Veel voorkomende soorten parasomnia

Er zijn verschillende soorten parasomnia. De eerste soort is pavor nocturnus. Bij deze slaapstoornis krijgt de persoon een paniekaanval in zijn slaap. De tweede soort is slaapwandelen of somnambulisme. Bij deze aandoening loopt de persoon rond terwijl hij nog slaapt. Daarnaast is er ook nog de remslaapgedragsstoornis. Een persoon die aan deze aandoening lijdt, beeldt zijn dromen uit (fysiek of mondeling) terwijl hij slaapt. Een laatste veel voorkomende soort is de nachtmerriestoornis. Dit betekent dat een persoon herhaaldelijk nachtmerries heeft die hij zich goed kan herinneren als hij wakker wordt.

Parasomnia

Wat is een parasomnia?

Parasomnia zijn abnormale gedragingen die plaatsvinden tijdens de slaap of tijdens het in slaap vallen.

Slaapfases

Wanneer een persoon slaapt, bevindt hij zich eerst in een lichte slaap, daarna in een diepe slaap en tot slot in de remslaap. Tijdens de remslaap komen de meeste dromen aan bod die men zich achteraf nog kan herinneren. Een persoon kan ook gedeeltelijk wakker worden tijdens de slaap. De persoon die wakker wordt, oogt meestal verward of onverschillig.

Pavor nocturnus

Wat is het?

Iemand die lijdt aan pavor nocturnus wordt 's nachts herhaaldelijk panisch wakker. Meestal begint het wakker worden met een luide kreet. Na de kreet begint de persoon hevig te trillen of te zweten. Het is mogelijk dat de persoon die een paniekaanval heeft in zijn slaap wakker wordt gemaakt door zijn partner. Hij herkent zijn partner echter niet altijd. De persoon die lijdt aan pavor nocturnus herinnert zich 's morgens niets van de situatie.

De stoornis komt vooral bij kinderen voor en neemt toe naarmate een persoon een stressvolle dag heeft gehad.

Behandeling

Een complete genezing van pavor nocturnus door middel van medicijnen is onmogelijk. Wel kan het op latere leeftijd plots verdwijnen. Wanneer iemand in de familie lijdt aan pavor nocturnus dan kan je hem tijdens zo'n paniekaanval best met rust laten. Op die manier kan de persoon in een verder slaapfase geraken. Wanneer de persoon in een verdere slaapfase is, verdwijnt de paniekaanval automatisch.

Een andere tip die handig kan zijn is om ervoor te zorgen dat de persoon, die aan deze aandoening lijdt, in een veilige omgeving slaapt. Het kan namelijk zijn dat hij tijdens een paniekaanval met zijn armen in het rond zwaait.

Slaapwandelen of somnambulisme

Wat is het?

Slaapwandelen is een slaapaandoening waarbij de persoon rondwandelt terwijl hij slaapt. De persoon is zich niet bewust van de handelingen die hij doet terwijl hij slaapwandelt. Een persoon kan enkel slaapwandelen als hij in een diepe fase van de slaapcyclus is. Dit betekent dat hij geen droom kan naspelen, want in deze fase (diepe fase) van de slaapcyclus wordt er niet gedroomd. Wanneer de persoon die slaapwandelt wakker wordt, herinnert hij zich er meestal niets meer van.

Het slaapwandelen komt het meest voor bij kinderen en duurt maximaal 15 minuten. Het kan wel voorkomen dat een persoon meerdere keren per nacht slaapwandelt.

Twee vormen

Er zijn twee soorten van slaapwandelen. Bij de eerste soort gaat een persoon recht op het bed zitten en maakt hij trappelende bewegingen. Dit is de abortieve vorm. Bij de tweede vorm wandelt de persoon rond terwijl hij slaapt. Dit wordt de overte of manifeste vorm genoemd.

Tips

Wanneer een persoon in je naaste omgeving slaapwandelt, dan kan je hem beter niet wekken. Wanneer je dit probeert, kan hij voordat hij wakker is agressief worden en wegrennen. Het is beter om hem rustig terug naar het bed te begeleiden. Verder is het ook aangeraden om geen voorwerpen op de grond te laten liggen. Op die manier vermijd je dat de slaapwandelaar erover valt. Tot slot is het ook nodig om de trap te beveiligen en de ramen en deuren op slot te doen. Zo zorg je ervoor dat hij niet naar buiten kan of van de trap kan vallen.

