, maar als er sprake is van een plotselinge zwelling in je handen en je gezicht, kan dit een teken van pre-eclampsie zijn. Het is belangrijk om contact op te nemen met je huisarts of verloskundige in geval van een gezwollen gezicht of pafferig gezicht tijdens de zwangerschap, dat plotseling opkomt.

Pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging)

Pre-eclampsie is een combinatie van te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine. Pre-eclampsie staat ook wel bekend als zwangerschapsvergiftiging. Deze toestand wordt beschouwd als een medisch noodgeval. Dringende zorg kan nodig zijn.

Pre-eclampsie komt voor wanneer een zwangere vrouw na 20 weken zwangerschap een hoge bloeddruk en eiwit in haar urine heeft.
Het kan tot ernstige complicaties leiden, zoals gevaarlijk hoge bloeddruk, toevallen, nierschade, leverschade, bloedstollingsproblemen, hoofdpijn, misselijkheid, vlekjes zien, wazig zien, tintelingen in je vingers, opzwellen van vingers, enkels en andere delen van het lichaam (bijvoorbeeld een gezwollen gezicht) door het vasthouden van vocht, groeiachterstand bij je baby doordat de placenta minder goed werkt en minder leven voelen in de buik. Pre-eclampsie kan leiden tot complicaties en daarom word je opgenomen in het ziekenhuis.

Overgewicht of obesitas

Fors overgewicht kan leiden tot een pafferig gezicht of gezwollen gezicht. Als je BMI (body mass index) 30 of hoger is, is er sprake van ernstig overgewicht (obesitas). Hierbij wordt het lichaamsgewicht gedeeld door het kwadraat van de lichaamslengte. Obesitas kan een indicatie zijn van veel onderliggende aandoeningen of (chronische) klachten, maar de meest voorkomende oorzaak is te veel voedsel en te weinig lichaamsbeweging, of een slechte levensstijl.

Gezwollen gezicht na laserbehandeling

Lasertherapie is een cosmetische behandeling om de huid gladder te maken, bijvoorbeeld bij kraaienpootjes naast de ogen, plooivorming of rimpels rond de mond of groeven in het voorhoofd. Het behandelde gebied kan een aantal dagen flink gezwollen of gevoelig zijn.

Gezwollen gezicht door zon

Je kan last krijgen van een gezwollen gezicht bij ernstige zonnebrand. De zwelling en de roodheid zijn het gevolg van ontsteking van de huid. De symptomen van zonnebrand verschijnen enkele uren na de blootstelling aan de zon.

Menstruatie

Hormoonspiegels fluctueren tijdens de menstruatiecyclus. De dagen vóór de menstruatie zijn de niveaus van progesteron lager, en dit kan vochtretentie veroorzaken.

Alcohol

Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot diepe rimpels, een opgeblazen gezicht, donkere kringen onder je gezwollen ogen, extra kilo's en rode wangen.

Opgezette wang door bof

Bof is een besmettelijke virale infectie gekenmerkt door gezwollen klieren in de nek. Het presenteert zich vaak met koorts en een opgezette wang door een ontstoken speekselklier. Vermoeidheid en verlies van eetlust treden ook op samen met de zwelling.

Pafferig gezicht door hormonale aandoeningen

Syndroom van Cushing

Het syndroom van Cushing is een aandoening waarbij het lichaam abnormaal hoge niveaus van het stresshormoon cortisol aanmaakt. Het treft meestal vrouwen van jonge tot middelbare leeftijd. Het syndroom van Cushing kan worden veroorzaakt door langdurig gebruik van corticosteroïde geneesmiddelen die ontstekingsziekten behandelen, zoals reumatoïde artritis. Het kan ook worden veroorzaakt door een bijniertumor of een hypofysetumor, een gezwel in de hypofyse, het hormoonproducerend orgaan in de hersenen. De symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen, maar bij mensen met het syndroom van Cushing treden vaak de volgende symptomen op:

Veelvoorkomende tekenen en symptomen zijn progressieve obesitas en huidveranderingen, zoals:

• gewichtstoename en vetweefselafzettingen, met name rond de buik en bovenrug, in het gezicht (vollemaansgezicht, een rond opgeblazen gelaat) en tussen de schouders (buffalo hump, een bobbel in de nek)
• roze of paars-rode strepen (striae) op de huid van de buik, dijen, borsten en armen
• dunnere, breekbare huid die gemakkelijk kneust
• langzame genezing van snijwonden, insectenbeten en infecties
• acne

