Veel voorkomende soorten slaapstoornissen

Er zijn verschillende soorten slaapstoornissen. Er zijn stoornissen zoals insomnia waarbij de persoon moeite heeft om in slaap te vallen, maar er zijn ook slaapstoornissen waar de persoon te veel slaapt zoals narcolepsie of hypersomnia. Het kan ook zijn dat een persoon moeilijk in een diepe slaap terecht kan komen doordat hij tijdens de slaap stopt met ademhalen. Er wordt dan gesproken van een slaapgebonden ademhalingsstoornis. Tot slot kan het ook zijn dat een persoon een verkeerd slaapritme ontwikkelt. Zo ontstaat er een slaapstoornis gebonden aan circadiaanse ritmiek.

Wat is een slaapstoornis?

Slaapstoornissen zijn herhaaldelijke problemen in verband met slapen die lijden veroorzaken en het functioneren belemmeren.

Fases

Bij de meeste mensen begint het inslapen eerst met sluimeren. Dit sluimeren wordt dieper tot de persoon is verzonken in een diepe slaap. Na de diepe slaap komt de droomslaap of REM-slaap. REM betekent Rapid Eye Movement. In deze fase van de slaap worden alle gebeurtenissen van de afgelopen dag verwerkt.

Soorten slaapstoornissen

De soorten slaapstoornissen gaan van te veel slapen (narcolepsie en hypersomnia) tot moeilijk in slaap geraken (insomnia). Verder kunnen er ook problemen zijn met de ademhaling tijdens het slapen (slaapgebonden ademhalingsstoornis) of dat een persoon een verkeerd slaapritme ontwikkelt (slaapstoornis gebonden aan circadiaanse ritmiek).

Insomnia

Wat is het?

Insomnia is een slaapstoornis waarbij een persoon moeite heeft om in te slapen of door te slapen. De diagnose insomnia wordt gesteld als een persoon ten minste drie maanden lijdt aan insomnia. Het slecht inslapen of doorslapen moet minstens drie nachten per week voorkomen.

Achterliggende oorzaak

Insomnia kan veroorzaakt worden door een psychisch of een lichamelijk probleem. Wanneer een persoon bijvoorbeeld lijdt aan een depressie, is het voor hem moeilijker om in te slapen. Kenmerkend voor een depressie is dat er veel wordt gepiekerd. Dit zorgt ervoor dat iemand moeilijker kan inslapen en kan dus leiden tot insomnia. Wanneer men het achterliggende probleem vindt en het oplost, is de kans groot dat de insomnia verdwijnt.

Psychische oorzaak

Naast achterliggende oorzaken kunnen ook psychische factoren voor insomnia zorgen. Personen die lijden aan insomnia hebben de neiging om veel te denken aan hun angsten en zorgen. Verder kan het ook zijn dat iemand lijdt aan faalangst. Een persoon wilt bijvoorbeeld graag snel inslapen, maar doordat hij zichzelf deze druk oplegt, wordt het moeilijker om in te slapen.

Gevolgen

Naast inslapen en doorslapen is het voor een persoon die lijdt aan insomnia ook moeilijker om zijn dagdagelijkse taken te doen. Doordat men zo slecht kan slapen, is de persoon meestal niet uitgerust. Wat ervoor kan zorgen dat hij zich minder goed kan concentreren.

Verklaring

De slaapstoornis insomnia kan ook verklaard worden door middel van de klassieke conditionering. Wanneer een persoon een paar nachten slecht heeft geslapen, dan zal hij de slaapkamer associëren met angst. Wanneer hij de volgende nacht opnieuw in de slaapkamer komt om te gaan slapen, zal er automatisch angst optreden. Deze angst zal ervoor zorgen dat zijn lichaam gespannen is. Op die manier wordt het inslapen moeilijker.

Hypersomnolentiestoornis of hypersomnia

Wat is het?

Hypersomnolentiestoornis of hypersomnia wordt ook wel 'slaapdronken' genoemd. Het houdt in dat een persoon zich heel slaperig voelt gedurende de hele dag. Om de diagnose hypersomnolentiestoornis te krijgen, moet het slaperige gevoel minstens drie keer per week voorkomen en dit voor ten minste drie maanden.