Remslaapgedragsstoornis

Wat is het?

Een remslaapgedragsstoornis is een stoornis waarbij en persoon dromen naspeelt door ze in zijn slaap te vertellen of door wild om zich heen te bewegen. Bij de meeste mensen zijn de spieren verlamd als ze dromen. De reden waarom deze verlamming gebeurt is om te voorkomen dat iemand zijn dromen uitbeeldt. Bij personen met een remslaapgedragsstoornis ontbreekt deze verlamming. Deze stoornis komt voornamelijk voor bij oudere volwassenen. Het uitbeelden van een droom kan fysiek of mondeling (praten, roepen, schreeuwen) gebeuren.

Een remslaapgedragsstoornis treedt soms op als gevolg van ziektes zoals Parkinson, als bijwerking van een geneesmiddel of als een persoon probeert af te kicken van een alcoholverslaving.

Behandeling

Meestal wordt door de arts het medicijn clonazepam voorgeschreven. Het grote voordeel aan dit medicijn is dat het lichaam er niet aan kan wennen. Hierdoor blijft het dus altijd effect hebben. Wanneer clonazepam niet werkt, kunnen er andere geneesmiddelen zoals melatonine of antidepressiva worden voorgeschreven. Op deze manier probeert men het agressieve gedrag te verminderen.

Nachtmerriestoornis

Wat is het?

Personen die lijden aan nachtmerriestoornis hebben tijdens hun slaap herhaaldelijk nachtmerries die ze zich zeer goed herinneren. Het zijn meestal zeer lange nachtmerries waarbij de persoon probeert de ontsnappen aan de bedreiging van zijn droom. Wanneer de persoon wakker wordt, herinnert hij zich alles nog.

Na het ontwaken heeft de persoon meestal verwarde gevoelens. Ook angst of boosheid zijn veelvoorkomende gevoelens na zo'n nachtmerrie. Hierdoor is het moeilijk om opnieuw in te slapen. Een nachtmerriestoornis ontstaat meestal na een traumatische gebeurtenis.

Een nachtmerriestoornis bemoeilijkt het dagelijks functioneren van een persoon. Doordat hij namelijk moeilijk kan inslapen, krijgt de persoon na verloop van tijd een slaaptekort. Verder kan er ook een angst ontstaan om te gaan slapen. Men is bang dat er opnieuw zulke nachtmerries verschijnen.

Verschillende vormen

De nachtmerriestoornis kan verschillende vormen aannemen. Wanneer een persoon minder dan een maand last heeft van deze aandoening spreken we van acute nachtmerriestoornis. Naast de acute nachtmerriestoornis is er ook nog de subacute nachtmerriestoornis. Dit betekent dat een persoon langer dan een maand, maar minder dan een half jaar lijdt aan deze aandoening. Tot slot is er de persisterende nachtmerriestoornis. Dit betekent dat een persoon er al langer dan zes maanden last van heeft.

Deze drie vormen kunnen nog eens onderverdeeld worden. Zo is er een lichte, matige en ernstige versie. Bij de lichte versie heeft de persoon slechts één keer per week een nachtmerrie, bij de matige versie meer dan één keer maar niet niet elke nacht en bij de ernstige versie heeft de persoon elke nacht last van een nachtmerrie. Een voorbeeld om deze onderverdeling duidelijk te maken is: Een persoon die minder dan een maand last heeft van nachtmerries die hij zich 's morgens nog volledig herinnert en dit meer dan één keer per week lijdt aan matige subacute nachtmerriestoornis.

Behandeling

Een mogelijke behandeling is rescripting. Bij rescripting is het de bedoeling dat de persoon de nachtmerrie probeert voor te stellen terwijl hij wakker is. De persoon wordt door een begeleider geholpen om een ander einde voor te stellen. Een einde dat minder angstaanjagend is dan voordien.

Lees verder

• Veel voorkomende soorten slaapstoornissen