Vrouwen met het syndroom van Cushing kunnen last hebben van:

• dikkere of meer zichtbare lichaams- en gezichtsbeharing (hirsutisme)
• onregelmatige of afwezige menstruatie

Mannen met het syndroom van Cushing kunnen last hebben van:

• vermindert libido
• verminderde vruchtbaarheid
• erectiestoornissen

Andere symptomen zijn onder meer:

• ernstige vermoeidheid
• spierzwakte
• depressie, angst en prikkelbaarheid (agitatie)
• verlies van emotionele controle
• cognitieve problemen
• nieuwe of verergerde hoge bloeddruk
• hoofdpijn
• botverlies, wat na verloop van tijd kan leiden tot botbreuken
• bij kinderen een verminderde groei

Trage schildklier

Hypothyreoïdie (trage schildklier) is een aandoening waarbij je schildklier niet genoeg van bepaalde belangrijke hormonen produceert. Vrouwen, vooral diegenen ouder dan 60 jaar, hebben meer kans op hypothyreoïdie. Hypothyreoïdie verstoort de normale balans van chemische reacties in je lichaam. Het veroorzaakt zelden symptomen in de vroege stadia, maar na verloop van tijd kan onbehandelde hypothyreoïdie een aantal gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals obesitas, gewrichtspijn, onvruchtbaarheid en hartziekten. Het goede nieuws is dat nauwkeurige schildklierfunctietests beschikbaar zijn om hypothyreoïdie te diagnosticeren, en de behandeling van hypothyreoïdie met synthetisch schildklierhormoon is meestal eenvoudig, veilig en effectief.

De tekenen en symptomen van hypothyreoïdie variëren, afhankelijk van de ernst van de hormoondeficiëntie. Maar over het algemeen hebben alle problemen die je ondervindt de neiging om zich langzaam te ontwikkelen, vaak gedurende een aantal jaren. In het begin kun je de symptomen van hypothyreoïdie, zoals vermoeidheid en gewichtstoename, nauwelijks opmerken, of je kunt ze eenvoudigweg toeschrijven aan het ouder worden. Maar omdat je metabolisme blijft vertragen, zul je allengs meer duidelijke tekenen en symptomen ontwikkelen, zoals:

• vermoeidheid
• verhoogde gevoeligheid voor kou
• obstipatie
• droge huid
• gewichtstoename
• opgezwollen gezicht
• heesheid
• spierzwakte
• verhoogde cholesterolgehalte in het bloed
• spierpijn, gevoeligheid en stijfheid (stijve spieren)
• pijn, stijfheid of zwelling in de gewrichten
• zwaardere dan normale of onregelmatige menstruatie
• dunner wordend haar
• vertraagde hartslag
• depressie
• slecht geheugen

Wanneer hypothyreoïdie niet wordt behandeld, kunnen de klachten geleidelijk ernstiger worden. Constante stimulatie van de schildklier om meer hormonen aan te maken, kan leiden tot een vergrote schildklier (struma). Bovendien kun je vergeetachtiger worden, je denkprocessen kunnen trager worden of je kunt last krijgen van depressie en somberheid.

Op een gegeven ogenblik kan myxoedeem optreden; een slijmerige vochtophoping in de huid en na indrukken met een vinger blijft nog enige tijd een afdruk zichtbaar. Myxoedeem is een complicatie van een onbehandelde te traag werkende schildklier.

Cellulitis

Cellulitis (niet verwarren met cellulite of sinaasappelhuid) is een ontsteking van de dieper gelegen delen van het onderhuidse bindweefsel en wordt veroorzaakt door bacteriën of schimmels die door een wondje in de huid komen. Symptomen zijn:

• rode, pijnlijke, gezwollen huid (in het gezicht kan dit leiden tot een gezwollen gezicht)
• warm en gevoelig om aan te raken
• koorts, rillingen en rode strepen van de uitslag kunnen een teken zijn van een ernstige infectie die medische aandacht vereist

Gezwollen gezicht door allergie

Allergie voor medicatie

Een milde, jeukende, rode uitslag kan optreden enkele dagen tot weken na het innemen van een medicijn. Ernstige geneesmiddelenallergieën kunnen levensbedreigend zijn en symptomen zijn onder andere netelroos, hartritmestoornissen, zwelling, jeuk en ademhalingsmoeilijkheden. Andere symptomen zijn koorts, maagklachten en kleine paarse of rode stippen op de huid (puntbloedingen).