Personen met deze slaapstoornis slapen 's nachts gemiddeld negen uur. Wanneer ze opstaan voelen ze zich meestal uitgerust. Ondanks dat ze uitgerust zijn, kunnen ze in de dag de drang krijgen om te moeten slapen, indommelen tijdens het tv kijken of in slaap vallen tijdens een belangrijke gebeurtenis (auto rijden, vergadering, …)

Gevolgen

Het spreekt voor zich dat hypersomnolentiestoornis een vervelende slaapstoornis is. Voor een persoon die hieraan lijdt is het moeilijk om activiteiten in te plannen. Het is belangrijk dat de omgeving er rekening mee houdt dat deze persoon altijd en overal de drang kan krijgen om in slaap te vallen.

Narcolepsie

Wat is het?

Mensen met een narcolepsie hebben soms een onweerstaanbare drang om te slapen. Dit hebben ze tenminste drie keer per week voor een periode van drie maanden. Wanneer iemand zo'n aanval krijgt, slaapt hij voor minstens een kwartier. Wanneer een persoon een slaapaanval krijgt, bevindt hij zich meteen in de remslaap.

Samenhang met kataplexie

Kataplexie is een lichamelijke aandoening waarbij er een plotselinge verzwakking van de spieren of verlamming optreedt. Kataplexie komt altijd voor bij mensen die lijden aan narcolepsie. Dit verklaart waarom mensen met narcolepsie plots in elkaar kunnen zakken wanneer ze in slaap vallen.

Sommige personen die lijden aan narcolepsie worden wakker met nog steeds een verlamd gevoel. Ze zijn dan bij bewustzijn, maar kunnen niet praten of bewegen.

Verschil met hypersomnia

Het grote verschil tussen narcolepsie en hypersomnia is dat een persoon die aan narcolepsie lijdt, plots in slaap valt. Bij hypersomnia voelt men eerst een gevoel van slaperigheid en daarna valt men pas in slaap.

Slaapgebonden ademhalingsstoornis

Bij personen die lijden aan een slaapgebonden ademhalingsstoornis wordt de slaap verstoord door ademhalingsproblemen. Door deze verstoring, kunnen ze moeilijker in een diepe slaap terecht komen. Dit leidt tot een minder uitgerust gevoel tijdens het opstaan. Er zijn meerdere types van slaapgebonden ademhalingsstoornis.

Type 1: obstructieve slaapapneu

Obstructieve slaapapneu is het meest voorkomende type. Kenmerkend voor deze aandoening is dat er herhaalde periodes van snurken of happen naar adem optreden tijdens het slapen. Verder zijn er ook korte periodes tijdens de slaap waarbij de persoon niet meer ademt. Deze aandoening ontstaat door een verstopping van de luchtwegen tijdens de slaap.

Type 2: centrale-slaapapneu-syndroom

Het tweede type is centrale-slaapapneu-syndroom. Het grote verschil met obstructieve slaapapneu is dat het snurken en de andere problemen (niet uitgerust zijn, …) ontstaan door problemen met het hart.

Type 3: slaapgerelateerde hypoventilatie

Bij dit type ontstaan de ademhalingsproblemen door longaandoeningen. Net zoals bij de vorige twee types situeren de problemen zich voornamelijk op het vlak van snurken en het stoppen van de ademhaling tijdens de slaap.

Slaapstoornis gebonden aan circadiaanse ritmiek

Wat is het?

Iedere persoon volgt een intern slaapritme. Dit slaapritme wordt het circadiaans ritme genoemd. Het duurt 24 uur en zorgt ervoor dat mensen normale slaap-waakschema's volgen ook al weten ze niet hoe laat het is. Bij een slaapstoornis gebonden aan het circadiaanse ritme is er een verstoring met de natuurlijke slaap-waakcyclus van het lichaam.

Gevolgen

Wanneer de natuurlijke slaap-waakcyclus van een persoon verstoord is, kan dit ernstige gevolgen hebben. Op deze manier kan er namelijk insomnia of hypersomnia ontwikkeld worden. Daarnaast heeft het ook als gevolg dat een persoon moeite heeft met dagdagelijkse activiteiten. Het is namelijk zo dat de persoon minder goed uitgerust is door het verstoorde slaapritme.

Lees verder

• Veel voorkomende soorten parasomnia