Allergische conjunctivitis

Allergische conjunctivitis wordt veroorzaakt door een allergische reactie op stoffen als huidschilfers van huisdieren, stof, pollen of schimmelsporen. Rode, jeukende, waterige of tranende, gezwollen en brandende ogen zijn kenmerkende symptomen. Deze oogklachten kunnen optreden in combinatie met niezen, loopneus en jeukende neus.

Angio-oedeem

Een gezwollen gezicht kun je ook krijgen door angio-oedeem. Angio-oedeem is een vorm van ernstige zwelling onder het huidoppervlak. Het kan gepaard gaan met netelroos en jeuk. Het wordt veroorzaakt door een allergische reactie op een allergeen zoals voedsel of medicijnen. Bijkomende symptomen kunnen maagkrampen en verkleurde plekken zijn of uitslag op de handen, armen en voeten.

Anafylaxie

Anafylaxie duidt op een snelle systemische allergische reactie, waarbij de klachten levensbedreigend kunnen worden door de long- en/of hartklachten. Het gaat hierbij om een levensbedreigende reactie op blootstelling aan allergenen. Binnen enkele minuten treden de symptomen op na blootstelling aan een allergeen. Deze omvatten wijdverspreide netelroos, jeuk, zwelling, lage bloeddruk, moeite met ademhalen, flauwvallen, snelle hartslag. Misselijkheid, braken, diarree, buikpijn zijn aanvullende symptomen.

Actinomycose

Actinomycose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Actinomyces israelii. Deze langdurige bacteriële infectie veroorzaakt zweren, of abcessen, in de zachte weefsels van het lichaam. Hierbij treedt zwelling en ettering op van de hals en het gezicht, de longen, de darmen en het bekken.

Gebroken neus

Een gebroken neus wordt meestal veroorzaakt door een ongeval, slag of stoot. Symptomen zijn onder meer pijn in of rond de neus, een gebogen of kromme neus, zwelling rond de neus, bloedneus en een wrijvend of trekkend geluid of gevoel wanneer de neus wordt bewogen. Kneuzingen kunnen optreden rond de neus en ogen die een paar dagen na verwonding verdwijnen.

Strontje op het ooglid

Een strontje duidt op een acute ontsteking van een zweet- of talgkliertje aan de binnen of buitenzijde van het ooglid, meestal door een bacterie-infectie, vaak stafylokokken, bacteriesoorten die veel gezonde mensen op de huid hebben. Deze rode of huidkleurige bult of zwelling komen meestal voor langs de rand van het ooglid. Rode, tranende ogen, een gruizig, zanderig gevoel in het oog en gevoeligheid voor licht zijn andere mogelijke symptomen. De medische benaming van een strontje is hordeolum.

Bijholteontsteking

Een bijholteontsteking of sinusitis is een aandoening die wordt veroorzaakt door een ontsteking of infectie van de bijholten of sinussen. Het kan te wijten zijn aan virussen, bacteriën of een allergie. De ernst en duur van de symptomen hangen af ​​van de oorzaak van de infectie. Symptomen zijn onder meer verminderde reukzin, koorts, verstopte neus, hoofdpijn (van sinusdruk of spanning), vermoeidheid, keelpijn, loopneus of hoest.

Symptomen van een gezwollen gezicht

Verschijnselen

Een gezwollen gezicht kan gepaard gaan met de volgende symptomen:

• ademhalingsproblemen
• braken
  Braken / Bron: Istock.com/CentralITAlliance
• gezichtspijn
• koorts
• nekpijn
• rillingen
• roodheid van het gezicht
• wheezing (piepend geluid bij uitademing)
• netelroos of huiduitslag
• jeuk
• verstopte neus
• waterige of tranende ogen
• duizeligheid
• diarree
• pijn op de borst
• maagklachten of maagpijn
• zwakheid
• zwelling van de omliggende gebieden

Alarmsymptomen

Een gezwollen gezicht als gevolg van een acute allergische reactie kan gepaard gaan met andere symptomen. Dit zijn de symptomen van anafylaxie, een ernstige allergische reactie. Een goede medische behandeling moet onmiddellijk worden toegediend om te voorkomen dat de reactie in een anafylactische shock verandert. Anafylactische shock kan dodelijk zijn.

Symptomen van anafylaxie en anafylactische shock zijn onder meer:

• gezwollen mond en keel
• moeite met ademhalen of slikken
• netelroos of uitslag
• zwelling van het gezicht of de ledematen
• angst of verwardheid
• hoesten of hijgen
• duizeligheid
• verstopte neus
• hartkloppingen en onregelmatige hartslag
• onduidelijke spraak

Symptomen van shock kunnen snel optreden. Deze symptomen omvatten:

• snel ademhalen
• snelle hartslag
• zwakke pols
• lage bloeddruk

In ernstige gevallen kan je stoppen met ademhalen en kan er een hartstilstand optreden.

Veel voorkomende oorzaken van een allergische reactie zijn allergenen zoals:

• insectenbeten
• medicijnen
• planten
• stuifmeel
• schaal- en schelpdieren
• vis
• noten
• dierlijke huidschilfers, zoals huidschilfers van een hond of kat

Behandeling van een gezwollen gezicht

Wat te doen bij een gezwollen gezicht?

Zwelling veroorzaakt door een bijensteek

Als een giftige bijensteek de zwelling veroorzaakte, verwijder dan onmiddellijk de angel. Gebruik geen pincet om de angel te verwijderen. Pincetten kunnen de angel samendrukken, waardoor hij meer gif vrijgeeft. Gebruik in plaats daarvan een speelkaart:

1. druk op de huid voor de angel
2. beweeg de kaart voorzichtig in de richting van de angel.
3. schep de angel uit de huid.

Zwelling veroorzaakt door infectie

Als de zwelling wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie in de ogen, neus of mond, krijg je waarschijnlijk antibiotica voorgeschreven door de arts. Als er een abces aanwezig is, kan de arts het abces opensnijden en draineren (abcesdrainage).

Uitslag behandelen

Een uitslag kan zo nodig worden verzacht met hydrocortison crème of zalf. Het gebruik van een koel kompres kan ook de jeuk kalmeren.

Zwelling tijdens de zwangerschap

Wat kun je doen om zwelling tijdens de zwangerschap, waaronder een gezwollen gezicht, te behandelen? Zwelling kan worden verminderd door voedingsmiddelen te eten met een hoog kaliumgehalte, zoals bananen, en door cafeïne te vermijden. Hier volgen enkele andere handige tips om de zwelling tijdens de zwangerschap te verminderen:

• Voorkom langdurig staan.
  Water drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.com
• Beperk de tijd die buiten doorbrengt als het heel warm is.
• Leg kussens onder je voeten en enkels om ze omhoog te leggen.
• Draag comfortabele schoenen en vermijd zo mogelijk hoge hakken.
• Draag ondersteunende panty's of kousen.
• Vermijd kleding die strak om je polsen of enkels zit.
• Ga dagelijks zwemmen.
• Gebruik koude kompressen op gezwollen gebieden.
• Drink water, dat helpt het lichaam te spoelen en vermindert het vasthouden van vocht.
• Minimaliseer de inname van natrium (zout) en vermijd het toevoegen van extra zout aan de maaltijden.

Behandeling traag werkende schildklier

Standaardbehandeling voor hypothyreoïdie is het dagelijks gebruik van het synthetische schildklierhormoon levothyroxine. Dit orale medicijn herstelt adequate hormoonspiegels, waardoor de tekenen en symptomen van hypothyreoïdie verdwijnen. Eén tot twee weken na het starten van de behandeling zul je merken dat je je minder vermoeid voelt. Het medicijn verlaagt ook geleidelijk de cholesterolspiegels die door de ziekte zijn verhoogd en kan gewichtstoename ongedaan maken. Behandeling met levothyroxine is meestal levenslang, maar omdat de dosering die je nodig heeft kan veranderen, zal de arts je TSH-waarden waarschijnlijk elk jaar controleren.

Preventie van zwelling in het gezicht

Voorkom zwelling van het gezicht of een opgezwollen gezicht door bekende allergenen te vermijden. Als je weet dat je een allergie hebt die anafylaxie kan veroorzaken, draag dan altijd epinefrine-medicatie zoals een EpiPen heeft bij je. Dit medicijn wordt gebruikt om een ​​ernstige allergische reactie tegen te gaan en kan zwelling van het gezicht voorkomen. Als je een allergische reactie op medicatie had, vermijd dan het gebruik van dat medicijn. Breng je arts en apotheker op de hoogte van eventuele reacties na het nemen van medicijnen of het eten van bepaald voedsel.

Lees verder

• Gezwollen ooglid: oorzaak gezwollen oogleden of dikke ogen
• Gezwollen ogen of oogleden: oorzaken zwelling rond de ogen
• Gezwollen vingers: oorzaken en behandeling opgezette vingers
• Gezwollen voeten: oorzaken en symptomen van dikke voeten
• Gezwollen buik (harde buik): oorzaken harde, opgezette buik